Szybka kolej miejska

Z Wikipedii

Jeden z nowych pociągów warszawskiej SKM. Sieć 7 linii SKM w aglomeracji warszawskiej ma być alternatywą dla metra

Szybka kolej miejska (także SKM, kolej miejska, niem. Stadt-Schnellbahn, S-Bahn) - wysokowydajny system kolejowy przeznaczony dla lokalnego transportu pasażerskiego w dużych miastach i zespołach miejskich. Dla kolei miejskich charakterystyczne są prędkości handlowe 2-3 razy wyższe od osiąganych przez autobusy miejskie i duża częstotliwość kursowania pociągów.

[edytuj] SKM na świecie

W Europie liczba systemów kolei miejskiej wynosi ponad 60. Dokładne oszacowanie nie jest możliwe, ponieważ wydzielone organizacyjnie systemy często zlewają się i zazębiają, jak np. w Szwajcarii, lub też świetnie działający system kolejowy z częstotliwościami typowymi dla SKM, który obsługuje całe powierzchnie Belgii, Holandii, gdzie normą jest wysoka częstotliwość (pociągi z częstotliwościami dochodzącymi do 3 minut w szczycie) w obrębie aglomeracji.

W niektórych krajach działalność ta przynosi zyski (np. w Japonii prywatne koleje miejskie przynoszą średnio 22% zysku), jednak w Europie najczęściej korzystają z gminnego lub państwowego dofinansowania. W Tokio obsługiwany przez 29 przewoźników system kolei miejskich obsługuje aż 54% wszystkich podróży realizowanych przez mieszkańców i ma większy udział w rynku przewozowym niż motoryzacja indywidualna.

System kolei miejskiej w Berlinie (S-Bahn Berlin GmbH) przewozi rocznie 291 mln pasażerów, a więc o 30% więcej niż wszystkie koleje w całej Polsce razem wzięte. Pociągi miejskie mają stałe relacje i częstości kursowania, a linie są ponumerowane. Na głównej linii Berlina pociągi kursują w szczycie nawet co 90 sekund. W Niemczech działa 17 takich systemów S-Bahn i wciąż powstają kolejne.

W krajach francuskojęzycznych używana jest nazwa Réseau express régional, RER.

[edytuj] SKM w Polsce

W Polsce działa obecnie tylko jeden w pełni wykształcony system SKM: Szybka Kolej Miejska w Trójmieście. Po II wojnie światowej, dzięki zabranym z Berlina w ramach reparacji wojennych pociągom elektrycznym, odtworzono tu działającą w okresie przedwojennym kolej miejską (opartą wówczas o trakcję parową), a następnie rozbudowano ją na całą aglomerację Trójmiasta. Lecz i trójmiejska SKM ma problemy:

Mimo, że trójmiejska SKM przewozi 16% całego ruchu wewnątrz aglomeracji i przynosi zyski (2,5 mln rocznie wraz z subwencjami), to proces jej prywatyzacji dawno utknął w miejscu. Modernizacja taboru jest powolna, brak jest rozwoju, zamykane są linie miejskie (np. do Brzeźna). Trójmiejska SKM kursuje ze średnią częstotliwością co 7,5 minuty w szczycie i oferuje 231 pociągów miejskich (IX.2002) w dobie.

Zalążkiem sieci SKM w stolicy kraju ma być Warszawska Szybka Kolej Miejska, obecnie jej pociągi kursują na trasie Sulejówek - Pruszków, ale jej częstotliwość nie odpowiada wymogom stawianym kolejom miejskim, zwykle oferującym połączenia w cyklu 10- lub 20-minutowym. Pewne cechy SKM posiada system kolei dojazdowej WKD w Warszawie. Podwarszawska WKD oferuje 119 pociągów miejskich w dobie (IX.2002).

Podjęto ponadto decyzję w sprawie powstania systemu SKM w Toruniu i Bydgoszczy (SKM BiT-City).

Odrzucona przez władze samorządowe propozycja systemu SKM dla Krakowa z 2002

Rozważane są systemy SKM we Wrocławiu, w Łodzi, Krakowie, Szczecinie, Poznaniu, Białymstoku, Bydgoszczy i Toruniu - SKM BiT-City, Rybnickim Okręgu Węglowym oraz w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym.

Wg opinii ekspertów, takie systemy komunikacyjne są ekonomicznie możliwe w każdej większej polskiej aglomeracji, tylko że w tym celu konieczna jest liberalizacja tego segmentu rynku i poprawienie kiepskiego zwykle w obszarach miejskich stanu infrastruktury szynowej PLK. Przykładem tego typu zachowania jest stworzenie odrębnego, nowego podmiotu dla SKM w Warszawie.

Podstawowym taborem używanym na liniach SKM są elektryczne zespoły trakcyjne, choć od niedawna występują też linie SKM obsługiwane wagonami spalinowymi.