web counter


https://www.amazon.it/dp/B0CT9YL557

We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Parowóz - Wikipedia, wolna encyklopedia

Parowóz

Z Wikipedii

Parowóz Brassey Kolei Warszawsko-Terespolskiej, 1866 rok
Parowóz Brassey Kolei Warszawsko-Terespolskiej, 1866 rok
Parowóz Friedriech Rembert przed Dworcem Terespolskim w Warszawie, 1866 rok
Parowóz Friedriech Rembert przed Dworcem Terespolskim w Warszawie, 1866 rok
Parowóz Pm36-2 w Poznaniu
Parowóz Pm36-2 w Poznaniu
Lokomotywa pruskiej serii P8 (polska Ok1)
Lokomotywa pruskiej serii P8 (polska Ok1)
Lokomotywa produkcji Pierwszej Fabryki Lokomotyw w Chrzanowie podczas transportu do Maroka w 1932
Lokomotywa produkcji Pierwszej Fabryki Lokomotyw w Chrzanowie podczas transportu do Maroka w 1932
Parowóz Pt47 w Stargardzie Szczecińskim
Parowóz Pt47 w Stargardzie Szczecińskim
Skansen kolejowy Kościerzyna
Skansen kolejowy Kościerzyna
Ty45-94, parowóz-pomnik w Ostrowie Wielkopolskim
Ty45-94, parowóz-pomnik w Ostrowie Wielkopolskim
Wąskotorowy (600mm) parowóz Bn2t 11458 "Borsig" z 1925 roku na trasie Maltanki
Wąskotorowy (600mm) parowóz Bn2t 11458 "Borsig" z 1925 roku na trasie Maltanki
Rdzewiejący parowóz na bocznicy w Ścinawce Średniej
Rdzewiejący parowóz na bocznicy w Ścinawce Średniej
Żuraw - nawadnianie parowozu w Wolsztynie
Żuraw - nawadnianie parowozu w Wolsztynie

Parowóz (lokomotywa parowa) to lokomotywa napędzana maszyną parową lub turbiną parową. Para pochodzi z kotła opalanego węglem i drewnem, rzadziej ropą czy mazutem, a w parowozach bezogniowych z zasobnika pary.

Pierwszy parowóz zbudował Richard Trevithick w 1804. Za wynalazcę współczesnego parowozu uważa się George Stephensona. Jego parowóz Rakieta (Rocket) z 1829 stał się pierwowzorem wszystkich dalszych konstrukcji.


Spis treści

[edytuj] Najważniejsze typy eksploatowane w Polsce

W 1918 po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w wyniku repartycji znalazły się w kraju parowozy z wszystkich dawnych zaborów. W 1920 Polska posiadała 4762 parowozy ponad 160 typów - w tym 3012 z Niemiec, 1474 z Austro-Węgier i 276 z Rosji. Wiek niektórych maszyn przekraczał 40 lat, konstrukcje były przestarzałe o 2 lub 3 osiach napędowych z kotłami na parę nasyconą i mocno nieekonomiczne.[1]

Działanie układu napędowego lokomotywy parowej z rozrządem systemu Walschaert'a.
Działanie układu napędowego lokomotywy parowej z rozrządem systemu Walschaert'a.

[edytuj] Naprawy

Utrzymanie parowozu w ruchu jest tańsze niż odpowiadających klasą lokomotyw elektrycznych czy spalinowych. Parowóz musi jednak przechodzić regularne okresowe naprawy, podczas których jest rozbierany na części, konserwowany i z powrotem składany na nowo. Wymianie ulegają też elementy, które wydają się być zużyte, lub których przewidywany czas życia dobiegł końca i wymagają zmiany podczas bieżącej naprawy. Prawidłowo eksploatowany i poddawany regularnych przeglądom parowóz jest urządzeniem prawie bezawaryjnym. W czasach świetności trakcji parowej zdarzało się, że maszyny Pt47 potrafiły przejechać bez wygaszenia i jakichkolwiek napraw ponad milion kilometrów. Drobne usterki są zazwyczaj naprawiane w trasie lub w parowozowni. W chwili obecnej zazwyczaj awarii ulegają: sprężarka, inżektor, przepustnica, generator prądu. W obecnie użytkowanych parowozach zdarzają się także usterki wynikające z wieku maszyn i zmęczenia materiału, jak np. pęknięcia części nośnych (np. ostojnica).

W polskich warunkach przyjęło się, że parowóz przechodzi:

Rodzaj naprawy Częstotliwość Zakres prac
Naprawa Średnia Co 2 lata Rewizja zewnętrzna, próba ciśnieniowa parowa 16 atmosfer, wymiana zużytych elementów jezdnych, wymiana (naprawa) elementów zewnętrznych parowozu (inżektory, sprężarki, przepustnica itd)
Naprawa Główna Co 6 lat Rewizja wewnętrzna, próba ciśnieniowa wodna 21 atmosfer, naprawa jak w przypadku naprawy średniej + rozmontowanie struktur wewnątrz kotła (płomieniówki, ściana sitowa itd)
Wymiana skrzyni ogniowej Co 18 lat Wykonywana podczas co trzeciej naprawy głównej. Wymieniane są struktury paleniska i skrzyni ogniowej

Naprawy parowozów prowadzą zakłady napraw taboru kolejowego w: Pile, Gnieźnie, Chabówce, Poznaniu.

[edytuj] Czynne parowozy

Zobacz więcej w osobnym artykule: Sprawne parowozy normalnotorowe w Polsce.
Parowozownia Wolsztyn
Parowozownia Wolsztyn
Podwójna trakcja parowa. "Hefajstos"
Podwójna trakcja parowa. "Hefajstos"
"Hefajstos"
"Hefajstos"
Pociąg "Pirat"
Pociąg "Pirat"
"Wolsztyn Experience"
"Wolsztyn Experience"

W Europie najwięcej parowozów w regularnej służbie zostało zachowanych we wschodnich landach Niemiec, gdzie obsługują codziennie kilkanaście historycznych linii kolejowych. Największą tamtejszą siecią korzystającą na co dzień z trakcji parowej jest 160-kilometrowa kolej Gór Harzu posiadająca ponad 30 czynnych parowozów. Dzięki dużej liczbie zachowanych czynnych parowozów (ponad 300) w wybrane dni roku na wybranych liniach, zazwyczaj przy okazji jubileuszów, lokomotywy parowe przejmują nieraz obsługę codziennych pociągów osobowych i towarowych (tzw. Plandampf) - czasami na obszarze całego węzła kolejowego. W Polsce były takie plany przy okazji Parady Parowozów lub Parowozjady, ale jak dotąd Plandampf w polskim wydaniu nie doszedł do skutku.

W chwili obecnej w Polsce sprawnych jest około 20 parowozów. Wszystkie mają ponad 50 lat i stanowią obiekty muzealne, co pozwala mieć nadzieję, że będą remontowane i nie zostaną złomowane. Kilkadziesiąt maszyn jest w stanie nadającym sie do w miarę prostego przywrócenia do ruchu (po naprawie głównej i remoncie), lecz obecnie niszczeją odstawione na bocznicach.

Jako ciekawostkę można podać fakt, że w chwili obecnej więcej polskich maszyn jest sprawnych poza granicami naszego kraju (Szwajcaria, Niemcy, Belgia, Austria, Indie) niż w Polsce.

Warto wspomnieć, że polskie parowozy żyją w dużej części dzięki wsparciu miłośników kolei z zagranicy. Renowację wrocławskiego TKt48-18 pokrył w całości angielski pasjonat, na utrzymanie wolsztyńskich maszyn regularnie łoży pieniądze towarzystwo The Wolsztyn Experience, w renowacji parowozu w Pyskowicach także bardzo zaangażowani finansowo byli pasjonaci spoza Polski.

Kilka parowozów funkcjonuje też w Polsce w ramach kolei wąskotorowych. Przeważnie są to popularne Px48, ale czynne są również pojedyncze sztuki Px29, Px38 i Las47.

[edytuj] Parowozownie w Polsce

Większość parowozowni została zmieniona na lokomotywownie - obsługują obecnie nowszy tabor elektryczny i spalinowy. Część starych obiektów została zamieniona na muzea i skanseny.

Czynne parowozy normalnotorowe stacjonują w:

Miejscowość Instytucja Rodzaj maszyn Funkcja
Wolsztyn Parowozownia Wolsztyn Ol49, Pt47, Pm36, Tr5, Ok22, Ok1, Ty3 (w naprawie głównej), TKi3 (w naprawie głównej) Obsługa codziennego ruchu planowego na trasach Wolsztyn-Poznań i Wolsztyn-Leszno. Sporadycznie ruch towarowy. Ruch turystyczny, pociągi na zamówienie, imprezy plenerowe, udostępnianie taboru na potrzeby targów, ekip filmowych czy telewizyjnych. Sporadycznie pociągi specjalne na dłuższych trasach (np. do Kołobrzegu, Zakrzewa Złotowskiego, Wrocławia, czasem wyjazdy zagraniczne: Niemcy, Czechy, Słowacja). Jedna maszyna z Wolsztyna w każde wakacje stacjonuje w Gdyni prowadząc pociągi turystyczne
Chabówka Skansen Taboru Kolejowego Ty2, TKh49 (Ferrum), OKz32, TKt48, Ol49 (odstawiona), Tr12 Obsługa pociągów turystycznych na trasach do Zakopanego i Nowego Sącza, Limanowej, Tymbarku, pociągi wokół Krakowa, pociągi retro Kraków-Wieliczka, pociągi na zamówienie, imprezy plenerowe, udostępnianie taboru na potrzeby targów, ekip filmowych czy telewizyjnych. Sporadycznie dalsze wyjazdy (np. do Wolsztyna)
Wrocław Zakład Przewozów Regionalnych TKt48, GWR 5521 Obsługa ruchu planowego (parowóz prowadzi jedną parę pociągów przez tydzień w każdym miesiącu), pociągi na zamówienie, imprezy plenerowe. Sporadycznie dalsze wyjazdy.
Pyskowice Skansen Taboru Kolejowego TKp 4422 "Śląsk" Muzeum dysponuje sprawnym parowozem TKp 4422 "Śląsk", uruchamianym na przejazdy okolicznościowe i przy okazji większych imprez.
Gdynia Lokomotywownia Gdynia Ol49-69 Parowóz oddelegowany w każde wakacje z Parowozowni Wolsztyn. Prowadzi wakacyjne pociągi Retro z Gdyni do Malborka i Kościerzyny. W 2007r Parowóz był w delegacji na Pomorzu od 29 czerwca do 26 sierpnia. Prowadził rozkładowe pociągi retro „Costerina” relacji Gdynia – Kościerzyna – Gdynia i „Nogat” i "zdobywanie Malborka" na trasie Gdynia - Malbork - Gdynia oraz „Kaszuby”, który był objazdową wycieczką po regionie. Ogółem parowóz poprowadził 18 pociągów pokonując łącznie 3592km. Obecnie Ol49-69 jest już z powrotem w Wolsztynie, gdzie znów znajdują się cztery sprawne oelki

Polskie parowozy i skanseny taboru kolejowego pozostają obecnie w gestii:

  • PKP Cargo (zdecydowana większość maszyn)
  • PKP Przewozy Regionalne (wrocławski "osiołek")
  • Towarzystwa Ochrony Zabytków Kolejnictwa i Organizacji Skansenów Pyskowice (TKp Śląsk)
  • Muzeum Kolejnictwa w Warszawie (formalny właściciel "Pięknej Heleny", utrzymywanej przez PKP Cargo)
  • właściciele kolei wąskotorowych (właściwi dla stacjonowania parowozów wąskotorowych)

Najbogatsze spółki PKP, czyli: PKP Intercity, TK Telekom, PKP Informatyka czy LHS nie utrzymują na swoim stanie niestety żadnego sprawnego parowozu.

[edytuj] Pociągi rozkładowe

[edytuj] Ruch wąskotorowy

Czynne parowozy wąskotorowe na terenie Polski:

Miejscowość Instytucja Typ, numer
Sochaczew Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, Sochaczewska Kolej Muzealna Px29-1704
Żnin Żnińska Kolej Powiatowa Px38-805
Rewal Urząd Gminy Rewal, Gryficka Kolej Wąskotorowa Px48-3916
Piaseczno Starostwo Powiatowe w Piasecznie, Piaseczyńska Kolej Dojazdowa Px48-3917
Jędrzejów Starostwo Powiatowe w Jędrzejowie, Świętokrzyska Kolej Dojazdowa Px48-1724
Ełk Urząd Miasta Ełk, Ełcka Kolej Wąskotorowa Px48-1752
Środa Wielkopolska Starostwo Powiatowe w Środzie Wielkopolskiej, Średzka Kolej Dojazdowa Px48-1756
Śmigiel Urząd Gminy Śmigiel, Śmigielska Kolej Dojazdowa Px48-1785
Gniezno Starostwo Powiatowe w Gnieźnie, Gnieźnieńska Kolej Dojazdowa Px48-1919
Poznań MPK Poznań, Kolejka Parkowa Maltanka Bn2t Borsig 11458
Cisna Bieszczadzka Kolejka Leśna Las47
Jaworzyna Śląska W depozycie[2] Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku Px48-1754
Rudy Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach Pw53-02[3]

[edytuj] Polscy producenci

[edytuj] Największe

  • Ty51 - najcięższy parowóz produkowany w Polsce
  • AA - największy parowóz jednoczłonowy
  • Big Boy - uważany za największy, a na pewno najcięższy parowóz
  • P-1 i X-A - najwięcej osi napędzanych (12)
  • Pm36-2 "Piękna Helena" - najszybszy obecnie czynny polski parowóz (135km/h)
  • 18.201 - najszybszy obecnie czynny parowóz na świecie (185km/h)

[edytuj] Systemy parowozów przegubowych

  • parowóz Fairliego
  • parowóz Garratta
  • parowóz Malleta
  • parowóz Meyera
  • parowóz Shay

[edytuj] Skanseny parowozów

W Polsce - patrz: Muzea etnograficzne i skanseny w Polsce.

Inne:

  • Deutsches Dampflokomotiv-Museum Neuenmarkt
  • DB Museum - Nürnberg
  • Süddeutschen Eisenbahnmuseums Heilbronn
  • Dampflok Museum Hermeskeil
  • Eisenbahnmuseum Bohum-Dahlhausen
  • Eisenbahnmuseum Schwarzenberg

[edytuj] Wybuchy kotłów w parowozach w Polsce (po 1945)

Przegrzana para wodna o temperaturze 300-400°C znajduje się w kotle parowozu pod ciśnieniem kilkunastu atmosfer. Ilość zgromadzonej pary, potrzebnej do wykonania pracy maszyny jest znaczna. Parowóz jest urządzeniem bezpiecznym, jednak pod warunkiem prawidłowego użytkowania. Najniebezpieczniejszą sytuacją jest wyczerpanie się wody w kotle do niskiego poziomu, i odsłonięcie szczytu skrzyni ogniowej. Wszystkie wybuchy kotłów przedstawione poniżej wydarzyły się właśnie w takim mechanizmie (z wyjątkiem tragedii związanej z Ty2-947)[4]. Aby uzmysłowić sobie siłę wybuchu można podać fakt, ze ciężkie elementy kabiny maszynistów, niesione siłą wybuchu, znajdowano nawet 2 km od miejsca wypadku.

Data miejscowość okoliczności typ, numer gdzie stacjonował
14.10.1946 szlak Charsznica-Wolbrom pociąg 9393 Tr203-58 MD Szczakowa
22.11.1947 stacja Szumirad pociąg 9741 Ty2-361 MD Ostrów Wlkp
25.11.1947 bocznica Michalin, szlak Częstochowa-Katowice manewry Ty2-1050 MD Częstochowa
10.12.1947 stacja Bukowo Człuchowskie pociąg 772 Tr203-163 MD Chojnice
17.12.1947 stacja Jaworzyna Śląska manewry Ty2-947 MD Jaworzyna Śląska
14.04.1948 łącznica Warszawa Gołąbki-Józefinów pociąg 2123 Tr203-397 MD Warszawa Zachodnia
25.05.1948 szlak Czempiń-Iłówiec pociąg 127 Tr203-197 MD Leszno
19.12.1949 szlak Ozimek-Opole pociąg 1071 Tr203-476 MD Katowice
07.10.1954 szlak Tychowo-Grzmiąca Tr203-135 MD Szczecin
21.01.1952 szlak Lipie Góry-Babiak pociąg 49283 Ty246-17 MD Bydgoszcz
04.06.1966 stacja Prabuty pociąg 1591 Ty2-396 MD Zajączkowo Tczewskie
20.08.1966 szlak Majewo-Smętowo Ty2-889 MD Zajączkowo Tczewskie
18.03.1967 stacja mazutowa w MD Białystok grzanie mazutu Ty2-128 MD Białystok
10.08.1973 okolice stacji Radzyń Podlaski pociąg towarowy Rozwadów - Siedlce Ty51-105 MD Lublin
31.08.1977 szlak Wydminy-Stare Juchy pociąg 98394 Ty51-188 MD Korsze
20.03.1984 szlak Lwówek Śląski-Marczów pociąg S846 Ty2-536 MD Jelenia Góra

[edytuj] Zobacz też

Przypisy

  1. Zdeňek Bauer, Jirí Bouda, Stare parowozy. Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1986. (uzupełnienia polskiego wydania Bogdan Pokropiński) ISBN 83-217-2574-0
  2. Parowóz w obecnej lokalizacji nie prowadzi pociągów.
  3. Parowóz oczekuje na rewizję kotła, czasowo nie prowadzi pociągów.
  4. Przyczyną wybuchu kotła parowozu Ty2-947 było przypadkowe dostanie się wraz z węglem do paleniska naboju wiertniczego. Źródło: [1]

[edytuj] Źródła

[edytuj] Linki zewnętrzne

Commons

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com