Mehmet Shehu
Z Wikipedii
Mehmet Shehu ur. 1913, zm. 1981 |
|
Premier Albanii | |
Okres urzędowania | od 1954 do 1981 |
Poprzednik | Enver Hodża |
Następca | Adil Çarçani |
Mehmet Shehu (ur. 10 stycznia 1913, zm. 17 grudnia 1981) albański polityk, komunista, pełniący w latach 1954-1981 funkcję premiera Albanii.
[edytuj] Biografia
Mehmet Shehu urodził się w Çorush, mieście w południowej Albanii. W latach trzydziestych studiował na uczelni wojskowej w Neapolu. W latach 1937-1939 walczył w Hiszpańskiej Wojnie Domowej jako członek XII Brygady Międzynarodowej im. Garibaldiego. W latach 1939-1942 był internowany we Francji.
Od roku 1942, Shehu był członkiem Albańskiego ruchu oporu oraz członkiem Albańskiej Partii Komunistycznej. W 1943 został wybrany na członka Komitetu Centralnego Partii. W latach 1943-1944 był dowódcą 1 Brygady Partyzanckiej, po czym został dowódcą dywizji Armii Wyzwolenia Narodowego. W latach 1944 do 1945 był członkiem Antyfaszystowskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (pełniącego funkcje tymczasowego rządu).
Od 1947 Shehu był deputowanym Zgromadzenia Ludowego.
W roku 1948, Shehu uczestniczył w czystkach mających na celu usunięcie z partii elementów "chcących odseparować Albanię od Związku Radzieckiego". Uczyniło go to najbliższym współpracownikiem Envera Hodży, pozostawał jednak w jego cieniu.
Od 1948, członek Komitetu Centralnego i Biura Politycznego Albańskiej Partii Pracy, w latach 1948-1953, sekretarz Komitetu Centralnego. Opuścił to stanowisku 24 czerwca 1953 kiedy został wicepremierem oraz Ministrem Spraw Zagranicznych (a także szefem tajnej policji Sigurimi). W roku 1954 zastąpił Envera Hodżę na stanowisku Premiera. Od 1974 pełnił także funkcję Ministra Obrony. Shehu był uważany za prawą rękę Envera Hodży i drugą najważniejszą osobę w państwie.
Shehu przygotował sojusz Chińsko-Albański w wyniku którego nastąpiło zerwanie stosunków z Rosją Radziecką (grudzień 1961).
W 1981 roku Shehu oponował przeciw izolacjonistycznej polityce Hodży (pogłębionej po zerwaniu w 1976 współpracy z Chinami). Prawdopodobnie w wyniku tego sprzeciwu został uznany i ogłoszony jugosłowiańskim szpiegiem.
17 grudnia 1981 został znaleziony martwy w sypialni w swoim domu w Tiranie z kulą w głowie. Oficjalnie za przyczynę śmierci uznano samobójstwo w wyniku załamania nerwowego. Samobójstwo wg prawa albańskiego uznawane było za przestępstwo. Shehu został uznany za "wroga publicznego", a jego ciało spalone na pustkowiu niedaleko wsi Ndroq pod Tiraną.
Po śmierci Shehu ogłoszono agentem nie tylko jugosłowiańskich służb specjalnych, ale także CIA i KGB. Shehu zniknął z kart oficjalnej historii Albanii.
Istnieją hipotezy[potrzebne źródło] że Shehu został zabity przez, lub na zlecenie Hodży. Kontrowersje wokół śmierci Shehu zainspirowały Ismaila Kadare do napisania powieści Pasardhesi (Następca).
Wdowa po Shehu oraz jego dwóch synów zostali uwięzieniu bez jakiegokolwiek powodu. Więzienie opuścili dopiero po upadku komunizmu. Po opuszczeniu więzienia, młodszy syn Shehu, Bashkim rozpoczął poszukiwanie wspomnień ojca. 19 listopada 2001 ogłosił że dzienniki ojca zostały odnalezione.
Ismail Qemali | Myfit Libohova | Turhan Pasza Përmeti | Esad Pasza Toptani | Abdullah Rushdi | Turhan Pasza Përmeti | Sulejman Delvina | Ilias Vrioni | Pandeli Evangjeli | Hasan Prishtina | Omer Pasza Vrioni | Xhafer Ypi | Ahmed Zogu | Shefqet Verlaçi | Ilias Vrioni | Fan Noli | Ilias Vrioni | Ahmed Zogu | Kosta Kotta | Pandeli Evangjeli | Mehdi Frashëri | Kosta Kotta | Shefqet Verlaçi | Mustafa Merlika | Eqrem Libohova | Maliq Bushati | Eqrem Libohova | Ibrahim Biçaku | Mehdi Frashëri | Rexhep Mitrovica | Fiqri Dine | Enver Hodża | Mehmet Shehu | Adil Çarçani | Fatos Nano | Ylli Bufi | Vilson Ahmeti | Aleksander Meksi | Bashkim Fino | Fatos Nano | Pandeli Majko | Ilir Meta | Pandeli Majko | Fatos Nano | Sali Berisha