Polskie Radio Program III
Z Wikipedii
Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia. Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić. |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. Adnotacja: marzec 2008. |
Program III Polskiego Radia (Trójka) - publiczna polska stacja radiowa, uruchomiona 1 kwietnia 1962 r.
Spis treści |
[edytuj] Specyfika Programu III
Program III Polskiego Radia (nazywany popularnie „Trójką”) to ogólnopolska, całodobowa stacja radiowa, będąca częścią spółki akcyjnej Polskie Radio należącej do Skarbu Państwa. Radiostację można odbierać drogą naziemną, poprzez Internet lub za pośrednictwem platform cyfrowych Cyfra+, Cyfrowy Polsat oraz n. Siedziba Trójki mieści się w Warszawie, przy ulicy Myśliwieckiej 3.
Stacja nadaje program o charakterze muzyczno-rozrywkowym. Na antenie obecne są również audycje publicystyczne, w których poruszane są tematy polityczne, społeczne i kulturalne. Do stałych elementów ramówki należą: słuchowiska, audycje kabaretowe oraz powieści czytane w odcinkach. Obok bieżących informacji z kraju i ze świata prezentowane są również wiadomości ze świata sztuki (film, teatr, literatura, wystawy).
Od początku istnienia stacji na jej antenie stale obecne były niemal wszystkie gatunki muzyczne: rock, rock’n’roll, pop, blues, jazz, country, folk, house, chillout, hip-hop, muzyka alternatywna, elektroniczna, klubowa, latynoamerykańska, filmowa, poważna (włącznie z operą), poezja śpiewana. Różnorodność ta zachowała się do dziś (choć ograniczono do minimum country, muzykę poważną i hip-hop).
Audycje Trójki to prawie wyłącznie programy autorskie przygotowywane przez największe osobowości radiowe, które same decydują o wyborze muzyki i formie jej prezentacji.
Trójka od lat organizuje wiele akcji charytatywnych (do których należą m.in.: licytacje, czy akcja Idą święta) oraz imprez plenerowych mających na celu zarówno promocję samej stacji, jak i rozbudzanie zainteresowania sportem czy kulturą wśród radiosłuchaczy.
Program III słynie również z częstego wydawania płyt kompaktowych związanych z różnymi audycjami stacji. Są to zazwyczaj składanki najciekawszych, najwartościowszych i najbardziej lubianych przez słuchaczy, utworów muzycznych prezentowanych w danym programie. Do tej pory wydano płyty związane m.in. z następującymi audycjami: „3maj z nami”, „Smooth jazz cafe”, „Sjesta”, „Offensywa”, „Muzyczna poczta UKF”, „Trójkowy Ekspres”, „MiniMax”, „Lista przebojów”. Wielokrotnie ukazywały się również kolekcje wybranych skeczów prezentowanych wcześniej w ramach audycji kabaretowych (np. z cyklu „60 minut na godzinę”)
[edytuj] Historia Programu III
[edytuj] Lata 60.
Trójka rozpoczęła testowe nadawanie swojego programu 1 marca 1958 roku. Była ona wówczas odbierana jedynie w Warszawie, Opolu i Katowicach. Za oficjalną datę rozpoczęcia działalności przez Program III przyjmuje się jednak 1 kwietnia 1962 roku.[1] Pierwszym jego dyrektorem był Edward Fiszer.
Artystyczne (zarówno literackie, jak i muzyczne) oraz rozrywkowe audycje Trójki, były z założenia skierowane przede wszystkim do ludzi młodych, zwłaszcza ze środowiska studenckiego.
W pierwszych latach działalności stacji, kiedy czas emisji programu nie przekraczał dwóch godzin na dobę, program Trójki wypełniały przede wszystkim słuchowiska, audycje publicystyczne o charakterze rozrywkowym oraz programy muzyczne. Wśród gatunków muzycznych prezentowanych na antenie znajdowały się: jazz, muzyka poważna, polski big beat, zagraniczny rock’n’roll. W przeciwieństwie do audycji Programu I, publicystyka o charakterze polityczno-propagandowym była w Trójce ograniczona do minimum.
Pierwszą audycją, którą usłyszeli słuchacze nowej stacji, był „Mój magnetofon” (pierwowzór „Muzycznej poczty UKF”), którą prowadził Mateusz Święcicki – jedna z największych osobowości Programu III tamtych lat. W kolejnych latach, wraz z wydłużaniem czasu emisji programu do prawie dziesięciu godzin u schyłku dekady, legendarnych już dziś audycji przybywało. Wśród nich były takie jak „Gwiazda siedmiu wieczorów”, „Opera tygodnia”, „Roman Waschko i jego płyty”, „Bawmy się”, „Fonorama", przegląd prasy posiadający oryginalny tytuł „Nie czytaliście, to posłuchajcie”, czy skróty wiadomości „Ekspresem przez świat”. Jedną z audycji, która wówczas pojawiła się na antenie (w roku 1968), był również program „MiniMax – czyli minimum słowa, maksimum muzyki” prowadzony nieprzerwanie do dziś przez jedną z największych osobowości radiowych – Piotra Kaczkowskiego. Obok Mateusza Święcickiego, Piotra Kaczkowskiego czy Romana Waschko czołowymi postaciami ówczesnej Trójki byli również Marek Gaszyński i Witold Pograniczny.
[edytuj] Lata 70.
W latach siedemdziesiątych Program III pełnił funkcję radiostacji o profilu inteligencko-kulturalno-rozrywkowym. Był powszechnie słuchany w dużych miastach i w największym stopniu odpowiadał zapotrzebowaniu ich mieszkańców zarówno na najnowsze nowinki muzyczne ze świata – prezentowane na antenie przez autentycznych znawców i entuzjastów muzyki, jak i na potrzebę obcowania z dobrą literaturą oraz inteligentną rozrywką. Trójka różniła się pod tym względem od pozostałych programów Polskiego Radia. Zarówno od Programu I – w przeważającej większości bardzo oficjalnego (poza „Latem z Radiem” i muzycznym „Studiem Gama”), wypełnionego treściami propagandowymi, komunikatami oraz audycjami poradnikowymi, jak i bardzo elitarnego Programu II – skierowanego do stosunkowo wąskiego grona słuchaczy, wypełnionego „kulturą wysoką”, a także nowopowstałego, szukającego dopiero swojego profilu Programu IV. W Trójce prawie w ogóle nieobecna była propaganda polityczna, a wiadomości nadawano tylko kilka razy dziennie, w nieco lżejszej postaci, w serwisie „Ekspressem przez świat”.
Program III był prawdziwym oknem na świat dla ludzi zainteresowanych muzyką. Przedstawiano w nim nowe, sprowadzane zza granicy nagrania rockowe. Obecny był w dużych ilościach jazz, swoje miejsce na antenie miały folk, reggae, blues, swing, country, piosenka francuska. Nie brakowało także ciekawie prezentowanej muzyki poważnej. Codziennie przedstawiano z omówieniem kolejne odcinki „Opery tygodnia”.
Na początku lat 70. wydłużono program Trójki z kilku godzin do osiemnastu, zaczęto nadawać wiele programów „na żywo”, wciąż powstawały kolejne, kultowe programy, takie jak stworzona w 1974 roku przez Andrzeja Wojciechowskiego audycja „Zapraszamy do Trójki”, która do końca lat 70 miała zupełnie inny od znanego nam od roku 1982 kształt. Był to wówczas magazyn nadawany w niedziele od godz. 17 do 19, w którym popularni prezenterzy i ich goście prowadzili dowcipne rozmowy o muzyce, kulturze i życiu, przeplatane konkursami i zagadkami. Bezkonkurencyjnymi przebojami Programu III tej dekady były audycje takie jak: „Ilustrowany Tygodnik Rozrywkowy”, „Kocham pana, panie Sułku”, „Powtórka z rozrywki”, a także legendarny już dziś magazyn „60 minut na godzinę” – krańcowo odległy pod względem zarówno estetycznym, jak i intelektualnym od sztandarowej audycji rozrywkowej tamtych lat, nadawanej w Programie I – „Podwieczorek przy mikrofonie”. Przy powstawaniu trójkowej audycji brały udział takie osobowości, jak Marcin Wolski, Jacek Fedorowicz, Tadeusz Ross, Andrzej Zaorski czy Ewa Szumańska.
Na antenie Trójki czytane były przez wybitnych aktorów nowe, wartościowe powieści ze świata, a wiele interesujących osób prowadziło swoje cykliczne gawędy na najrozmaitsze, zawsze ciekawe, tematy.
Program III z lat siedemdziesiątych ukształtował w niemałym stopniu sposób myślenia i wrażliwość całego pokolenia inteligencji. Sukces ten stacja zawdzięczała wielu wybitnym osobowościom radiowym, zarówno tym starszym, którzy pracowali w niej w poprzedniej dekadzie, jak i nowym, wśród których znaleźli się m.in. Janusz Kosiński (jeszcze w 1968 roku), Jan Borkowski, Jan Chojnacki, Wiktor Legowicz, Grzegorz Wasowski, Jan "Ptaszyn" Wróblewski, Wojciech Mann, Maciej Zembaty czy Andrzej Woyciechowski. Niemałą rolę w tworzeniu magii ówczesnej Trójki odegrali jej dyrektorzy z tego okresu: Jan Mietkowski oraz Ewa Ziegler.
Przykładowe ramówki z lat siedemdziesiątych:
- Program z soboty, 14 listopada 1970 roku (na podstawie: "Sztandar Młodych" nr 273).
09:00 - „Worek Judaszów” – odcinek powieści Z. Nienackiego 09:10 - Piosenki naszych przyjaciół 09:30 - Nasz rok 70-ty 09:45 - Słynne standardy jazzowe 10:15 - Kupić nie kupić potargować można – reportaż Anny Balickiej 10:30 - Ekspresem przez świat 10:35 - Wszystko dla pań 11:45 - „Anna Karenina” – odcinek powieści L. Tołstoja 12:05 - Południowe wydanie magazynu – Z kraju i ze świata z Programu II 12:25 - Koncert muzyki uniwersalnej 13:00 - Na szczecińskiej antenie 15:00 - Najdziwniejsze spotkania – gawęda W. Giełżyńskiego 15:10 - Recital Maureen Forester 15:30 - Ekspresem przez świat 15:35 - Wrocławskie ulice – reportaż A. Wielowieyskiego i Z. Blezienia 15:50 - Mistrzowie stylu „sweet” 16:15 - Nasz rok 70-ty 16:30 - Śpiewające dzieci 16:45 - Gospels na 100 wykonawców 17:00 - Ekspresem przez świat 17:05 - Quodlibet, czyli kto co lubi 17:30 - „Worek Judaszów” – odcinek powieści Z. Nienackiego 17:40 - Klub grającego krążka 18:20 - Antologia miniatury muzycznej – arabeska 18:30 - Ekspresem przez świat 18:35 - Piosenki z „włoskiego buta” 19:00 - Naokoło świata - Arkady Fiedler – „Wyspa kochających lemurów” 19:15 - Lista przebojów Włodzimierza Nahornego 19:30 - Piosenki z tele-kina 19:45 - Polityka dla wszystkich 20:00 - Klub grającego krążka – wydanie dla fonoamatorów 20:15 - „Milion” - reportaż Tadeusza Ponieckiego 20:35 - J. S. Bach – V Sonata na lutnię i klawesyn – wyk. J. Bream, G. Malcolm 20:50 - Wieczór w „Nowym Żaczku” – bawimy się ze studentami 21:20 - Krasnoludki są na świecie – magazyn 21:50 - Opera tygodnia – G. Gershwin – „Porgy and Bess” 22:00 - Fakty dnia 22:08 - Gwiazda siedmiu wieczorów – Joe Dassin 22:15 - Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym – „Wiejski Sherlock Holmes” W. Lipatowa – odc. 8 22:45 - Kwadrans dnia – Arturo Benedetti – Michelangeli – fort 23:00 - Swoje ulubione wiersze recytuje Jan Świderski 23:05 - Wieczorne spotkanie z Giannim Morandim 23:45 - Program na niedzielę 23:50 - Na dobranoc gra Mieczysław Kosz
- Program z poniedziałku 19 czerwca 1978 roku (na podstawie tyg. RTV 25/78)
04:57 - Początek programu 05:00 - Pogoda i wiadomości 05:05 - 08.00 MIĘDZY SNEM A DNIEM, w tym: 05:30 - Gimnastyka dla leniwych 06:00 - Pogoda i wiadomości 06:30 - Polityka dla wszystkich 07:00 - Ekspressem przez świat 07:30 - Piosenka jest dobra na wszystko - gawęda 08:00 - Ekspressem przez świat 08:05 - Co kto lubi 09:00 - „Bajka o Nowym Jorku” – odcinek powieści J.P. Donleavy’ego 09:10 - Standard na czerwiec – „Pnąca róża” 09:30 - Kwadrans akademicki 09:45 - Kwintety fortepianowe 10:30 - Ekspressem przez świat 10:35 - Kiermasz płyt wytwórni „Bałkanton” 11:00 - Życie rodzinne – magazyn 11:30 - W tonacji Trójki – prowadzi K. Pacuda 12:00 - Ekspressem przez świat 12:25 - Za kierownicą – magazyn motoryzacyjny 13:00 - Powtórka z rozrywki 13:50 - „Miasto szczęśliwych miłości” – odcinek powieści F. Kozika 14:00 - Dzieła instrumentalne G. F. Haendla 15:00 - Ekspressem przez świat 15:05 - Nowe nagrania U. Sipińskiej 15:20 - W kręgu jazzu 15:40 - Rozszyfrowujemy piosenki 16:00 - „Profesor Kmicikiewicz” – reportaż 16:20 - Muzykobranie 16:45 - Nasz rok 78 17:00 - Ekspressem przez świat 17:05 - Muzyczna poczta UKF – prowadzi M. Mroziński 17:40 - Odkurzone przeboje 18:10 - Polityka dla wszystkich 18:25 - Czas relaksu 19:00 - Codziennie powieść w wydaniu dźwiękowym: Margaret Mitchell „Przeminęło z wiatrem” 19:30 - Ekspressem przez świat 19:35 - Opera tygodnia: Jean Philippe Rameau „Kastor i Polluks” 19:50 - „Bajka o Nowym Jorku” – odcinek powieści 20:00 - 60 minut na godzinę – audycja J. Fedorowicza, M. Wolskiego, A. Zaorskiego 21:00 - Galeria starych mistrzów: nagranie A. Grunfelda, pianisty prawdziwie salonowego. Aud. J. Webera 22:00 - Fakty dnia 22:15 - Trzy kwadranse jazzu: aktualności – magazyn J. Borkowskiego 23:00 - Nowe tomiki poetyckie – M. C. Abramowicz 23:05 - 24.00 MIĘDZY DNIEM A SNEM
[edytuj] Lata 80.
Początek lat osiemdziesiątych w historii Polski wiąże się nierozerwalnie z pogłębiającym się zniewoleniem społeczeństwa przez komunistyczne władze Polski Ludowej i wprowadzeniem Stanu Wojennego, w czasie którego Trójka nie nadawała swojego programu.
Po wznowieniu działalności 5 kwietnia 1982 roku, Trójka, której dyrektorem został wówczas Andrzej Turski, zaprezentowała słuchaczom swoje nowe, odmłodzone oblicze. Program dotychczas adresowany głównie do wielkomiejskiej inteligencji, nie odwracając się od niej, postawił wyraźnie na ożywienie kontaktu z młodym słuchaczem, który na początku lat 80. kontestował sytuację polityczną i uciekał w świat muzyki. Dzięki wprowadzeniu na antenę nowych audycji (np."Radiomann", "Lista przebojów)" i zastąpieniu propagandowej nowomowy (obecnej w innych środkach masowego przekazu) normalnym, żywym językiem, a także udostępnieniu anteny dla zespołów rockowych, Programowi III udała się rzecz absolutnie wyjątkowa. Oto w czasach gdy społeczeństwo masowo odwracało się od oficjalnych publikatorów (słynny przykład, jakim były powszechne w miastach spacery wielu ludzi w porze Dziennika Telewizyjnego), Trójka zdobywała coraz większe zaufanie i sympatię słuchaczy. Przyczyniły się do tego przede wszystkim dwie nowe audycje, które w podobnej formule miały przetrwać z powodzeniem kolejne dziesięciolecia: "Zapraszamy do Trójki" oraz "Lista przebojów".
Audycja „Zapraszamy do Trójki” po przeobrażeniu stała się zupełnie nowym elementem ramówki. Jej tytuł obecny był na antenie od roku 1974, ale dopiero w latach osiemdziesiątych nadano mu zupełnie inny kształt i charakter, tworząc audycję niejako od nowa. Stała się ona wówczas nowocześnie realizowaną, codzienną audycją nadawaną „na żywo”, omawiającą ważne i mniej ważne wydarzenia oraz zjawiska społeczne, z dużym udziałem radiowych słuchaczy (uliczne sondy i odtwarzane z opóźnieniem ze względu na cenzurę wypowiedzi telefoniczne). Obok informacji i publicystyki nie brakowało w niej najnowszych przebojów czy lekkich w tonie komentarzy.
"Lista przebojów Programu III" stworzona i prowadzona przez Marka Niedźwieckiego, szybko sama stała się największym przebojem radiowym w Polsce. Jej pierwsze wydanie odbyło się 13 kwietnia 1982 roku. Audycja nadawana wówczas w sobotnie wieczory była nie tylko ucztą dla fanów muzyki, ale także najlepszym "podkładem" dźwiękowym do masowo w tamtych czasach organizowanych (z powodu symbolicznej ilości klubów) sobotnich imprez domowych. O jej popularności najlepiej można się było przekonać w pierwszej połowie dekady przechadzając się przez miasto w sobotę wieczorem: Lista dobiegała wówczas z tak wielu okien, że można było jej wysłuchać w całości na spacerze.
Natomiast po roku 1982 nie był już możliwy powrót na antenę bardzo czytelnie krytykującego rzeczywistość polityczną magazynu "60 minut na godzinę". W pierwszym okresie po stanie wojennym jego miejsce w ramówce zajął pełen absurdalnego humoru, wolny od odniesień do bieżącej sytuacji magazyn Marii Czubaszek "A propos". Nadal też obecny na antenie był wrocławski magazyn satyryczny Studio 202.
Oprócz wspomnianych nowości Program III zachował wiele ze swojego wcześniejszego charakteru. Nadal obecne były w nim liczne gatunki muzyki, dobra literatura i interesujące audycje słowne. W tamtych niewesołych czasach niedostatku Trójka była jednym z niewielu dostępnych elementów lepszego świata – kolorowym ptakiem wśród gołębi.
Po śmierci Mateusza Święcickiego w 1985 r. Program Trzeci zaczął przyznawać Nagrody Muzyczne Programu Trzeciego im. Mateusza Święcickiego - "Mateusze". Pierwszy raz zostały one wręczone w 1987.
W latach osiemdziesiątych na antenie Trójki pojawiło się wiele nowych osobowości, które na antenie przetrwały kolejne dwie dekady, m.in.: Monika Olejnik (do roku 2002), Marek Niedźwiecki (do roku 2007), Paweł Sztompke, Grażyna Dobroń, Beata Michniewicz, Barbara Marcinik, Janusz Deblessem. W 1983 roku dyrektorem Programu III, po Andrzeju Turskim został Wiktor Legowicz, który kierował stacją do upadku Polski Ludowej.
Przykładowe ramówki z lat osiemdziesiątych:
- Program z piątku, 27 listopada 1981 roku (na podstawie "Dziennik Polski" nr 236 (11574))
09:00 - "Rondo" - 23 odcinek powieści 09:10 - Z klasyki XX wieku 09:55 - Wiersze J. Ficowskiego 10:00 - Muzyka 10:30 - Ekspresem przez świat 10:35 - Kiermasz płyt 11:00 - Tylko godzinę - audycja 12:00 - Ekspresem przez świat 12:05 - Muzyka 13:00 - Powtórka z rozrywki 13:50 - "Czyste radości mojego życia" - 18 odcinek powieści 14:00 - Muzyka 15:00 - Ekspresem przez świat 15:05 - Muzyka 15:30 - Koncert bez biletu - audycja 16:00 - Posłuchać warto 16:15 - Muzykobranie 16:40 - Węgrzy po sezonie - audycja 17:00 - Ekspresem przez świat 17:05 - 3 minuty dla kierowców 17:10 - W tonacji Trójki 18:10 - Polityka dla wszystkich 18:25 - Czas relaksu 19:00 - Codziennie powieść w wydaniu dźwiękowym: T. Konwicki "Sennik współczesny" - 2 odcinek 19:30 - Ekspresem przez świat 19:35 - Opera tygodnia: W. A. Mozart - "Lucio Silla" 19:50 - "Rondo" - 24 odcinek powieści 20:00 - Interradio - aktualności - magazyn 20:40 - Muzyka 22:15 - Trzy kwadranse jazzu 23:00 - Wiersze J. Ficowskiego 23:05 - Jam session
- Program z soboty, 28 grudnia 1985 roku (na podstawie "Antena" nr 52/85)
Serwis Trójki: 7.00 8.00 9.00 12.00 15.00 16.00 17.00 18.00 05:57 - Początek programu 06:00 - 9:05 - ZAPRASZAMY DO TRÓJKI, w tym: 06:10 - 24 godziny w 10 minut 07:30 - Polityka dla wszystkich 08:30 - P.B. Yuill "Hayzell i kawał łajdaka" - odcinek powieści 09:05 - Piosenki na weekend 09:15 - Wizyty i podróże 09:30 - Przeboje z filharmonii 10:00 - Codziennie powieść w wydaniu dźwiękowym: John Erskine "Prywatne życie pięknej Heleny" 10:30 - Złote lata swingu - audycja Edwarda Steinhagena 11:00 - Nie czytaliście, to posłuchajcie - przegląd tygodników 11:15 - Dziś w liście przebojów 11:30 - W życiorysach nie znajdziecie 11:40 - Dziś w liście przebojów 11:50 - Jadwiga Stańczakowa "Przejścia" - odcinek powieści 12:05 - W tonacji Trójki - prowadzi Wojciech Mann 13:00 - P.B. Yuill "Hayzell i kawał łajdaka" - odcienk powieści 13:10 - Powtórka z rozrywki 14:00 - Boże Narodzenie w muzyce Bacha 15:05 - Wszystkie drogi prowadzą do Nashville - audycja Korneliusza Pacudy 15:45 - Być sobą - audycja G. Olesińskiej i I. Brzostek 16:00 - 19:00 ZAPRASZAMY DO TRÓJKI, w tym: 19:00 - Pamiętnik potoczny: grudzień 1885 - audycja Andrzeja W. Piotrowskiego 19:30 - Trochę swingu 19:50 - Jadwiga Stańczakowa: "Przejścia" - odcinek powieści 20:00 - Lista przebojów programu III - prowadzi Marek Niedzwiecki 22:05 - 24 godziny w 10 minut i informacje sportowe 22:15 - Teatrzyk Zielone Oko: Waldemar Łysiak "Bestseller" 23:00 - 2:00 Zapraszamy do Trójki - prowadzi Janusz Kosiński
[edytuj] Lata 90.
Wraz z nastaniem nowej sytuacji politycznej i społecznej w Polsce zmieniła się również sytuacja mediów publicznych, a zwłaszcza Polskiego Radia. Powstawać bowiem zaczęło wiele stacji komercyjnych, coraz większą popularnością zaczęła się cieszyć telewizja, właśnie kosztem radia. Głównymi konkurentami Trójki w eterze stały się stacje Radio Zet oraz RMF FM, które jej kosztem szybko zyskały popularność i uznanie, którego stacja z Myśliwieckiej mogła wówczas tylko pozazdrościć. Słuchacze po raz pierwszy stanęli przed możliwością wyboru ofert spośród wielu stacji tematycznych, nie tylko muzycznych, ale również publicystycznych.
Trójka przez prawie całe lata dziewięćdziesiąte nie starała się raczej nadążyć za zachodzącymi na polskim rynku muzycznym zmianami, nie dostrzegając zagrożenia ze strony stacji komercyjnych, wzrastającej roli Internetu i coraz łatwiejszej dostępności muzyki (czego w Polsce Ludowej nie było), ale także ze strony zmieniającego się stylu życia Polaków. Na skutek tych zjawisk Program III zaczął gwałtownie tracić swoich słuchaczy, odchodzić zaczęło również wielu dziennikarzy. W ich miejsce pojawiło się jednak wielu nowych, częstokroć prezentujących nową muzykę, której w dawnej Trójce nie było. Zmieniał się program stacji, ale również i jej brzmienie. Pojawił się m.in. rap, hip-hop, czy muzyka klubowa. Z jednej strony wpłynęło to na różnorodność prezentowanej na antenie muzyki, z drugiej zaś wywołało zarzuty, iż obniżył się poziom prezentowanej muzyki.
W efekcie Program III w krótkim czasie przestał być stacją kultową, jaką z pewnością był w latach 70. i 80. To, co oferowano dawniej w tej stacji, można było spotkać w dowolnej stacji radiowej (np. listy przebojów).
W ciągu całej dekady pojawiło się jednak na antenie sporo ciekawych programów i wiele nowych głosów, obecnych w Trójce do dziś. Wśród nowych trójkowych osobowości znalazły się m.in.: Kuba Strzyczkowski, Marek Wałkuski, Marcin Kydryński (obaj jeszcze w 1989 roku), Tomasz Beksiński, Ryszard Jadźwiński, Tomasz Żąda, Artur Orzech, Artur Andrus, Michał Olszański, Piotr Klatt, Mariusz Owczarek, Marcin Łukawski, Piotr Stelmach, czy Jerzy Sosnowski (od 2000 roku). To wtedy na antenie pojawiły się programy takie, jak Magazyn bardzo kulturalny, Markomania, Puls Trójki, Smooth jazz cafe, Studio El-muzyki, czy Trójkowo, filmowo.
Lata 90. to również przemiany strony technicznej i organizacyjnej stacji. W 1991 roku ówczesny dyrektor Trójki Grzegorz Miecugow stworzył nowoczesny newsroom informacyjny, od roku 1995 radiostacja zaczęła nadawać program przez całą dobę, a w kwietniu roku kolejnego rozpoczęła emisję sygnału przez Internet. W roku 1997 otwarto Studio nagraniowe im. Agnieszki Osieckiej.
W 1992 roku Grzegorz Miecugow zainicjował po raz pierwszy plebiscyt Srebrne Usta na najoryginalniejszą i najzabawniejszą wypowiedź polskiego polityka. Od tego czasu jest on organizowany co roku. O wyborze tym, na początku każdego roku, decydują słuchacze, którzy wybierają wypowiedź spośród tych wyselekcjonowanych przez redakcję. Nagrodzeni politycy otrzymują wykonaną ze srebra, statuetkę w postaci ust. Wśród dotychczas nagrodzonych znaleźli się m.in.: Lech Wałęsa, Waldemar Pawlak, Zyta Gilowska, Renata Beger, Tomasz Nałęcz, Józef Zych.
Pod koniec dekady podjęto akcje gorączkowego ratowania magii dawnej Trójki, a także próbę odzyskania utraconych słuchaczy oraz odmłodzenia grupy docelowej, która do tego czasu rekrutowała się głównie spośród osób powyżej czterdziestego roku życia (dawniej „młoda inteligencja”). Sytuację, jako dyrektor, próbował ratować Piotr Kaczkowski, a później przez krótki czas Michał Olszański.
W 1998 roku we współpracy z wydawnictwem Pomaton wydano pierwsze trzy albumy z serii Lista Przebojów Programu III (nie mylić z późniejszym wydawnictwem z 2007 r., na 25-lecie Listy Przebojów). Wyboru piosenek dokonał osobiście Marek Niedźwiecki. W 2001 roku wydawanie serii zakończono, oficjalnie z powodu braku zainteresowania ze strony wytwórni oraz złych wyników sprzedaży[2]. W sumie ukazało się 18 albumów – po jednym na każdy rok (od 1982 do 1998 włącznie) plus specjalny album z dodatkowymi piosenkami z lat 1982-84.
W październiku 2001 dyrektorem Programu III został Witold Laskowski, dotychczasowy korespondent TVP w Moskwie, z którym początkowo wiązano nadzieje na odbudowę marki i potęgi Trójki.
Przykładowa ramówka z lat dziewięćdziesiątych:
- Program z czwartku, 10 września 1998 roku (na podstawie „Dziennik Polski” nr 212 (16485))
Serwis Trójki co godzinę 06:00 - 09:05 ZAPRASZAMY DO TRÓJKI, w tym: 07:05 - Sport w Trójce 07:35 - Czy mówisz po Polsku 07:45 - Fokus 08:05 - Sport w Trójce 08:10 - Salon polityczny 08:45 - Business news 09:05 - Sport w Trójce 09:12 - Forum niepełnosprawnych 09:30 - Informator ekonomiczny 09:45 - 11:00 - MUZYCZNA POCZTA UKF - Przedpołudniowa porcja rozrywki, w tym: 10:30 - Zdrowym być 11:10 - Puls Trójki 11:55 - Giełda Papierów Wartościowych 12:05 - W Tonacji Trójki 13:00 - Prognoza pogody 13:05 - Trzeci wymiar sportu 13:10 - Powtórka z rozrywki 14:00 - 16:00 TRÓJKOWY EKSPRES, w tym: 14:00 - Prognoza pogody 14:05 - Giełda Papierów wartościowych 14:58 - Komunikat z granic 15:05 - Sport w Trójce 16:00 - 19:00 - ZAPRASZAMY DO TRÓJKI, w tym: 17:05 - Sport w Trójce 18:05 - Sport w Trójce 18:15 - Reportaż 18:31 - Giełda Papierów Wartościowych 19:05 - Sie kręci 20:05 - Studio el-muzyki 21:05 - Klub Trójki 22:05 - Sport w Trójce 22:10 - Trzy kwadranse jazzu 23:00 - To był dzień 23:30 - Pod dachami Paryża 00:05 - 06:00 Trójka pod Księżycem
[edytuj] Program III dziś
[edytuj] 2001 - 2006
Witold Laskowski, wraz ze swoim zastępcą Adamem Fijałkowskim, próbowali odzyskać utraconych słuchaczy i odbudować markę stacji, głównie poprzez konkurowanie ze stacjami komercyjnymi.
Przystosowanie Programu III do nowych realiów zaczęto realizować zarówno od strony marketingowej, jak i merytorycznej. Zmianie wizerunku stacji miały służyć takie zabiegi jak: zmiana logo oraz oprawy dźwiękowej (w tym zastosowanie podkładu muzycznego w serwisach informacyjnych), wprowadzenie nowych haseł reklamowych („Wrzuć Trójkę” zastąpiono „Trójka – Twoje pierwsze radio”, a potem „Trójka – i usłyszysz więcej”), analizowanie badań słuchalności w poszczególnych grupach wiekowych, czy wielokrotne kampanie reklamowe. Polecono również dziennikarzom, by nie używali określenia „Program III”, gdyż właściwsze słowo „Trójka”, lepiej nadaje się na promocję radiostacji.
Zmiany merytoryczne, to przede wszystkim gruntowna przebudowa ramówki. Wizją Laskowskiego było stworzenie alternatywnego radia dla bardziej wymagających słuchaczy, lecz o wiele „lżejszego” niż dotychczas, radia nie narzucającego się słowem, a jedynie towarzyszącego muzycznie. W tym celu wprowadzono na antenę playlistę, radykalnie ograniczono rolę audycji autorskich (przesuwając je na późniejsze pory, lub likwidując), ograniczono ilość słowa mówionego na rzecz muzyki, usunięto wiele audycji poświęconych literaturze i teatrowi. Audycje Wojciecha Manna, Piotra Kaczkowskiego, czy Jana „Ptaszyna” Wróblewskiego zostały przesunięte na pory nocne, a programy: „Powtórka z rozrywki” czy „Puls Trójki” na wieczorne. Z anteny zniknęły audycje takie jak: „Klub ludzi ciekawych wszystkiego”, „Zagadki literackie”, Studio El muzyki”, "Radioaktywny Magazyn Reporterów", "Potrójmy o sporcie", "W tonacji Trójki", "Wszystkie drogi prowadzą do Nashville", czy sobotnie „Zapraszamy do Trójki” prowadzone przez Piotra Kaczkowskiego. Niektóre audycje uległy przemianom (np. „Trójkowy ekspres” przekształcono w „Program alternatywny”. W miejsce usuniętych programów pojawiło się kilka nowych pomysłów programowych, takich jak: „Za a nawet przeciw”, „Trójka budzi ludzi”, „Orzech i reszta” czy „Trzecie śniadanie”. Inne pomysły programowe z tego czasu to m.in.: „Lista osobista” (Piotra Metza), „Sjesta” (Marcina Kydryńskiego), „Dobronocka” (Grażyny Dobroń), „Radiowy dom kultury”, „Chillout cafe” czy „Klubowe granie”.
W omawianym okresie ze stacji odeszło wiele trójkowych osobistości, takich jak: Paweł Sztompke, Hanna Maria Giza, Wojciech Ossowski, Monika Olejnik, Tomasz Sianecki, Antoni Piekut, Monika Makowska czy Paweł Kostrzewa. Jednocześnie, zaczęto sprowadzać wielu (często młodych) dziennikarzy z innych stacji radiowych i telewizyjnych (często komercyjnych), którzy mieli do stacji wnieść nowe doświadczenie i przyciągnąć młodych słuchaczy. Na antenie pojawili się wówczas Mariusz Rokos, Aneta Wrona, Piotr Łodej, Robert Kantereit, Paweł Homa, Agnieszka Szydłowska, Rafał Sławoń, Katarzyna Stoparczyk, Krzysztof Skowroński (późniejszy szef stacji), Michał Kowalewski, Jolanta Pieńkowska, Dariusz Bugalski, Grzegorz Hoffmann. Część z zatrudnionych wówczas dziennikarzy z czasem okazała się trafnym wyborem ówczesnej dyrekcji, zyskała uznanie i sympatię słuchaczy i jest obecna na antenie do tej pory. W tym czasie na antenę Programu III powróciły nie obecne przez dłuższy czas, a cieszące się uznaniem słuchaczy osoby: Piotra Barona, Piotra Metza czy Hirka Wrony.
Szereg wprowadzonych zmian odbił się na poziomie prezentowanej muzyki i słowa mówionego. Z radia indywidualności i osobowości, które same decydowały o kształcie i brzmieniu swoich audycji, zaczęto zmierzać w kierunku sformatowanego radia prezenterów i DJ-ów, próbując tym samym naśladować stacje komercyjne z połowy l. 90 XX wieku, które nadal nieustannie dążą do maksymalnego ograniczenia słowa na rzecz muzycznej playlisty. Zmiany wprowadzone przez zarząd stacji spowodowały gwałtowny odpływ dotychczasowych słuchaczy, którzy nie opuścili Trójki w minionej dekadzie (w ich miejsce pojawili się młodsi). Najwięksi fani dawnego Programu III organizowali pikiety pod budynkiem radiostacji przy ulicy Myśliwieckiej w Warszawie, pisali listy interwencyjne do redakcji oraz polityków i ludzi ze świata kultury, tworzyli protestacyjne strony internetowe, w których na forum wymieniali się swoimi spostrzeżeniami.
Mimo nieustannych interwencji słuchaczy, zarząd stacji nie wprowadził większych zmian na antenie (skorygowano jedynie niektóre elementy, np. przywrócono zlikwidowaną wcześniej „Muzyczną pocztę UKF” czy audycję „Gitarą i piórem”), ani nie podał się do dymisji. Wprowadzone przez ówczesne szefostwo zmiany doprowadziły jednak do zwiększenia zainteresowania rozgłośnią ze strony reklamodawców oraz spowodowały nieznaczny wzrost słuchalności stacji.
Corocznie, począwszy od 2000 roku, dziennikarze Trójki nagrywają okolicznościową piosenkę z okazji Świąt Bożego Narodzenia. Utwór prezentowany jest na antenie przez cały grudzień. Wszystkie piosenki posiadają ten sam tytuł: „Przyjaciele Karpia” (wraz ze swoim kolejnym numerem porządkowym i podtytułem). Tekst utworu (pisany co roku przez kogo innego) dzielony jest na fragmenty, które kolejno po sobie śpiewają trójkowe gwiazdy.
[edytuj] 2006 - 2008
Od 8 lipca 2006 roku funkcję dyrektora radiowej Trójki pełni Krzysztof Skowroński, zaś w sierpniu 2006 jego zastępcą został Szymon Sławiński. Nowi szefowie stacji prezentują się jako zwolennicy radia autorskiego, nawiązującego do tradycji Programu Trzeciego. Od momentu zmian na stanowiskach kierowniczych stacji, ograniczono do minimum rolę playlisty, powróciły audycje autorskie największych osobowości, inne przesunięto na wcześniejsze godziny, przywrócono na antenę programy znane słuchaczom z najlepszych czasów stacji. Na antenie częściej zatem pojawiają się dziennikarze usunięci ze stacji, lub przesunięci na nocne pory, tacy jak: Wojciech Mann, Piotr Kaczkowski, Wojciech Ossowski, Paweł Sztompke, czy Monika Makowska, a audycje takie jak: W "Tonacji Trójki", czy "Muzyczna poczta UKF" zyskały swe nowe oblicze, nawiązujące jednak do swych postaci pierwotnych. Na antenie pojawiło się również wiele nowych głosów, m.in. Wojciecha Cejrowskiego (związany już wcześniej z Polskim Radiem), Aleksandry Kaczkowskiej (przyszła z Polskiego Radia Bis), Michała Karnowskiego (wcześniej pracował w TVP), czy aktora Andrzeja Nejmana. Na przełomie roku 2006 i 2007 w nowej ramówce pojawiło się kilkanaście nowych pozycji, wśród których znalazły się m.in.: "Offensywa" (prowadzona przez Piotra Stelmacha), "Tu Baron" (Piotra Barona), do października 2007: Popołudniowe rozmowy z dźwiękiem, a teraz "Po Ciemnej Stronie Mocy" (Aleksandry Kaczkowskiej), "Tanie Granie" (Wojciecha Manna i Grzegorza Wasowskiego), "Audycja podzwrotnikowa" (Wojciecha Cejrowskiego), "Rock’n’roll Historia Powszechna" (Piotra Metza), "Raport o stanie świata" (Dariusza Rosiaka), "KOZA – Komitet Organizacyjny Zwalczania Apatii" (prowadzony przez Andrzeja Nejmana).
Nowym pomysłem było również utworzenie nieformalnej grupy kilku redaktorów stacji, nazwanej "Akademią Muzyczną Trójki", której celem jest nieustanna dbałość o jakość prezentowanej muzyki na antenie Programu III. Jednocześnie w ramówce rozgłośni zagościła nowa audycja o charakterze tematyczno-monograficznym nadawana od poniedziałku do czwartku po 11:05 i 22:05, zatytułowana "Akademia Muzyczna Trójki", którą prowadzi kilku zmieniających się redaktorów wchodzących w skład Akademii.
Do najbardziej spektakularnych innowacji nowej Trójki należą projekty, takie jak: konkurs Wielki Wyścig, koncerty w trójkowym ogródku, czy często organizowane wyjazdowe dni Trójki, kiedy audycje nadawane są z różnych miejsc, takich jak: Paryż, Kraków, Augustów, Sopot, Szklarska Poręba, Jarocin – co niekiedy jest związane z jakimś ważnym wydarzeniem kulturalnym, np. Festiwalem w Jarocinie. Od lutego 2007 roku Trójka rozpoczęła nadawanie comiesięcznego cyklu czterech audycji (Trzecia strona Księżyca, "Osobliwości muzyczne", "Hch", "Strefa rokendrola wolna od angola") emitowanych po północy przez kolejne noce, poczynając od dnia w którym ma miejsce pełnia Księżyca.
Dużą popularnością wśród słuchaczy cieszą się dni tematyczne, w których większość audycji poświecona jest jakiemuś jednemu tematowi, zazwyczaj muzycznemu (np. dzień z The Doors, z The Beatles, z Kate Bush, dzień z Piwnicą Pod Baranami czy dzień z punk rockiem), choć zdarzają się również dni poświęcone pewnym zjawiskom społecznym jak i kulturalnym (np. dzień z filmem „Miś”, czy z „Liniowcem marzeń” Boeingiem 787). Pierwszymi tego typu projektami był dni z kolejnymi dekadami XX wieku (lata 60., 70., 80., 90.) „otwierające” w Trójce rok 2007. W kwietniu 2007 roku Programu III obchodził czterdziestopięciolecie powstania stacji, zaś Lista przebojów Trójki swoje dwudziestopięciolecie. Z tej okazji Trójka wraz Dziennikiem. Polska. Europa. Świat. wydała kolekcję dwudziestu pięciu płyt CD upamiętniających muzycznie kolejne lata Listy, a prowadzący audycję Marek Niedźwiecki wydał drugą część książki o Liście zatytułowaną „Lista Przebojów Trójki 1994-2006”.
10 września 2007 r. ponownie, po 8-letniej przerwie, przyznano Nagrody Muzyczne Programu Trzeciego, zwane Mateuszami.
Jesienią 2007 roku Program III zrealizował pierwszą edycję projektu "Trójka przekracza granice", w ramach którego czterech dziennikarzy stacji (Wojciech Cejrowski, Dariusz Rosiak, Dmitrij Strelnikoff i Michał Żakowski) wyjechało w cztery rejony świata (Ameryka Południowa, Afryka, Rosja i Indie), by nadawać stamtąd relacje na antenę stacji. Pomysłodawcą projektu był Krzysztof Skowroński, a za jego realizację odpowiadał Tomasz Michniewicz.
8 października na antenie Programu III pojawiła się nowa oprawa muzyczna oraz wprowadzona została nowa ramówka stacji. Wśród nowych audycji pojawiły się takie jak: "Zjednoczone królestwo" (Piotra Metza), Gh+ (Grzegorza Hoffmanna), "Kolonie francuskie" (Jacka Hawryluka), "Myśliwiecka 3/5/7" (Piotra Stelmacha) oraz Mikrokosmos (Grzegorza Zembrowskiego). Jednocześnie z anteny zdjęto programy "Moje miasto nocą", "Klubowe granie" oraz "Chillout cafe". Na wcześniejsze godziny przesunięto emisję - nadawanych przez ostatnie lata w środku nocy - audycji: "Trzy kwadranse jazzu" oraz "Gitarą i piórem". Po wieloletnim nadawaniu "Listy przebojów Trójki" w piątki, emisję audycji przesunięto ponownie na soboty. Jednocześnie, oficjalnie podano do wiadomości, że prowadzenie listy objął Piotr Baron, który zastąpił na tym miejscu Marka Niedźwieckiego, który rozstał się z rozgłośnią w lipcu 2007.
Choć Krzysztof Skowroński stara się przywrócić Trójce jej renomę tworząc inteligentne radio osobowości, stacja pod względem słuchalności wciąż pozostaje w cieniu swojej konkurencji, a mimo powrotu na antenę wielu trójkowych osobistości, wiele znanych głosów wciąż opuszcza antenę stacji. W roku 2007 Program III opuścili, oprócz Marka Niedźwieckiego, także Magdalena Jethon oraz Jerzy Sosnowski[3]. W listopadzie 2007 roku, zastępcą dyrektora programowego Trójki został Jacek Pawłowski, który zastąpił na tym stanowisku Szymona Sławińskiego. Sławiński został szefem Radia Bis.
Przykładowa ramówka z roku 2007:
00:00 – Trzy kwadranse jazzu – prowadzi J. P. Wróblewski 02:00 – Pod dachami Paryża – prowadzi B. Podmiotko 04:00 – 06:00 TRÓJKOWY BUDZIK – prowadzi P. Łodej; w tym: 04:05 – Muzyczna nowość 04:25 – Trójkowe kalendarium 04:40 – Informacje drogowe 05:25 – Trójkowe kalendarium 05:40 – Przegląd prasy 05:50 – Gimnastyka Henryka Sytnera 06:00 – 09:00 ZAPRASZAMY DO TRÓJKI prowadzi M. Łukawski; w tym: 06:50 – Przegląd prasy krajowej 07:15 – Bez komentarza 07:30 – Wiadomości ekonomiczne 07:50 – Przegląd prasy krajowej 08:07 – Myśl dnia 08:13 – Salon polityczny Trójki – prowadzi M. Karnowski 08:35 – Urywki z rozrywki 08:50 – Przegląd prasy zagranicznej 09:00 – 12:00 – TU BARON – prowadzi P. Baron; w tym: 09:30 – Informator ekonomiczny 09:50 – Teren kultura (A. Obszańska) 10:30 – Fajny film wczoraj widziałem (P. Jaźwiński) 10:45 – Instrukcja obsługi człowieka (G. Dobroń) 11:05 – Akademia muzyczna Trójki (G. Hoffmann) 11:30 – Lista przebojów Trójki (M. Niedźwiecki) 12:00 – Za a nawet przeciw – prowadzi K. Strzyczkowski 13:00 – Powtórka z rozrywki – prowadzi A. Andrus 14:00 – 15:30 ORZECH I RESZTA – prowadzi A. Orzech; w tym: 14:15 – Co w mowie piszczy? (K. Kłosińska) 14:50 – „Terrorysta” – powieść J. Updike’a czytają M. Seweryn i P. Adamczyk 15:15 - Tym żył świat - "Upadek rządu H. Suchockiej" (odc. 408) 15:20 – Teren kultura (A. Obszańska) 15:30 – Muzyczna poczta UKF – prowadzi T. Żąda 16:00 – 19:00 ZAPRASZAMY DO TRÓJKI prowadzi R. Kantereit; w tym: 17:30 – Wiadomości ekonomiczne 17:45 – Puls Trójki – prowadzi B. Michniewicz 18:15 – Reportaż 18:45 – Bardzo ważny projekt 19:00 – 21:00 Program alternatywny – prowadzi P. Stelmach; w tym: 19:50 – Teren kultura (A. Obszańska) 21:00 – Klub Trójki – prowadzi D. Bugalski 22:00 – Magazyn Bardzo Kulturalny – prowadzi B. Marcinik 22:20 – „Ostatnia Wieczerza” powieść P. Huelle czyta Z. Zamachowski 22:30 – Akademia muzyczna Trójki – prowadzi G. Hoffmann 23:00 – Smooth jazz cafe – prowadzi M. Niedźwiecki
[edytuj] Kontrowersje wokół Programu III
Program III od początku swojego istnienia budził wiele kontrowersji, głównie ze względu na stosunkowo dużą swobodę słowa w dziedzinie polityki w okresie Polski Ludowej, co odróżniało go od propagandowych w swym założeniu, pozostałych mediów (w tym przede wszystkim Polskiego Radia i Telewizji). Jednocześnie, obserwując stronę programową stacji, można dostrzec tendencję do nieustannego ograniczania audycji o tematyce czysto polityczno-propagandowej czy społeczno-socjologicznej kierowanej do „robotniczego społeczeństwa”, na rzecz inteligentnych programów o charakterze kulturalnym, czy też poświęconym sztuce, która wówczas była przez władze odsuwana na dalszy plan. Trójka była praktycznie jedynym miejscem, w którym oficjalnie prezentowano niedostępną powszechnie zachodnią muzykę rozrywkową, dzięki czemu stacja stała się swoistym oknem na świat dla polskiej młodzieży.
Kontrowersje towarzyszą rozgłośni także od początku lat dziewięćdziesiątych, choć na zupełnie innej płaszczyźnie. W dobie Internetu, prywatnych komercyjnych stacji radiowych i telewizyjnych oraz co się z tym wiąże powszechnej dostępności do muzyki i innych dziedzin sztuki, przez lata obecnych w dyskusjach na antenie Trójki, rozgłośnia ta znalazła się w bardzo niekomfortowej sytuacji. Problem ten, nagłośniony przez słuchaczy (protest Tajniaka Łapy Precz Od Trójki kontynuowany potem w Internecie i innych mediach) uwidocznił się szczególnie za kadencji dyrektora Witolda Laskowskiego.
Specjaliści od rynku radiowego twierdzą, że transformacja Programu III była wówczas niezbędna, jeśli stacja myślała poważnie o przetrwaniu w świadomości społecznej. Wielu obserwatorów uważa, że utraciła ona wielki potencjał, jaki miała na początku lat dziewięćdziesiątych i oddała inicjatywę w ręce stacji komercyjnych, które potrafiły – w sposób przystosowany do nowych realiów społecznych – przyciągnąć do siebie słuchaczy. Wyścig z konkurencją zaczął upodabniać antenę Programu III do mediów komercyjnych, na czym ucierpiał niegdyś kulturotwórczy wizerunek stacji, a także miłośnicy mniej popularnych, ambitnych gatunków muzycznych. Dyskusja na ten temat wiąże się z pytaniem o to, czy media publiczne mają za zadanie spełniać misję kulturotwórczą, czy też mają prawo konkurować z nadawcami komercyjnymi, w wyścigu o odbiorcę masowego, co w nieuchronny sposób musi powodować obniżenie poziomu nadawanych audycji i dopuszczenie do głosu kultury masowej.
Niektóre zeznania związane z pracą sejmowej komisji śledczej badającej tzw. aferę Rywina sugerowały, że komercjalizacja Programu III była wstępem do jego prywatyzacji oraz późniejszej sprzedaży [potrzebne źródło].
Podobnie jak wszystkie media publiczne w Polsce, tak i Program III od początku lat dziewięćdziesiątych nieustannie boryka się z problemem jego upolitycznienia. W zależności od zmieniającej się ekipy rządzącej zmienia się kierownictwo Polskiego Radia, jak i dyrektorzy programowi jego poszczególnych jednostek antenowych. W konsekwencji tego, wizerunek stacji, zarówno od strony merytorycznej jak i wizerunkowej, jest nieustannie skazany na ciągłe przeobrażenia.
[edytuj] Ludzie Programu III
[edytuj] Dziś
Dyrektor: Krzysztof Skowroński
Zastępca dyrektora: Jacek Pawłowski
- Artur Andrus ("Akademia rozrywki", "Powtórka z rozrywki") (również TV Puls)
- Piotr Baron (Balonik) ("Tu Baron", "Lista przebojów Programu Trzeciego")
- Dariusz Bugalski ("Klub Trójki", "Trójka pod Księżycem")
- DJ LUNA (Trzecia strona Księżyca)
- Piotr Bukartyk ("Ładne kwiatki")
- Wojciech Cejrowski ("Pocztówka dźwiękowa Wojciecha Cejrowskiego", "Audycja podzwrotnikowa")
- Bartek Chaciński ("Hch") - (również Program II Polskiego Radia)
- Jan Chojnacki ("Akademia Muzyczna Trójki") - na antenie Trójki od 1975 roku
- Maria Czubaszek ("Akademia rozrywki")
- Janusz Deblessem ("Gitarą i piórem")
- Andrzej Dobosz ("Lektury Andrzeja Dobosza")
- Grażyna Dobroń ("Dobronocka", "Instrukcja obsługi człowieka")
- Teresa Drozda ("Gitarą i piórem") (również Radio Dla Ciebie)
- Arkadiusz Ekiert (Wiadomości ekonomiczne, "Bardzo ważny problem", "Informator ekonomiczny")
- Beniamin Filip ("Wiadomości")
- Anna Gacek ("Atelier")
- Michał Gąsiorowski ("Trzecia strona medalu", "Kocham samochody", Serwis sportowy Trójki")
- Tomasz Gorazdowski ("Trzecia strona medalu", "Kocham samochody", Serwis sportowy Trójki)
- Krystian Hanke ("Bez komentarza", Przegląd prasy)
- Jacek Hawryluk ("Kolonie francuskie", "Hch") - (również Program II Polskiego Radia)
- Grzegorz Hoffmann ("Gh+")
- Paweł Homa (Chomik) (m.in. Radionawigator Trójki) - (również TVP 2)
- Jerzy Jachowicz ("Z archiwum Jerzego Jachowicza")
- Ryszard Jaźwiński (Rico) ("Trójkowo, filmowo", "Fajny film wczoraj widziałem", "Klub Trójki", "Trójka pod Księżycem", "Premiery filmowe")
- Aleksandra Kaczkowska ("Ciemna strona mocy") dawniej - Popołudniowe rozmowy z dźwiękiem
- Piotr Kaczkowski (Kaczor) (Minimax, "Jazda obowiązkowa", "Akademia Muzyczna Trójki", "Trzecia godzina") - na antenie Trójki od 1964 roku
- Michał Karnowski ("Salon Polityczny Trójki")
- Robert Kantereit (Kandzik) (popołudniowe wydanie "Zapraszamy do Trójki") - (również TVP 2)
- Piotr Klatt ("Z środy na czwartek")
- Jacek Kleyff ("Akademia Muzyczna Trójki")
- Katarzyna Kłosińska ("Co w mowie piszczy?")
- Elżbieta Korczyńska ("Na wyciągnięcie ręki", "Klub Trójki")
- Jerzy Kordowicz ("El Trójka pod Księżycem") - na antenie Trójki od 1977 roku
- Piotr Kosiński ("Noc muzycznych pejzaży")
- Maciej Kraszewski ("Wentylator") - (również Program I Polskiego Radia)
- Agata Krysiak ("Bez kolacji")
- Artur Kulikowski ("Trzecia strona medalu", Serwis sportowy Trójki)
- Marcin Kydryński ("Siesta") - (również TVP 1)
- Hanna Laudowicz ("Bez komentarza", Przegląd prasy)
- Wiktor Legowicz ("Informator ekonomiczny", "Bardzo ważny problem") - na antenie Trójki od 1970 roku
- Tomasz Ławnicki ("Wiadomości")
- Piotr Łodej ("Trójkowy budzik", Radionawigator Trójki)
- Krzysztof Łoniewski (Serwis sportowy Trójki)
- Marcin Łukawski (Marcel) (poranne wydanie "Zapraszamy do Trójki")
- Monika Makowska ("Akademia Muzyczna Trójki", "Tu Program III")
- Adam Malecki (Serwis sportowy Trójki)
- Małgorzata Maliborska ("Wiadomości")
- Wojciech Mann ("Tanie granie na śniadanie", piątkowe poranne wydanie "Zapraszamy do Trójki") - (również TVP 2)
- Barbara Marcinik (Baszka) ("Magazyn bardzo kulturalny", "Klub Trójki", Trójka pod Księżycem")
- Justyna Mączka ("Wiadomości")
- Piotr Metz ("Zjednoczone królestwo", "Historia Powszechna
Rock'n'Rolla", "Akademia muzyczna Trójki")
- Grażyna Mędrzycka (Wydawca popołudniowej audycji "Zapraszamy do Trójki")
- Beata Michniewicz ("Śniadanie w Trójce", "Puls Trójki")
- Tomasz Michniewicz ("Trójka przekracza granice")
- Andrzej Nejman ("Komitet Organizacyjny Zwalczania Apatii - KOZA")
- Michał Nogaś (m.in. "Tym żył świat")
- Agnieszka Obszańska ("Teren Kultura", "Magazyn ludzi niepotrzebnych")
- Michał Olszański ("Trzecia strona medalu", Serwis sportowy Trójki) - (również TVP 2)
- Artur Orzech ("Prywatna kolekcja") - (również Radio Dla Ciebie, TVP 1)
- Wojciech Ossowski ("Osobliwości muzyczne", "Akademia muzyczna Trójki") - (również Program II Polskiego Radia)
- Michał Owczarek ("Strefa rokendrola wolna od angola")
- Mariusz Owczarek ("Teraz polskie", "MO - Mało Obiektywnie")
- Adam Piśko ("Zapraszamy do Trójki", "Klub Trójki" Przegląd prasy)
- Barbara Podmiotko ("Pod dachami Paryża", "Akademia Muzyczna Trójki") - na antenie Trójki od 1977 roku
- Grzegorz Połatyński (Trzecia strona Księżyca)
- Katarzyna Próchnicka (Instrukcja obsługi człowieka]]
- Dariusz Rosiak ("Raport o stanie świata", "Klub Trójki")
- Tomasz Słodki
- Małgorzata Spór ("Wiadomości")
- Marek Starzyk (Trzecia strona Księżyca)
- Piotr Stelmach (Stelmi) ("Offensywa", "Myśliwiecka 3/5/7", "Muzyczna poczta UKF")
- Katarzyna Stoparczyk ("Zagadkowa niedziela") - (również TVP 2)
- Dmitrij Strelnikoff ("Rosyjska pozytywka")- (również TVP 2: "Pytanie na śniadanie", "Europa da się lubić")
- Marek Stremecki ("Klub Trójki")
- Jakub Strzyczkowski ("Za a nawet przeciw", piątkowe popołudniowe wydanie "Zapraszamy do Trójki") - (również TVP 1)
- Henryk Sytner ("Gimnastyka Henryka Sytnera" "Medal dla każdego")
- Paweł Sztompke ("Akademia Muzyczna Trójki") - (również Program I Polskiego Radia)
- Agnieszka Szydłowska (Szydło) ("Program alternatywny", "Radiowy dom kultury", "Magazyn ludzi niepotrzebnych") - (również TVP 1)
- Wojciech Szymański ("Wiadomości")
- Halina Wachowicz (Helen) - (pełni dyżury telefoniczne, głos znany m.in. z Listy przebojów Trójki)
- Grzegorz Wasowski ("Tanie granie na śniadanie", "Akademia Muzyczna Trójki") - na antenie Trójki od 1972 roku
- Leszek Wielgo ("Tu mówi Londyn")
- Tomasz Włodarczyk (Serwis sportowy Trójki)
- Wojciech Włodarczyk ("Tym żył świat")
- Jan "Ptaszyn" Wróblewski (Trzy kwadranse jazzu) - na antenie Trójki od lat 70.
- Marcin Zaborski ("Wiadomości")
- Anna Zaleśna ("Wiadomości") - (również Radio Dla Ciebie)
- Grzegorz Zembrowski ("Mikrokosmos")
- Tomasz Żąda ("Muzyczna poczta UKF", "Zapach poranka")
[edytuj] Dawniej
Przez przeszło czterdzieści pięć lat istnienia stacji, pracowało w niej dużo znanych i cenionych dziennikarzy. Wielu spośród nich to wybitni znawcy różnych gatunków muzycznych.
- Kevin Aiston
- Tomasz Beksiński
- Jan Borkowski
- Grzegorz Brzozowicz
- Maciej Chmiel
- Alina Dragan
- Agnieszka Drozd
- Kamil Durczok (obecnie TVN)
- Jacek Ejsmond
- Edward Fiszer
- Marek Gaszyński (obecnie Radio Dla Ciebie)
- † Barbara Głuszczak (popularna „Baśka” znana z Listy przebojów Trójki)
- Sławomir Gołaszewski
- Hanna Maria Giza (obecnie Program II Polskiego Radia)
- Jacek Janczarski
- Magdalena Jethon (obecnie Program I Polskiego Radia)
- Tomasz Kammel (obecnie TVP 1)
- Maciej Kierzkowski
- Mariusz Max Kolonko (obecnie TVN)
- Sebastian Korsak
- † Janusz Kosiński (zm. 24 marca 2008)
- Paweł Kostrzewa (obecnie Eska Rock)
- Michał Kowalewski (obecnie RMF FM)
- Cezary Królak (obecnie TVN 24)
- Mikołaj Lizut (obecnie Gazeta Wyborcza)
- Piotr Marciniak (obecnie TVN)
- Michał Margański (obecnie Program I Polskiego Radia)
- Grzegorz Miecugow (obecnie TVN 24)
- Marek Niedźwiecki (obecnie Radio Złote Przeboje)
- Monika Olejnik (obecnie TVN 24, Radio Zet)
- Piotr Orawski (obecnie Program II Polskiego Radia)
- Jerzy Owsiak (obecnie O.TV)
- Korneliusz Pacuda
- Beata Pawlikowska (obecnie Radio ZET)
- Małgorzata Pęcińska (obecnie Program II Polskiego Radia)
- Jolanta Pieńkowska (obecnie TVN, Twój Styl)
- Witold Pograniczny (obecnie Radio Dla Ciebie)
- Paweł Rabiej
- Alicja Resich-Modlińska (obecnie TVP 2)
- Roman Rogowiecki
- Mariusz Rokos (obecnie Program I Polskiego Radia)
- Adam Romanowski
- Anna Semkowicz
- Tomasz Sianecki (obecnie TVN)
- Paweł Sito
- Rafał Sławoń
- Jerzy Sosnowski (obecnie TVP Kultura)
- Mateusz Święcicki
- Tadeusz Sznuk (obecnie TVP 2)
- Andrzej Turski (obecnie TVP 2)
- Marek Wałkuski (obecnie korespondent Polskiego Radia w USA)
- Roman Waschko
- Jan Weber
- Iwona Wieraszko („Pierzasta”)
- Marek Wiernik (obecnie Radio Dla Ciebie)
- Sławomir Wierzcholski (obecnie Radio Dla Ciebie)
- Kuba Wojewódzki (obecnie TVN)
- Andrzej Woyciechowski
- Aneta Wrona (obecnie TVP)
- Hirek Wrona
- Daniel Wydrych (obecnie Program I Polskiego Radia)
- Dorota Wysocka-Schnepf (obecnie TVP 1)
- Maciej Zembaty
- Krzysztof Ziemiec (obecnie TV Puls)
- Marcin Zimoch
Z Programem III przez lata związanych było również wielu artystów estradowych oraz osób ze sceny kabaretowej i świata kultury, m.in.:
- Jacek Fedorowicz
- Stefan Friedmann
- Jan Kobuszewski
- Jonasz Kofta
- Krzysztof Kowalewski
- Marta Lipińska
- Wojciech Młynarski
- Jan Pietrzak
- Tadeusz Ross
- Jan Tadeusz Stanisławski
- Ewa Szumańska
- Stanisław Tym
- Marcin Wolski
- Andrzej Zaorski
Dyrektorami Programu III byli kolejno:
- Edward Fiszer (1962 – 1963)
- Jerzy Jesionowski (1963 – 1967)
- Jan Mietkowski (1967 – 1973)
- Ewa Ziegler (1973 – 1980)
- Janusz Domagalik (1980 – 13 grudnia 1981)
- Andrzej Turski (1 kwietnia 1982 – 8 sierpnia 1983)
- Wiktor Legowicz (1983 – 15 stycznia 1991)
- Grzegorz Miecugow (1 lutego 1991 – 10 stycznia 1992)
- Jacek Ejsmond (11 stycznia 1992 – 13 grudnia 1993)
- Paweł Zegarłowicz (1994) – (1997)
- Piotr Kaczkowski (16 stycznia 1998 – 20 czerwca 2000)
- Michał Olszański (20 czerwca 2000 – 30 września 2001)
- Witold Laskowski (1 października 2001 – 7 lipca 2006)
- Krzysztof Skowroński (od 8 lipca 2006)
[edytuj] Audycje Programu III
[edytuj] Dziś
- "Akademia Muzyczna Trójki" (Jan Chojnacki, Piotr Kaczkowski, Jacek Kleyff, Piotr Metz, Monika Makowska, Wojciech Ossowski, Barbara Podmiotko, Piotr Stelmach, Paweł Sztompke, Grzegorz Wasowski)
- "Akademia Rozrywki" (Artur Andrus, Maria Czubaszek) - audycja obecna na antenie od 1975 roku, (wcześniej jako Powtórka z rozrywki)
- "Atelier" (Anna Gacek)
- "Audycja podzwrotnikowa" (Wojciech Cejrowski)
- "Bardzo ważny problem" (Wiktor Legowicz, Arkadiusz Ekiert) - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie popołudniowe
- "Bez kolacji" (Agata Krysiak)
- "Bez komentarza" (Krystian Hanke, Hanna Laudowicz) - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie poranne
- "Ciemna strona mocy" (Aleksandra Kaczkowska)
- "Co w mowie piszczy?" (Katarzyna Kłosińska)
- "El Trójka pod Księżycem" (Jerzy Kordowicz)
- "Gh+" (Grzegorz Hoffmann)
- "Gimnastyka Henryka Sytnera" (Henryk Sytner) - w ramach audycji "Trójkowy budzik"
- "Gitarą i piórem" (Janusz Deblessem, Teresa Drozda)
- "Historia Powszechna Rock'n'Rolla" (Piotr Metz)
- "Informator ekonomiczny" (Wiktor Legowicz, Arkadiusz Ekiert) - w ramach audycji "Tu Baron"
- "Instrukcja obsługi człowieka" (Grażyna Dobroń, Katarzyna Próchnicka) - w ramach audycji "Tu Baron"
- "Jazda obowiązkowa" (Piotr Kaczkowski)
- "Kocham samochody" (Michał Gąsiorowski, Tomasz Gorazdowski) - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie poranne
- "Kolonie francuskie" (Jacek Hawryluk)
- "Komitet Organizacyjny Zwalczania Apatii - KOZA" (Andrzej Nejman)
- "Koncert w Trójce"
- "Klub Trójki" (Dariusz Bugalski, Ryszard Jaźwiński, Elżbieta Korczyńska, Barbara Marcinik, Adam Piśko, Dariusz Rosiak, Marek Stremecki)
- "Lektury Andrzeja Dobosza" (Andrzej Dobosz) - w ramach audycji "Tu Baron"
- "Lista przebojów Trójki" (Piotr Baron)
- "Ładne kwiatki" (Piotr Bukartyk)
- "Medal dla każdego" (Henryk Sytner)
- "Magazyn bardzo kulturalny" (Barbara Marcinik)
- "Magazyn ludzi niepotrzebnych" (Agnieszka Szydłowska, Agnieszka Obszańska)
- "Mikrokosmos" (Grzegorz Zembrowski)
- "Minimax" (Piotr Kaczkowski) - audycja obecna na antenie od 1968 roku
- "MO - Mało Obiektywnie" (Mariusz Owczarek)
- "Muzyczna poczta UKF" (Piotr Stelmach, Tomasz Żąda)
- "Muzyczne rozmowy" - program redakcji katolickiej Polskiego Radia
- "Myśl dnia" - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie poranne
- "Myśliwiecka 3/5/7" (Piotr Stelmach)
- "Na wyciągnięcie ręki" (Elżbieta Korczyńska) - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie popołudniowe
- "Noc muzycznych pejzaży" (Piotr Kosiński)
- "Offensywa" (Piotr Stelmach)
- "Pod dachami Paryża" (Barbara Podmiotko)
- "Powieść w Trójce"
- "Powtórka z rozrywki" (Artur Andrus)
- "Premiery filmowe" (Ryszard Jaźwiński) - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie popołudniowe
- "Program alternatywny" (Agnieszka Szydłowska)
- "Prywatna kolekcja" (Artur Orzech)
- "Przegląd prasy" - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie poranne
- "Puls Trójki" (Beata Michniewicz) - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie popołudniowe
- "Radionawigator Trójki" (Arkadiusz Ekiert, Piotr Łodej, Paweł Homa)
- "Radiowy dom kultury" (Agnieszka Szydłowska)
- "Raport o stanie świata" (Dariusz Rosiak)
- "Reportaż" - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie popołudniowe
- "Rosyjska pozytywka" (Dmitrij Strelnikoff) - w ramach audycji "Tu Baron"
- "Salon Polityczny Trójki" (Michał Karnowski, Krzysztof Skowroński) - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie poranne
- "Scena teatralna Trójki"
- "Serwis sportowy Trójki" (Michał Gąsiorowski, Tomasz Gorazdowski, Artur Kulikowski, Krzysztof Łoniewski, Adam Malecki, Michał Olszański, Tomasz Włodarczyk)
- "Siesta" (Marcin Kydryński)
- "Strefa rokendrola wolna od angola" (Michał Owczarek)
- "Śniadanie w Trójce" (Beata Michniewicz)
- "Tanie granie na śniadanie" (Wojciech Mann, Grzegorz Wasowski)
- "Teren kultura" (Agnieszka Obszańska)
- "Top Wszech Czasów"
- "Trójka pod Księżycem" (Dariusz Bugalski, Ryszard Jaźwiński, Barbara Marcinik)
- "Trójka przekracza granice" (Tomasz Michniewicz)
- "Trójkowo, filmowo" (Ryszard Jaźwiński)
- "Trzecia godzina" (Piotr Kaczkowski)
- "Trzecia strona medalu" (Michał Gąsiorowski, Tomasz Gorazdowski, Artur Kulikowski, Michał Olszański)
- "Trzecia strona Księżyca" (Marek Starzyk, Grzegorz Połatyński, DJ Luna)
- "Trzy kwadranse jazzu" (Jan Ptaszyn Wróblewski) - audycja obecna na antenie od 1970 roku
- "Tu Baron" (Piotr Baron)
- "Tu mówi Londyn" (Leszek Wielgo) - w ramach audycji "Tu Baron"
- "Tu program III" (Monika Makowska)
- "Tym żył świat" (Wojciech Włodarczyk, Michał Nogaś) - w ramach audycji "Tu Baron"
- "Urywki z rozrywki" - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie poranne
- "Wiadomości" (Beniamin Filip, Tomasz Ławnicki, Małgorzata Maliborska, Justyna Mączka, Małgorzata Spór, Wojciech Szymański, Marcin Zaborski, Anna Zaleśna)
- "Wentylator" (Maciej Kraszewski) - w ramach audycji "Zapraszamy do Trójki" - wydanie popołudniowe
- "Za, a nawet przeciw" (Jakub Strzyczkowski)
- "Zagadkowa niedziela" (Katarzyna Stoparczyk)
- "Zapach poranka" (Tomasz Żąda)
- "Zapraszamy do Trójki" (Robert Kantereit, Marcin Łukawski, Wojciech Mann, Adam Piśko, Jakub Strzyczkowski) - audycja obecna na antenie od 1974 roku, wydawcą obecnie jest Grażyna Mędrzycka
- "Z archiwum Jerzego Jachowicza" Jerzy Jachowicz - w ramach audycji "Tu Baron"
- "Zjednoczone królestwo" (Piotr Metz)
[edytuj] Dawniej
|
|
[edytuj] Koncerty i studio nagraniowe im. Agnieszki Osieckiej
W siedzibie radiowej Trójki mieści się nowoczesne studio nagraniowe. Powstało ono w 1947 roku i nosiło nazwę M1. W 1997 roku po jego gruntownej przebudowie nadano mu imię Agnieszki Osieckiej. W studio odbywają się koncerty, nagrania, a także inne uroczystości okolicznościowe. Wiele z zarejestrowanych koncertów (które zwykle transmitowane są na antenie stacji) zostało wydanych przez polskie wytwórnie fonograficzne na płytach CD, których Trójka jest patronem medialnym.
Dotychczas zarejestrowano i wydano lub promowano m.in. następujące albumy:
- 16 grudnia 1982 - 9 października 1983 - sesja nagraniowa I Ching
- 28 maja 1986 - Voo Voo Koncert - album koncertowy
- 26 marca 1994 - Grzegorz Turnau Turnau w Trójce - album koncertowy
- 15 kwietnia 1994 - Lady Pank Trójka Live! - album koncertowy
- 19 czerwca 1997 - Edyta Bartosiewicz Dziecko
- 6 grudnia 1998 - Republika Trójka Live! - album koncertowy
- 4-5 czerwca 1999 - Voo Voo Koncert w Trójce - album koncertowy
- 16 października 1999 - Closterkeller Fin de Siecle
- 29 stycznia 2000 - Abraxas Live in Memoriam - koncert i album ku pamięci Tomasza Beksińskiego
- 15 lipca 2000 - Voo Voo Trójdźwięki - album koncertowy (CD 2)
- 20 października 2001 - Lombard 20 lat - koncert przeżyj to sam - album koncertowy
- 2001 Perfect - Trójka Live! - album koncertowy
- 2002 Raz Dwa Trzy - Czy te oczy mogą kłamać
- 14 marca 2004 - Voo Voo Trójdźwięki - album koncertowy (CD 1)
- 25 marca 2007 - Habakuk A ty siej
- 1 kwietnia 2007 - Trebunie Tutki + Voo Voo-nootki Tischner - koncert promocyjny uświetniający 45-lecie rozgłośni[4]
- 22 kwietnia 2007 - Pogodno Opherafolia
- 10 czerwca 2007 - Raz, Dwa, Trzy Młynarski
- 28 czerwca 2007 - Maleńczuk-Waglewski Koledzy
Przypisy
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Programy Polskiego Radia: Jedynka • Dwójka • Trójka • Polskie Radio Euro • Radio Parlament • Polskie Radio Dla Zagranicy
Lokalne rozgłośnie Polskiego Radia: Radio Białystok • Radio Pomorza i Kujaw (Bydgoszcz) • Radio Gdańsk • Radio Katowice • Radio Kielce • Radio Koszalin • Radio Kraków • Radio Lublin • Radio Łódź • Radio Merkury (Poznań) • Radio Olsztyn • Radio Opole • Radio Rzeszów • Radio Szczecin • Radio Dla Ciebie (Warszawa) • Radio Wrocław • Radio Zachód (Zielona Góra)
Stacje już nie istniejące: Polskie Radio Bis
Serwisy internetowe: Informacyjna Agencja Radiowa