Portal:Lwów
Z Wikipedii
Lwów
w Polskiej Wikipedii
Lwów - jedno z najpiękniejszych miast, o ciekawej historii, niebanalnej i różnorodnej architekturze, wspaniałych mieszkańcach. Obecnie jest to miasto na Ukrainie, ale szczególnie bliskie Polakom, gdyż przez szereg stuleci związane było ściśle z historią Polski.
Historia
Najważniejsze wydarzenia z historii Lwowa:
- przed 981 i 1018 – przyłączenie Grodów Czerwieńskich (terenów na których powstał później Lwów) Przez Mieszka I i Bolesława I Chrobrego do Polski
- 1256 – założenie grodu przez księcia halicko-włodzimierskiego Daniela, który nazwał go tak na cześć swojego syna Lwa.
- 1339 – po bezpotomnej śmierci ostatniego władcy Bolesława Trojdenowicza z dynastii Piastów mazowieckich Lwów został odziedziczony przez jego wuja Kazimierza III Wielkiego
- 1356 – Kazimierz Wielki nadał prawa miejskie (prawo magdeburskie), szerokie uprawnienia samorządowe, a także 70 łanów gruntu
- 1370 – po śmierci Kazimierza Wielkiego król Ludwik Węgierski mianował namiestnikiem oddzielonej od korony polskiej Rusi Halickiej księcia Władysława Opolczyka
- 1387 – Jadwiga Andegaweńska przywróciła zwierzchnictwo Polski nad Rusią Halicką.
- 1389-1434 – na mocy przywileju Władysława II Jagiełły powstało nowe województwo ruskie, obejmujące pięć ziem – chełmską, sanocką, przemyską, halicką i lwowską, ta ostatnia z powiatem żydaczowskim. Stolicą województwa został Lwów.
- 1414 – przeniesienie siedziby metropolity łacińskiego z Halicza do Lwowa. Pierwszym arcybiskupem lwowskim został Jan Rzeszowski
- 1444 – król Władysław III Warneńczyk nadał miastu prawo składu, podstawę potęgi gospodarczej Lwowa.
- czerwiec 1527 – wielki pożar, który strawił prawie wszystkie zabudowania w obrębie murów obronnych. Bogate miasto podniosło się z popiołów już w szacie renesansowej.
- 1648 – Pod murami stanęły nieprzebrane rzesze czerni kozackiej i Tatarzy. Padł Wysoki Zamek, zdobyty przez Maksyma Krzywonosa. Samo miasto jednak obroniło się, płacąc olbrzymi okup Chmielnickiemu.
- 1 kwietnia 1656 – śluby lwowskie Jana Kazimierza
- 1658 – wielkie zasługi miasta dla Rzeczypospolitej uhonorowane zostały nobilitacją Lwowa, którego obywatele mogli od tej pory posiadać i dziedziczyć dobra ziemskie, wysyłać posłów, tak jak Kraków i Wilno, na sejmy walne i elekcje.
- 1661 – król Jan II Kazimierz podniósł do godności Akademii lwowskie kolegium jezuickie.
- 24 sierpnia 1675 – bitwa pod Lwowem. Jan III Sobieski pokonał Tatarów
- 1704 – oblężenie, zajęcie i splądrowanie miasta przez Szwedów.
- 1772 – W sierpniu 1772 stanęła w Sankt Petersburgu konwencja rozbiorowa. Lwów przeszedł pod panowanie Habsburgów. We wrześniu oddziały austriackie dowodzone przez feldmarszałka Esterhazego zajęły Lwów, który ogłoszono stolicą tzw. Królestwa Galicji i Lodomerii.
- listopad 1848 – wydarzenia rewolucyjne we Lwowie. Zbombardowanie centrum miasta przez wojska austriackie.
- 1867 – autonomia Galicji, szerokie uprawnienia samorządowe, stopniowa i coraz szersza polonizacja administracji, szkolnictwa, kultury.
- 1 listopada-22 listopada 1918 – bohaterska obrona Lwowa przez "Orlęta lwowskie" przed Ukraińcami, którzy podstępnie opanowali miasto.
- 22 listopada 1920 – odznaczenie miasta Orderem Virtuti Militari przez naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego.
Zabytki
Lwów jest jednym z najbogatszych w zabytki miast świata. W 1998 r. lwowskie Stare Miasto zostało zapisane na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Najważniejsze zabytki:
- Katedra Łacińska z kaplicami: Kampianów i Boimów
- Sobór św. Jura
- Katedra ormiańska i dzielnica ormiańska
- zespół Cerkwi Wołoskiej i ulica Ruska
- Kościół Dominikanów
- Kościół i klasztor Bernardynów
- Kościół Jezuitów
- Rynek:
- Kamienica Królewska
- Czarna Kamienica
- pałac arcybiskupów łacińskich
- kamienica Bandinellich
- Ratusz
- Kopiec Unii Lubelskiej
- Teatr Miejski
- Dworzec Główny
- Uniwersytet Lwowski
- Politechnika Lwowska
- Cmentarz Łyczakowski z Cmentarzem Orląt
Ludzie
- Teodor Axentowicz
- prof. Stefan Banach
- prof. Kazimierz Bartel
- gen. Józef Bem
- Jurek Bitschan
- Wojciech Bogusławski
- gen. Tadeusz Bór-Komorowski
- Wojciech hr. Dzieduszycki
- Irena Dziedzic
- Aleksander hr. Fredro
- Krystyna Feldman
- Seweryn Goszczyński
- Kazimierz Górski
- Artur Grottger
- Zbigniew Herbert
- Jerzy Janicki
- Maria Konopnicka
- Juliusz Kossak
- Jacek Kuroń
- Stanisław Lem
- Kornel Makuszyński
- Kazimierz Michałowski
- prof. Ignacy Mościcki
- Julian Konstanty Ordon
- Józef Maksymilian Ossoliński
- Jan Parandowski
- Stanisława Ryster
- Piotr Skarga
- Stanisław Ulam
- Szymon Wiesenthal
- Gabriela Zapolska