Palatynat

Z Wikipedii

Palatynat (niem. Pfalzgrafschaft, łac. palatium, pałac) reński – kraina historyczna w zachodnich Niemczech na zachód od Renu. Obecnie część kraju związkowego Nadrenia-Palatynat.

Główne miasta: Ludwigshafen, Kaiserslautern, Frankenthal, Neustadt an der Weinstrasse, Landau, Heidelberg, Spira, Mannheim.

Spis treści 1 Historia 2 Władcy palatynatu reńskiego 2.1 Hrabiowie palatynatu reńskiego (945 – 1356) 2.2 Elektorzy Palatynatu (1356 – 1803)

[edytuj] Historia

Palatynat był od XI wieku pod władzą palatynów reńskich. W 1288 stolicą kraju został Heidelberg.

W latach 30. XVI wieku na terenach Palatynatu przyjął się luteranizm. Od 1559 roku w Palatynacie wpływy zdobyli kalwiniści.

W 1619 roku Fryderyk V przyjął tron Czech od miejscowych buntowników protestanckich, ale po bitwie pod Białą Górą Palatynat znalazł się pod okupacją Hiszpanii i Bawarii. W 1648 Palatynat Górny został utracony. W 1742 Palatynat odziedziczył Karol Teodor Pfalz – Sulzbach i połączył go w roku 1777 z Bawarią.

Rewolucja francuska przyniosła upadek państwa. W 1795 zachodnią część Palatynatu zajęła i zaanektowała Francja, zaś wschodnią – Badenia. Po kongresie wiedeńskim Palatynat stał się częścią Królestwa Bawarii.

Po I wojnie światowej Palatynat znalazł się pod okupacją francuską (1919 – 1930). Po II wojnie światowej był częścią francuskiej strefy okupacyjnej.

W Ramstein-Miesenbach, niedaleko Kaiserslautern, znajduje się amerykańska baza lotnicza Ramstein – największa na świecie poza terytorium USA.

[edytuj] Władcy palatynatu reńskiego

[edytuj] Hrabiowie palatynatu reńskiego (945 – 1356)

1. 945 – 994: Herman Lotaryński
2. 994 – 1034: Ezzo Lotaryński
3. 1034 – 1045: Otto I ze Szwabii
4. 1045 – 1061: Henryk I ze Szwabii
5. 1061 – 1085: Herman II Luksemburski
6. 1085 – 1095: Henryk II von Laach
7. 1095 – 1099: Henryk III von Limburg
8. 1099 – 1105: Ludwik von Limburg
9. 1105 – 1113: Zygfryd von Ballenstadt
10. 1113 – 1129: Gotfryd von Calw
11. 1129 – 1139: Wilhelm von Ballenstadt
12. 1139 – 1142: Henryk IV Jasomirgott
13. 1142 – 1155: Herman III von Stahleck
14. 1155 – 1195: Konrad von Hohenstaufen
15. 1195 – 1211: Henryk V z Welfów
16. 1211 – 1214: Henryk VI z Welfów

• Wittelsbachowie:

1. 1214 – 1227: Ludwik I Wittelsbach
2. 1227 – 1253: Otton II Wittelsbach
3. 1253 – 1294: Ludwik II Wittelsbach
4. 1294 – 1317: Rudolf I Wittelsbach
5. 1317 – 1327: Adolf Wittelsbach
6. 1327 – 1353: Rudolf II Wittelsbach
7. 1353 – 1356: Ruprecht I Wittelsbach

[edytuj] Elektorzy Palatynatu (1356 – 1803)

1. 1356 – 1390: Ruprecht I Wittelsbach
2. 1390 – 1398: Ruprecht II Wittelsbach
3. 1398 – 1410: Ruprecht III Wittelsbach (król rzymsko – niemiecki 1400–1410)
4. 1410 – 1436: Ludwik III Wittelsbach
5. 1436 – 1449: Ludwik IV Wittelsbach
6. 1449 – 1476: Fryderyk Wittelsbach
7. 1476 – 1508: Filip Wittelsbach
8. 1508 – 1544: Ludwik V Wittelsbach
9. 1544 – 1556: Fryderyk II Wittelsbach
10. 1556 – 1559: Otto Henryk Wittelsbach

• Ród Palatynatu-Simmern:

1. 1559 – 1576: Fryderyk III Wittelsbach
2. 1576 – 1583: Ludwik VI Wittelsbach (Pfalz-Simmern)
3. 1583 – 1610: Fryderyk IV
4. 1610 – 1623: Fryderyk V

• Ród Bawarski:

1. 1623 – 1648: Maksymilian I Bawarski

• Ród Palatynatu – Simmern (przywrócony):

1. 1648 – 1680: Karol I Ludwik
2. 1680 – 1685: Karol II

• Ród Palatynatu-Neuberg:

1. 1685 – 1690: Filip Wilhelm
2. 1690 – 1716: Jan Wilhelm
3. 1716 – 1742: Karol III Filip

• Ród Palatynatu-Sulzbach:

1. 1742 – 1799: Karol IV Teodor (od 1777 również elektor Bawarii)

• Ród Palatynatu-Zweibrücken:

1. 1799 – 1803: Maksymilian Józef (elektor Bawarii Maksymilian IV Józef, od 1805 król Bawarii)