Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych

Z Wikipedii

**Departament Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych**
U.S. Department of Navy


Powołano	1798
Nazwę zmieniono	1947
Sekretarz marynarki wojennej USA	Donald Winter
Szef operacji morskich	Gary Roughead
Budżet	(?)
Personel	353,5 tys. personelu wojskowego (2006)
Siedziba	adres: United States Department of Navy 48, N. Rotary Rd Arlington, VA 22211 adres pocztowy: United States Department of Navy 1000 Navy Pentagon Washington, DC 20350-1000 USA telefon centrali: (703) 697-5342 fax 695-5318

Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych (ang. United States Navy, US Navy) - jeden z rodzajów Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych, odpowiedzialny za działania na morzu.

Instytucjonalnie zarządza nią Departament Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych (U.S. Department of Navy), kierowany przez cywilnego urzędnika w randze ministra - sekretarza marynarki wojennej (secretary of navy), choć od 1947 pozostającego poza ścisłym kierownictwem rządu Stanów Zjednoczonych, tzw. gabinetem (cabinet). Bezpośrednim przełożonym sekretarza marynarki wojennej jest sekretarz obrony (secretary of defence).

W chwili obecnej (2007) jest najpotężniejszą flotą świata, silniejszą niż wszystkie pozostałe floty świata razem wzięte. Jest jedyną flotą która może bez większego wysiłku prowadzić działania o zasięgu globalnym.

Obecnie posiada 74 okręty podwodne o napędzie atomowym, 12 (z czego jeden, John F. Kennedy w rezerwie) lotniskowców (z tego 10 o napędzie atomowym), 12 uniwersalnych okrętów desantowych, 23 krążowniki, 46 niszczycieli, 30 fregat, 14 dużych okrętów desantowych i ponad 100 mniejszych jednostek. W 2005 posiadała łącznie 282 większe okręty bojowe. Posiada również około 4000 samolotów i helikopterów, działających z lotniskowców i lotnisk na lądzie. Służy w niej 353,5 tys. ludzi w służbie czynnej (czerwiec 2006) i 151 tys. w rezerwie (2004). Często współpracuje ze spokrewnionym Korpusem Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych i ze Strażą Wybrzeża.

[edytuj] Siły

[edytuj] Okręty

[edytuj] Lotniskowce

9 typu Nimitz (napęd atomowy, +1 w budowie, ma być gotowy w 2009)
1 typu Enterprise (napęd atomowy)
1 typu Kitty Hawk (napęd konwencjonalny, ma być wycofany ze służby w 2008-2009)

[edytuj] Uniwersalne okręty desantowe

Okręty
United States Navy

A - B - C - D - E - F - G
H - I - J - K - L - M - N
O - P - Q - R - S - T - U
V - W - X - Y - Z

lotniskowce eskortowe

monitory

niszczyciele

niszczyciele eskortowe

Przenoszą helikoptery i samoloty pionowego startu AV-8 Harrier. Mają też wbudowany dok w którym mogą przewozić łodzie i poduszkowce desantowe. Okręt przewozi batalion piechoty morskiej.

7 typu Wasp (+1 w budowie, planowane wejście do służby w 2008)
3 typu Tarawa

[edytuj] Okręty podwodne

Wszystkie okręty mają napęd atomowy.

18 typu Ohio - 14 uzbrojone w rakiety międzykontynentalne Trident, 4 przezbrajane obecnie na pociski Tomahawk
3 typu Virginia (kolejne okręty w budowie)
3 typu Seawolf
50 typu Los Angeles

[edytuj] Krążowniki

22 typu Ticonderoga

[edytuj] Niszczyciele

52 typu Arleigh Burke (stan na styczeń 2008, 10 okrętów w budowie lub planowane)

[edytuj] Fregaty

30 typu Oliver Hazard Perry

[edytuj] Okręty desantowe

11 typu Austin
3 typu San Antonio (kolejne w budowie)

[edytuj] Główne bazy US Navy

[edytuj] Atlantyk

NS Norfolk, Wirginia - 6 lotniskowców, 7 krążowników, 21 niszczycieli, 7 fregat, 12 okrętów podwodnych
Mayport, Floryda - 1 lotniskowiec, 4 krążowniki, 4 niszczyciele, 9 fregat
Pascagoula, Missisipi - 2 fregaty
NSB New London, Connecticut - 14 okrętów podwodnych
Portsmouth, New Hampshire - 4 okręty podwodne
NSB Kings Bay, Georgia - 7 okrętów podwodnych

[edytuj] Pacyfik

Pearl Harbor, Hawaje - 3 krążowniki, 5 niszczycieli, 2 fregaty, 16 okrętów podwodnych
NB San Diego, Kalifornia - 2 lotniskowców, 6 krążowników, 13 niszczycieli, 5 fregat, 5 okrętów podwodnych
Everett, Waszyngton - 1 lotniskowiec, 1 niszczyciel, 3 fregaty
Bremerton, Waszyngton - 1 lotniskowiec, 1 okręt podwodny
Bangor, Waszyngton - 11 okrętów podwodnych
Guam - 2 okręty podwodne
United States Fleet Activities Yokosuka, Japonia - 1 lotniskowiec, 2 krążowniki, 5 niszczycieli, 2 fregaty

[edytuj] Ważniejsze związki operacyjne

Flota Atlantyku (U.S. Atlantic Fleet), Norfolk, Wirginia, USA
- II Flota (2nd Fleet), Norfolk, Wirginia, USA
Flota Pacyfiku (U.S. Pacific Fleet), Pearl Harbor, Hawaje, USA
- III Flota (3rd Fleet), San Diego, Kalifornia, USA
- VII Flota (7th Fleet), Yokosuka, Japonia
Południowe Siły Morskie (U.S. Naval Forces Southern Command - NAVSO), Mayport, Floryda, USA
Siły Morskie w Europie (U.S. Naval Forces, Europe - NAVEUR), Londyn, Wielka Brytania
- VI Flota (6th Fleet), Gaeta, Włochy
Środkowe Siły Morskie (U.S. Naval Forces Central Command - NAVCENT), Manama, Bahrajn
- V Flota (5th Fleet), Manama, Bahrajn

[edytuj] Pozostałe dowództwa

Dowództwo Logistyki (The Military Sealift Command) - MSC, Waszyngton, DC, USA
Dowództwo Edukacji i Wyszkolenia (Naval Education and Training) - CNET, Pensacola, Floryda, USA
Dowództwo Budownictwa Morskiego (Naval Construction Force - NCF), Norfolk, Wirginia, USA
Dowództwo Rezerwy Marynarki Wojennej (Naval Reserve Force), Norfolk, Wirginia, USA

[edytuj] Historia

Za początek dziejów floty uważa się akt Kongresu Kontynentalnego 13 października 1775, który zakładał wprowadzenie do służby dwóch okrętów w celu zatrzymywania statków dostarczających broń dla brytyjskich garnizonów w Ameryce. Podczas wojny rewolucyjnej owa Flota Kontynentalna wprowadziła do służby razem około 50 okrętów, z czego najwyżej 20 było w służbie w danym momencie. Największe jednostki były wielkości fregaty. Ta pośpieszenie zaimprowizowana i niedoświadczona siła była śmiesznie mała w stosunku do potęgi ówczesnej floty brytyjskiej. Główne działania morskie przeciwko Brytyjczykom podczas wojny były prowadzone przez flotę sprzymierzonej Francji.

Po zakończeniu wojny Flota Kontynentalna została całkowicie rozwiązana, głównie z powodu trudności finansowych w jej utrzymaniu. Właściwy początek profesjonalnej amerykańskiej marynarki wojennej to akt Kongresu z 1794 wyznaczający fundusze na budowę sześciu nowoczesnych fregat żaglowych. Pierwsze trzy, "United States", "Constellation" i "Constitution", weszły do służby w 1797. Okręty te odznaczyły się podczas wojny brytyjsko-amerykańskiej w latach 1812-1814. Flota amerykańska nie posiadała okrętów liniowych, tak więc starcie z głównymi siłami brytyjskimi nie wchodziło w grę. Za to nowoczesne, szybkie i świetnie zaprojektowane amerykańskie fregaty wygrały kilka pojedynków z fregatami brytyjskimi, co było dużym ciosem dla brytyjskiego prestiżu. Ponadto flota amerykańska z powodzeniem walczyła z okrętami brytyjskimi na wodach śródlądowych jezior Erie, Ontario i Champlain.

Przez prawie cały XIX wiek amerykańska marynarka była mała siłą która nie miała wielu okazji do działań zbrojnych. Wyjątkiem były lata wojny secesyjnej podczas której flota Unii szybko stała się pokaźną siłą, wykorzystującą wiele najnowszych zdobyczy technicznych owego okresu, w tym okręty pancerne klasy monitor (bitwa w zatoce Hampton Roads). Jednak słabość przemysłu Konfederacji (stanów południa) i fakt, że prawie cała flota pozostała wierna Unii podczas wojny spowodowały, że flota amerykańska nie miała prawie żadnych okazji do walki na otwartym morzu z równorzędnym przeciwnikiem. Głównym jej przeznaczeniem była blokada morska wybrzeża stanów południowych. Większość działań odbywała się w pobliżu południowego wybrzeża i na rzece Missisipi, gdzie okręty floty walczyły głównie przeciwko bateriom dział na lądzie. Po zakończeniu wojny flota została ponownie prawie całkowicie zdemobilizowana.

Przez następne lata flota była niezwykle słaba, słabsza nawet niż floty niektórych krajów Ameryki Łacińskiej. Był to okres całkowitej dominacji floty brytyjskiej na oceanach świata, podczas którego Stany Zjednoczone, tak jak wiele innych krajów, nie widziały powodu do budowania nowoczesnych okrętów. Sytuacja zaczęła się zmieniać po 1880 kiedy rozwój potęgi przemysłowej Stanów Zjednoczonych umożliwił budowę potężnej floty, mogącej na dłuższą metę dorównać flocie brytyjskiej. Budowano zwłaszcza okręty nowych klas: pancerniki i krążowniki. Przy końcu XIX wieku flota amerykańska urosła na tyle, by bez większego trudu pokonać flotę hiszpańską podczas wojny amerykańsko-hiszpańskiej (bitwa pod Santiago de Cuba).

W następnych latach rozwój był jeszcze szybszy, a podstawową siłą bojową stały się nowe pancerniki - drednoty. W 1917, w momencie przystąpienia Stanów Zjednoczonych do I wojny światowej, flota amerykańska prawie dorównywała potęgą flocie brytyjskiej. W latach powojennych ta równowaga została formalnie ustanowiona przez postanowienia Traktatu Waszyngtońskiego i utrzymała się prawie do wybuchu II wojny światowej. Po 1939 rozpoczęto gigantyczny na owe czasy program budowy okrętów wojennych, który w przeciągu kilku lat przekształcił flotę amerykańską w najpotężniejszą flotę świata.

Japoński atak na bazę amerykańskiej floty w Pearl Harbor na Hawajach zapoczątkował udział floty amerykańskiej w wojnie. Walki z siłami Japonii na Pacyfiku w latach 1941-1945 były największe w historii floty. Decydujące znaczenie odgrywały w nich lotniskowce. Okręty amerykańskie walczyły również na Atlantyku i Morzu Śródziemnym przeciwko siłom Niemiec i Włoch, a także incydentalnie Francji rządu Vichy.

Po 1945 nowym konkurentem floty amerykańskiej stała się flota ZSRR, która począwszy od lat 60. stała się groźnym przeciwnikiem, choć nigdy nie była w stanie dorównać flocie amerykańskiej. Po rozpadzie ZSRR w 1991 wartość bojowa floty rosyjskiej spadła do bardzo niskiego poziomu, gwarantując flocie amerykańskiej dominację na oceanach świata na przełomie XX i XXI wieku.