Tadeusz Isakowicz-Zaleski
Z Wikipedii
| ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski | |
 Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski podczas Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie w 2008 roku |
|
| Data i miejsce urodzenia | 7 września 1956 Kraków |
| Funkcja | Duszpasterz Ormian w Polsce Południowej |
| Święcenia | 1983 |
Tadeusz Isakowicz-Zaleski, orm. Tadevos Vartapet Isahakian-Zaleski, pseud. Jacek Partyka, Jan Kresowiak, Ksiądz Robak (ur. 7 września 1956 w Krakowie) – polski Ormianin, duchowny katolicki obrządków: ormiańskiego i łacińskiego, działacz społeczny, opozycjonista w okresie PRL, poeta.
Spis treści |
[edytuj] Działalność społeczna
Duszpasterz Ormian w południowej Polsce. Aktywny działacz środowiska ormiańskiego, popularyzator wiedzy o historii i kulturze Ormian, zwłaszcza Kościoła katolickiego obrządku ormiańskiego. Inicjator zbliżenia między środowiskami tzw. starej i nowej emigracji ormiańskiej. Orędownik sprawy upamiętnienia ofiar ludobójstwa Ormian. Ks. Isakowicz-Zaleski wielokrotnie brał udział w audycjach radiowych i telewizyjnych, w których przedstawiał historię narodu i Kościoła ormiańskiego oraz problemy polskich Ormian. Jest spokrewniony z przedostatnim arcybiskupem ormiańsko-katolickim Lwowa, wybitnym kaznodzieją i filantropem Izaakiem Mikołajem Isakowiczem (jest praprawnukiem brata arcybiskupa). W latach 80. skierowany na studia w Papieskim Kolegium Ormiańskim w Rzymie.
Opiekun niepełnosprawnych. Współzałożyciel i prezes Fundacji im. św. Brata Alberta. Był kanonikiem honorowym archidiecezji krakowskiej (otrzymał ten tytuł w 1997 od Franciszka kardynała Macharskiego za pracę z osobami niepełnosprawnymi, zrezygnował z niego w 2006 w proteście przeciwko pomówieniom pod swoim adresem).
[edytuj] Życiorys
Urodził się w 1956 w Krakowie. W okresie nauki w liceum związał się z ruchem oazowym, a po ukończeniu szkoły średniej wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie. W 1975 jako kleryk został powołany do odbycia służby wojskowej. Pod koniec lat 70., będąc w seminarium, współredagował podziemne pismo "Krzyż Nowohucki" oraz działał w Studenckim Komitecie Solidarności. W 1977 debiutował jako poeta na łamach Tygodnika Powszechnego. Od 1980 zaangażował się w działalność NSZZ "Solidarność". W 1983 uzyskał święcenia kapłańskie i skierowany został na studia do Papieskiego Kolegium Ormiańskiego w Rzymie. Nie otrzymał jednak trzykrotnie paszportu ze względu na współpracę z podziemną Solidarnością. Związał się z prowadzonym przez ks. Kazimierza Jancarza Duszpasterstwem Ludzi Pracy w parafii św. Maksymiliana w nowohuckich Mistrzejowicach. Brał udział w prowadzonych tam czwartkowych Mszach za Ojczyznę.
Przez całe lata 80. był represjonowany przez Służbę Bezpieczeństwa. W 1985 został dwukrotnie ciężko pobity przez funkcjonariuszy SB. Pierwszy raz, w Wielką Sobotę w rodzinnej kamienicy przy ul. Zyblikiewicza. Po raz drugi został napadnięty 4 grudnia w klasztorze Sióstr Miłosierdzia Bożego przez funkcjonariuszy SB przebranych za sanitariuszy pogotowia ratunkowego.
W 1988 brał udział jako duszpasterz robotników w strajku w Hucie im. Lenina. Jednocześnie zaangażował się w działalność dobroczynną i pomoc niepełnosprawnym. W 1987 współzakładał Fundację im. św. Brata Alberta zajmującą się pomocą osobom upośledzonym, prowadzącą schronisko w podkrakowskich Radwanowicach. Obecnie jest prezesem Fundacji.
Jego prześladowania przez SB stały się kanwą filmu Macieja Gawlikowskiego Zastraszyć księdza (2006).
Za swoje zasługi, 3 maja 2006 odznaczony przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
We wrześniu 2007 Rzecznik Praw Obywatelskich przyznał ks. Isakowiczowi-Zaleskiemu Nagrodę Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica "za odwagę w występowaniu w obronie podstawowych wartości i prawd nawet wbrew zdaniu i poglądom większości"[1].
Kawaler Orderu Uśmiechu (1997). Współpracownik "Tygodnika Powszechnego", laureat przyznawanego przez "TP" Medalu św. Jerzego. Od 2007 jest felietonistą Gazety Polskiej.
[edytuj] Lustracja duchowieństwa i kontrowersje
W lutym 2006 wystąpił z postulatem ujawnienia konfidentów SB działających wśród duchowieństwa archidiecezji krakowskiej. Sam badał dokumenty Służby Bezpieczeństwa, które jako poszkodowany otrzymał z Instytutu Pamięci Narodowej. Jego działania wywołały wiele dyskusji na temat lustracji w polskim Kościele oraz spotkały się z wrogością części środowisk kościelnych. Wielokrotnie bezskutecznie zwracał się do krakowskiej Kurii Metropolitalnej o zajęcie stanowiska i pomoc w opracowywaniu dokumentów. Po długim okresie oczekiwania metropolita krakowski, arcybiskup Stanisław Dziwisz zdecydował o powołaniu komisji "Pamięć i Troska", która miała zająć się problemem inwigilacji krakowskiego duchowieństwa w okresie PRL.
Jako zwolennik ujawnienia tajnych współpracowników SB działających w środowisku krakowskich duchownych, wobec dalszej bierności władz kościelnych oraz nowopowstałej komisji "Pamięć i Troska", planował przedstawienie wyników swojej pracy badawczej na konferencji prasowej, która odbyła się 31 maja 2006. Po zakazie zajmowania się kwestią współpracy duchownych z SB wydanym przez krakowską kurię (zastosowano wobec niego środki karne z działu sankcje kościelne – kanon 1339) zrezygnował z tego zamiaru mówiąc:
- Przyjmuję tę decyzję w duchu posłuszeństwa wobec metropolity, do którego zawsze miałem i mam szacunek.
22 czerwca 2006 odbyło się spotkanie księdza Zaleskiego z kardynałem Dziwiszem, po którym arcybiskup zapewnił, że ksiądz Zaleski może kontynuować swoje badania. Jednak kilka miesięcy później arcybiskup ponownie zdyscyplinował kapłana. 17 października ks. Isakowicz-Zaleski otrzymał od arcybiskupa polecenie powstrzymania się od publicznych wypowiedzi o kontaktach i współpracy niektórych duchownych ze Służbą Bezpieczeństwa. W opinii krakowskiej kurii ksiądz Isakowicz-Zaleski poważnie nadużył zaufania, a jego działalność wypacza obraz kapłana. Sam ksiądz ogłosił gotowość do podporządkowania się decyzji kurii. Jednocześnie decyzja władz archidiecezji wywołała wiele kontrowersji wśród obserwatorów i komentatorów życia Kościoła katolickiego w Polsce. 13 października 2006 ksiądz Isakowicz-Zaleski dowiedział się również, że wygasły jego uprawnienia duszpasterza Ormian, które jednak przywrócono mu miesiąc później.
Rezultatem badań prowadzonych przez księdza w oparciu o dokumenty zgromadzone przez IPN jest książka pt. "Księża wobec bezpieki na przykładzie diecezji krakowskiej" (ISBN 978-83-240-0803-2), która ukazała się 28 lutego 2007 nakładem wydawnictwa Znak. W książce tej, obok udokumentowanych przypadków współpracy księży diecezji krakowskiej z aparatem represji PRL, przedstawił przypadki heroicznego oporu i nie uleganiu presji SB, opisał także przypadki zerwania podjętej z SB współpracy oraz wspierania opozycji przez polskich duchownych katolickich. Za tę pracę w listopadzie 2007 ksiądz Zaleski otrzymał Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza.
Działania księdza Zaleskiego budzą duże emocje wewnątrz samego duchowieństwa – w odpowiedzi na jego walkę o dekomunizację Kościoła w Polsce prymas Józef Glemp nazwał go szukającym sensacji "nadUbowcem", za co później przepraszał. Sam Tadeusz Isakowicz-Zaleski uważa, że w Polsce istnieje wrogie mu lobby antylustracyjne reprezentowane jego zdaniem m.in. przez abpa Józefa Życińskiego, abpa Tadeusza Gocłowskiego i bpa Tadeusza Pieronka[potrzebne źródło].
[edytuj] Publikacje
- "Oblężenie" (1981) - tomik poezji wydany w podziemiu pod pseudonimem Jacek Partyka
- "Wspomnienia" (1985) - tomik poezji wydany w podziemiu pod pseudonimem Jan Kresowiak
- "Morze Czerwone" (1988) - tomik poezji wydany w podziemiu pod pseudonimem Jan Kresowiak
- "Świętych obcowanie" (1993) - tomik poezji
- "Słownik biograficzny księży ormiańskich i pochodzenia ormiańskiego w Polsce w latach 1750-2000" (2001)
- "Arcybiskup ormiański Izaak Mikołaj Isakowicz "Złotousty" : duszpasterz, społecznik i patriota 1824-1901" (2001)
- "Księża wobec bezpieki na przykładzie diecezji krakowskiej" (2007)
- "Moje życie nielegalne" (2008)
[edytuj] Przypisy
- ↑ ""Ks. Isakowicz-Zaleski dostał nagrodę RPO"", Gazeta Wyborcza, 29 września 2007 [dostęp 29 września 2007].
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego
- Wywiad z ks. Tadeuszem Isakowiczem-Zaleskim z 28 sierpnia 2006 r.
- Tygodnik Powszechny: Tadeusza Zaleskiego życie pod prąd
- Tygodnik Powszechny: Lepmy figurki z gliny
- Fundacja im. św. Brata Alberta
- Duszpasterstwo Ormian
- Wywiad z 23 lutego 2008
[edytuj] Źródła
- Leszek Kabłak-Ziembicki, Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, w: Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956-89, tom I (pod redakcją Jana Skórzyńskiego), Ośrodek "Karta", Warszawa 2000
