Odbierak prądu
Z Wikipedii
Odbierak prądu – element pojazdu lub urządzenia zasilanego z zewnątrz energią elektryczną (wyłączając pojazdy zasilane kablem i z akumulatorów) stykający się z przewodem jezdnym lub szyną prądową, służący doprowadzeniu napięcia zasilającego.
[edytuj] Pantograf
Pantograf służy do pobierania prądu z napowietrznej sieci trakcyjnej przez pojazdy szynowe - najczęściej spotykany, instalowany na dachu lokomotywy elektrycznej, tramwaju lub elektrycznego zespołu trakcyjnego; istnieją też pantografy instalowane na bocznej ścianie lokomotywy do współpracy z siecią boczną oraz pantografy o bardzo niewielkich rozmiarach i uproszczonej konstrukcji do zasilania suwnic, lokomotywek kopalnianych itp.
Pantograf starszego typu ma kształt dwóch pięciokątów, połączonych poprzeczkami, obecnie coraz częściej stosuje się tzw. pantografy połówkowe (Faiveleya). Pośrednią konstrukcja jest pantograf tzw. wiedeński, w którym dolna część składa się z dwóch rur. Część pantografu bezpośrednio stykająca się z przewodem jezdnym to ślizgacz. Docisk do przewodu jezdnego zapewniają sprężyny; podnoszenie i opuszczanie za pomocą sprężonego powietrza. Dobry pantograf charakteryzuje się małą bezwładnością, dlatego też istnieje tendencja - zwłaszcza na pociągach dużych prędkości - do stosowania pantografów połówkowych o znacznie zmniejszonej masie; charakterystyka takiego pantografu jest zbliżona dla obu kierunków jazdy.
Do współpracy z sieciami o znacznych różnicach wysokości stosuje się pantografy dwustopniowe – klasyczny pantograf umieszczony na podnoszonej konstrukcji lub ślizgacz w postaci małego pantografu umieszczonego na klasycznym – konstrukcje tego typu są rzadkie.
[edytuj] Inne odbieraki prądu
- Odbierak łyżwowy – od odbierania prądu z szyn prądowych ("trzeciej szyny"), używany w metrze, a także na niektórych sieciach kolejowych (koleje brytyjskie),
- Trolej (z ang. trolley), pałąk – do odbierania prądu z napowietrznej sieci trakcyjnej przez trolejbusy - specjalna konstrukcja ślizgacza z zagłębieniem w kształcie litery U zapewnia prowadzenie po przewodzie jezdnym; układ śledzenia naciągu powoduje automatyczne opuszczenie odbieraka w momencie utraty kontaktu z przewodem.
[edytuj] Odbieraki używane dawniej
- Odbierak ramkowy dla dwuprzewodowej sieci trójfazowej – dolną część stanowiła rama z rur zamocowana z jednej strony przegubowo do dachu lokomotywy, po drugiej stronie, również przegubowo, zamocowane były pod niewielkim kątem (pochylenie w zależności od kierunku jazdy) dwie małe prostokątne ramki, których zadaniem było dostosowanie się do nierównomierności zawieszenia przewodów
- Odbierak typu "lira" – rama instalowana przegubowo na dachu z wygiętym ślizgaczem (wadą była możliwość jazdy w jedną stronę - odbierak musiał być ciągnięty),
- Pałąk – elastyczny pręt zakończony najczęściej krążkiem dociskanym do drutu jezdnego (wada jak wyżej).
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu kolejnictwa.
