Szekel
Z Wikipedii
|
||||||||||||||
Izraelski szekel (hebr. שקל; arab. شيقل) - jednostka walutowa Izraela będąca w obiegu od 24 lutego 1980 do 31 grudnia 1985. Szekle były emitowane przez Bank Izraela.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Izraelski szekel został wprowadzony w 1980 wypierając lirę, inaczej nazywaną szterlingiem izraelskim (nomenklatura zapożyczona z czasów mandatu brytyjskiego w Mandacie Palestyny; 1 "stary" szekel = 10 lir izraelskich). W 1985 został zastąpiony przez nowego izraelskiego szekla (1 NIS = 1000 "starych" szekli).
[edytuj] Etymologia nazwy
Nazwa pochodzi od hebrajskiego czasownika שקל, czyli "ważyć" (hebr. szeqel, arab. thaqal). W starożytności szekel (gr. síklos) stanowił jedną z jednostek wagi (np. w Syrii, Babilonii czy Egipcie), równą w przybliżeniu 1/50 części miny (11,4 g). Po roku 515 p.n.e. Dariusz I wprowadził szekla srebrnego o wadze 5,60 g. Przy czym w tym okresie srebro miało wartość 13,3 razy niższą niż złoto. O tym srebrnym syklu wspomina biblijna Księga Nehemiasza (por. Ne 5,15). Również w 1 Księdze Machabejskiej jest mowa o szeklu (por. 1 Mch 10,40), była to jednak najprawdopodobniej dwudrachma, która stała się potem powszechnie używanym terminem na określenie obowiązkowego podatku na świątynię w Jerozolimie (Mt 17,24 - gr. dídrachmon). Co roku każdy żyd musiał wpłacić do skarbca świątynnego półsykla z Tyru, tzn. dwudrachmę. Rabini zalecali właśnie tę monetę, ze względu na jej doskonałą jakość. Srebrnymi szeklami z Tyru były najprawdopodobniej monety, które otrzymał Judasz za wydanie Jezusa (gr. argýrion - jako określenie jej ciężaru; por. Mt 26,14-16), za które potem kupiono tzw. Pole Garncarza (por. Mt 27,3 nn).
Żydzi w okresie powstań przeciwko okupantowi rzymskiemu (66-70 oraz 132-135) bili własne monety[1] - szekle, będące symbolem niezależności politycznej i ekonomicznej. Być może z tego względu powrócono do antycznej nazwy żydowskiej waluty po roku 1980.
[edytuj] Bibliografia
- Cesare Colombo, Trenta monete d'argento - le monete del Nuovo Testamento, Milano 2003.
- Augustus Spijkerman, The coins of the Decapolis and Provincia Arabia, Jerusalem 1978.
