Stanisław Dąbek
Z Wikipedii
| Stanisław Dąbek | |
 |
|
 |
|
| generał brygady | |
| Urodzony | 28 marca 1892 Nisko |
| Zmarł | 19 września 1939 Kępa Oksywska |
| Kariera wojskowa | |
| Stanowiska | p.o. dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża |
| Najważniejsze bitwy i wojny | I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa |
| Odznaczenia | |
      |
|
Stanisław Dąbek (ur. 28 marca 1892, zm. 19 września 1939) - pułkownik piechoty Wojska Polskiego, pośmiertnie awansowany na generała brygady. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 był dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej i p.o. dowódcą Lądowej Obrony Wybrzeża.
Spis treści |
[edytuj] Służba wojskowa w Austro-Węgrzech
Stanisław Dąbek urodził się 28 marca 1892 w Nisku nad Sanem w rodzinie chłopskiej, jako syn Szczepana i Rozalii. Od 1900 jego rodzina mieszkała w Lubaczowie, gdzie ukończył w 1908 gimnazjum, a następnie ukończył seminarium nauczycielskie w Sokalu. W 1911 podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim i rozpoczął pracę nauczyciela w podlwowskiej Bóbrce. W związku z wybuchem I wojny światowej w 1914 powołano go do służby w piechocie w wojsku austro-węgierskim jako jednoroczny ochotnik, a następnie skierowano do szkoły dla oficerów rezerwy w Baring. Po ukończeniu Szkoły Oficerów Rezerwy otrzymał stopień podporucznika i został wysłany na front. Podczas walk w Karpatach został ciężko ranny. Po rehabilitacji walczył we Włoszech do końca wojny.
[edytuj] Służba wojskowa w Polsce
Pod koniec 1918 zgłosił się do Wojska Polskiego i po weryfikacji otrzymał stopień kapitana w korpusie piechoty. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej. W trakcie działań wojennych otrzymał awans na stopień majora piechoty. Był kolejno dowódcą batalionu piechoty w 14 Pułku Piechoty oraz 8 i 7 Pułku Piechoty Legionów. W 1924 został podpułkownikiem piechoty. Później był zastępcą dowódcy 7 Pułku Piechoty Legionów w Chełmie. Od 1928 do 1930 pełnił funkcję komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty. W latach 1930-1937 dowodził 7 Pułkiem Piechoty Legionów, awansując w 1932 na pułkownika piechoty. Następnie objął dowództwo nad 52 Pułkiem Piechoty Strzelców Kresowych w Złoczowie.
W przededniu II wojny światowej pod koniec lipca 1939 został wyznaczony dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej i p.o. dowódcą Lądowej Obrony Wybrzeża. Podjął aktywne prace nad umocnieniem pozycji obronnych i wzmocnieniem uzbrojenia podległych mu jednostek. Podczas kampanii wrześniowej dowodził aktywnie całością sił lądowych zgromadzonych wokół Gdyni, organizując wypady zaczepne. Wobec przeważających sił Wehrmachtu i odcięcia wojsk polskich na Wybrzeżu od pozostałej części kraju podjął decyzję o ewakuacji na Kępę Oksywską. Wieczorem 19 września 1939, w obliczu nieuchronnej klęski, odebrał sobie życie strzałem w głowę. Miejsce jego śmierci znajduje się na terenie obecnej 43 Bazy Lotniczej Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej.
W 1964 pośmiertnie awansowano go na generała brygady. Imieniem "Pułkownika Stanisława Dąbka" wyróżniony jest 1 Morski Pułk Strzelców w Gdyni. Nosi je także ulica łącząca północne dzielnice Gdyni Oksywie, Obłuże i Pogórze oraz jedna z głównych ulic Elbląga, natomiast w Babich Dołach znajduje się jego pomnik.
[edytuj] Odznaczenia
- Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Order Krzyża Grunwaldu II klasy (pośmiertnie)
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Niepodległości
[edytuj] Bibliografia
- Artykuł Włodzimierza Kalickiego o gen. Stanisławie Dąbku w Gazecie Wyborczej [dostęp 2007-01-22]
- Grzegorz Piwnicki, Bogdan Zalewski. "Polska wojskowa polityka morska od X do końca XX wieku." Dowództwo Marynarki Wojennej - Oddział Społeczno-Wychowawczy. Gdynia 2002 (ISBN 83-88698-25-7)
- Stanisław Strumph Wojtkiewicz, Alarm dla Gdyni, Warszawa 1977
