Okapi

Z Wikipedii

Okapi
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Rodzina	żyrafowate
Rodzaj	Okapia
Gatunek	okapi
Nazwa systematyczna
Okapia johnstoni
(P.L. Sclater, 1901)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: podwyższonego ryzyka
Zasięg występowania
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Okapi (Okapia johnstoni) - ssak z rodziny żyrafowatych zamieszkujący centralną Afrykę. Pomimo że ma pręgi przypominające futro zebry, jest najbliżej spokrewniony z żyrafą. Zamieszkując wyłącznie lasy Ituri usytuowane na północny wschód od Demokratycznej Republiki Konga był znany tylko wśród lokalnej ludności aż do 1901, kiedy został odkryty przez Europejczyków. Nazwa pochodzi z języka afrykańskiego plemienia Mbuba. Od 1932 roku jest pod ochroną.

Spis treści 1 Występowanie 2 Etymologia 3 Charakterystyka 3.1 Zachowanie 3.2 Pożywienie 3.3 Rozród 4 Historia 5 W kulturze masowej 6 Przypisy 7 Linki zewnętrzne 8 Wiadomości

[edytuj] Występowanie

Zamieszkuje bardzo ograniczone terytorium dżungli Afryki Środkowotropikalnej w Kongo. Preferują tereny na wysokości 500-1000 m n.p.m., ale wspinają się nawet powyżej górnej granicy lasu. Zasięg występowania jest ograniczony reglem górnym w lasach w kierunku wschodnim, lasami bagiennymi poniżej 500 m n.p.m. na zachód, sawannami Sahel (Sudan) na północy i otwartymi lasami na południu. Okapi są najpospolitsze na obszarach Wamba i Epulu.

[edytuj] Etymologia

Nazwa rodzajowa Okapia wywodzi się od afrykańskiej nazwy o'api , a epitet gatunkowy johnstoni nadano w uznaniu dla odkrywcy Harry'ego Johnstona, organizatora wyprawy, która pozyskała dla nauki pierwszy okaz okapi z lasów Ituri w Demokratycznej Republice Konga.

[edytuj] Charakterystyka

Okapi mają ciemne grzbiety i poziome, białe pręgi na przednich i tylnych kończynach, upodabniające je z daleka do zebr. Kształt ciała jest podobny do żyrafy, z tym że okapi ma znacznie krótszą szyję. Obydwa gatunki mają bardzo długie (około. 35 cm), giętkie, niebieskie języki, których używają by zerwać liście i pąki z drzew. Język jest wystarczająco długi, by zwierzę mogło umyć swoje powieki i czyścić uszy. Okapi jest jednym z niewielu ssaków, które mogą lizać swoje własne uszy. Samce okapi mają krótkie, pokryte skórą różki. Posiadają duże uszy, który pomagają im wykryć ich największego wroga - lamparta.

Okapi osiągają 1,9 do 2,5 m długości i 1,5 do 2,0 m wysokości w kłębie. Ogon ma długość 30 do 42 cm. Ich waga mieści się w granicach 200 do 270 kg. Samce są większe od samic.

[edytuj] Zachowanie

Okapi prowadzą w dużej mierze dzienny i zasadniczo samotniczy tryb życia, łącząc się w pary tylko w okresie godowym. Posilają się wzdłuż ustalonych, utartych ścieżek w lesie. Żyją samotnie albo w parach matka z potomstwem. Ich zachodzące na siebie areały osobnicze obejmują terytorium kilku kilometrów kwadratowych. Występują zwykle w zagęszczeniach około 0,6 osobników na kilometr kwadratowy. Zasięg terytorium samców jest nieco większy niż samic. Nie są zwierzętami socjalnymi i wolą żyć w ustronnych obszarach, co powoduje problemy dla całej populacji z powodu ograniczania obszarów, na których żyją. Ten niedobór dostępnych terenów jest spowodowany rozwijającą się aktywnością człowieka. Jednakże, okapi wzajemnie się tolerują na wolności i mogą wypasać się w grupkach przez krótki okres czasu. Bardzo czujne, chowają się w zaroślach, trudne do wyśledzenia (również z powodu maskującego ubarwienia).

Okapi stosują kilka metod komunikowania się w terenie, wliczając w to substancje gruczołów zapachowych, które posiadają na każdym kopycie. Jedną z metod jest znaczenie moczem niskich krzewów (zarówno przez samce jak i samice) w sposób szczególnie charakterystyczny, wręcz rytualny. Mianowicie w czasie ruchu do przodu okraczają znajdujący się na ich drodze odpowiedniej wysokości krzak, mieszczący się pod brzuchem (w przypadku wyższego przyginają go piersią w kierunku ruchu przepuszczając go między nogami pod brzuchem) i kilkakrotnie zatrzymując się, cofając i znowu krocząc do przodu, skrapiają go moczem. Zachowania tego nigdy nie stwierdzono u żyraf. Samce zazdrośnie strzegą swojego terenu, ale pozwalają samicom przechodzić przez swoje tereny w drodze do miejsc żerowania.

[edytuj] Pożywienie

Okapi żywią się liśćmi drzew i pąkami, traw, paprotników, owoców i grzybów. Wiele z gatunków roślin, którymi żywią się okapi są trujące dla ludzi.

Zbadanie kału okapi wykazało, że zjadają również węgiel drzewny z drzew spalonych przez pioruny.

[edytuj] Rozród

Samica rodzi tylko jedno młode, przychodzące na świat po ciąży trwającej 14-15 miesięcy. Po uzyskaniu samodzielności młode odchodzi od matki i rozpoczyna samotny tryb życia. Łączą się w pary jedynie podczas godów.

[edytuj] Historia

Okapi był znany od wieków starożytnym Egipcjanom. Wkrótce po jego odkryciu przez Europejczyków, w Egipcie został odnaleziony wyrzeźbiony w starożytności wizerunek tego zwierzęcia.^[1] Niektórzy egiptolodzy uważają, że postać Seta przedstawia człowieka z głową okapi. Przez wiele lat Europejczycy przebywający w Afryce słyszeli o zwierzęciu nazywanym afrykańskim jednorożcem.

[edytuj] W kulturze masowej

• Barbara Kingsolver wspomina o okapi w The Poisonwood Bible
• Polski pisarz literatury dla młodzieży, Alfred Szklarski w swej powieści Tomek na Czarnym Lądzie, odkrycie okapi, a także schwytanie pierwszego żywego okazu tego zwierzęcia, przypisuje polskiej wyprawie myśliwskiej, w której brał udział Tomek Wilmowski. Opis ten jest fikcją literacką.

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• BBC - Science & Nature - Wildfacts - Okapi
• Grzimek's Animal Life Encyclopedia. Vol 15: Mammals IV, p.400.
• Zdjęcie samca okapi z pigmejem

[edytuj] Wiadomości

• Rare Okapi Sighted in Eastern Congo Park (WWF Press Release)
• Rare giraffe-like animal spotted (BBC News)
• Rare okapi born at Illinois zoo
• Zoo announces birth of rare, endangered okapi