Pozytonowa emisyjna tomografia komputerowa

Z Wikipedii

"Maksimum emisji" (MIP) dla rozpadu związku 18F-FDG

"Maksimum emisji" (MIP) dla rozpadu związku ¹⁸F-FDG

Pozytonowa Tomografia Emisyjna (ang. Positron emission tomography, PET) jest rodzajem tomografii komputerowej – techniką obrazowania, w której zamiast zewnętrznego źródła promieniowania rentgenowskiego lub radioaktywnego rejestruje się promieniowanie powstające podczas anihilacji pozytonów (antyelektronów czyli elektronów o dodatnim ładunku). Źródłem pozytonów jest podana pacjentowi substancja promieniotwórcza, ulegająca rozpadowi beta plus. Substancja ta zawiera krótko żyjące izotopy promieniotwórcze, dzięki czemu większość promieniowania powstaje w trakcie badania, co ogranicza powstawanie uszkodzeń tkanek wywołanych promieniowaniem. Niestety wiąże się także z koniecznością uruchomienia cyklotronu w pobliżu (krótki czas życia izotopów to także krótki maksymalny czas ich transportu) co znacząco podnosi koszty.

[edytuj] Zasada działania

Obraz mózgu wykonany metodą PET

Powstające w rozpadzie promieniotwórczym pozytony, po przebyciu drogi kilku milimetrów, zderzają się z elektronami zawartymi w tkankach ciała, ulegając anihilacji. W wyniku anihilacji pary elektron – pozyton powstają dwa kwanty promieniowania elektromagnetycznego (fotony) poruszające się w przeciwnych kierunkach (pod kątem 180°) i posiadają energię o wartości 511 keV każdy. Fotony te rejestrowane są jednocześnie przez dwa z wielu detektorów ustawionych pod różnymi kątami w stosunku do ciała pacjenta (najczęściej w postaci pierścienia), w wyniku czego można określić dokładne miejsce powstania pozytonów. Informacje te rejestrowane w postaci cyfrowej na dysku komputera, pozwalają na konstrukcję obrazów będących przekrojami ciała pacjenta, analogicznych do obrazów uzyskiwanych w tomografii NMR.

W badaniu PET wykorzystuje się fakt, że określonym zmianom chorobowym towarzyszy podwyższony metabolizm niektórych związków chemicznych, np. cukrów. Ponieważ energia w organizmie uzyskiwana jest głównie poprzez spalanie cukrów, to w badaniach wykorzystuje się deoxyglukozę znakowaną izotopem F-18. Najczęściej stosowanym preparatem jest F18-FDG.

[edytuj] Zastosowanie

Schemat działania PET

PET stosuje się w medycynie nuklearnej głównie przy badaniach mózgu, serca, stanów zapalnych niejasnego pochodzenia oraz nowotworów.Umożliwia wczesną diagnozę choroby Huntingtona. Zastosowanie PET wpłynęło na znaczne poszerzenie wiedzy o etiologii i przebiegu w przypadku choroby Alzheimera, Parkinsona czy różnych postaci schizofrenii.

Dzięki diagnostyce PET istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo rozpoznania nowotworów (w około 90% badanych przypadków). Takiego wyniku nie daje się osiągnąć przy pomocy żadnej innej techniki obrazowania. PET daje także możliwość kontroli efektów terapeutycznych w trakcie leczenia chorób nowotworowych, np. za pomocą chemioterapii.

[edytuj] PET-CT w Polsce

Jednym z najnowszych osiągnięć w dziedzinie obrazowania diagnostycznego jest połączenie pozytonowej tomografii emisyjnej z tomografią komputerową (CT) zwane PET-CT. W Polsce do tej pory istnieje szesc działających ośrodków PET/CT w Bydgoszczy, Gliwicach, Warszawie, Wrocławiu, w Kielcach i w Poznaniu

W 2005 w ramach "Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych" Rząd zatwierdził program budowy kilku dodatkowych ośrodków PET-CT w Polsce jednakże ze względów finansowych wykonanie tego planu zostało zawieszone. W listopadzie 2006 roku wytypowanych zostało 8 ośrodków medycznych w Polsce, w których planowane jest z zainstalowanie urządzeń PET lub nowocześniejszych PET-CT. W styczniu 2008 roku uruchomiono urządzenie PET w Warszawie, w Wojskowym Instytucie Medycznym przy ul. Szaserów. W maju 2008 roku zostało również uruchomione urządzenie PET w Poznaniu, w szpitalu HCP.