Starokatolicyzm

Z Wikipedii

Starokatolicyzm
Główna religia	Chrześcijaństwo
Czas założenia	1870
Wyznanie macierzyste	Kościół katolicki
Klasyfikacja religii

Starokatolicyzm - treść nauczania Kościołów starokatolickich, całość przyjętych w nim zasad odnoszących się do wiary, moralności, życia religijnego i funkcjonowania Kościoła.

Najwięcej starokatolików mieszka na terenie Stanów Zjednoczonych, Kanady, Niemiec, Austrii i Szwajcarii. Na terenie Polski żyje ok. 45 tys. starokatolików.

Spis treści 1 Historia 1.1 Geneza starokatolicyzmu 1.2 Rozwój ruchu starokatolickiego 2 Doktryna starokatolicka 3 Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich 4 Światowa Rada Narodowych Kościołów Katolickich 5 Systematyka Kościołów starokatolickich 5.1 Kościoły związane z Unią Utrechcką 5.2 Kościoły związane ze Światową Radą Narodowych Kościołów Katolickich 5.3 Inne Kościoły 5.3.1 Kościoły mariawickie 5.3.2 Pozostałe Kościoły (Wybór) 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Część serii dotyczącej Chrześcijaństwa
Podstawy
Jezus Chrystus Kościół · Teologia · Nowe Przymierze Apostołowie · Królestwo Boże · Ewangelia
Biblia
Stary Testament · Nowy Testament Kanon · Księgi deuterokanoniczne Apokryfy · Septuaginta · Wulgata Dekalog · Kazanie na górze Polskie przekłady Biblii
Teologia chrześcijańska
Trójca Święta: Ojciec, Syn, Duch Święty Stworzenie świata · Upadek człowieka Łaska Boża · Wiara · Usprawiedliwienie Zbawienie · Uświęcenie · Theosis Nabożeństwo · Liturgia · Sakramenty Eschatologia · Apologetyka
Historia i tradycje
Sobory powszechne · Chrystianizacja Schizma wschodnia · Krucjaty · Reformacja Antytrynitaryzm · Augustianizm · Tomizm Ikonografia · Arminianizm · Episkopalizm Prezbiterianizm · Kongregacjonalizm
Chrześcijaństwo wschodnie
Prawosławie · Staroobrzędowcy Orientalna ortodoksja · Kościół asyryjski Katolickie Kościoły wschodnie
Chrześcijaństwo zachodnie
Katolicyzm
Kościół rzymskokatolicki · Starokatolicyzm Polskokatolicyzm · Mariawityzm Tradycjonalizm katolicki · Sedewakantyzm
Protestantyzm
Anabaptyzm · Luteranizm · Kalwinizm Anglikanizm · Baptyzm · Metodyzm Ewangelikalizm · Fundamentalizm · Liberalizm Adwentyzm · Unitarianizm · Pentekostalizm
Ważne osoby
Apostoł Paweł · Apostoł Piotr · Apostoł Jan Ojcowie Kościoła · Atanazy · Ariusz Marcjon · Anzelm z Canterbury Augustyn z Hippony · Tomasz z Akwinu Marcin Luter · Jan Kalwin · John Wesley Arcybiskup Canterbury · Papież katolicki Ekumeniczny Patriarcha Konstantynopola

[edytuj] Geneza starokatolicyzmu

Kościół Utrechcki uznany przez państwo jako Kościół Rzymskokatolicki Starobiskupiego Kleru swą genezą sięga czasów anglosaskiego mnicha i apostoła Fryzji: św. Willibrorda, który w 695r. został pierwszym arcybiskupem Utrechtu. Biskupi utrechccy już w średniowieczu wyróżniali się daleko idącą niezależnością od Rzymu, co przejawiało się min. w praktykach wyboru biskupów przez kapitułę. Po roku 1517 napięcia i konflikty religijne w Niderlandach wystąpiły ze szczególnym nasileniem. Reformacja zyskała tu wielu zwolenników. W 1566r. doszło w Holandii do powstania przeciwko Hiszpanom. We Flandrii i Brabancji wybuchły zamieszki. Łupiono kościoły i klasztory, napadano na duchowieństwo. Powstańcze władze Holandii zakazały odprawiania nabożeństw katolickich. Pokój zawarty w 1648r. zakładał, że zarząd protestanckich magistratów zostanie przekazany stanom północno-niderlandzkim. Od początku jednak sprawę utrudniała kuria rzymska przysyłając do Holandii jezuitów, którzy hołdowali silnemu centralizmowi rzymskiemu. Jezuici lekceważyli wskazania arcybiskupa Utrechtu, formując jednocześnie pogląd, jakoby cała Holandia miała być terenem misyjnym, toteż szybko zrazili sobie miejscowe katolickie duchowieństwo diecezjalne oraz krajowe kierownictwo kościelne, które trzymało się starokościelnych praw autonomii narodowej, a w nauce wiary - zasad starego Kościoła.

Jednakże bezpośrednim powodem powstania niezależnego Kościoła Utrechtu było pomówienie przez jezuitów - katolików holenderskich, głównie zaś arcybiskupa Piotra Codde o sprzyjanie jansenizmowi. Na skutek wrogiego nastawienia holenderskiej zwierzchności protestanckiej do katolików, ks. Piotr Codde nie otrzymał tytułu arcybiskupa Utrechtu, ale arcybiskupa Sebasty z obowiązkiem administrowania kościołem w Utrechcie. W 1702r. został on suspendowany przez papieża, a niedługo potem odwołany z funkcji. 27 kwietnia 1723r. Arcybiskupia Kapituła Utrechcka na mocy przysługującego jej prawa wybrała na stanowisko arcybiskupa Utrechtu Korneliusz Steenovena i powiadomiła papieża o wyborze. Gdy nie doczekano się odpowiedzi papieża, a na zwołanie soboru nie było widoku, nastąpił rozłam między Kościołem Utrechtu a Rzymem. Kościół Utrechcki stał się samodzielny: w 1724r. w Amersfoort utworzono Arcybiskupie Seminarium Duchowne, zostały także obsadzone wakujące siedziby biskupie w Haarlemie i Deventer.

[edytuj] Rozwój ruchu starokatolickiego

Za początek właściwego starokatolicyzmu uznaje się rok 1870, kiedy to w łonie kościoła rzymskokatolickiego powstał opór wobec postanowień I soboru watykańskiego. Sobór uchwalił konstytucję Pastor aeternus, która zawiera wypowiedź doktrynalną: "Romani Pontificis definitiones esse ex sese irreformabiles, non autem ex consensu Ecclesiae" (definicje Papieża Rzymskiego są same z siebie niezmienne, a nie wynika to ze zgody Kościoła). To zdanie oraz dogmat o nieomylności papieża w sprawach wiary i moralności kształtuje dziś w znacznej mierze stosunki w Kościele katolickim, nie wszyscy zgodzili się na te postanowienia. Protest rozpoczęli teologowie Uniwersytetu w Bonn, pod przywództwem Johabba Döllingera, poparli ich również wybitni teologowie Uniwersytetów we Wrocławiu, czy Pradze. Starokatolicy nawiązali kontakt z niezależnym od papiestwa Kościołem Utrechtu, przejęli od niego sukcesję apostolską i stworzyli własną organizację kościelną o ustroju episkopalno-synodalnym. Zniesiono spowiedź indywidualną, posty, celibat księży i łacinę w liturgii. W 1899 r. doszło do założenia zrzeszającej kościoły starokatolickie z całego świata Unii Utrechckiej.

[edytuj] Doktryna starokatolicka

Doktryna Starokatolicka opiera się na nauce niepodzielonego Kościoła Powszechnego pierwszych wieków, ujętej w ustaleniach Soborów Ekumenicznych. Starokatolicy najwyższą cześć oddają Bogu, wyznają wiarę w realną obecność ciała i krwi pańskiej w Eucharystii zaś komunia jest udzielana pod dwiema postaciami: chleba i wina. Eucharystia nie jest w starokatolicyzmie powtórzeniem ofiary Chrystusa, a jej upamiętnieniem czy też uobecnieniem. W starokatolicyzmie istnieje również kult Maryi Panny, jednak odrzucany jest dogmat o jej Niepokalanym Poczęciu i Wniebowzięciu, zniesione zostały dogmaty przyjęte przez Kościół zachodni po rozłamie z Kościołem wschodnim. Starokatolicy oddają cześć także aniołom, apostołom, męczennikom i świętym, podkreślając jednakże iż tylko Chrystus jest pośrednikiem między Bogiem a ludźmi zaś wysłuchanie modlitw zależy tylko od Boga, a święci modlą się za wiernymi jako członkowie Kościoła. Kościół młodzieży do 18. roku życia nakazuje spowiedź w konfesjonale, pozostałym wiernym odpuszcza się grzechy w trakcie mszy podczas spowiedzi powszechnej. Kościoły starokatolickie nie uznają nieomylności i władzy papieży.

Wiele kościołów uważających się za starokatolickie przejmuje z Kościoła rzymskokatolickiego niektóre praktyki kultowe; np. mimo iż Kościół polskokatolicki uznaje starokatolicką naukę o odrzuceniu władzy papieża, osoba papieża otaczana jest w nim ogromnym szacunkiem. Poza tym zaznacza w nim swą umiarkowaną obecność kult Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, choć Kościoły starokatolickie nie przyjęły dogmatów na ten temat.

[edytuj] Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich

Główne kościoły starokatolickie są zrzeszone w Unii Utrechckiej (Kościół Starokatolicki Mariawitów ma status obserwatora, a Polski Narodowy Kościół Katolicki wystąpił w sprzeciwie wobec kapłaństwa kobiet i innych innowacji). Kościoły starokatolickie Unii Utrechckiej są w pełnej komunii z kościołami Wspólnoty Anglikańskiej.

Dokumentem statuującym Unię Utrechcką jest "Konwencja Utrechcka", w skład której pierwotnie wchodziły "Deklaracja Utrechcka", "Umowa" i "Regulamin". "Deklaracja Utrechcka" zawiera podstawy dogmatyki starokatolickiej, wspólnej dla wszystkich Kościołów członkowskich. Jest to dokument fundamentalny dla całego starokatolicyzmu, do dziś niezmieniony. "Umowa" stanowiła wspólne oświadczenie biskupów o pełni wspólnoty kościelnej między ich Kościołami, zaś "Regulamin" zajmował się techniczną stroną funkcjonowania wspólnoty starokatolickiej. Oba te dokumenty zostały na Konferencji we Wrocławiu 25 maja 2000r. zastąpione przez "Statut Biskupów Starokatolickich Zjednoczonych w Unii Utrechckiej". Najwyższym organem łączącym Kościoły starokatolickie Unii Utrechckiej jest Międzynarodowa Konferencja Biskupów Starokatolickich, której przewodniczy obecnie arcybiskup Utrechtu Joris Vercammen.

[edytuj] Światowa Rada Narodowych Kościołów Katolickich

Światowa Rada Narodowych Kościołów Katolickich powstała w wyniku rozłamu w roku 2003, w łonie Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich na skutek wzmiankowanego sporu wokół ordynacji kobiet Kościół Starokatolicki na Słowacji i Polski Narodowy Kościół Katolicki opuściły Unię.

Światowa Rada Narodowych Kościołów Katolickich jest formą federacji organizacji kościelnych, które wyznają katolickie prawdy wiary oparte o siedem pierwszych Soborów Chrześcijańskich. W swojej liturgii posługują się językiem narodowym, a w realizacji misji podkreślają w spób charakterystyczny powiązanie z kulturą narodową. Członkowie WCNCC sprzeciwiają się kapłaństwu kobiet w kościele, czy udzielaniu błogosławieństw dla par homoseksualnych - ich zdaniem Światowa Rada Narodowych Kościołów Katolickich, staje się więc alterantywą dla Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich. Wierni zrzeszeni w kościołach WCNCC najwyższą cześć oddają Bogu, wyznają wiarę w realną obecność ciała i krwi pańskiej w Eucharystii, zaś komunia jest udzielana pod dwiema postaciami: chleba i wina. Kościoły narodowokatolickie nie uznają nieomylności i władzy papieży.

Głową WCNCC jest prymas Apostolsko-Episkopalnego Kościoła Portugalii, sekretariat zaś zanjduje się w Nitrze (Słowacja), a za jego prowadzenie odpowiedzialny jest z urzędu Arcybiskup Kościoła Starokatolickiego na Słowacji. W sekretariacie wydzielone są następujące sekcje: liturgiczna, teologiczna, ekumeniczna, misyjna i kanoniczna. Najważniejszym ciałem Rady Kościołów jest Konferencja WCNCC. Członkami takie spotkania są zwierzchnicy wszystkich kościołów członkowskich - takie posiedzenie odbywa się przynajmniej raz w roku.

[edytuj] Systematyka Kościołów starokatolickich

[edytuj] Kościoły związane z Unią Utrechcką

Kościół	Zwierzchnik	Siedziba władz	Obszar działania	Liczba wiernych
Kościół Chrześcijańskokatolicki w Szwajcarii	bp Fritz René Müller	Berno	Szwajcaria	14 000
Kościół Polskokatolicki w Kanadzie	ks. Zbigniew Kozar	Toronto	Kanada	350
Kościół Polskokatolicki w RP	bp prof. dr hab. Wiktor Wysoczański	Warszawa	Polska	18 900
Kościół Starokatolicki Austrii	bp dr Jan Ekemezie Okoro	Wiedeń	Austria	14 500
Kościół Starokatolicki w Chorwacji	brak danych	Zagrzeb	Chorwacja	brak danych
Kościół Starokatolicki w Republice Czeskiej	bp Dušan Hejbal	Praga	Czechy	3 000
Kościół Starokatolicki w Holandii	abp dr Joris Vercammen	Utrecht	Holandia	20 000
Kościół Starokatolicki w Niemczech	abp Joachim Vobbe	Utrecht	Holandia	25 000
Kościół Starokatolicki w Szwecji i Danii	ks. Rickard Stenberg	Malmö	Dania, Szwecja	brak danych
Kościół Starokatolicki we Włoszech	brak danych	brak danych	Włochy	brak danych
Misja Starokatolicka we Francji	ks. Michel Grab	Paryż	Francja	brak danych

[edytuj] Kościoły związane ze Światową Radą Narodowych Kościołów Katolickich

Kościół	Zwierzchnik	Siedziba władz	Obszar działania	Liczba wiernych
Apostolski Episkopalny Kościół Katolicki	bp Antonín Jelínek	Praga	Czechy	brak danych
Apostolsko-Episkopalny Kościół Portugalii	abp António José da Costa Raposo	Mafra	Portugalia	brak danych
Kościół Narodowy w Angolii	brak danych	brak danych	Angola	brak danych
Kościół Starokatolicki na Słowacji	abp Augustín Bačinský	Nitra	Austria, Słowacja	1 700
Polski Narodowy Katolicki Kościół w RP	ks. kan. adm. Tomasz Rybka	Warszawa	Polska	400

[edytuj] Inne Kościoły

[edytuj] Kościoły mariawickie

Kościół	Zwierzchnik	Siedziba władz	Obszar działania	Liczba wiernych
Kościół Katolicki Mariawitów	bp Damiana Maria Beatrycze Szulgowicz	Felicjanów	Polska	2 150
Kościół Starokatolicki Mariawitów	bp Michał Maria Ludwik Jabłoński	Płock	Francja, Polska	30 330
Kościół Starokatolicki Mariawitów w Ameryce Północnej	abp Robert Ronald Jan Maria Zaborowski	Wyandotte	Stany Zjednoczone	500
Pozajurysdykcyjny Zakon Mariawitów w Niemczech	bp Udo Norbert Maria Szuwart	Kolonia	Niemcy	brak danych

[edytuj] Pozostałe Kościoły (Wybór)

Kościół	Zwierzchnik	Siedziba władz	Obszar działania	Liczba wiernych
Brytyjski Kościół Starokatolicki	bp Sean Manchester	brak danych	Wielka Brytania	brak danych
Duchowy Apostolski Katolicki Kościół	abp dr Wayne Haley	brak danych	Stany Zjednoczone	brak danych
Kościół Starokatolicki w Ameryce Północnej	abp Paul Combs	Tampa	Stany Zjednoczone	brak danych
Kościół Starokatolicki w RP	bp Jan Marek Kordzik	Łódź	Polska	400
Litewski Narodowy Kościół Katolicki	bp Robert Nemkovich	Scranton	Stany Zjednoczone	brak danych
Polski Narodowy Kościół Katolicki	bp Robert Nemkovich	Scranton	Stany Zjednoczone	60 000
Północnoamerykański Kościół Starokatolicki	abp Michael Seneco	Waszyngton	Stany Zjednoczone	brak danych
Reformowany Kościół Katolicki w Polsce	ks. Tomasz Puchalski	Poznań	Polska	100
Wspólnota Starokatolicka na Ukrainie	ks. John de Wit	Sokal	Ukraina	brak danych

[edytuj] Zobacz też

• Polskokatolicyzm
• Mariawityzm

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Serwis Starokatolicki "Credo"
• EAI Starokatolicyzm i Kościoły starokatolickie
• Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich (en)
• Deklaracja Utrechcka Biskupów Kościołów Starokatolickich
• Światowa Rada Narodowych Kościołów Katolickich (en)

To jest tylko zalążek artykułu związanego z chrześcijaństwem. Jeśli potrafisz, rozbuduj go.