web counter


https://www.amazon.it/dp/B0CT9YL557

We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Morze Czarne - Wikipedia, wolna encyklopedia

Morze Czarne

Z Wikipedii

Morze Czarne
Morze Czarne z kosmosu
Morze Czarne z kosmosu
Kontynent Europa
Państwa Bułgaria
Gruzja
Federacja Rosyjska
Rumunia
Turcja
Ukraina
Powierzchnia 422 000 km²
Z M.Azowskim 461 000 km²
Średnia głębokość 1315 m
Największa głębia 2258 m
Objętość 555 000 km³
Zasolenie 18,3 - 22,5‰
Temperatura od 5 do 27°C
Typ morza śródlądowe
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Morze Czarne. Południowe wybrzeże Krymu
Morze Czarne. Południowe wybrzeże Krymu
Mapa Morza Czarnego
Mapa Morza Czarnego
Bułgarskie wybrzeże Morza Czarnego
Bułgarskie wybrzeże Morza Czarnego

Morze Czarne (w starożytności: Pontus Euxinus co znaczy Morze Gościnne) jest morzem śródlądowym rozciągającym się pomiędzy Azją Mniejszą na południu, Kaukazem na wschodzie, Niziną Wschodnioeuropejską na północy i Półwyspem Bałkańskim na zachodzie. Wchodzi w skład systemu oceanicznego Oceanu Atlantyckiego.

Nazwa pochodzi od siarczków (morze jest największym na świecie zbiornikiem wody beztlenowej) barwiących wodę na czarno.

Jest połączone cieśninami Bosfor i Dardanele z Morzem Śródziemnym, północna część oddzielona przez Półwysep Krymski nosi odrębną nazwę: Morze Azowskie, łączy je Cieśnina Kerczeńska.

Powierzchnia wynosi 422 000 km² (461 000 km² razem z Morzem Azowskim), objętość 555 000 km³, średnia głębokość 1315 m, maksymalna głębokość 2258 m, długość wzdłuż równoleżnika 1150 km, wzdłuż południka 580 km.

Południowo wschodnie i zachodnie wybrzeża są strome, natomiast północne są płaskie i zapiaszczone, więc też trudno dostępne, wyjątek stanowi półwysep Krymski. Linia brzegowa jest mało urozmaicona, tylko północne wybrzeża są nieco bardziej porzeźbione, jest tam szereg małych zatok (Jagorlicka, Tendorowska, Karkinicka, Eupatorij, Sewastopolska, Bałakawska, Teodozyjska) oraz utworzonych przez rzeki limanów będących charakterystyczną cechą tych wybrzeży. Największe rzeki wpadające do Morza Czarnego to: Dunaj, Dniestr, Boh i Dniepr. Do ważniejszych portów należą: Konstanca w Rumunii, Burgas i Warna w Bułgarii, Noworosyjsk w Rosji, Odessa na Ukrainie, Poti w Gruzji, Trabzon i Samsun w Turcji.

Morze Czarne jest geologicznie młodym tworem (prawdopodobnie powstało około roku 5600 p.n.e.) i jest pozostałością po wielkim Morzu Sarmackim. Zasolenie przy powierzchni wynosi 18,3‰, przy dnie wzrasta do 22,5‰. Różnicę zasolenia na powierzchni i w głębinach podtrzymuje wymiana wody z Morzem Śródziemnym. Z powodu różnic w zasoleniu, nie mieszają się wody powierzchniowe z głębinowymi, co z kolei powoduje brak tlenu i występowanie siarkowodoru. Powoduje to brak życia organicznego w głębinach. W północno-zachodniej części występują złoża ropy naftowej.

Temperatura wody od 27° latem do 5° zimą. Prądy morskie dwojakiego rodzaju, jedne z nich są spowodowane wymianą wody z Morzem Marmara, drugie to prądy dryfowe spowodowane cyklonalnym układem wiatrów. Klimat kontynentalny.

Istnieje hipoteza, że opowieści o wielkim potopie występujące w wielu kulturach świata (między innymi w Biblii) są związane z przełamaniem skał blokujących przejście między Morzem Śródziemnym i Morzem Czarnym, i przelaniem się ogromnych ilości wody, a tym samym zatopieniem dużej połaci lądu.

W Morzu Czarnym zamieszkuje około 185 gatunków ryb, jednak rybołówstwo jest słabo rozwinięte, rocznie łowi się około 100 000 ton ryb, głównie: sardeli, ostroboka, makreli. Liczne są rodzaje fauny aklimatyzowane w morzu dzięki człowiekowi, które często stały się poważnym zagrożeniem dla miejscowych ekosystemów, np. drapieżny ślimak rapana.

Obecnie Morze Czarne nie odgrywa wielkiej roli komunikacyjnej, jednak w starożytności prowadziły tędy różne szlaki kupieckie, między innymi sprowadzano bursztyn znad Morza Bałtyckiego. Znalazło to odzwierciedlenie w mitach i legendach, najbardziej znane z nich to wyprawa po złote runo, które miało się znajdować w jednej z krain leżących na północnym zachodzie Morza Czarnego oraz o Amazonkach, które według mitu tam zamieszkiwały.

Na przełomie XIV i XV w. również Polska miała dostęp do Morza Czarnego, została jednak wyparta przez Turków.

Dobrze rozwinięta turystyka na wybrzeżach Rumunii, Bułgarii i Krymu (Ukraina), gdzie znajdują się liczne uzdrowiska i kąpieliska o międzynarodowym znaczeniu.

Największe zatoki Morza Czarnego to: Zatoka Jahorłycka, Tendriwska, Dżaryłhacka, Karkinycka, Kałamicka, Teodozyjska, Warneńska, Burgaska, Synopska, Samsuńska, Cemecka.

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com