Ludwik Bonaparte

Z Wikipedii

Ludwik Bonaparte
ur. 1778 zm. 1846

Król Holandii

Król	1806 - 1810
poprzednik	Wilhelm V Orański
następca	Wilhelm I

Ojciec	Carlo Maria Buonaparte
Matka	Letycja Buonaparte

Ludwik Napoleon Bonaparte (fr. Louis Napoléon Bonaparte, Prince Impérial, Roi de Hollande) * 2 września 1778, Ajaccio, † 25 lipca 1846, Livorno, był czwartym z kolei synem Carlo Maria Buonaparte i jego małżonki Letycji. Był młodszym bratem Napoleona oraz ojcem Napoleona III.

[edytuj] Młodość

Po śmierci ojca w 1785 Ludwika wziął do siebie jego starszy brat, porucznik artylerii - Napoleon, który osobiście uczył go przedmiotów wojskowych, historii, geografii i języków. Młodzieniec walczył w kampaniach brata w Italii i Egipcie. Po tej ostatniej dostał awans na pułkownika, zaś po koronacji brata na cesarza został generałem brygady i otrzymał później - jako ostatni francuski wojskowy - honorowy tytuł konetabla Francji. W roku 1806 Napoleon rozwiązał położoną na terenie Niderlandów Republikę Batawii i stworzył Królestwo Holandii, tron którego przekazał Ludwikowi.

[edytuj] Król Holandii

Ludwik zwany teraz Lodewijk I początkowo wzdragał się przed przyjęciem korony, od lat cierpiał na silny reumatyzm i obawiał się wilgotnego klimatu Niderlandów, ale w końcu ugiął się przed wolą brata. Także entuzjazm Holendrów dla monarchii był raczej umiarkowany - przed rewolucją walczyli długo z monarchistycznymi ambicjami stadhouderów z dynastii orańskiej, którzy byli władcami obieralnymi i pełnili funkcje czysto reprezentatywne, ale wobec wszechwładzy Francji Niderlandczycy musieli w apatii czekać, jakie będą poczynania nowego władcy, któremu bardzo trudno przychodziło opanowanie mowy niderlandzkiej.

Ludwik starał się być dobrym władcą: założył wiele istniejących do dziś dnia instytucji kulturalnych jak Akademię Nauk (Koninklijk Instituut van Wetenschapen), Bibliotekę Królewską (Koninklijke Bibliotheek) i sławne Muzeum Narodowe (Rijksmuseum). Po wybuchu statku z prochem w Leiden w r. 1807 osobiście pośpieszył na miejsce katastrofy i kierował pracami ratowniczymi, podobnie postąpił przy wielkiej powodzi roku 1809, gdy dając przykład wszystkim nosił worki z piaskiem dla wzmocnienia wałów. Otrzymał wtedy przydomek Ludwika Dobrego. Przeprowadził także na wzór francuski reformę administracyjną kraju, dzieląc go na dziesięć departamentów, co wzmocniło centralne władze w Hadze.

Ludwik prowadził bardzo liberalną politykę religijną. Wyznawcy religii żydowskiej i katolickiej posiadali wprawdzie od czasu Republiki Batawskiej na papierze te same prawa, co większość protestancka, ale w rzeczywistości byli nadal dyskryminowani - Ludwik dopuścił ich do urzędów państwowych i zwrócił katolikom wiele kościołów zagarniętych przez protestantów, m.in. Katedrę św. Jana w Hertogenbosch. Dokonał także reformy prawa, wprowadzając oparte na Kodeksie Napoleona kodeks cywilny Burgerlijk Wetboek i kodeks karny Wetboek van Strafrecht.

Z drugiej strony nie brakowało krytyki od poddanych Ludwika. Oszczędnym z natury Holendrom nie podobała się niesłychana pompa dworu królewskiego i coraz nowe rezydencje, które Ludwik wznosił lub przebudowywał, uciekając przed wilgotnym klimatem z Hagi do Utrechtu, stamtąd do Amsterdamu, gdzie kazał przebudować ratusz na pałac królewski, na koniec do Haarlem, gdzie zaczął wznosić nową rezydencję, której już nie dokończył.

Ludwik Bonaparte

[edytuj] Konflikt z Napoleonem i abdykacja

Konflikt z Napoleonem wzrastał na sile. Cesarz ciągle zarzucał bratu, że preferuje interesy holenderskie przed francuskimi, zażądał od niego w r. 1808 dostarczenia 40 000 wyekwipowanych żołnierzy, co było niemożliwe dla kraju liczącego dwa miliony mieszkańców i udręczonego kontrybucjami francuskimi, wobec czego Ludwik odmówił. Odmówił także wprowadzenia powszechnej służby wojskowej. W tym samym roku Napoleon ogłosił blokadę kontynentalną przeciw Anglii - zakaz jakiegokolwiek handlu z tym krajem - czego Holendrzy, naród kupiecki i żeglarski, nie chcieli się trzymać. W roku 1809 Anglicy zajęli wyspę Walcheren i otworzyli przez to drogę do Antwerpii, dokonując masakry słabych oddziałów holenderskich. Wyparł ich dopiero na wiosnę tego roku sam Napoleon i wezwał brata do Paryża, gdzie mu zaproponował objęcie tronu Hiszpanii, na co Ludwik się nie zgodził. Powrócił do Holandii, gdzie 1 lipca 1810 abdykował na rzecz swojego syna Napoleona Ludwika (1804 - 1831), ale Napoleon już powziął decyzję aneksji Holandii przez Francję i wysłał tam wojska. Nominalnie Ludwikowi pozostał tytuł wielkiego księcia Bergu i Kliwii, który mu przysługiwał do 1813.

[edytuj] Po abdykacji

Po abdykacji Ludwik przebywał najpierw w Czechach, w Teplicach, a po upadku Napoleona przeniósł się do Florencji, gdzie żył pod nazwiskiem hrabiego de Saint-Leu (nadanie brata z r.1805). Zmarł w Livorno w roku 1846. Pochowany został w Saint-Leu-la-Forêt w pobliżu Paryża, obok dwóch starszych synów.

[edytuj] Rodzina

Wymuszone przez Napoleona w 1801 małżeństwo Ludwika z córką swej żony Józefiny, Hortensją, było dla obojga partnerów bardzo nieszczęśliwe, w związku z czym małżonkowie szukali pocieszenia w niezliczonych miłostkach. Mieli mimo to trzech synów:

- Napoleon Karol Bonaparte (1802 - 1807, być może syn Napoleona I),

- Napoleon Ludwik Bonaparte (1804 - 1831),

- Ludwik Napoleon Bonaparte, późniejszy Napoleon III, w przypadku którego ojcostwo Ludwika nie jest pewne.

Ludwik miał także nieślubnego syna - François de Castelvecchio (1826 - 1869).