Medycyna oparta na faktach

Z Wikipedii

Medycyna oparta na faktach - polskie tłumaczenie angielskiego zwrotu Evidence based medicine (EBM) , które oznacza oparcie postępowania medycznego o najlepsze dostępne dane naukowe (najczęściej w oparciu wyniki randomizowanych badań klinicznych). Inne polskie odpowiedniki terminu EBM to: "ewaluacja badań medycznych" czy też POWAP - praktyka oparta o wiarygodne i aktualne publikacje.

Uważa się, że EBM rozwinęła się w latach 80. na McMaster University w Kanadzie jako reakcja na powszechną w medycynie dominację paradygmatu opartego o nauki podstawowe (patofizjologia, biochemia). Wywodzi się z epidemiologii klinicznej, dyscypliny zajmującej się problematyką eksperymentu medycznego i oceną wiarygodności badań klinicznych.

W skład EBM wchodzi m. in. typologia poszczególnych rodzajów badań klinicznych (np. badania kohortowe, RCT) wraz z charakterystyką ich wiarygodności, wyszukiwanie publikacji naukowych (charakterystyki dostępnych baz informacji medycznej, np. MedLine, EMBASE), podstawy biostatystyki, zasady sporządzania badań wtórnych, takich jak przeglądy systematyczne czy metaanaliz. EBM nie ogranicza się jednak do operowania statystyką i metodami epidemiologii; oryginalne sformułowanie twórcy EBM G. Guyatta "best available evidence" nie wyklucza bowiem korzystania np. z mniej wiarygodnych doniesień naukowych (np. opisy przypadków), o ile lepsze nie istnieją lub nie są w danym momencie dostępne. Czyni to EBM nurtem otwartym na nowe koncepcje, o czym świadczy ewolucja "medycyny opartej na faktach" z buntowniczo nastawionego nurtu lat 80. do obecnie dominującego integracyjnego podejścia. Owo integracyjne podejście, określane niekiedy żartobliwie jako medicine based evidence (fakty oparte na medycynie) rehabilituje rolę indywidualnego doświadczenia lekarza i patofizjologii oraz wartości pacjenta jako równoprawnych z dowodami naukowymi czynników w podejmowaniu decyzji medycznych.

EBM jest związana z podejściem dydaktycznym znanym jako basic learning, czyli nauczanie problemowe. W tym podejściu kładzie się nacisk nie tyle na opanowywanie przez studentów materiału z poszczególnych dziedzin (np. interna, chirurgia, ginekologia), co na samodzielne rozwiązywanie konkretnych problemów klinicznych, w oparciu o wyszukane publikacje.