Mikołaj Fryderyk Seweryn Grundtvig
Z Wikipedii
Mikołaj Fryderyk Seweryn Grundtvig (duń. Nikolai Frederik Severin Grundtvig, 8 września 1783 - 2 września 1872) - pisarz i poeta duński, protestancki pastor, teolog, historyk, pamiętany głównie jako autor duńskich psalmów.
Obok Adama Oehlenschlägera głowny przedstawiciel duńskiego romantyzmu, autor pierwszego przekładu Beowulfa na język nowożytny. Autor historii Danii i prac o mitologii nordyckiej, miał duży wpływ na rozwinięcie się duńskiego poczucia tożsamości narodowej.
Grundtvig założył uniwersytet ludowy, mający na celu edukację młodzieży chłopskiej; wkrótce podobne placówki zaczęły powstawać na całym świecie, również w Polsce. Pisarz postulował też reformę słynnej Akademii w Sorø, która miała kształcić nie tylko uczonych, ale również zwykłych studentów, którzy swoją wiedzą przyczynialiby się do rozwoju społeczeństwa.
W swych kazaniach i pismach teologicznych występuje jako reformator kościoła w kierunku czystego protestantyzmu, opartego jedynie na Sakramentach i Biblii (tzw. „grundtvigianizm”). W swych przekonaniach politycznych dążył do narodowego odrodzenia Danii, do czego przyczynić się miał założony przez niego pierwszy uniwersytet ludowy. Zmuszony przez przeciwników do złożenia urzędu wikariusza w Kopenhadze, oddawał się przez resztę życia działalności literackiej.
Główne dzieła: „Nordens Mythologie” (1808), „Christelig Søndagsbog” (2 wyd. 1859), „Nordiske Smaadigte” (1838), nadto popularna przeróbka „Kroniki duńskiej” Saxo Grammaticusa i mitol. dzieł Snorrisa. Utwory poetyczne: „Roeskilde Riim” (1814), pieśni relig. „Sanqvark til den danske Kirke” (1837), oraz poemat „Optrin af Kæmpelivets Udergang i Nord” (wyd. 1899) i in.
Literatura:
- Bron-Wojciechowska, A. (1986), Grundtvig, Warszawa: "Wiedza Powszechna"
- Witkowski, L. (1974), N. F. S. Grundtvig: wielki duński wychowawca, myśliciel, poeta i działacz kultury