Monarchia parlamentarna
Z Wikipedii
Monarchia parlamentarna - forma ustroju politycznego, w którym głową państwa jest monarcha, którego kompetencje są ograniczone do funkcji reprezentacyjnych, a realną władzę sprawuje parlament i rząd, na którego czele stoi premier. Obowiązuje zasada rex regnat, sed non gubernat — "król panuje, ale nie rządzi".
Jest formą rządów, w której uprawnienia monarchy i parlamentu są ściśle określone przepisami prawa. Monarchia parlamentarna jest odmianą monarchii konstytucyjnej.
Ustrój ten zaczął się po raz pierwszy kształtować w Anglii, poczynając od przyjęcia Magna Carta w 1215 r. przez okres wojen domowych w XVII wieku aż po objęcie władzy przez dynastię Stuartów. Chcąc uchronić się przed próbami przywrócenia absolutyzmu, parlament uchwalił akt prawny, na mocy którego nikogo nie można było aresztować bez nakazu sądowego i przedstawienia mu zarzutów. W wydanej w 1689 r. Deklaracji praw narodu angielskiego ostatecznie określono zakres władzy monarchy i parlamentu. Odtąd o armii i finansach państwa samodzielnie decydował parlament. Ustrój ten stopniowo dalej ograniczał władzę królewską aż do stanu współczesnego.
[edytuj] Bibliografia
- Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871-1918, Warszawa 2002, s. 24.
absolutna • despotyczna • elekcyjna • dziedziczna • konstytucyjna •• parlamentarna • stanowa • feudalna (patrymonialna)
Arcyksięstwo • Carstwo • Cesarstwo • Chanat • Emirat • Kalifat • Królestwo • Księstwo • Orda • Sułtanat • Wielkie księstwo