Republika Wenecka

Z Wikipedii

Repubblica di Venezia (Repubblica Serenissima)
← 697-1797 →
Flaga Republiki Weneckiej Godło Republiki Weneckiej
Język urzędowy	łacina, wenecki
Stolica	Wenecja
Ustrój polityczny	republika
Ostatnia głowa państwa	doża Ludovico Manin
Data powstania	697
Data likwidacji	17 kwietnia 1797

Republika Wenecka – północnowłoska republika kupiecka istniejąca od VIII wieku do 1797. W średniowieczu jedna z największych potęg handlowych i politycznych w basenie Morza Śródziemnego.

Spis treści 1 Historia 1.1 IX-XV wiek 1.2 XVI-XVII wiek 1.3 XVIII wiek 2 Posiadłości Wenecji 2.1 Zobacz też:

[edytuj] Historia

[edytuj] IX-XV wiek

Wenecja znajdowała się na skrzyżowaniu najważniejszych szlaków handlowych. Miasto Wenecja zostało założone w V wieku. Później, w wieku IX i X stało się największym centrum handlu między Europą a Azją. W epoce krucjat Wenecja zajmowała się zaopatrzeniem i transportem wojsk krzyżowców, co zyskało jej bardzo ważne w późniejszym okresie przywileje handlowe. W 1380 Wenecja pokonała w bitwie pod Chioggią swą najpoważniejszą europejską rywalkę - Genuę. Na przełomie XIV i XV wieku Wenecja podporządkowała sobie wiele miast kupieckich: Padwę, Vicenzę, Weronę, Brescię, Bergamo, Rawennę, Faenzę, Cremonę, Friuli. W 1489 udało jej się podporządkować Królestwo Cypru. Poważnym ciosem dla Wenecji stało się zdobycie Konstantynopola przez Turków.

[edytuj] XVI-XVII wiek

Flota wenecka toczyła zażarte walki z berberyjskimi piratami, którzy usiłowali zapanować nad Morzem Śródziemnym. Z uwagi na rozwój kontaktów z Nowym Światem i zmianę układu szlaków handlowych, Wenecja utraciła swój uprzywilejowany status, choć pozostała najbogatszym państwem śródziemnomorskim.

[edytuj] XVIII wiek

W XVIII wieku Republika św. Marka miała już za sobą okres świetności. Imperium Habsburgów w XVIII wieku poprzez swoje porty (przede wszystkim Triest) wyrosła na groźnego konkurenta handlowego. Władał nią tak jak dotychczas doża wenecki. Do posiadłości weneckich należały zarówno samo miasto Wenecja jak i tzw. terraferma. Obie te części składowe państwa zarządzane były w odmienny sposób.

Republika traciła swe posiadłości takie jak wyspa Morea, którą zagarnęli Turcy w 1716 roku, Wenecja z centrum handlu powoli zmieniała sie w europejskie centrum rozrywki (karnawał) i turystyki (Grand Tour). W Republice rozkwitały sztuki, zwłaszcza muzyka (Tomaso Albinoni, Antonio Vivaldi, Alessandro Marcello) i malarstwo Canaletto, Giovanni Battista Tiepolo).

Stanowisko doży weneckiego pełnili w XVIII wieku kolejno : Silvestro Valiero 1694-1700, Alvise Mocenigo 1700-1709, Giovanni Cornaro 1709-1722, Sebastiano Mocenigo 1722-1732, Carlo Ruzzini 1732-1735, Alvise Pisani 1735-1741, Pietro Grimani 1741-1752, Francesco Loredano 1752-1762, Marco Foscarini 1762-1763, Alvise Giovanni Mocenigo 1763-1779, Paolo Renier 1779-1789, Ludovico Manin 1789-1797.

Sukcesem Alvise Mocenigo było to, ze Republika Wenecka pozostała neutralna gdy toczyła się wojna o sukcesję hiszpańską (1700-1714). Wojna z Turcją rozpoczęła się w 1714. Agresorem była Turcja, a Wenecja była do wojny nieprzygotowana. Stracono wyspę grecką Morea , obroniono jednak Korfu (1715) i Dalmację. Tak rozpoczęła się era pokoju, która trwała aż do upadku Republiki w roku 1797.

Sebastiano Mocenigo dokonał w latach dwudziestych korekty granic po wojnie tureckiej. Carlo Ruzzini utrzymał neutralność Republiki.

Ważny periodyk oświeceniowy Gazzetta Veneta wychodziła od roku 1760 do 1762.

Republika została zlikwidowana w 1797 w wyniku pokoju w Campo Formio.

[edytuj] Posiadłości Wenecji

Jednym ze strategicznych celów polityki Wenecji było utworzenie na wybrzeżach i wyspach wschodniej części Morza Śródziemnego łańcucha portów zapewniających bezpieczną żeglugę własnej flocie. Sieć ta była tworzona przez całe późne średniowiecze i w dużej części przetrwała do czasów nowożytnych i likwidacji Republiki w 1797. Do posiadłości weneckich należały między innymi:

• wybrzeże Istrii (XII w.-1797)
• Dalmacja wraz z wyspami i portami Zara i Spalato
• Republika Dubrownicka (protektorat 1205-1358)
• Albania Wenecka z portami Cattaro i Perast (1420/1447-1797)
• port Durazzo (1392-1501)
• Wyspy Jońskie (1386-1797)
• porty Modon (1206-1500 i 1686-1715), Monemwazja (1470-1540 i 1690-1715) i Nauplion (1377-1503 i 1686-1715) na Peloponezie
• Morea (1699-1718)
• wyspa Eubea (1211-1471)
• Księstwo Archipelagu (państwo zależne 1207-1579)
• Kreta (1204-1669)
• Cypr (1489-1573)

[edytuj] Zobacz też:

• Wenecja
• Wenecja w XVIII wieku
• Republika Wenecka (XIX wiek)
• Weneccy ambasadorzy