Migracja ludności
Z Wikipedii
Migracja - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu. Przemieszczanie się ludności jest całkowicie naturalnym zjawiskiem i występowało we wszystkich czasach. Nasilenie się migracji może nastąpić m.in. z przyczyn złej sytuacji gospodarczej w miejscu zamieszkania (migracje ekonomiczne), sytuacji politycznej nieodpowiadającej migrującym (migracje polityczne) lub wychwytywania przez większe korporacje ludzi dobrze wykształconych i oferowania im lepszych warunków pracy w zamian za przeniesienie się do kraju związanego z działalnością tych firm (drenaż mózgów).
Osobnym zjawiskiem są migracje ze wsi do miast.
Spis treści |
[edytuj] Podział migracji
Migracje można podzielić ze względu na:
- zasięg:
- migracje wewnętrzne - przemieszczanie się ludności w granicach danej jednostki administracyjnej (miasto, gmina, województwo, etc.) lub politycznej (państwo),
- migracje zewnętrzne - przemieszczanie się ludności z jednej jednostki administracyjnej lub politycznej do innej,
- czas trwania:
- czasowe, w tym sezonowe i wahadłowe,
- trwałe,
- cel:
- turystyka
- lecznictwo
- pielgrzymki
- zarobki
- formy migracji:
-
- emigracja - wyjazd,
- imigracja - przyjazd,
- reemigracja - powrót z emigracji czasowej,
- uchodźstwo - ucieczka,
- ewakuacja - zorganizowana przez państwo w celu uniknięcia spodziewanego zagrożenia,
- repatriacja - powrót obywateli z obcego terytorium zorganizowany przez ich państwo,
- przesiedlenie (transfer) - przesiedlenie obywateli danego państwa w ramach jego granicy,
- deportacja - przymusowe przesiedlenie danej osoby lub grupy osób na peryferie danego państwa lub poza jego granice
[edytuj] Mobilność ludności
Mobilność ludności, czyli skłonność do zmiany miejsca zamieszkania wykazuje znaczne różnice. Do najwyższych należy mobilność ludności w Stanach Zjednoczonych, niższa jest w Europie Zachodniej, a bardzo niska w Polsce. Duża mobilność ludności przyczynia się do zmniejszenia różnic społecznych i ekonomicznych pomiędzy regionami. Jest też bardzo korzystna z ekonomicznego punktu widzenia i przyczynia się do zmniejszenia bezrobocia o wyraźnej strukturze regionalnej.
[edytuj] Czynniki wpływające na migracje
Przy analizie zjawiska migracji bierze się pod uwagę dwie grupy czynników wpływających na nie:
- czynniki wypychające - wywołują chęć opuszczenia danego miejsca,
- czynniki przyciągające - dają jakąś alternatywę i skłaniają do przyjazdu do danego miejsca.
Migracja natrafia jednak na pewne przeszkody, które stanowią główne przyczyny małej mobilności ludności. Należą do nich:
- bariery polityczne - prawdopodobnie główna przyczyna niskiej mobilności ludności w skali świata,
- bariery językowe - jedna z głównych przyczyn niskiego poziomu migracji międzynarodowej w Unii Europejskiej i na innych obszarach bez barier politycznych,
- bariery kulturowe,
- bariery infrastrukturalne - np. słaby rozwój mieszkalnictwa (ważne w Polsce).
[edytuj] Modele migracji
Istnieją różne modele migracji. Po 1945 roku zostały wyróżnione cztery najważniejsze:
- Klasyczny model migracji - pomimo pewnych limitów ilościowych, migrantów generalnie zachęca się do przyjazdu, gwarantuje się im obywatelstwo. Ta kategoria dotyczy tak zwanych "narodów imigrantów", a więc USA, Kanady, Australii.
- Kolonialny model migracji - dotyczy dawnych imperiów kolonialnych, głównie Wielkiej Brytanii i Francji. Zakłada on faworyzowanie imigrantów z dawnych kolonii kosztem tych z innych krajów.
- Model gastarbeiterów - zakłada politykę przyjmowania imigrantów jako pracowników na określony czas, bez udzielania im obywatelstwa (nawet pomimo długotrwałego pobytu w kraju). Przykładem są tu Niemcy, Szwajcaria i Belgia.
- Imigracja nielegalna - samowolne przekraczanie granicy bądź też pozostawanie w kraju przyjazdu po upływie terminu np. wizy turystycznej. Nielegalni imigranci automatycznie stają się marginesem społecznym.
[edytuj] Nowe tendencje w migracji
Na podstawie analiz tendencji migracyjnych, Stephen Castels i Mark Miller wyróżnili cztery tendencje, które będą kształtowały wzory migracji w najbliższym czasie:
- Nasilenie - migracje będą liczniejsze niż kiedykolwiek przedtem
- Zróżnicowanie - brak możliwości określenia konkretnych fal migracji (np. emigracja zarobkowa), imigranci będą należeć do bardzo różnych grup społecznych i etnicznych
- Globalizacja - migracje stopniowo obejmą cały świat, wiele krajów będzie źródłem i celem migrantów
- Feminizacja - większość migrantów będą stanowiły kobiety.
[edytuj] Migracje łańcuchowe
Ciekawym zjawiskiem są tzw. migracje łańcuchowe. Okazuje się, że migranci z danego państwa, regionu czy miejscowości mają tendencję do skupiania się w tych samych miejscach w krajach docelowych migracji. Wynika to z dostępu do informacji wśród migrantów oraz potrzeby zapewnienia sobie poczucia bezpieczeństwa poprzez życie w jednej wspólnocie.
[edytuj] Nowa migracja
Pod pojęciem "nowej migracji" kryje się zmiana wzorców migracji w Europie, która jest wynikiem zakończenia zimnej wojny, zakończenia konfliktów na terenie byłej Jugosławii i pogłębiania integracji europejskiej.
[edytuj] Migracje zarobkowe
Migracja zarobkowa zachodzi wtedy, gdy powodem wyjazdu (opuszczenia) kraju ojczystego są względy ekonomiczne. Migracje zarobkowe stają się dominującymi migracjami w Europie. Na rzecz migracji powodowanych kryterium zarobkowym, pierwsze miejsce utraciły emigracje polityczne i klasyczne.
[edytuj] Zobacz też
- przegląd zagadnień z zakresu geografii
- saldo migracji
- przyrost rzeczywisty.
- Wielka Emigracja
- Wędrówki ludów
[edytuj] Literatura
- Giddens Anthony, Socjologia, Warszawa 2004.
- Szacka Barbara, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003.
- Kaczmarczyk Paweł, Raport "Współczesne migracje zagraniczne Polaków - skala, struktura i potencjalne skutki dla rynku pracy", Warszawa 2007.
- Raport firmy KPMG - "Migracja pracowników - szansa czy zagrożenie"
[edytuj] Linki zewnętrzne
- "Biuletyn Migracyjny" - periodyk wydawany przez Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego [1]
- Polsko Brytyjska Misja na Rzecz Zatrudnienia PBME - powołana na rzecz pomocy emigrantom zarobkowym [2]
- "Work in Poland" - program mający na celu niwelowanie negatywnych skutków emigracji na rynku pracy w Polsce [3]