web counter


https://www.amazon.it/dp/B0CT9YL557

We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Mongołowie - Wikipedia, wolna encyklopedia

Mongołowie

Z Wikipedii

Wojownik mongolski
Wojownik mongolski

Mongołowie jedna z nacji wywodzących się z Wielkiego Stepu.

Właściwie nazwą Mongołowie początkowo określało się tylko jedno z plemion, które w przyszłości weszły w skład ordy mongolskiej, przez co nazwę tę rozciągnięto na pozostałe. Jednym z tych plemion (nastawionym zresztą wrogo wobec Temudżyna) byli Tatarzy, którzy ostatecznie zostali mu podporządkowani siłą. Faktem jest też, że większą część koczowniczej ludności powstałego w XIII wieku imperium mongolskiego stanowili Turcy, z których najbardziej uprzywilejowani w państwie byli Turcy ujgurscy (często pełniący rolę tłumaczy lub kronikarzy), którzy dobrowolnie oddali się pod władzę Wielkiego Chana.

Mongołowie rozprzestrzenili się po całym Wielkim Stepie w XII i XIII wieku, podbijając także Chiny, Chorezm, Kalifat Abbasydów oraz narzucając zwierzchnictwo Rusi. W większości tych krajów ich najazd "roztopił" się w końcu w masie miejscowej ludności. W Chinach założyli dynastię Jüan, po czym ulegli asymilacji. Z założonych przez nich na bazie podbojów krajów dłużej przetrwało tylko państwo Wielkich Mogołów w Indiach, oraz Chanat Krymski. Obecnie ludność pochodzenia mongolskiego żyje nadal we wschodniej części Wielkiego Stepu, (Mongolia, północne Chiny, Kirgizja, Syberia, Kazachstan), jednak wyłącznie w Mongolii stanowią oni obecnie większość, tworząc w innych krajach tylko dość nieliczne mniejszości.

Spis treści

[edytuj] Populacja Mongołów

Światową populację szacuje się na około 10 mln osób, z czego niemal 60 proc. zamieszkuje obecnie w granicach Chin.

[edytuj] W Mongolii

Etniczni Mongołowie stanowią ok. 85 proc. populacji kraju, czyli około 2,4 mln osób. W grupie tej wyróżnia się tzw. Mongołów Wschodnich, czyli Buriatów, Tuwińców oraz Chalachów. Do Mongołów Zachodnich zalicza się Kiratów.

[edytuj] W Chinach

Zamieszkują przede wszystkim nadgraniczny Autonomiczny Region Mongolii Wewnętrznej, prowincję Liaoning oraz sąsiednie regiony i prowincje. Ich ogólną liczbę w Chinach szacuje się na 5,8 mln.

[edytuj] W Rosji

Mieszka około 0,5 mln Mongołów. To syberyjscy Buriaci, ałtajscy Kiraci oraz Kałmukowie na Morzem Kaspijskim.

[edytuj] Krótka historia Mongołów

[edytuj] Prapoczątki

Mongołowie pojawili się na scenie historycznej w XII wieku. Wykorzystując próżnię, jaka powstała wtedy na terenie wschodniej części Wielkiego Stepu na skutek upadku wschodnich ord tureckich, przejęli oni kontrolę nad północno-wschodnim odcinkiem jedwabnego szlaku. Dochody z pośrednictwa w handlu między północnymi Chinami i Bliskim Wschodem przyspieszyły naturalne procesy powstawania ich ord.

[edytuj] Imperium Mongolskie

Czyngis-chan
Czyngis-chan

Ordy te zdołał zjednoczyć ok. 1196 roku Temudżyn, dzięki zwycięstwu nad innym wodzem mongolskim, Ong-chanem wspieranym przez jego "brata krwi" – Dżamukę. Tym samym Temudżyn stał się niepodzielnym panem tej części azjatyckiego stepu i przyjął tytuł Czyngis-chana. Wystraszeni potęgą Imperium Mongolskiego Chińczycy postanowili przestać handlować z jego ordą i zaczęli korzystać z pośrednictwa ludów tureckich, osiadłych na Wielkim Stepie dalej na zachód. Skłoniło to Temudżyna do zaatakowania państwa Tanggutów w północnych Chinach – Xi-Xia w roku 1200. Dalej wydarzenia potoczyły się już lawinowo. Na skutek serii podbojów (przede wszystkim podboju wielkiego sułtanatu Chersonu) Mongołowie stworzyli na Wielkim Stepie przez 20 lat ogromne imperium rozciągające się od zachodnich granic dzisiejszej Rosji po Koreę.

[edytuj] Po rozpadzie Imperium Mongolskiego

Po śmierci Temudżyna Imperium Mongolskie zostało podzielone na pięć mniejszych państw, nad którymi władzę przejęli jego synowie. Teoretycznie, do roku 1261 cała struktura tworzyła jeszcze całość, którą formalnie nadzorowali chanowie największego państwa wschodniego. Jednak po śmierci Mongke, gdy władzę na wschodzie przejął Kubilaj-chan, skierował on główny nacisk na podbicie Chin i stracił zainteresowanie pozostałymi państwami, co spowodowało, że uzyskały one zupełną niezależność. Kubilaj zdołał w 1265 podbić całe Chiny i zapoczątkować cesarską dynastię Yuan.

Chanat czagatajski w Turkiestanie istniał do roku 1370, w którym ostatecznie uległ rozpadowi na państwo Timura i nadal rządzony przez Czagataidów Mogolistan. Państwo Timura w wyniku gwałtownych podbojów objęło swoją kontrolą niemal całą Azję Środkową i Bliski Wschód, aby następnie szybko wycofać się do Turkiestanu. Ilchanidzi sprawowali przez kilkadziesiąt lat kontrolę nad Bliskim Wschodem, po czym ich państwo uległo rozpadowi w roku 1335. Najbardziej wysunięta na zachód Złota Orda rozbiła Ruś Kijowską, pokonała Kaganat Połowiecki i przejęła kontrolę nad terenami od Wołgi do Uralu na ponad 100 lat. Złota Orda przekształciła się następnie powoli w Chanat Krymski, który istniał aż do XIX wieku.

[edytuj] Linki zewnętrzne

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com