Program Apollo

Z Wikipedii

Program Apollo był serią amerykańskich lotów kosmicznych w latach 1961-1972. Celem programu było lądowanie człowieka na Księżycu a następnie jego bezpieczny powrót na Ziemię. Zadanie zostało zrealizowane w 1969 w czasie misji Apollo 11. Program był kontynuowany do 1972 w celu prowadzenia dokładnej naukowej eksploracji Księżyca.

Spis treści 1 Początek 2 Cele 3 Wybór rodzaju misji 4 Loty 5 Zakończenie programu 6 Informacje dodatkowe 7 Przypisy 8 Linki zewnętrzne

[edytuj] Początek

Program Apollo był trzecim (po programie Mercury oraz programie Gemini) programem amerykańskich lotów kosmicznych z udziałem ludzi. Apollo został zlecony przez administrację prezydenta Eisenhowera w celu rozszerzenia załogowych lotów kosmicznych rozpoczętych przez program Mercury. Następnie został przeobrażony przez prezydenta Kennedy'ego w program lotów i lądowania na Księżycu.

[edytuj] Cele

Podstawowe założenia programu - lądowanie człowieka na Srebrnym Globie i jego bezpieczny powrót na Ziemię - Kennedy wyłożył podczas przemówienia przed Kongresem 25 maja 1961 roku. Stany Zjednoczone, zaniepokojone sukcesami ZSRR w trwającym amerykańsko-radzieckim wyścigu w kosmos (pierwszy sztuczny satelita Ziemi, pierwszy człowiek na orbicie okołoziemskiej), wdrażając program Apollo zamierzały przejąć w tej rywalizacji inicjatywę.^[1] Do zmagań o dominację w przestrzeni kosmicznej między dwoma supermocarstwami prezydent Kennedy w nieco zawoalowany sposób odniósł się podczas przemówienia z 12 września 1962 roku, wygłoszonego na Uniwersytecie Rice:

"(...) oczy świata skierowane są teraz w kosmos - ku księżycowi i dalszym planetom. Przyrzekliśmy sobie, że nie będzie nad nim panować wroga flaga podboju, lecz sztandar wolności i pokoju." ^[2]

[edytuj] Wybór rodzaju misji

Mając za cel lądowanie na powierzchni Księżyca, projektanci stanęli przed wyzwaniem pogodzenia ze sobą minimalizacji ryzyka utraty zdrowia i życia przez astronautów, braku ich umiejętności oraz ograniczeń stosowanej technologii.

Rozważano trzy możliwe do przeprowadzenia rodzaje misji:

• Lot bezpośredni: wystrzelenie bezpośrednio z Ziemi statku kosmicznego, który dotarłby do powierzchni Księżyca, lądował, a następnie powrócił w całości na Ziemię. Wymagało by to zastosowania rakiety nośnej o sile przekraczającej jakiekolwiek wtedy dostępne.

• Spotkanie na orbicie okołoziemskiej: drugim rozważanym rodzajem misji mogło być spotkanie na orbicie - określane jako Earth Orbit Rendezvous (EOR). Wymagane było wystrzelenie dwóch rakiet Saturn V - jednej z statkiem kosmicznym a drugiej z paliwem. Na orbicie nastąpiłoby przekazanie paliwa do statku kosmicznego w ilości zapewniającej lot, lądowanie i powrót z Księżyca. Także w tym przypadku cały statek kosmiczny musiałby lądować na powierzchni Księżyca.

• Spotkanie na orbicie okołoksiężycowej: plan, który został przyjęty, przypisuje się Johnowi Houboltowi. Zakładał spotkanie na orbicie księżycowej - Lunar Orbit Rendezvous (LOR). Statek kosmiczny składał się z modułu serwisowego i dowodzenia - Apollo Command/Service Module (CSM) oraz modułu lądownika - Apollo Lunar Module (LM, lub LEM od pierwotnej nazwy Lunar Excursion Module). CSM zawierał system zdolny do podtrzymywania życia dla trzyosobowej załogi przez okres pięciu dni podróży na Księżyc oraz umożliwiał bezpieczne wejście w atmosferę ziemską w czasie powrotu. LM miał odłączyć się od modułu CSM na orbicie wokół Księżyca i wylądować na powierzchni Księżyca.

[edytuj] Loty

Program Apollo składał się z jedenastu lotów załogowych, począwszy od Apollo 7, skończywszy na Apollo 17. Wszystkie starty odbywały się z położonego na przylądku Canaveral Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego. Misje Apollo 2 do Apollo 6 były bezzałogowymi lotami testowymi. Apollo 1 był planowanym załogowym lotem, niestety trening przed startem zakończył się wybuchem i pożarem kabiny, w której zginęło trzech członków załogi. W pierwszym locie jako rakietę nośną zastosowano Saturn IB, następne wykorzystywały znacznie mocniejsze rakiety Saturn V. Loty: (Apollo 7 i Apollo 9) były ziemskimi misjami orbitalnymi, (Apollo 8 i Apollo 10) były księżycowymi misjami orbitalnymi, pozostałe siedem lotów (poza Apollo 13) zakończyły się lądowaniem na Księżycu.

Lot	Start	Uwagi
Apollo 201	26 lutego 1966	Pierwszy start rakiety Saturn IB, test balistyczny kapsuły Apollo bezzałogowy
Apollo 203	5 lipca 1966	Pierwszy lot orbitalny rakiety Saturn IB, bez kapsuły Apollo bezzałogowy
Apollo 202	25 sierpnia 1966	Test balistyczny kapsuły Apollo bezzałogowy
Apollo 1	(27 stycznia 1967) - bez startu	Katastrofa w czasie treningu, śmierć załogi Virgil Grissom, Edward White, Roger Chaffee
Apollo 4	9 listopada 1967	Pierwszy start rakiety Saturn V, lot próbny statku Apollo bezzałogowy
Apollo 5	22 stycznia 1968	lot próbny statku LM bezzałogowy
Apollo 6	4 kwietnia 1968	Drugi próbny start rakiety Saturn V bezzałogowy
Apollo 7	11 października 1968	Pierwszy start załogowy rakiety Saturn IB. Testy na orbicie okołoziemskiej Walter M. Schirra, Donn Eisele, Walter Cunningham
Apollo 8	21 grudnia 1968	Pierwszy start załogowy rakiety Saturn V, oblot Księżyca Frank Borman, James Lovell, William Anders
Apollo 9	3 marca 1969	Testy LM na orbicie okołoziemskiej James McDivitt, David R. Scott, Russell L. Schweickart
Apollo 10	18 maja 1969	Testy LM na orbicie okołoksiężycowej, zbliżenie do Księżyca na 14 km Tom Stafford, John W. Young, Eugene Andrew Cernan
Apollo 11	16 lipca 1969	Pierwsze lądowanie na Księżycu Neil Armstrong, Edwin Aldrin, Michael Collins Miejsce lądowania: Mare Tranquillitatis
Apollo 12	14 listopada 1969	Lądowanie w pobliżu sondy Surveyor 3, która wylądowała w 1967 Charles Conrad, Richard F. Gordon, Alan L. Bean Miejsce lądowania: Oceanus Procellarum
Apollo 13	11 kwietnia 1970	Wybuch w module napędowym statku Apollo, powrót bez lądowania na Księżycu James A. Lovell, John L. Swigert, Fred Haise
Apollo 14	31 stycznia 1971	Shepard gra w golfa na Księżycu Alan Shepard, Stuart A. Roosa, Edgar D. Mitchell Miejsce lądowania: Fra Mauro
Apollo 15	26 lipca 1971	Pierwsza misja z pojazdem LRV David R. Scott, James B. Irwin, Alfred M. Worden Miejsce lądowania: Hadley Rinne
Apollo 16	16 kwietnia 1972	Pierwsze badanie wyżyny księżycowej, użycie kamery ultrafioletowej, Lunar Rover John W. Young, Thomas K. Mattingly, Charles M. Duke Miejsce lądowania: Descartes
Apollo 17	7 grudnia 1972	Ostatnie lądowanie na Księżycu, Lunar Rover Eugene Andrew Cernan, Ronald E. Evans, Harrison H. Schmitt Miejsce lądowania: Taurus-Littrow

[edytuj] Zakończenie programu

Planowano jeszcze wykonanie 3 lotów: (Apollo 18, 19 i 20). W związku z ograniczeniem budżetu NASA podjęto decyzję o zakończeniu prac nad następcą rakiety nośnej - Saturn V, a następnie o przerwaniu całego programu Apollo. Fundusze zostały przeznaczone na program lotów wahadłowców. Ostatnie wyprodukowane kapsuły Apollo wykorzystano w programie Skylab i we wspólnej, amerykańsko - radzieckiej misji Sojuz-Apollo.

[edytuj] Informacje dodatkowe

• Całkowity koszt programu Apollo: 25,4 miliarda dolarów
• Ilość pozyskanego i dostarczonego na Ziemię materiału: 381,7 kg

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Tomasz Jurczyński, Dictionary Of The United States, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995, ISBN 83-02-05494-1.
2. ↑ Przemówienie Kennedy'ego na Uniwersytecie Rice, 12 września 1962

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona programu
• Katalog "księżycowych kamieni"
• Archiwum projektu Apollo
• Virtual AGC and AGS - emulator oprogramowania używanego w programie Apollo
• Strona, obalająca mit falsyfikacji lądowania na Księżycu (język polski)
• Spacedemo - blog Jarosława Juszkiewicza - dziennikarza zajmującego się historią podboju kosmosu (język polski i angielski)