Nagroda Akademii Filmowej

Z Wikipedii

Nagroda Akademii Filmowej
Oscary za rok 2007
Statuetki Oscara
Prezenter	Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej
Lokalizacja	Stany Zjednoczone Kodak Theatre w Hollywood
Pierwsze rozdanie	16 maja 1929 (przyznanie nagród za lata 1927/1928)
Galeria w Wikimedia Commons
Oficjalna strona internetowa

Nagroda Akademii Filmowej – powszechnie znana jako Oscar (ang. Oscar lub Academy Awards) – doroczna nagroda przyznawana przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej (Academy of Motion Pictures Arts and Science) w dziedzinie filmu. Została ufundowana w 1927 roku.

Nagradzane są wstępnie nominowane filmy, których premiera nastąpiła w roku kalendarzowym poprzedzającym przyznanie nagrody. Uroczystość wręczenia Oscarów odbywa się zwykle wczesną wiosną. Oscary, z wyłączeniem jednej kategorii, przyznawane są przeważnie filmom angielskojęzycznym. Ceremonia rozdania Oscarów od 2002 roku odbywa się w Teatrze Kodaka w Hollywood. Obecnie nagroda ta jest uznawana za najbardziej prestiżową nagrodę filmową, pomimo że dotyczy głównie kinematografii amerykańskiej.

Spis treści 1 Statuetka 2 Kategorie 3 Polscy zdobywcy Oscarów 4 Polskie filmy nominowane do Oscara w kategorii film nieanglojęzyczny 5 Polskie filmy nominowane do Oscara w kategorii krótkometrażowy film animowany 6 Rekordowi zdobywcy Oscarów 7 Ciekawostki 7.1 Najmłodsi i najstarsi 7.1.1 Najlepszy aktor pierwszoplanowy 7.1.2 Najlepsza aktorka pierwszoplanowa 7.1.3 Najlepszy aktor drugoplanowy 7.1.4 Najlepsza aktorka drugoplanowa 7.1.5 Najlepszy reżyser

[edytuj] Statuetka

Nagroda jest statuetką przedstawiającą rycerza opierającego się na dwuręcznym mieczu, stojącego na rolce filmu posiadającej pięć szprych, z której każda symbolizuje jedną z grup zawodowych reprezentowanych w Akademii: aktorów, scenarzystów, reżyserów, producentów i techników. Statuetka waży ok. 3,9 kg (8,5 funta) i ma ok. 35 cm (13,5 cala) wysokości. Wykonana jest z brązu pokrytego 24-karatowym złotem. Statuetkę zaprojektował Cedric Gibbons w 1928 r., a jej odlew wykonał rzeźbiarz George Stanley. Oficjalnie nagroda Akademii nazywana jest Academy Award of Merit, jednak od roku 1931 używa się potocznej nazwy Oscar. Pochodzi ona od uwagi wygłoszonej w roku 1931 przez Margaret Herrick, bibliotekarki Akademii, iż statuetka przypomina jej wuja Oscara Pierce. Usłyszał to hollywoodzki dziennikarz Sidney Skolsky, któremu bardzo spodobało się to określenie i zaczął go używać w swoich felietonach.

[edytuj] Kategorie

W 1929 roku po raz pierwszy Nagrody Akademii przyznano w 13 kategoriach. Obecnie Oscary są przyznawane w 24 kategoriach (w każdej z nich ogłasza się od 2 do 5 nominacji):

Produkcja

• Najlepszy Film – przyznawany od 1929 roku (nagroda dla reżysera i producenta)
• Najlepszy Reżyser – przyznawany od 1929 roku
• Najlepszy Scenariusz Oryginalny – przyznawany od 1940 roku
• Najlepszy Scenariusz Adaptowany – przyznawany od 1929 roku

Aktorskie

• Najlepszy Aktor – przyznawany od 1929 roku
• Najlepsza Aktorka – przyznawany od 1929 roku
• Najlepszy Aktor Drugoplanowy – przyznawany od 1936 roku
• Najlepsza Aktorka Drugoplanowa – przyznawany od 1936 roku

Techniczne

• Najlepsza Scenografia i Dekoracja Wnętrz – przyznawany od 1929 roku
• Najlepsze Zdjęcia – przyznawany od 1929 roku
• Najlepszy Montaż – przyznawany od 1934 roku

Dźwięk i efekty specjalne

• Najlepsze Efekty Specjalne – przyznawane od 1963 roku
• Najlepszy Dźwięk – przyznawany od 1930 roku
• Najlepszy Montaż Dźwięku – przyznawany od 1973 roku

Muzyczne

• Najlepsza Muzyka – przyznawany od 1934 roku
• Najlepsza Piosenka – przyznawany od 1934 roku (nagroda dla twórcy słów i muzyki)

Kostiumy i charakteryzacja

• Najlepsze Kostiumy – przyznawany od 1948 roku
• Najlepsza Charakteryzacja – przyznawany od 1981 roku

Animacje

• Najlepszy Pełnometrażowy Film Animowany – przyznawany od 2001 roku
• Najlepszy Krótkometrażowy Film Animowany – przyznawany od 1932 roku

Dokumentalne

• Najlepszy Pełnometrażowy Film Dokumentalny – przyznawany od 1943 roku
• Najlepszy Krótkometrażowy Film Dokumentalny – przyznawany od 1941 roku,

Pozostałe

• Najlepszy Film Nieanglojęzyczny – przyznawany od 1948
• Najlepszy Krótkometrażowy Film Aktorski – przyznawany od 1932 roku,

Okolicznościowe

• Oscary Honorowe i Specjalne (Honorary Award/Special Award)
• Nagroda im. Irvinga G. Thalberga (Irving G. Thalberg Memorial Award)
• Nagroda za działalność Humanitarną Jean Hersholt (Jean Hersholt Humanitarian Award) Recipients
• Nagroda im. Gordona E. Sawyera (Gordon E. Sawyer Award)
• Academy Juvenile Award (Honorary Juvenile Award)

[edytuj] Polscy zdobywcy Oscarów

• Leopold Stokowski - 1941 - najlepsza muzyka - Fantazja
• Bronisław Kaper - 1953 - najlepsza muzyka - Lili
• Zbigniew Rybczyński – 1982 – najlepszy krótkometrażowy film animowany – Tango
• Ewa Braun i Allan Starski – 1993 – najlepsza scenografia – Lista Schindlera
• Janusz Kamiński – 1993 – najlepsze zdjęcia – Lista Schindlera
• Janusz Kamiński – 1998 – najlepsze zdjęcia – Szeregowiec Ryan
• Andrzej Wajda – 1999 – za całokształt twórczości
• Roman Polański – 2002 – najlepszy reżyser – Pianista
• Jan A. P. Kaczmarek – 2005 – najlepsza muzyka - Marzyciel
• Piotruś i wilk - reż. Suzie Templeton - 2007 - najlepszy krótkometrażowy film animowany (koprodukcja brytyjsko-polska)

[edytuj] Polskie filmy nominowane do Oscara w kategorii film nieanglojęzyczny

• Nóż w wodzie - reż. Roman Polański (1963)
• Faraon - reż. Jerzy Kawalerowicz (1966)
• Potop - reż. Jerzy Hoffman (1974)
• Noce i dnie - reż. Jerzy Antczak (1975)
• Ziemia obiecana - reż. Andrzej Wajda (1976)
• Panny z Wilka - reż. Andrzej Wajda (1979)
• Człowiek z żelaza - reż. Andrzej Wajda (1981)
• Katyń - reż. Andrzej Wajda (2007)

Polskie filmy zgłoszone do rywalizacji o Oscara w kategorii filmu nieanglojęzycznego

[edytuj] Polskie filmy nominowane do Oscara w kategorii krótkometrażowy film animowany

• Katedra - reż. Tomasz Bagiński (2002)
• Piotruś i Wilk - reż. Suzie Templeton (2007)

[edytuj] Rekordowi zdobywcy Oscarów

Dotychczas trzem filmom udało się zdobyć najwyższą dotąd liczbę jedenastu oscarowych statuetek. Są to:

• Ben-Hur (1959) – reżyseria: William Wyler
• Titanic (1997) – reżyseria: James Cameron
• Władca Pierścieni: Powrót króla (2003) – reżyseria: Peter Jackson

Również trzem filmom udało się zdobyć pięć najważniejszych Oscarów (film, reżyseria, scenariusz, główna rola męska i kobieca):

• Ich noce (1934) – reżyseria: Frank Capra
• Lot nad kukułczym gniazdem (1975) – reżyseria: Milos Forman
• Milczenie owiec (1991) – reżyseria: Jonathan Demme

Najwięcej, bo 14 nominacji, do nagrody otrzymały filmy:

• Titanic (1997) - 11 Oscarów
• Wszystko o Ewie (1950) - 6 Oscarów

Zdobywcy największej liczby nominacji:

• 62 Metro-Goldwyn-Mayer
• 59 Walt Disney
• 45 John Williams (5 statuetek)
• 43 Alfred Newman (9 statuetek)
• 42 Warner Bros. (8 statuetek)

Zdobywcy największej liczby nagród:

• 26 Walt Disney
• 19 Eastman Kodak Company
• 17 Panavision Inc.
• 13 Włochy
• 13 Metro-Goldwyn-Mayer

Osoby z największą liczbą nominacji, które nigdy nie zdobyły Oscara:

• 19 Kevin O'Connell
• 15 Roland Anderson
• 15 Alex North (1 nagroda honorowa)
• 13 George Folsey
• 12 Federico Fellini (1 nagroda honorowa)

Najczęściej nagradzani aktorzy:

• Jack Nicholson - 3 Oscary (Lot nad kukułczym gniazdem, Czułe słówka, Lepiej być nie może)
• Walter Brennan - 3 Oscary (Come and Get It, Kentucky, Człowiek z Zachodu)

Najczęściej nominowany aktor:

• Jack Nicholson - 12 nominacji

Najczęściej nagradzana aktorka:

• Katharine Hepburn - 4 Oscary (Poranna chwała, Zgadnij Kto przyjdzie na obiad, Lew w zimie, Nad złotym stawem)

Najczęściej nominowana aktorka:

• Meryl Streep - 14 nominacji, 2 Oscary

Najczęściej nagradzany reżyser:

• John Ford - 4 Oscary (Potępieniec, Grona gniewu, Zielona Dolina, The Quiet Man)

Najczęściej nominowany reżyser:

• William Wyler - 12 nominacji

Najczęściej nagradzany kraj w kategorii filmu obcojęzycznego:

• Włochy - 11 Oscarów (plus 3 Nagrody Specjalne/Honorowe)

Najczęściej nominowany kraj w kategorii filmu obcojęzycznego:

• Francja - 34 nominacje, 9 Oscarów

Najczęściej nagradzane filmy obcojęzyczne:

• Fanny i Aleksander - 4 Oscary, reżyseria Ingmar Bergman (Szwecja)
• Przyczajony tygrys, ukryty smok - 4 Oscary, reżyseria Ang Lee (Tajwan)

Najczęściej nominowany film obcojęzyczny:

• Przyczajony tygrys, ukryty smok - 10 nominacji

Jedyny film animowany nominowany w kategorii najlepszego filmu:

• Piękna i bestia - 1991 rok

[edytuj] Ciekawostki

Choć 11 Oscarów zgarnęły trzy filmy, to jedynie "Władca Pierścieni" otrzymał 100% nagród; "Titanic" nominowany był do 14 Oscarów, a "Ben Hur" do 12.

Tylko trzem kobietom w historii udało się zdobyć nominację w kategorii reżyseria:

• Lina Wertmüller za Siedem piękności Pasqualino (1976)
• Jane Campion za Fortepian (1993)
• Sofia Coppola za Między słowami (2003)

Pierwsza Afroamerykanka, która zdobyła Oscara za rolę pierwszoplanową:

• Halle Berry - w 2002r. za Czekając na wyrok

Pierwsza czarnoskóra aktorka, która zdobyła Oscara:

• Hattie McDaniel - w 1940r. za Przeminęło z wiatrem

Najmłodszy zdobywca Oscara:

• Tatum O'Neal - 10 lat i 148 dni za drugoplanową rolę kobiecą w filmie Papierowy księżyc

Najstarszy zdobywca Oscara:

• Robert F. Boyle - 98 lat, Oscar honorowy za całokształt pracy

Zdobywca największej ilości statuetek podczas jednej edycji:

• Walt Disney - 4 w 1953

Zdobywca największej ilości nominacji podczas jednej edycji:

• Francis Ford Coppola - 5 w 1974 roku za produkcję i scenariusz Rozmowy oraz produkcję, reżyserię i scenariusz Ojca chrzestnego II

Aktorki nominowane do Oscara pięć razy z rzędu:

• Bette Davis (1938-1942)
• Greer Garson (1941-1945)

Aktorzy nominowani do Oscara cztery razy z rzędu:

• Marlon Brando (1951-1954)
• Al Pacino (1972-1975)

Aktorzy, którzy w dwóch kolejnych latach otrzymywali Oscary, to:

• Luise Rainer (1936-37),
• Spencer Tracy (1937-38),
• Katharine Hepburn (1967-68),
• Jason Robards (1976-77),
• Tom Hanks (1993-94),

[edytuj] Najmłodsi i najstarsi

Zestawienie obejmuje kategorie, w których przyznawane są nominacje.

[edytuj] Najlepszy aktor pierwszoplanowy

• Najmłodszy nominowany: Jackie Cooper (10 lat) za film Skippy w 1931
• Najmłodszy zwycięzca: Adrien Brody (29 lat) za film Pianista w 2002
• Najstarszy nominowany: Richard Farnsworth (79 lat) za film Prosta historia w 1999
• Najstarszy zwycięzca: Henry Fonda (76 lat) za film Nad złotym stawem w 1981

[edytuj] Najlepsza aktorka pierwszoplanowa

• Najmłodsza nominowana: Keisha Castle-Hughes (13 lat) za film Jeździec wielorybów w 2003
• Najmłodsza zwyciężczyni: Marlee Matlin (21 lat) za film Dzieci gorszego Boga w 1986
• Najstarsza nominowana: Jessica Tandy (81 lat) za film Wożąc panią Daisy w 1989
• Najstarsza zwyciężczyni: Jessica Tandy (81 lat) za film Wożąc panią Daisy w 1989

[edytuj] Najlepszy aktor drugoplanowy

• Najmłodszy nominowany: Justin Henry (9 lat) za film Sprawa Kramerów w 1979
• Najmłodszy zwycięzca: Timothy Hutton (19 lat) za film Zwykli ludzie w 1980
• Najstarszy nominowany: Hal Holbrook (83 lata) za film Wszystko za życie w 2008
• Najstarszy zwycięzca: George Burns (80 lat) za film Promienni chłopcy w 1975

[edytuj] Najlepsza aktorka drugoplanowa

• Najmłodsza nominowana: Mary Badham (9 lat) za film Zabić drozda w 1962
• Najmłodsza zwyciężczyni: Tatum O'Neal (10 lat) za film Papierowy księżyc w 1973
• Najstarsza nominowana: Gloria Stuart (87 lat) za film Titanic w 1997
• Najstarsza zwyciężczyni: Peggy Ashcroft (77 lat) za film Podróż do Indii w 1984

[edytuj] Najlepszy reżyser

• Najmłodszy nominowany: John Singleton (24 lat) za film Chłopaki z sąsiedztwa w 1991
• Najmłodszy zwycięzca: William Friedkin (32 lat) za film Francuski łącznik w 1971
• Najstarszy nominowany: John Huston (79 lat) za film Honor Prizzich w 1985
• Najstarszy zwycięzca: Clint Eastwood (74 lat) za film Za wszelką cenę w 2004

Pierwszym zdobywcą Oscara dla Najlepszego filmu spoza Hollywood był "Hamlet" (1948), sfinansowany i zrealizowany w Anglii.

W 1938 roku Akademia Filmowa uhonorowała Walta Disneya Oscarem normalnej wielkości i siedmioma miniaturowymi statuetkami za animację Królewny Śnieżki (1937).

Jedynym Oscarem, którego wyróżniono statuetką, był Oscar Hammerstein, nagrodzony za Najlepszą piosenkę w 1941 i 1945 roku.