Lista światowego dziedzictwa UNESCO

Z Wikipedii

Pierwszy sekretarz generalny UNESCO, Julian Huxley

Lista Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości - lista obiektów objętych szczególną ochroną międzynarodowej organizacji UNESCO, filii ONZ, ze względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą dla ludzkości. Pierwszym sekretarzem generalnym UNESCO w 1945 został Julian Huxley, angielski biolog i pisarz. Lista obejmuje (w czerwcu 2007) 851 obiektów w 140 krajach, w tym 660 obiektów dziedzictwa kulturowego (K), 166 przyrodniczego (P) i 25 mieszanych (K, P). W sprawie wpisania danego obiektu na listę decyduje Komitet Światowego Dziedzictwa w trakcie corocznej sesji, począwszy od 1977 roku. Nominacje zgłaszane są przez poszczególne kraje.

Spis treści

1 Kryteria
2 UNESCO w Polsce
3 Listy obiektów
4 Obiekty UNESCO wg regionów
5 Lista sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO
6 Zobacz też
7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Kryteria

O objęciu danego obiektu ochroną UNESCO w ramach listy światowego dziedzictwa decyduje szereg kryteriów. Do końca 2004 roku było sześć kryteriów dla obiektów dziedzictwa kulturowego i cztery dla przyrodniczego. W 2005 połączono je w jednorodną listę dziesięciu kryteriów. Dany obiekt musi reprezentować "unikatową uniwersalną wartość" i spełniać przynajmniej jeden z poniższych warunków:

Kryteria kulturowe

I. "reprezentować arcydzieło ludzkiego geniuszu twórczego"
II. "przedstawiać ważną wymianę ludzkich wartości, na przestrzeni dziejów lub w obszarze danego regionu świata, w zakresie rozwoju architektury lub technologii, w sztukach monumentalnych, urbanistyce lub projektowaniu krajobrazu"
III. "przedstawiać unikatowe albo przynajmniej wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub istniejącej albo minionej cywilizacji"
IV. "przedstawiać szczególny przykład typu budowli, zespołu architektonicznego lub technologicznego albo krajobrazu ilustrującego ważny etap (lub etapy) w historii ludzkości"
V. "przedstawiać szczególny przykład tradycyjnego ludzkiego osadnictwa, zagospodarowania ziemi lub morza, reprezentatywny dla danej kultury (lub kultur), albo ludzkiej interakcji ze środowiskiem, szczególnie jeśli stało się ono zagrożone wskutek nieodwracalnej zmiany"
VI. "pozostawać w bezpośrednim lub namacalnym związku z wydarzeniami lub żywą tradycją, pomysłowością lub wierzeniami albo z dziełami artystycznymi lub literackimi o wyjątkowym uniwersalnym znaczeniu (Komitet uznaje, że to kryterium powinno być stosowane w połączeniu z innymi kryteriami)"

Kryteria przyrodnicze

VII. "obejmować wyjątkowe zjawiska przyrodnicze lub tereny szczególnego naturalnego piękna i o estetycznym znaczeniu"
VIII. "przedstawiać szczególne świadectwo ważnych etapów w historii planety, zawierające ślady dawnego życia, istotnych toczących się procesów geologicznych tworzących formy ukształtowania terenu lub istotne formacje geomorficzne lub fizjograficzne"
IX. "przedstawiać szczególny przykład toczących się procesów ekologicznych i biologicznych, istotnych dla ewolucji i rozwoju lądowych, słodkowodnych, przybrzeżnych i morskich ekosystemów lub społeczności roślin i zwierząt"
X. "obejmować najważniejsze środowiska przyrodnicze do ochrony różnorodności form życia, łącznie z zagrożonymi gatunkami o uniwersalnej wartości z punktu widzenia nauki i konserwacji przyrody."

[edytuj] UNESCO w Polsce

Toruń jest siedzibą Ligi Polskich Miast i Miejsc UNESCO

Polska, jako kraj cechujący się niewątpliwym bogactwem tradycji i naturalnego piękna, i aktywnie dbający o jego ochronę, jest nie tylko jednym z pierwszych Państw-sygnatariuszy Konwencji dziedzictwa światowego, ale również jednym z czołowych reprezentantów na Liście Światowego Dziedzictwa. Zgodnie ze stanem z lipca 2006 roku, zostało na nią wpisanych 13 polskich dóbr. To daje nam 9 miejsce w Europie i 15 na świecie.

Miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, w celu przekazywania informacji, współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO w Toruniu. Siedzibą Ligi UNESCO jest miasto Toruń, jeden z wyróżnionych przez UNESCO miast.

Zamość na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO

Kraków na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO

Malbork na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO

Kościół św. Filipa i św. Jakuba w Sękowej na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO

Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO w Polsce znalazły się:

1978 - Stare Miasto w Krakowie (K)
1978 - Zabytkowa kopalnia soli w Wieliczce (K)
1979 - Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945) (K)
1979 - Białowieski Park Narodowy - (wspólnie z Białorusią) (P)
1980 - Stare Miasto w Warszawie (K)
1992 - Stare Miasto w Zamościu - przykład renesansowej zabudowy miejskiej (K)
1997 - Średniowieczny zespół miejski Torunia (K)
1997 - Zamek Krzyżacki w Malborku (K)
1999 - Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy z XVII w. (K)
2001 - Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy (K)
2003 - Drewniane kościoły południowej Małopolski - Binarowa, Blizne, Dębno Podhalańskie, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa (K)
2004 - Park Mużakowski nad rzeką Nysą (wspólnie z Niemcami) (K)
2006 - Hala Stulecia (Hala Ludowa) we Wrocławiu (K)

[edytuj] Listy obiektów

[edytuj] Obiekty UNESCO wg regionów

Region	Przyrodnicze	Kulturowe	Przyrodniczo-kulturowe	RAZEM
Afryka (bez krajów arabskich)	33	38	3	74
Kraje arabskie	3	58	1	62
Azja (bez krajów arabskich i Rosji), Australia i Oceania	45	127	11	183
Europa (z Rosją) i Ameryka Północna	51	356	7	414
Ameryka Łacińska	34	80	3	117

[edytuj] Lista sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO

Konferencja	Rok	Data	Miasto	Kraj
1	1977	27.06-1.07	Paryż	Francja
2	1978	5-8.09	Waszyngton	Stany Zjednoczone
3	1979	22-26.10	Kair i Luksor	Egipt
4	1980	1-5.09	Paryż	Francja
5	1981	26-30.10	Sydney	Australia
6	1982	13-17.12	Paryż	Francja
7	1983	5-9.12	Florencja	Włochy
8	1984	29.10-2.11	Buenos Aires	Argentyna
9	1985	2-6.12	Paryż	Francja
10	1986	24-28.11	Paryż	Francja
11	1987	7-11.12	Paryż	Francja
12	1988	5-9.12	Brasilia	Brazylia
13	1989	11-15.12	Paryż	Francja
14	1990	7-12.12	Banff	Kanada
15	1991	9-13.12	Kartagina	Tunezja
16	1992	7-14.12	Santa Fe	Stany Zjednoczone
17	1993	6-11.12	Cartagena	Kolumbia
18	1994	12-17.12	Phuket	Tajlandia
19	1995	4-9.12	Berlin	Niemcy
20	1996	2-7.12	Mérida	Meksyk
21	1997	1-6.12	Neapol	Włochy
22	1998	30.11-5.12	Kioto	Japonia
23	1999	29.11-4.12	Marrakesz	Maroko
24	2000	27.11-2.12	Cairns	Australia
25	2001	11-16.12	Helsinki	Finlandia
26	2002	24-29.06	Budapeszt	Węgry
27	2003	30.06-5.07	Paryż	Francja
28	2004	28.06-7.07	Suzhou	Chińska Republika Ludowa
29	2005	10-17.07	Durban	Republika Południowej Afryki
30	2006	8-16.07	Wilno	Litwa
31	2007	23.6-1.07	Christchurch	Nowa Zelandia
32	2008	2-10.07	Québec	Kanada