Masa Krytyczna

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy ruchu społecznego. Zobacz też: pojęcie, stosowane w fizyce masa krytyczna.

Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia.
Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić.

Masa Krytyczna w Białymstoku, 28 kwietnia 2006, ul. Lipowa, widok z kościoła św. Rocha

Masa Krytyczna 29 maja 2005 w Radomiu

Masa Krytyczna – nieformalny ruch społeczny, polegający na organizowaniu spotkań maksymalnie licznej grupy rowerzystów i ich wspólnym przejeździe przez miasto. Spotkania te odbywają się pod hasłem "My nie blokujemy ruchu, my jesteśmy ruchem" i mają na celu zwrócenie uwagi władz i ogółu społeczeństwa na zwykle ignorowanych rowerzystów^{[potrzebne źródło]}.

Masa Krytyczna, jakkolwiek w praktyce jest na początku organizowana przez grupy zapaleńców, ma charakter anarchiczny i nikt formalnie nie sprawuje nad nią kontroli. Po ustaleniu się w danym mieście pewnej tradycji co do miejsca i czasu spotkania, ruch ten nie wymaga już żadnej organizacji, gdyż zainteresowani udziałem w spotkaniach rowerzyści, niejako samorzutnie zbierają się i po prostu wspólnie jadą przez miasto, uzgodnioną na zasadzie konsensusu, mniej lub bardziej przypadkowo wybraną trasą. Informowanie o spotkaniach polega zazwyczaj na tzw. "kserokracji", czyli powielaniu i rozprowadzaniu na terenie miasta niewielkich ulotek, oraz ew. prowadzeniu strony www, zwykle umieszczonej na bezpłatnym serwerze^{[potrzebne źródło]}. Rzadko zdarza się, aby masa krytyczna odbywała się w inny dzień niż w ostatni piątek miesiąca. Jest to od dawna ustalony, niejako "kultowy" termin masy, wspólny dla wszystkich miast.

Przejazd bardzo licznej grupy rowerzystów przez miasto powoduje zazwyczaj spowolnienie ruchu samochodowego, bądź nawet jego czasowe wstrzymanie i przejęcie na moment jezdni pod "władanie" rowerzystów. W teorii, blokowanie ruchu samochodów, ma wystąpić niejako naturalnie przez odwrócenie zwykłych proporcji pojazdów na drodze (dużo rowerów, mało samochodów), bez naruszania jakichkolwiek przepisów drogowych. W praktyce jednak dochodzi z reguły do łamania przepisów przez uczestników ruchu, co jest najbardziej kontrowersyjnym i często krytykowanym przez oponentów elementem tych przejazdów.

Masa Krytyczna została zapoczątkowana w 1992 roku w San Francisco, gdzie odbywa się do dzisiaj, w każdy ostatni piątek miesiąca. Idea ta została przeniesiona następnie do innych miast w USA, a następnie do Europy, Australii i kilku miast w Azji. Obecnie Masa Krytyczna odbywa się w kilkuset miastach na całym świecie. Największe comiesięczne imprezy odbywają się wciąż w San Francisco (ok. 2000 ludzi), Nowym Jorku (ok. 5000 ludzi) i Londynie (1500 osób).

Nazwa Masa Krytyczna jest używana także dla innych, mniej regularnych rowerowych przejazdów. Przykładem może być Budapeszt, w którym impreza odbywa się dwa razy w roku - na Europejski Dzień Bez Samochodu i Dzień Ziemi. W ostatnim przejeździe 20 kwietnia 2008 roku w budapeszteńskiej Masie brało udział ok. 80 tys. rowerzystów.^[1]

W Polsce największe spotkania i przejazdy miały miejsce:

w postaci dorocznego przejazdu rowerzystów w Gdańsku – 4000 osób w czerwcu 2004 r.,
w postaci comiesięcznej imprezy w Warszawie – 2360 osób 27 maja 2005 r.

Do grona polskich miast w których odbywa się Masa Krytyczna regularnie dołączają kolejne, zachęcone sukcesem tego typu przejazdów.