Ludowe Wojsko Polskie

Z Wikipedii

LWP
Ludowe Wojsko Polskie
Orzełek wojskowy
Państwo	Polska
Historia
sformowanie	1943
rozformowanie	1989
święto	1947-1950: 9 maja 1950-1989: 12 października
Dane podstawowe
wiek poboru	18
podporządkowanie	Układ Warszawski
% PKB	{{{PKB}}}

Ludowe Wojsko Polskie (LWP) – nieoficjalna nazwa używana dla określenia części Wojska Polskiego utworzonej podczas II wojny światowej w latach 1943–1944 na terytorium ZSRR, a następnie wywodzących się z niej sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1944–1952 i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1952–1989.

Nazwa "Ludowe Wojsko Polskie" używana była powszechnie przez propagandę, władze państwowe oraz piśmiennictwo tego okresu (przymiotnik - "ludowe" często pisany małą literą) w celu podkreślenia związku z panującym w państwie ustrojem. Niemniej jednak nie była nazwą oficjalną (nie jest więc nazwą własną). Oficjalnymi zaś nazwami w tych okresach były: Wojsko Polskie, następnie Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, a od 1952: Siły Zbrojne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Spis treści 1 Formowanie 1.1 Działania zbrojne 1.2 Organizacja LWP wiosną 1945 2 Wojsko Polski Ludowej 2.1 Założenia doktrynalne rozwoju wojska 2.2 Skład organizacyjny wojska w 1949 3 Siły zbrojne PRL 3.1 Doktryna 3.2 Organizacja WP w 1951 4 Wojsko Polskie po "odwilży październikowej" 5 Organizacja Sił Zbrojnych w 1988 6 Warszawski Okręg Wojskowy 7 Pomorski Okręg Wojskowy 8 Śląski Okręg Wojskowy 9 Wojska Lotnicze 10 Wojska Obrony Powietrznej Kraju 11 Marynarka Wojenna 12 Szkolnictwo wojskowe 13 Broń jądrowa na terytorium Polski 14 Przypisy 15 Bibliografia 16 Zobacz też 17 Linki zewnętrzne

[edytuj] Formowanie

W maju 1943 w Sielcach nad Oką w ZSRR, z inicjatywy komunistów skupionych w Związku Patriotów Polskich rozpoczęto formowanie 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Obok wyszkolenia wojskowego ochotnicy i żołnierze dywizji im. Tadeusza Kościuszki poddawani byli intensywnej indoktrynacji politycznej^[1], zadania te wykonywali aktywiści ZPP oraz sowieccy komisarze polityczni (tzw. politrucy). W lipcu 1943 67% oficerów dywizji pochodziło z Armii Czerwonej^[2], 70% nie posiadało wyższego wykształcenia, a 14% średniego wykształcenia. Z armii sowieckiej przejęto m.in. musztrę, sposób salutowania, skróty pododdziałów.

Nowo tworzone siły zbrojne były wojskowo i politycznie podporządkowane ZSRR, natomiast nie uznawały zwierzchnictwa polskiego rządu na uchodźstwie w Londynie. Decyzja stworzenia polskiej armii, stanowiącej instrument ówczesnej polityki sowieckiej^[3], związana była ściśle ze stalinowskimi planami dotyczącymi stworzenia ustroju komunistycznego w powojennej Polsce^[1]. Dla Polaków pozostających w ZSRR po 1942, po wyjściu Armii Andersa do Iranu, wstąpienie do armii gen. Berlinga pozostawało jedną z niewielu szans na powrót do Polski i walki z niemieckim okupantem. Na przełomie 1943 i 1944 sformowano kolejne polskie jednostki w ZSRR, które utworzyły 1 Korpus Polskich Sił Zbrojnych, rozwinięty 16 marca 1944 w 1 Armię Polską.

Odrodzone Wojsko Polskie zostało formalnie powołane ustawą Krajowej Rady Narodowej z 21 lipca 1944 o przejęciu zwierzchnictwa nad Armią Polską w ZSRR i o scaleniu Armii Ludowej i Armii Polskiej w ZSRR w jednolite Wojsko Polskie. Na mocy tej ustawy, KRN objęła zwierzchnią władzę nad Armią Polską w ZSRR oraz powołała do życia Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego. Jednocześnie rzut bojowy 1 Armii Polskiej przemianowano w 1 Armię Wojska Polskiego. W lipcu 1944 sformowano również 2 Armię Wojska Polskiego, a w październiku 3. AWP, która nie ukończyła jednak formowania m. in. z powodu braku odpowiedniej liczby polskich oficerów.

Od 20 sierpnia 1944 prowadzono mobilizację do Wojska Polskiego na wyzwolonych terenach Polski, która została zakłócona przez bojkot, od wezwania mobilizacyjnego uchyliło się 27 486 osób^[4], którym nie odpowiadał m. in. fakt, iż nowa armia polska znajduje się pod zwierzchnictwem sowieckich oficerów i jest podporządkowana ZSRR. Do 1 i 2 Armii Wojska Polskiego wcielano przymusowo także pojmanych w czasie akcji "Burza" w 1944, przez NKWD i kontrwywiad wojskowy Smiersz, żołnierzy Armii Krajowej^[2], za odmowę wstąpienia z reguły zsyłano żołnierzy AK do obozów w głąb ZSRR.

W okresie II wojny światowej sformowano dwie armie Wojska Polskiego, w skład których wchodziło 10 dywizji piechoty, 5 brygad pancernych, brygada kawalerii, 2 brygady saperów, 3 dywizje i kilka brygad artylerii oraz mniejsze oddziały, jak również 4 dywizje lotnictwa. Pod koniec 1944 w ich skład wchodziło około 180 000^[5] żołnierzy. Do około 40% korpusu oficerskiego i znaczną część kadry specjalistycznej stanowili żołnierze Armii Czerwonej oddelegowani do służby w Wojsku Polskim. W Sztabie Głównym 70% oficerów^[3] stanowili obywatele sowieccy.

[edytuj] Działania zbrojne

Pierwszą bitwą polskich oddziałów na froncie wschodnim była bitwa pod Lenino 12–13 października 1943, jednak do lata 1944 formacje te nie miały osiągnięć bojowych wpływających na losy toczonych walk^[3].

Następnie oddziały Wojska Polskiego wspólnie z Armią Czerwoną walczyły z wojskami niemieckimi na Ukrainie, Białorusi, terytorium Polski, w Niemczech i Czechosłowacji. Jednostki Wojska Polskiego uczestniczyły m. in. w walkach na przyczółku warecko-magnuszewskim i w bitwie pod Studziankami w sierpniu 1944, w tym czasie też brały udział w walkach o przyczółek czerniakowski. Później brały udział w walkach o przełamanie niemieckich umocnień Wału Pomorskiego, w ramach których zdobywano w marcu 1945 silnie umocnioną twierdzę kołobrzeską. W wyniku walk o umocnienia Wału Pomorskiego oddziały Wojska Polskiego poniosły ciężkie straty, zginęło 5 000 żołnierzy, a 11 000 odniosło rany^[3]. Końcowym etapem walk był udział jednostek LWP w bitwie o Berlin w składzie 1 Frontu Białoruskiego, gdzie poległo 7 000 żołnierzy, a 17 000 zostało rannych^[3]. Wzięły w niej udział 1 Warszawska Dywizja Piechoty z 1 Armii Wojska Polskiego, 2 Pomorska Brygada Artylerii Haubic, 1 Samodzielna Brygada Moździerzy oraz 6 samodzielny warszawski zmotoryzowany batalion pontonowo-mostowy.

Do zakończenia działań zbrojnych, całkowite straty osobowe Wojska Polskiego walczącego u boku Armii Czerwonej, osiągnęły liczbę 17 500 zabitych, 10 000 zaginionych i 40 000 rannych żołnierzy^[3].

[edytuj] Organizacja LWP wiosną 1945

Naczelne Dowództwo WP

• Sztab Główny
• Dowództwa rodzajów wojsk i szefostwa służb
• Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień (przejęło część funkcji Głównego Sztabu Formowania )
• Główne Kwatermistrzostwo WP (do 10 września 1944 Szefostwo Zaopatrzenia WP)
• Główny Zarząd Polityczno–Wychowawczy
• Wojskowy Instytut Naukowo–Wydawniczy
• Najwyższy Sąd Wojskowy
• Baza Oddziałów Desantowych przy Naczelnym Dowództwie WP (przemianowany Polski Sztab Partyzancki)

Wojska

• 1 Armia Wojska Polskiego

• 2 Armia Wojska Polskiego
  • 5 Dywizja Piechoty
  • 7 Dywizja Piechoty
  • 8 Dywizja Piechoty
  • 9 Dywizja Piechoty
  • 10 Dywizja Piechoty
  • 16 Brygada Pancerna
  • 9 Brygada Artylerii Przeciwpancernej

• Odwody Naczelnego Dowództwa
  • 11 Dywizja Piechoty
  • 12 Dywizja Piechoty
  • 13 Dywizja Piechoty
  • 14 Dywizja Piechoty
  • 1 Samodzielny Batalion Kobiecy im. Emilii Plater
• Dowództwo Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych
  • 1 Korpus Pancerny
  • 24 pułk artylerii pancernej
  • 25 pułk artylerii pancernej
  • 27 pułk artylerii pancernej
  • 2 pułk moździerzy
  • 26 pułk artylerii plot
  • 7 pułk czołgów
  • 46 pułk artylerii pancernej
  • 49 pułk artylerii pancernej
  • 51 pułk artylerii pancernej
  • 52 pułk artylerii pancernej
  • 3 szkolny pułk czołgów

• Dowództwo Artylerii
  • 2 Łużycka Dywizja Artylerii
  • 11 Brygada Artylerii Przeciwpancernej
  • 14 Brygada Artylerii Przeciwpancernej
  • 4 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej
  • 1 Samodzielna Brygada Moździerzy
• Dowództwo Lotnictwa
  • 1 Mieszany Korpus Lotniczy
  • 4 Mieszana Dywizja Lotnictwa

• Szefostwo Wojsk Inżynieryjno-Saperskich
  • 2 Brygada Saperów
  • 5 Brygada Saperów
  • 3 Brygada Pontonów
  • 2 zapasowy pułk saperów
• Szefostwo Wojsk Łączności
  • 2 pułk łączności
  • 3 pułk łączności
• Główne Kwatermistrzostwo WP
  • Dywizja Rolno-Gospodarcza
  • 1 pułk samochodowy
  • 2 szkolny pułk samochodowy
• Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień
  • 1 Szkolna Dywizja Piechoty
  • 1 Samodzielny Morski Batalion Zapasowy

[edytuj] Wojsko Polski Ludowej

Koniec wojny zastał Wojsko Polskie w okresie intensywnego rozwoju organizacyjnego. Zrezygnowano co prawda z realizacji koncepcji Frontu Polskiego. Powstawały jednak nowe związki taktyczne i oddziały wojsk. W wyniku mobilizacji liczebność wojska w maju 1945 osiągnęła 370 tysięcy żołnierzy zaś we wrześniu 1945 roku 440 tysięcy. Na wyzwalanych obszarach organizowano Okręgi Wojskowe. Podstawą formowania okręgów był rozkaz ND WP nr 23/0rg z 1 lutego 1945.

Nakazywał on: "Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sformować do dnia 1 kwietnia 1945 r. sześć okręgów wojskowych według etatu nr Dl/17.

• Warszawski OW z siedzibą w Warszawie, obejmujący woj. warszawskie i białostockie,
• Lubelski OW z siedzibą w Lublinie, obejmujący woj. lubelskie i rzeszowskie,
• Krakowski OW z siedzibą w Krakowie, obejmujący woj. krakowskie i śląskie,
• Łódzki OW z siedzibą w Łodzi, obejmujący woj. łódzkie i kieleckie,
• Poznański OW z siedzibą w Poznaniu, obejmujący woj. poznańskie,
• Pomorski OW z siedzibą w Toruniu, obejmujący woj. pomorskie i Wolne Miasto Gdańsk"
• Śląski OW z siedzibą w Katowicach sformowany został w terminie późniejszym (do dnia 17 września 1945) .

Okręgi sprawowały bezpośrednie zwierzchnictwo nad jednostkami stacjonującymi na administrowanym przez nie terenie, a ich dowódcy podlegali bezpośrednio szefowi Sztabu Generalnego WP.

Powracającą do kraju 2 Armię WP przeznaczono do ochrony zachodniej granicy państwa od Jeleniej Góry do Kamienia Pomorskiego, a na bazie jej dowództwa utworzono sztab Okręgu Wojskowego Poznań. Granicę południową zaś, od Jeleniej Góry do stacji kolejowej Użok (na styku granic Polski, ZSRR i Czechosłowacji) obsadziły jednostki 1 Armii WP. Na bazie jej dowództwa sformowano sztab Śląskiego OW

W czerwcu 1945 skierowano 1, 3 i 8 Dywizje Piechoty do działań związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym. 4 Dywizję Piechoty przekazano dla potrzeb tworzącego się Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zasadą było, że jednostki wojskowe wykorzystywane były przede wszystkim do działań przeciw UPA, a wojska KBW do walki ze zbrojnym podziemiem niepodległościowym. Od reguły tej zdarzały się jednak dość często odstępstwa. Kulminacją walk z jednostkami UPA była operacja militarno-przesiedleńcza, tzw. Akcja Wisła, mająca miejsce w 1947.

Jednocześnie trwała demobilizacja oddziałów i przejście wojska na stopę pokojową. 10 sierpnia 1945 wydano "dekret o częściowej demobilizacji WP". Kolejne jej fazy miały miejsce w lutym i grudniu 1946.

Jednym z najważniejszych zadań stojących przed wojskiem po zakończeniu wojny było rozminowanie kraju. W latach 1944 do 1956 roku prowadzono operację rozminowywania kraju, w której uczestniczyły 44 jednostki inżynieryjne czyli ok. 19 tys. saperów. W jej wyniku sprawdzono i rozminowano obszar o powierzchni ponad 250 000 km kwadratowych ( 80% powierzchni kraju). Znaleziono i usunięto 14,75 mln min różnego rodzaju i 59 mln pocisków, bomb i innej amunicji. W operacji rozminowywania śmierć poniosło 646 saperów.

Jesienią 1945 granice państwa zaczęły ochraniać wydzielone z wojsk operacyjnych Wojska Ochrony Pogranicza. Wojsko angażowane było do kolejnych akcji niemilitarnych. Wysiedlało Niemców z terenów przygranicznych, zabezpieczało akcje polityczne (referendum, wybory do sejmu) oraz zajmowało się utrzymaniem porządku publicznego w rejonach przyległych do miejsc stałej dyslokacji.

W 1946 ze względów oszczędnościowych rozwiązano Łódzki 0W, a w listopadzie 1947 utworzono Dowództwo Wojsk Lądowych, jako dowództwo operacyjne szczebla frontowego. Okręgi pełniły faktycznie rolę organów wodzenia szczebla armijnego.

[edytuj] Założenia doktrynalne rozwoju wojska

Pierwsze prace koncepcyjne nad określeniem kształtu i charakteru Wojska Polskiego w okresie pokoju rozpoczęto już w 1945. Należało określić przede wszystkim, jak liczne wojsko ma zostać utrzymane w okresie pokoju, a także jaka ma być jego struktura organizacyjna. Studia prowadzone w SG WP wykazały, że wielkość sił zbrojnych powinna wynosić 250 tys. żołnierzy. Prace dotyczące koncepcji strategicznego użycia sił zbrojnych na wypadek wojny podjęto w 1946. Wiązało się to ze stopniowym odpływem oficerów radzieckich i zastępowaniem ich przez oficerów polskich, często absolwentów Wyższej Szkoły Wojennej.

W kwietniu 1946 gen. Stefan Mossor opracował memoriał "Wstępne rozważania strategiczne nad geopolitycznym położeniem Polski". Zakładał on, że sojusz z ZSRR jest trwały i Polska może liczyć się tylko z agresją z Zachodu. Głównego przeciwnika widział w Niemczech, a w niedalekiej przyszłości w Wielkiej Brytanii oraz USA. Temu" blokowi germańskiemu" miała się przeciwstawić Polska sprzymierzona z ZSRR, w tzw. bloku słowiańskim. Autor zakładał utrzymanie życzliwych stosunków z Francją. Zakładał też, że możliwość konfliktu to sprawa odległa. Zwracał uwagę na konieczność porozumień sojuszniczych z Czechosłowacją, a w przyszłości z Rumunią. Dla prac strategicznych fundamentalne znaczenie powinno mieć, zdaniem Mossora, uzgodnienie przez naczelnego dowódcę WP ze Sztabem Generalnym ZSRR ogólnego planu wspólnych przygotowań wojennych.

Memoriał stał się podstawą do wydania wielu dokumentów w sprawie przygotowania terytorium kraju do wojny, między innymi w sprawie znaczenia ochronnego lasów w pasie przygranicznym nad Odrą i Nysą, wytycznych planu gospodarczego komunikacji w dziedzinie dróg publicznych, budowy dróg, zadrzewień przydrożnych, o obronie przeciwlotniczej i przeciwpożarowej itp.

Kwestia zbytniej samodzielności Wojska Polskiego w planowaniu była główną przyczyną konfliktów gen. Mossora z oficerami wywodzącymi się z Armii Czerwonej. Jednak dzięki poparciu marszałka Żymierskiego gen. Mossor mógł nadal wywierać wpływ na koncepcje rozwojowe WP.

[edytuj] Skład organizacyjny wojska w 1949

W efekcie redukcji wojska liczyły ok. 140 000 żołnierzy.

Organizacyjnie w skład wojsk lądowych wchodziły: 16 dywizji piechoty, 3 brygady, 1 pułk i 3 samodzielne dywizjony artylerii, 3 pułki artylerii przeciwlotniczej, 6 pułków czołgów i 4 pułki artylerii pancernej, 4 pułki saperów i jeden pułk pontonowy.

Wojska lotnicze w dysponowały trzema pułkami lotnictwa myśliwskiego, trzema szturmowego, jednym bombowców nurkujących i jednym specjalnym(do przewożenia VIP)

Marynarka wojenna była w początkowym stadium organizacji)

[edytuj] Siły zbrojne PRL

Drugi etap rozwoju sił zbrojnych, za którego początek należy przyjąć rok 1949, czyli 3 lata przed formalnym powstaniem PRL, wiąże się ze zmianami społeczno politycznymi w kraju w końcu lat 40. i z osobą marsz. Rokossowskiego, oficera radzieckiego polskiego pochodzenia, który od kilku lat przebywał w Polsce. Był dowódcą Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej, której to sztab stacjonował w Legnicy. 7 listopada 1949 został powołany na stanowisko Ministra Obrony Narodowej (objęcie dowództwa sił zbrojnych przez obywatela radzieckiego zdarzyło się tylko w Polsce, w innych krajach bloku wschodniego oficerowie z ZSRR zajmowali etaty doradców).

Pod dowództwem K. Rokossowskiego, od 1949 rozpoczęła się stalinizacja Wojska Polskiego (szczególny nacisk położono na ideologię, przeznaczając w szkołach oficerskich 236 godzin na szkolenia z zakresu Marksizmu i Leninizmu, i tylko 126 godzin zajęć z wypranej z wartości narodowych historii Polski^[6]), a od 1950 pogłębiała się coraz bardziej dalsza jego sowietyzacja^[7] (identyczne struktury organizacyjne jak w Armii Radzieckiej, unifikacja umundurowania - min. tradycyjną rogatywkę ok. 1950 zastąpiły czapki całkowicie okrągłe^[8], podobne stany ilościowe w oddziałach i związkach taktycznych, podobne programy szkoleniowe, składanie przysięgi wojskowej zawierającej nowe sformułowanie o "sojuszu z ZSRR", itp.), również oddziałów MO i UB.

1 maja 1950 Rokossowski wydał rozkaz nr 26^[9], zatwierdzający rozpoczętą w listopadzie 1949 czystkę^[9] w korpusie oficerskim WP. Akcją usuwania niewygodnych dla ZSRR oficerów polskich i tzw. "elementu klasowo obcego" (ocenianego na ok. 18 % korpusu oficerskiego), kierował gen. Stanisław Zawadzki, pod nadzorem radzieckiego attaché wojskowego gen. I. Kozaka. Całą operację nadzorował również płk. Anatol Fejgin, ówczesny szeg Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Między innymi zwolniono z WP "zasłużonego" w walkach z podziemiem niepodległościowym gen. Gustawa Paszkiewicza, uniknął represji gen. Izydor Modelski, który przeczuwając niebezpieczeństwo odmówił powrotu do kraju. Czystce równolegle towarzyszyły aresztowania oficerów przedwojennych, którzy po 1945 zgłosili się do służby w LWP. Organizowano również procesy pokazowe, w 1951 odbyła się sprawa 4 generałów WP tzw. proces generałów. W tzw. "procesach odpryskowych" (1950-1953), związanych z procesem wytoczonym generałom, osądzono łącznie 86^[10] oficerów polskich - w sumie zapadło 40 wyroków śmierci, z czego wykonano 20^[10] (m. in. skazano na śmierć 3 polskich komandorów, zasłużonych w obronie wybrzeża w 1939, w procesach pokazowych dotyczących tzw. spisku komandorów). Do 1954 wydalono z armii 9 000^[3] oficerów polskich, w większości przedwojennych i pochodzących z PSZ. Sprawy informacji i "bezpieczeństwa" zostały wyłączone z II oddziału Sztabu i przekazane Głównemu Zarządowi Informacji (będącego wówczas ekspozyturą radzieckiego wywiadu wojskowego GRU^[9]), pod dowództwem płk. D. Wozniesienskiego (zięcia gen. Karola Świerczewskiego) oraz płk. Antoniego Skulbaszewskiego.

Na początku 1951 główna siedziba wojsk radzieckich które stacjonowały w Polsce, została przeniesiona do podwarszawskiej Jabłonny. Jednocześnie trwała wymiana kadr dowódczych w LWP, szefem sztabu został gen. Jerzy Bordziłowski, a inspektorem sił zbrojnych Polski, sowiecki gen. I. Suchow. Dowódcą lotnictwa został gen. Iwan Turkiel (zastąpił gen. Aleksandra Romejkę), a dowódcą polskiej marynarki wojennej został admirał sowiecki, K. Czerokow. W 1952 90 %^[9] stanowisk dowódczych w LWP zajmowali oficerowie sowieccy, pozostałe 10 % stanowili działacze ZPP lub przybyli z ZSRR oficerowie 1 Armii WP^[9].

Ideologizacja LWP była wyraźna zwłaszcza w programach szkoleniowych, K. Rokossowski zatwierdził 1 czerwca 1951 "Wytyczne Organizacyjno-Metodyczne dla Szkół Oficerskich WP", gdzie podkreślano iż szkoły oficerskie były średnimi uczelniami wojskowymi, których celem było wychowanie podchorążych "na pełnowartościowych obywateli oddanych Polsce Ludowej i sprawie budowy socjalizmu"^[6]. W naborze i dalszej karierze oficerów WP zaczęło zatem dominować kryterium polityczne, zwłaszcza iż w wytycznych podkreślano iż "wyszkolenie będzie przebiegało w duchu najgłębszej przyjaźni i sojuszniczej wierności w stosunku do ZSRR, miłości i przywiązania do wodza postępowej ludzkości Józefa Stalina, w duchu braterstwa broni z Armią Radziecką"^[6]. Rzemiosło wojskowe miało być opanowane przez polskich podchorążych poprzez "naukę doświadczeń bojowych Armii Radzieckiej i wpajanie zasad Stalinowskiej Nauki Wojennej"^[6].

W pierwszej połowie lat 50. ubiegłego wieku Wojsko Polskie osiągnęło apogeum rozwoju organizacyjnego. W latach 1951-1952 sformowano dodatkowo między innymi: cztery dowództwa korpusów armijnych, dwa dowództwa korpusów lotniczych, dziesięć dywizji lotniczych, dwie dywizje zmechanizowane, siedem dywizji piechoty, pięć dywizji artylerii przeciwlotniczej, trzy brygady artylerii przeciwpancernej trzy brygady przeciwdesantowe, sześć samodzielnych pułków czołgów.

Brak wykwalifikowanych kadr oficerskich uzupełniano oficerami z Armii Radzieckiej. Wojsko przejmowało obiekty służące dotychczas gospodarce. Nastąpiła ogromna rozbudowa przemysłu zbrojeniowego mającego zaspokoić potrzeby tak wielkiej armii.

W rezultacie stan etatowy Wojska Polskiego wzrósł w latach 1950-1951 o ponad 200 % i na l stycznia 1952 wynosił 356 481 żołnierzy. Na początku 1953 przekroczył 400 000 żołnierzy (na wszystkich etatach). Od 1955 stopniowo redukowano liczebność WP. W okresie od 1955 do 1958 liczebność wojska spadła o ok. 50 %, szeregi wojska opuściło 200 000 żołnierzy. W 1956 większość sowieckich generałów i kadry oficerskiej opuściło Polskę, wraz z marszałkiem K. Rokossowskim. Mimo możliwości awansu dla młodych oficerów (w większości wyselekcjonowanych jako mających pożądane ideologicznie, pochodzenie społeczne robotniczo-chłopskie), wśród korpusu oficerskiego liczącego ok. 50 000 żołnierzy, nadal Wojsko Polskie było zależne wprost od ośrodków decyzyjnych w Moskwie^[3]. Po 1956 kilkukrotnie modernizowano WP, utrzymując stałą liczebność na poziomie 200-300 000 żołnierzy.

W 1955 wojska lądowe, lotnictwo, wraz z częścią Marynarki Wojennej, weszły w skład sojuszu wojskowego Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego, pozostającego pod kontrolą ZSRR. Decyzję o jego utworzeniu podpisano 14 maja 1955 w Warszawie.

[edytuj] Doktryna

Gdy jesienią 1949 ZSRR dokonał pierwszej eksplozji własnej bomby atomowej (łamiąc tym samym dotychczasowy monopol USA), na fali wywołanego tym entuzjazmu w kręgach wojskowych w armiach bloku wschodniego, ugruntowało się przekonanie o uzyskaniu równowagi sił strategicznych. Zamiast przejść na wzór państw zachodnich na stopę pokojową, pod koniec 1949 LWP zaczęło przygotowywać się do wojny^[11]. Zmiana dotychczasowej strategii zbiegła się w czasie z powstaniem na Zachodzie w dniu 4 kwietnia 1949 sojuszu polityczno-wojskowego, Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) - początkowo powstałego w celu obrony militarnej przed ZSRR.

Po obsadzeniu przez oficerów radzieckich prawie wszystkich kluczowych stanowisk w Sztabie Generalnym WP zarzucono prace nad kształtowaniem własnej myśli strategicznej, przyjmując radziecką doktrynę wojenną. Wojsko Polskie miało być częścią środkowoeuropejskiego teatru działań wojennych, a plany obejmowały działania tzw. Frontu Polskiego na kierunku nadmorskim oraz obronę wybrzeża. Już w maju 1950 pod kierownictwem marszałka Konstantego Rokossowskiego przeprowadzono ćwiczenia dotyczące organizacji i prowadzenia operacji Frontu Nadmorskiego. Koncepcje użycia WP były odbiciem doświadczeń radzieckich z końcowego okresu drugiej wojny światowej. Miała tylko wzrastać ruchliwość oraz liczebność wojsk zmechanizowanych i pancernych. Przyszłe pole walki miało być teatrem bitew pancerno-motorowych, a taktyka była bezwzględnie podporządkowana działaniom ofensywnym.

Rola jaką wyznaczono LWP, spowodowała także uchwalenie nowego budżetu który zakładał planowaną wartość produkcji zbrojeniowej dla LWP na lata 1950-1955 na kwotę 245 miliardów złotych, równolegle wyznaczając limity importu sprzętu wojskowego z ZSRR na 32,5 mld złotych (13,2 % produkcji krajowej)^[11]. W praktyce większość uzbrojenia dla LWP musiało być nabywanych w ZSRR, po cenach nie podlegających negocjacjom^[11]. W celu realizacji planu Sejm w grudniu 1949 uchwalił nowe kredyty wojskowe, zmieniono również plan 6-letni (działania te zlecił marszałek Rokossowski) - w efekcie w latach 1949-54 wydatki na zbrojenia dla LWP osiągnęły aż 15 procent dochodu narodowego, a inwestycje w sektor zbrojeniowy odbywały się kosztem inwestycji "cywilnych", co w połowie lat 50. spowodowało przejściowe załamanie gospodarcze kraju.

W okresie PRL, Ludowe Wojsko Polskie uczestniczyło również w tłumieniu protestów robotniczych i wystąpień niepodległościowych, m. in. w czasie wydarzeń poznańskiego czerwca 1956, dowodzący wówczas jednostkami LWP gen. Stanisław Popławski był bezpośrednio odpowiedzialny za śmierć 74 osób^[12] i ponad 500 rannych demonstrantów. LWP brało także udział w pacyfikacji Wybrzeża w grudniu 1970, rozkaz do włączenia się jednostek wojska do tłumienia wystąpień robotniczych wydał wówczas gen. Wojciech Jaruzelski.

W 1967, po wygranej Izraela w wojnie sześciodniowej (5-6 czerwca 1967), w której państwa arabskie wspierał wojskowo i wywiadowczo ZSRR, strategia działania militarnego ZSRR na Bliskim Wschodzie została skompromitowana - wynikało to m. in. z kompletnego braku rozeznania sił i środków Izraela przez wywiad ZSRR^[6]. Klęska państw arabskich, których armie były szkolone przez doradców z ZSRR i wyposażone w sowiecki sprzęt wojskowy, miała swoje polityczne skutki także w LWP. ZSRR i kraje bloku wschodniego zerwały stosunki dyplomatyczne z Izraelem, władzę rozpoczęły antyizraelską propagandę (w LWP kierowaną przez POP Zarządu I Operacyjnego Sztabu Generalnego, gdzie aktywne działania w tym zakresie pełnił gen. Jaruzelski^[6]), następnie rozpoczęła się "kampania antysyjonistyczna" zainspirowana przez Gomułkę i kolejne czystki kadrowe w LWP o charakterze antysemickim - usuwano z wojska oficerów o pochodzeniu żydowskim, których oskarżano o sprzyjanie Izraelowi, ogółem wyrzucono z szeregów LWP ok. 2000 oficerów (w tym 17 generałów pochodzenia żydowskiego)^[3]. Wydarzenia te zainicjowały kryzys polityczny w Polsce wokół wydarzeń Marca 1968.

Wojna sześciodniowa z 1967, chociaż oficjalnie dowódcy LWP przypisywali winę za przegrany konflikt niedostatecznemu przygotowaniu żołnierzy z państw arabskich, w rzeczywistości ujawniła niedoskonałość uzbrojenia sowieckiego (będącego w większości na wyposażeniu LWP), oraz błędy doktrynalne - m. in. z zakresu gotowości bojowej wojsk oraz mobilizacyjnego rozwijania sił. Analiza błędów które przyczyniły się do przytłaczającej klęski państw arabskich w wojnie sześciodniowej, spowodowała szereg zmian w dowodzeniu LWP i ówczesnej strategii wojennej. Wiele jednostek arabskich posiadało wówczas identyczną strukturę jak siły LWP i całego Układu Warszawskiego i walczyło według niemal identycznych regulaminów - w LWP postanowiono zmodernizować struktury tych rodzajów wojsk i służb, które zawiodły w konflikcie arabsko-izraelskim, zrezygnowano z polecenia Moskwy z wielu założeń operacyjnych opracowanych wcześniej (wcześniej niepodważalnych jako militarne dogmaty), wzmożono intensywność funkcjonowania ośrodków rozpoznawania radioelektronicznego i nasłuchu, przezbrojono samoloty (MiG-21, MiG-19), zalecono nowe sposoby kamuflażu samolotów (przywracając stany używalności schronów i ukryć), czy opracowano plany utrzymywania części lotnictwa operacyjnego w stanie gotowości^[6].

LWP brało również udział w agresji na Czechosłowację w 1968, w ramach tzw. operacji "Dunaj", propagandowo przedstawianej jako interwencja "w obronie zdobyczy socjalizmu", mającej stłumić dążenia Czechosłowacji do liberalizacji życia politycznego i uniezależnienia się od wpływów ZSRR, powstałe na fali wydarzeń praskiej wiosny z roku 1968. W operacji tej wzięły udział siły LWP w liczbie 18,5 tys. żołnierzy (na ogólną liczbę 450 tys. sił interwencyjnych), dysponujących 471 czołgami i 542 transporterami opancerzonymi^[11]. MON poniosło łączne koszta interwencji w wysokości 441 mln złotych i 340 tys. koron czeskich^[11]. Oddziałami LWP biorącymi udział w akcji, dowodził ówczesny dowódca Śląskiego Okręgu Wojskowego, gen. Florian Siwicki.

W 1981 jednostki LWP uczestniczyły także w pacyfikacji opozycji antykomunistycznej, po wprowadzeniu w dniu 13 grudnia 1981 stanu wojennego. W dniu ogłoszenia stanu wojennego w bezpośrednich działaniach wzięło udział 70 000 żołnierzy, 1750 czołgów, 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych, oraz kilka tysięcy samochodów wojskowych (ok. 9000 razem z pojazdami policyjnymi)^[6].

W marcu 1982, zwolniono do rezerwy żołnierzy tzw. III rocznika, których wcześniej zatrzymano w wojsku w związku z planowanym wprowadzeniem stanu wojennego. Wówczas też gen. Wojciech Jaruzelski nakazał podwyższyć o 25 % limit mianowań na stopień pułkownika, co spowodowało ogromne przerosty w korpusie osobowym armii. Promowano zaufanych oficerów, którzy nie dopuszczali ewentualności uczestnictwa w życiu publicznym opozycyjnych związków zawodowych^[6], zwłaszcza NSZZ "Solidarność", oznaczało to brak miejsca w Polsce lat 80. na demokrację.

Od pierwszej połowy lat 80. narastał negatywny stosunek młodego pokolenia do służby wojskowej, spowodowany wykorzystywaniem wojska przez władze PRL do budowania represyjnego systemu wymierzonego w opozycję, oraz neutralizowania w ten sposób oporu społecznego. Służyły temu celowi m. in. nowelizacja ustawy o powszechnym obowiązku obrony PRL z 21 listopada 1983 (m. in. rozszerzająca kompetencje WKO i umożliwiająca represyjne wysyłanie do wojska potencjalnych przeciwników politycznych), wysyłanie w teren komisarzy wojskowych (uchwała KOK z 18 stycznia 1983, której zastosowanie umożliwiło penetrację zakładów pracy pod pretekstem kontrolowania problematyki wojskowej), czy przygotowanie represyjnego dokumentu rozszerzającego kompetencje sądów wojskowych na działalność sądów cywilnych (projekt liczący 323 artykuły przedłożono 28 czerwca 1986, z przeznaczeniem do natychmiastowego wykorzystania w razie zagrożenia), oraz szereg podobnych decyzji rozszerzających system bezpieczeństwa^[6].

Nastroje te przekładały się również na problemy z naborem do niektórych szkół oficerskich WP i zmianą nastawienia potencjalnych kandydatów do zawodu oficera^[6], co związane było również z mało atrakcyjnym statusem materialnym tej grupy zawodowej. Na początku 1984 gen. Jaruzelski wpadł na pomysł rozwiązania tego problemu, polegający na przyjmowaniu kandydatów do szkół oficerskich bez zdanej matury^[6], który przedstawił na posiedzeniu KOK w dniu 12 stycznia 1984 (co zapisano w protokole z posiedzenia KOK nr 01/84^[6]), Do realizacji tego zamierzenia nie doszło, co po części było zasługą szefa Sztabu Generalnego WP, gen. Józefa Użyckiego - który optował za obowiązkową maturą dla kandydatów do szkół oficerskich (wówczas szef Sztabu Generalnego mógł jedynie nakłaniać do zmiany decyzji, nie mógł natomiast bezpośrednio przeciwstawić się Zwierzchnikowi Sił Zbrojnych, którym mianowano gen. Jaruzelskiego w 1983). Działania te, zmierzające do ochrony upadającego systemu komunistycznego w Polsce, spowodowały iż w środowiskach opozycyjnych i krytycznej wobec rządzących części społeczeństwa postrzegano wówczas wojsko jako instrument, którym władza komunistyczna wysługuje się przeciwko narodowi^[6].

[edytuj] Organizacja WP w 1951

Instytucje Centralne WP (IC MON)

Okręg Wojskowy nr I (Warszawa)

• 8 Korpus Piechoty (Olsztyn)
• 9 Korpus Piechoty (Lublin)
• 18 Dywizja Piechoty (Ełk)
• 8 Dywizja Artylerii Przełamania (Orzysz)
• 2 Ciężka Brygada Saperów (Kazuń)
• 6 Ciężka Brygada Saperów (Dęblin)

Okręg Wojskowy nr II (Bydgoszcz)

• 1 Korpus Piechoty (Wałcz)
• 1 Korpus Zmechanizowany (Gdańsk)
• Korpus Przeciwdesantowy
• 16 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (Koszalin)
• 6 Dywizja Artylerii Przełamania (Grudziądz)
• 22 Brygada Artylerii Przeciwpancernej (Kwidzyn)

Okręg Wojskowy nr IV (Wrocław)

• 2 Korpus Piechoty (Poznań)
• 2 Korpus Zmechanizowany (Wrocław)
• 27 Dywizja Piechoty (Zgorzelec),
• 11 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (Brzeg)
• 14 Brygada Artylerii Ciężkiej (Bolesławiec)
• 23 Brygada Artylerii Przeciwpancernej (Kalisz)
• 28 Brygada Artylerii Przeciwpancernej (Gniezno)

Okręg Wojskowy nr V (Kraków)

• 11 Korpus Piechoty (Gliwice)
• 12 Korpus Piechoty Rzeszów

Wojska Lotnicze

• 3 Korpus Lotnictwa Myśliwskiego (Poznań)
• 4 Korpus Lotnictwa Szturmowego (Modlin)
• 15 Dywizja Lotnictwa Bombowego (Bydgoszcz)

Wojska Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju

• 5 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego OPL (Warszawa)
• 7 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego OPL (Kraków)
• 10 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego OPL (Słupsk)
• 9 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (Warszawa)
• 13 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (Bytom)
• 15 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (Wrocław)

Marynarka Wojenna

• Dowództwo Wodnego Rejonu Głównej Bazy Gdynia Oksywie
  • niszczyciele
  • dywizjon okrętów podwodnych
  • dywizjon dozorowców
  • dywizjon ścigaczy
  • flotylla trałowców
• Dowództwo Bazy MW Świnoujście
  • flotylla środków desantowych
  • 3 batalion piechoty morskiej (Dziwnów)
• 34 pułk lotnictwa myśliwskiego MW (Babie Doły)
• 30 pułk przeciwlotniczy MW (Babie Doły)

[edytuj] Wojsko Polskie po "odwilży październikowej"

Rezultatem przemian październikowych były poważne zmiany kadrowe w Wojsku Polskim. Odwołano ze stanowiska ministra Obrony Narodowej marszałka Konstantego Rokossowskiego oraz zajmujących wysokie stanowiska dowódcze oficerów Armii Radzieckiej. Nowym ministrem został gen. Marian Spychalski. Do służby w wojsku przywrócono wielu oficerów represjonowanych. Nie wpłynęło to w większym stopniu na kierunki rozwoju sił zbrojnych, które to nadal stanowiły ważne ogniwo Układu Warszawskiego.

W styczniu 1957 podjęto decyzję o dalszej redukcji wojsk o 44,5 tys żołnierzy. Była ona podyktowana ciężką sytuacją ekonomiczna kraju.

[edytuj] Organizacja Sił Zbrojnych w 1988

Minister Obrony Narodowej

• Pion Ogólny Ministerstwa Obrony Narodowej
• Główny Inspektorat Szkolenia WP
• Sztab Generalny WP
• Główny Inspektorat Obrony Terytorialnej
• Główne Kwatermistrzostwo WP
• Główny Zarząd Polityczny WP
• Departament Kadr MON
• Naczelna Prokuratura Wojskowa
• Izba Wojskowa Sądu Najwyższego
• Generalny Dziekanat Wojska Polskiego

[edytuj] Warszawski Okręg Wojskowy

• Dowództwo Warszawskiego Okręgu Wojskowego (Warszawa)
  • 1 Warszawska Dywizja Zmechanizowana im. Tadeusza Kościuszki Legionowo
  • 3 Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. Romualda Traugutta (Lublin)
  • 9 Drezdeńska Dywizja Zmechanizowana Rzeszów
  • 15 Dywizja Zmechanizowana im. Gwardii Ludowej (Olsztyn)
  • 6 Pomorska Dywizja Powietrznodesantowa (Kraków)
  • 1 Warszawska Brygada Artylerii Armat im. Józefa Bema (Węgorzewo)
  • 32 Łużycka Brygada Artylerii /Rakiet Operacyjno Taktycznych/ im. gen. Bolesława Czarniawskiego (Orzysz)
  • 2 Warszawska Brygada Saperów im. gen. Jerzego Bordziłowskiego (Kazuń)
  • 15 pułk artylerii przeciwlotniczej (Gołdap)
  • 1 Mazowiecki Pułk Ochrony (Góra Kalwaria)
  • 14 Mazurski Pułk Ochrony (Olsztyn)
  • 5 Pułk Strzelców Podhalańskich (Kraków)
  • 80 dywizjon artylerii przeciwpancernej (Suwałki)
  • 48 kompania specjalna (Kraków)

[edytuj] Pomorski Okręg Wojskowy

• Dowództwo Pomorskiego Okręgu Wojskowego (Bydgoszcz)
  • 16 Kaszubska Dywizja Pancerna (Elbląg)
  • 20 Warszawska Dywizja Pancerna im. marsz. Konstantego Rokossowskiego (Szczecinek)
  • 8 Drezdeńska Dywizja Zmechanizowana im. Bartosza Głowackiego (Koszalin)
  • 12 Dywizja Zmechanizowana im. Armii Ludowej (Szczecin)
  • 7 Łużycka Dywizja Desantowa (Gdańsk)
  • 6 Warszawska Brygada Artylerii Armat (Toruń)
  • 7 Brygada Artylerii (Toruń)
  • 2 Pomorska Brygada Artylerii/Rakiet Operacyjno-Taktycznych/(Choszczno)
  • 5 Mazurska Brygada Saperów im. gen. Ignacego Prądzyńskiego (Szczecin)
  • 14 Sudecki Pułk Artylerii Przeciwpancernej (Kwidzyn)
  • 2 Pułk Obrony Przeciwchemicznej (Grudziądz)
  • 56 kompania specjalna (Szczecin)

[edytuj] Śląski Okręg Wojskowy

• Dowództwo Śląskiego Okręgu Wojskowego (Wrocław)
  • 5 Saska Dywizja Pancerna im. gen. bryg. Aleksandra Waszkiewicza (Gubin)
  • 10 Sudecka Dywizja Pancerna im. Bohaterów Armii Radzieckiej (Opole)
  • 11 Drezdeńska Dywizja Pancerna im. Jana III Sobieskiego (Żagań)
  • 2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana im. gen. Henryka Dąbrowskiego (Nysa)
  • 4 Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. Jana Kilińskiego (Krosno Odrzańskie)
  • 5 Pomorska Brygada Artylerii Armat (Głogów)
  • 3 Warszawska Brygada Artylerii /Rakiet Operacyjno Raktycznych/ (Biedrusko)
  • 18 Brygada Artylerii /Rakiet Operacyjno Taktycznych/ im. gen. dyw. Franciszka Jóźwiaka - (Bolesławiec)
  • 20 pułk artylerii przeciwpancernej (Pleszew)
  • 91 Wejherowski Pułk Artylerii Przeciwpancernej (Gniezno)
  • 1 Warszawska Brygada Saperów (Brzeg)
  • 4 Łużycka Brygada Saperów (Gorzów Wielkopolski)
• 6 pułk zabezpieczenia (Wrocław)
• 10 Saski Pułk Łączności (Wrocław)
• 1 batalion szturmowy (Lubliniec), (Dziwnów)
• 62 kompania specjalna (Bolesławiec)

[edytuj] Wojska Lotnicze

• Dowództwo Wojsk Lotniczych Poznań
  • 4 Pomorska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego im. gen. bryg. pil. Józefa Smagi (Malbork)
  • 2 Brandenburska Dywizja Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego (Piła)
  • 3 Brandenburska Dywizja Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego (Świdwin)
  • 61 lotniczy pułk szkolno-bojowy (Biała Podlaska)
  • 58 lotniczy pułk szkolny (Dęblin)
  • 60 Lotniczy Pułk Szkolny (Radom)
  • 13 pułk lotnictwa transportowego (Kraków)
  • 32 Pułk Lotnictwa Rozpoznania Taktycznego (Sochaczew)
  • 49 Pułk Śmigłowców Bojowych (Pruszcz Gdański)
  • 56 Kujawski Pułk Śmigłowców Bojowych (Inowrocław)
  • 37 pułk śmigłowców transportowych (Łęczyca)
  • 36 Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego (Warszawa)

[edytuj] Wojska Obrony Powietrznej Kraju

• Dowództwo Wojsk Obrony Powietrznej Kraju Warszawa
  • 1 Korpus Obrony Powietrznej Kraju (Warszawa)
    • 3 Łużycka Brygada Artylerii OPK (Warszawa)
    • 1 pułk lotnictwa myśliwskiego OPK "Warszawa" (Mińsk Mazowiecki)
    • 10 pułk lotnictwa myśliwskiego OPK (Łask)
    • 1 Brygada Radiotechniczna OPK (Warszawa)
  • 2 Korpus Obrony Powietrznej Kraju (Bydgoszcz)
    • 4 Brygada Artylerii OPK (Gdynia)
    • 26 Brygada Artylerii OPK (Gryfice)
    • 9 pułk lotnictwa myśliwskiego OPK (Zegrze Pomorskie)
    • 28 pułk lotnictwa myśliwskiego OPK (Słupsk)
    • 34 pułk lotnictwa myśliwskiego OPK (Gdynia)
    • 2 Brygada Radiotechniczna OPK (Bydgoszcz)
  • 3 Korpus Obrony Powietrznej Kraju (Wrocław)
    • 1 Brygada Artylerii OPK (Bytom)
    • 79 samodzielny pułk artylerii OPK (Poznań)
    • 11 Brandenburski Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPK (Wrocław)
    • 62 pułk lotnictwa myśliwskiego OPK (Poznań)
    • 3 Brygada Radiotechniczna OPK (Wrocław)
  • Ośrodek Szkolenia Specjalistów Wojsk Rakietowych i Artylerii OPK (Bemowo Piskie)
  • Ośrodek Szkolenia Specjalistów Wojsk Radiotechnicznych (Chorzów)
  • Centralne Stanowisko Dowodzenia Dowódcy Wojsk OPK (Pyry)
  • Ośrodek Przeciwdziałania Radioelektronicznego OPK (Lidzbark Warmiński)
  • Jednostka Zabezpieczania Dowództwa Wojsk OPK (Warszawa)

[edytuj] Marynarka Wojenna

• Dowództwo Marynarki Wojennej Gdynia
  • 3 Flotylla Okrętów Gdynia Oksywie
  • 8 Flotylla Obrony Wybrzeża Świnoujście
  • 9 Flotylla Obrony Wybrzeża Hel
  • Morska Brygada Okrętów Pogranicza (Gdańsk)

[edytuj] Szkolnictwo wojskowe

W latach 80. XX w. w Wojsku Polskim istniały cztery akademie wojskowe i jedenaście wyższych szkół oficerskich kształcących podchorążych na poziomie wyższych studiów zawodowych. Kilkanaście szkół chorążych kształciło kadetów na poziomie szkoły średniej.

[edytuj] Broń jądrowa na terytorium Polski

Od lat 60. LWP dysponowało na terenie Polski bronią jądrową i jej nośnikami^[13], informacji tej nie podawano publicznie i utrzymywano w tajemnicy przed społeczeństwem. Stanowiło to tajemnicę specjalnego znaczenia. Według ustaleń Instytutu Pamięci Narodowej, dokonanych na podstawie utajnionych do 2006 roku akt tzw. Operacji "Wisła", LWP posiadało do dyspozycji dwieście pocisków jądrowych i 70 wyrzutni tych pocisków, otrzymanych od ZSRR, zmagazynowanych w bazach wojskowych w Polsce w okolicach Wałcza, Wędrzyna i Białogardu^[14]. Pod koniec lat 60. trafiły one z powrotem do Moskwy^[14], a ZSRR utworzyła w PRL własne bazy pocisków jądrowych.

Broń jądrową do tych baz dostarczono na podstawie umowy Ministerstwa Obrony Narodowej PRL i ZSRR podpisanej w 1967^[13]. Na jego mocy na terenach zachodniej Polski powstały trzy magazyny broni jądrowej, kontrolowane przez rosyjskie jednostki Specnazu. W przypadku konfliktu z państwami Europy Zachodniej, broń jądrowa z tych magazynów miała być przekazywana jednostkom polskim do użycia bojowego. Obiekty te znajdowały się w północno-zachodniej Polsce, w Templewie niedaleko Trzemeszna Lubuskiego, Brzeźnicy-Kolonii koło Jastrowia oraz w Podborsku koło Białogardu.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie Wojska Lądowe w latach 1945 -1960. Toruń 2004
• Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945 -1956. Warszawa 2003.

[edytuj] Zobacz też

• Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1943-1944)
• Szkolnictwo wojskowe w PRL

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Ludowe Wojsko Polskie 1943-1945 Struktura i wyposażenie
• Ludowe Wojsko Polskie 1970-1990 Umundurowanie i wyposażenie