Stanisław Taczak
Z Wikipedii
Stanisław Taczak (1874 – 1960) – generał brygady WP, dowódca powstania wielkopolskiego.
Urodził się 8 kwietnia 1874 w Mieszkowie koło Jarocina. Jego rodzicami byli Andrzej – właściciel restauracji oraz Balbina z Waracieckich. Jego młodszym bratem był działacz społeczny – Teodor Taczak. W 1893 zdał maturę w Królewskim Gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim, gdzie należał do Towarzystwa Tomasza Zana, po czym rozpoczął studia na Akademii Górniczej we Freibergu, które ukończył w 1897 uzyskując tytuł inżyniera. Następnie pracował w zawodzie w kopalniach Westfalii działając cały czas w polskich organizacjach patriotycznych. W 1898 został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej w armii niemieckiej, zaś w 1899 został przeniesiony do rezerwy. W 1903 roku ożenił się z Ewą Wichman z którą miał córkę Aleksandrę i syna Stanisława. Rok później, w 1904 otrzymał promocję na podporucznika rezerwy, w 1913 na porucznika, a w 1915 na kapitana.
W momencie wybuchu I wojny światowej został powołany do czynnej służby. W 1917, na własną prośbę, przydzielono go do 6 pułku piechoty Legionów Polskich, który stacjonował w Dęblinie. Pełnił tam funkcję dowódcy batalionu. W 1918 roku opuścił armię niemiecką i wstąpił do powstającego Wojska Polskiego. W tym okresie zajmował się organizacją sztabu generalnego. W dniu 27 grudnia 1918, w związku z wybuchem powstania wielkopolskiego przybył do Poznania, gdzie mianowano go tymczasowym naczelnym dowódcą promując go jednocześnie na stopień majora. Jego największym zadaniem było zintegrowanie żywiołowo powstających oddziałów w jedną armię. Stworzył Sztab Generalny Armii Wielkopolskiej, oraz sformował dziewięć wielkopolskich Okręgów Wojskowych. W dniu 16 stycznia 1919 roku, z przyczyn personalnych (zbyt niski stopień) i politycznych (dopuszczał do organizacji rad żołnierskich), przekazał dowództwo gen. Józefowi Dowborowi-Muśnickiemu samemu obejmując stanowisko drugiego kwatermistrza Okręgu Generalnego, a następnie zastępcy szefa sztabu. W dniu 2 lipca 1919 objął dowództwo 11 pułku strzelców wielkopolskich (po włączeniu Armii Wielkopolskiej w struktury WP, przemianowanego na 69 pułk piechoty), który stacjonował na froncie w pobliżu Rawicza.
W lutym 1920 otrzymał awans na podpułkownika i został powołany do Ministerstwa Spraw Wojskowych, gdzie został przewodniczącym komisji weryfikującej oficerów WP, służących wcześniej w armii niemieckiej. Następnie powrócił na stanowisku dowódcy 69 pułku piechoty. 23 maja 1920, już jako pułkownik objął dowodzenie nad 34 brygadą piechoty, a następnie 17 dywizją piechoty. 1 lipca 1923 awansowano go na stopień generała brygady. W 1925 zamieszkał w Gnieźnie. W tym samym roku objął dowództwo 17. Dywizji Piechoty. W 1928 roku został dowódcą Okręgu Korpusu II z siedzibą w Lublinie.
Gdy 28 lutego 1930 został przeniesiony w stan spoczynku powrócił do Poznania, gdzie został prezesem Związku Weteranów Powstań Narodowych oraz przewodniczącym Okręgu Zarządu Straży Pożarnych i Towarzystwa dla Badań nad Historią Powstania Wielkopolskiego.
Po wybuchu II wojny światowej zgłosił się 1 września 1939 do Armii Poznań z żołnierzami której dostał się do niewoli. Przebywał w kolejnych oflagach: Prenzlau, Cloditz, Johanisbrunn i VII A Murnau, gdzie 29 kwietnia 1945 został uwolniony. Przyjęto go wówczas w szeregi Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie a następnie wysłano na kurację do Nicei. Po jej zakończeniu, w 1946 roku, powrócił do kraju. Zmarł 2 marca 1960 w Malborku, gdzie go pochowano. Następnie jego prochy przeniesiono na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu.
