Międzyrzecz
Z Wikipedii
Współrzędne: 52°26'54" N 15°35'18" E
Międzyrzecz | |||||
|
|||||
Województwo | lubuskie | ||||
Powiat | międzyrzecki | ||||
Gmina - rodzaj |
Międzyrzecz miejsko-wiejska |
||||
Założono | druga połowa IX wieku | ||||
Prawa miejskie | 1248 | ||||
Burmistrz | Tadeusz Dubicki | ||||
Powierzchnia | 10,26 km² | ||||
Położenie | 52° 26'54'' N 15° 35'18'' E |
||||
Wysokość | 49,8 - 52,5 m n.p.m. | ||||
Liczba mieszkańców (2007) - liczba ludności - gęstość |
18 691 1 821,73 os./km² |
||||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
95 | ||||
Kod pocztowy | 66-300 | ||||
Tablice rejestracyjne | FMI | ||||
Położenie na mapie Polski
|
|||||
TERC10 (TERYT) |
4081003024 | ||||
Miasta partnerskie | Kolejność alfabetyczna: Andrésy Bad Freienwalde Berlin-Wilmersdorf Halderberge Haren/Ems Vlagtwedde |
||||
Urząd miejski3
ul. Rynek 166-300 Międzyrzecz tel. 95 742-69-64; faks 95 742-02-28 (e-mail) |
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Międzyrzecz (łac. Meserici, niem. Meseritz) – miasto w woj. lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Międzyrzecz. W latach 1975-1998 administracyjnie należał do woj. gorzowskiego.
Spis treści |
[edytuj] Położenie i warunki geograficzne
Miasto Międzyrzecz rozbudowało się w kotlinowatym i niezwykle malowniczym rozszerzeniu doliny Obry, w miejscu ujścia do niej Paklicy (stąd jego nazwa). Położone w środkowej części gminy Międzyrzecz, na wysokości od 49,8 m n.p.m. do 52,5 m n.p.m., aktualnie zajmuje powierzchnię 10,26 km², licząc 18 691 mieszkańców (stan na 1 stycznia 2007), co daje gęstość zaludnienia 1 821,73 osób/km².
Maksymalna rozciągłość w osi północ-południe to 4 200 metrów.
Maksymalna rozciągłość w osi wschód-zachód to 4 725 metrów.
[edytuj] Symbole miasta
[edytuj] Kalendarium
- między VI w., a VIII w. n.e. - utworzenie na wyspie u ujścia Paklicy do Obry pierwszej osady słowiańskiej,
- druga połowa IX w. n.e. - założenie na jej miejscu grodu warownego (jako głównego ośrodka plemienia dolnoobrzańskiego),
- 1001 - ufundowanie przez Bolesława Chrobrego eremu benedyktynów w lasach nieopodal grodu,
- 10 listopada 1003 - męczeńska śmierć wszystkich pięciu zamieszkujących tam benedyktyńskich mnichów (zwanych dziś Pięcioma Świętymi Braćmi Międzyrzeckimi),
- 1005 - pierwsza oficjalna i zachowana do czasów obecnych wzmianka o grodzie międzyrzeckim (zawarta w "Kronice" niemieckiego biskupa Thietmara z Merseburga),
- 29 stycznia 1230 - pierwsza wzmianka o kasztelanii międzyrzeckiej, z Teodorykiem jako kasztelanem,
- 1248 - nadanie Międzyrzeczowi praw miejskich na prawie niemieckim, jako jednemu z pierwszych grodów w Polsce,
- 1474 - zniszczenie miasta przez wojska na Macieja Korwina. Odbudowa miasta,
- 1485 - potwierdzenie przywileju lokacyjnego Miasta przez Kazimierza Jagiellończyka,
- od XV w. - starostwo niegrodowe,
- 1520-1574 - odbudowa miasta, zniszczonego przez wojska niemieckie, podążające na pomoc Krzyżakom,
- 1574 - przejazd przez Międzyrzecz wybranego na króla Henryka Walezego,
- od XVI w. - ośrodek protestantyzmu,
- 1606 - spustoszenie miasta przez wielki pożar,
- 1655-1718 - niszczenie miasta przez wojska niemieckie, rosyjskie i szwedzkie,
- 1710 - wielka epidemia zarazy,
- 1731 - kolejny wielki pożar,
- 1780-1806 - "złoty okres" w historii miasta, jako jednego z najważniejszych europejskich ośrodków handlu suknem,
- od 1793 - po II rozbiorze Polski Międzyrzecz w zaborze pruskim,
- 26-27 listopada 1806 - wizyta cesarza Napoleona Bonapartego,
- od 1945 - po 152 latach przerwy miasto ponownie w granicach Polski,
- 1946-1950 - miasto siedzibą powiatu w województwie poznańskim,
- 1950-1975 - miasto siedzibą powiatu w województwie zielonogórskim,
- 1975-1999 - miasto w granicach województwa gorzowskiego,
- 27 maja 1990 - utworzenie samorządowej Gminy Międzyrzecz, wraz z jej organami: burmistrzem, zarządem i radą,
- 1991 - założenie Stowarzyszenia "Kontakt", mającego zajmować się organizacją współpracy międzynarodowej Międzyrzecza z gminami partnerskimi,
- 1994 - oddanie do użytku nowoczesnej oczyszczalni ścieków,
- 1998 - obchody 750 rocznicy nadania praw miejskich,
- od 1 stycznia 1999 - miasto siedzibą powiatu ziemskiego w województwie lubuskim,
- grudzień 1999 - przyznanie Międzyrzeczowi, jako jednemu z polskich liderów współpracy zagranicznej, Złotej Gwiazdy Partnerstwa (podczas międzynarodowej konferencji w Bilbao),
- 2003 - obchody 1000-lecia grodu Międzyrzecz i tragicznej śmierci Pięciu Świętych Braci Międzyrzeckich,
- 23 sierpnia 2006 - oddanie do użytku nowoczesnej obwodnicy miasta.
[edytuj] Dotychczasowi burmistrzowie
Zestawienie obejmuje okres od narodzin nowoczesnego samorządu (w 1990) do chwili obecnej.
- 1 kadencja (od 1990 do 1994) - Eugeniusz Ziarkowski
- 2 kadencja (od 1994 do 1998) - Władysław Kubiak
- 3 kadencja (od 1998 do 2002) - Władysław Kubiak
- 4 kadencja (od 2002 do 2006) - Tadeusz Dubicki
- 5 kadencja (od 2006 do 2010) - Tadeusz Dubicki
[edytuj] Atrakcje turystyczne
- ruiny zamku królewskiego z połowy XIV w., ufundowanego przez Kazimierza Wielkiego,
- rezydencja starostów międzyrzeckich z 1719 (od 1947 siedziba muzeum regionalnego - działy: archeologiczny, historyczny i sztuki),
- oficyna dworska z początku XVIII w. (od 1947 siedziba muzeum regionalnego - dział rzemiosła artystycznego i kultury ludowej),
- karczma dworska z XVIII w.-XIX w.,
- dom bramny odbudowany w 1975, na wzór XVIII-wiecznego budynku, zniszczonego przez wojska radzieckie w 1945,
- folwark zamkowy na skarpie na prawym brzegu Obry z początku XIX w.,
- park wokół zespołu zamkowo-muzealnego, wraz z fosą okołozamkową i starorzeczem Paklicy,
- ratusz z 1581, wielokrotnie przebudowywany, od 1813 w kształcie obecnym,
- gotycki kościół parafialny pw. Św. Jana Chrzciciela z XIV w.-XVI w.,
- fragmenty XVIII-wiecznego kolegium jezuickiego,
- synagoga klasycystyczna z 1824,
- późnoklasycystyczny kościół parafialny pw. Św. Wojciecha z 1834,
- zespół szpitalny wraz z parkiem w Międzyrzeczu-Obrzycach z lat 1901-1904,
- Międzyrzecki Rejon Umocniony (M.R.U.) - system podziemnych fortyfikacji militarnych z lat 1934-1936,
- spływy kajakowe rzekami Obrą (zwłaszcza na odcinku Święty Wojciech-Gorzyca-Zalew Bledzewski) i Paklicą.
[edytuj] Sport
[edytuj] Miasta partnerskie
- Andrésy - od 1997 (nieoficjalnie), od 8 października 2005 (oficjalnie)
- Bad Freienwalde - od 4 maja 2001
- Berlin-Wilmersdorf - od 23 października 1993
- Halderberge - od 1988 (tylko nieoficjalnie)
- Haren/Ems - od 24 października 1991
- Vlagtwedde - od 24 października 1991
[edytuj] Komunikacja
W przeszłości Międzyrzecz był ważnym węzłem kolejowym, dziś pozostał jedynie istotnym węzłem drogowym, położonym na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 3 (trasa europejska E 65 relacji Świnoujście - Jakuszyce) z drogą wojewódzką nr 137 relacji Słubice-Trzciel (droga krajowa nr 2).
- Linia kolejowa relacji Gorzów Wielkopolski-Zbąszynek-Zielona Góra, obsługiwana przez szynobus lubuski.
- Drogi:
- wojewódzkie - łącznej długości 4 920 m
- powiatowe - łącznej długości 11 514 m
- gminne - łącznej długości 24 696 m
[edytuj] Znani międzyrzeczanie
- Zenon Laskowik – legenda polskiej sceny kabaretowej lat 70. i 80. XX wieku, jeden z twórców Kabaretu TEY
- Dawid Murek – czołowy polski siatkarz przełomu tysiącleci, reprezentant kraju, uczestnik Letnich Igrzysk Olimpijskich Ateny'2004
- Piotr Paluch - znany żużlowiec, przez 21 lat nieprzerwanie reprezentował barwy Stali Gorzów, obecnie jeździec Startu Gniezno
[edytuj] Międzyrzeckie ciekawostki
- Na przełomie XVIII i XIX w. Międzyrzecz stał się głównym centrum handlu suknem środkowo-wschodniej części naszego kontynentu, a sztandarowy wyrób tutejszych sukienników - Meseritzko (sukno międzyrzeckie), zdobywając najwyższe laury na rozlicznych wystawach, znajdowało zbyt w całej Europie, a nawet w odległych Chinach.
- Dwudniowy pobyt w Międzyrzeczu Napoleona Bonapartego mógł zmienić losy całej Europy (a może i świata). Wieczorem 26 listopada 1806 miejscowy poborca podatkowy i żarliwy pruski patriota - nazwiskiem Sprengepiel - chcąc zgładzić cesarza Francuzów (znienawidzonego przez wszystkich pruskich narodowców), zaczaił się na niego na szczycie wieży ratuszowej. Ostatecznie - mimo, iż wódz stał w odległości zaledwie piętnastu stóp od niego - do zamachu nie doszło. Podobno niedoszłego zabójcę zniechęciła ogromna liczba napoleońskich wojsk, paradujących wówczas po międzyrzeckim rynku.
- Do końca lat 50. w pobliżu Międzyrzecza istniała wieża Bismarcka.
- W miejscowym muzeum (dawna siedziba starostów przy ul Podzamcze) znajduje się największa w Polsce kolekcja portretów trumiennych, tablic herbowych i inskrypcyjnych związanych z sarmackimi obyczajami pogrzebowymi. Portrety te były eksponowane w wielu znanych galeriach całego świata.
- Na przełomie lat 50. i 60. w piłkarskiej drużynie Orła Międzyrzecz występował pewien uzdolniony junior. W sezonie 1964/1965 zadebiutował nawet w I zespole i rozegrał w nim kilka udanych spotkań. Podobno miał wszelkie predyspozycje, by osiągnąć w futbolu niezłe wyniki. Jednak po maturze wyjechał do Poznania i zdecydował się na robienie kariery w innej dziedzinie. Nazywał się Zenon Laskowik.
- W sezonie 1977/1978 w barwach Orła Międzyrzecz zadebiutował Igor Bieriukow - radziecki żołnierz, służący w jednostce z podmiędzyrzeckiej Kęszycy Leśnej i mający za sobą występy w radzieckiej II lidze. W tamtych czasach ewenementem na skalę kraju był fakt występowania obcokrajowca na polskich boiskach piłkarskich, a zwłaszcza na poziomie zaledwie klasy okręgowej (dzisiejszej IV ligi).
- W roku 1994 powierzchnia gminy Międzyrzecz powiększyła się o kilka km². Stało się tak, na skutek przyłączenia do niej terenów dawnej bazy wojsk radzieckich w Kęszycy Leśnej (obecnie wieś i sołectwo Kęszyca Leśna).
- W lipcu 1994, podczas generalnego remontu budynku ratusza - w wieży stanowiącej jego zwieńczenie - odnaleziono metalową puszkę. Znajdowały się w niej pamiątki (zdjęcia, dokumenty, pieczęcie i monety) ukryte przez Niemców siedemdziesiąt lat wcześniej. Odkrycie to pozwoliło uzyskać mnóstwo cennych informacji o życiu i wyglądzie miasta w początkach XX wieku. Kolekcja udostępniona jest zwiedzającym w salach międzyrzeckiego muzeum regionalnego.
[edytuj] Zobacz też
- Gmina Międzyrzecz
- Powiat międzyrzecki
- Międzyrzecki Rejon Umocniony
- Zamek w Międzyrzeczu
- Synagoga w Międzyrzeczu
- Wieża Bismarcka w Międzyrzeczu
- Obwodnica Międzyrzecza
- Międzyrzecz (stacja kolejowa)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Babimost • Bytom Odrzański • Cybinka • Czerwieńsk • Dobiegniew • Drezdenko • Gorzów Wielkopolski • Gozdnica • Gubin • Iłowa • Jasień • Kargowa • Kostrzyn nad Odrą • Kożuchów • Krosno Odrzańskie • Lubniewice • Lubsko • Łęknica • Małomice • Międzyrzecz • Nowa Sól • Nowe Miasteczko • Nowogród Bobrzański • Ośno Lubuskie • Rzepin • Skwierzyna • Sława • Słubice • Strzelce Krajeńskie • Sulechów • Sulęcin • Szlichtyngowa • Szprotawa • Świebodzin • Torzym • Trzciel • Witnica • Wschowa • Zbąszynek • Zielona Góra • Żagań • Żary
Siedziba gminy: Międzyrzecz
Wsie sołeckie: Bobowicko • Bukowiec • Gorzyca • Kalsko • Kaława • Kęszyca Leśna • Kuligowo • Kursko • Kuźnik • Nietoperek • Pieski • Pniewo • Szumiąca • Święty Wojciech • Wysoka • Wyszanowo • Żółwin
Miejscowości niesołeckie: Brzozowy Ług • Głębokie • Jagielnik • Jeleniogłowy • Kęszyca • Kęszyca-Kolonia • Kolonia Nietoperek • Kolonia Żółwin • Kwiecie • Lubosinek • Łęgowskie • Marianowo • Międzyrzecz-Wybudowanie • Rojewo • Skoki • Wojciechówek • Zamostowo
Miasta: Międzyrzecz • Skwierzyna • Trzciel
Gminy miejsko-wiejskie: Międzyrzecz • Skwierzyna • Trzciel
Gminy wiejskie: Bledzew • Przytoczna • Pszczew