Unia Zachodnioeuropejska
Z Wikipedii
Western European Union Union de l'Europe Occidentale Unia Zachodnioeuropejska |
|||
|
|||
Data powstania | 22 października 1954 | ||
Członkowie • Członkowie stowarzyszeni • Obserwatorzy • Stowarzyszeni partnerzy |
Unia Zachodnioeuropejska (UZE) (ang. Western European Union - WEU) – została utworzona na mocy tzw. Układów Paryskich z 22 października 1954, które po zakończeniu procesu ratyfikacji weszły w życie 5 maja 1955 przekształcając tym samym powstałą w 1948 Unię Zachodnią grupującą Francję, Wielką Brytanię i kraje Beneluksu.
Z założenia miała pełnić wszystkie zasadnicze funkcje EWO poza integracyjną. Zrezygnowano więc - głównie za sprawą Wielkiej Brytanii – z ponadpaństwowego charakteru nowoutworzonej instytucji. Jednakże, podobnie jak w przypadku Traktatu Brukselskiego i ta organizacja nie odegrała znaczącej roli. Działania gospodarcze były bowiem podejmowane w ramach OEEC natomiast centrum aktywności wojskowej stało się NATO. Jednakże klauzula natychmiastowej i bezwarunkowej pomocy militarnej w wypadku agresji na któregoś z członków UZE a także każdej innej, jaką tylko państwa członkowskie dysponują, wykraczała daleko poza zobowiązania podjęte przez sojuszników w ramach NATO, gdzie artykuł 5 Traktatu Północnoatlantyckiego mówi, iż w razie ataku na któregoś z sojuszników państwo członkowskie paktu:
„ | udzieli pomocy Stronie lub Stronom tak napadniętym (…) podejmując (...) akcję, jaką uzna za konieczną, nie wyłączając użycia siły zbrojnej. | ” |
— artykuł 5 Traktatu Północnoatlantyckiego |
Mimo tego UZE stała się organizacją bez żadnych funkcji operacyjnych, która nie odegrała prawie żadnej roli z jednej strony nie chcąc dublować uprawnień NATO, z drugiej stając się faktycznie niezobowiązującym forum wymiany sprawozdań na temat potencjału sił narodowych, często i tak nieaktualnych. Obecnie w jej skład wchodzi 10 państw: Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Włochy, Grecja, Hiszpania i Portugalia, ponadto 6 państw posiada tzw. status członka stowarzyszonego, 7 - stowarzysznego partnera, a 5 - obserwatora.
UZE jest organizacją polityczno-obronną. Do momentu powstania UE nie odgrywała większej roli. Na mocy Traktatu o Unii Europejskiej uznano UZE za zbrojne ramię Wspólnoty, przyjmując jako dalekosiężny cel UE utworzenie wspólnej armii europejskiej. Jednakże w Traktacie z Nicei usunięto zapisy o UZE jako integralnej części unijnych procesów integracyjnych o charakterze polityczno-obronnym.
Obecnie stała się bardziej aktywna, czego przejawem było stworzenie Korpusu Europejskiego, zacieśnianie współpracy z NATO i zaproszenie do współpracy na prawach partnera stowarzyszonego państw stowarzyszonych z Unią Europejską i ubiegających się o członkostwo w tej organizacji.
1948 | 1952 | 1954 | 1958 | 1967 | 1987 | 1993 | 1999 | 2002 | 2003 | 2005 | ?2009? | |||||||
Wspólnoty Europejskie | UNIA EUROPEJSKA | |||||||||||||||||
Euratom | Euratom | F | Euratom | EURATOM | ||||||||||||||
EWWiS | EWWiS | I | EWWiS | |||||||||||||||
EWG | EWG | L | Wspólnota Europejska | |||||||||||||||
Wspólnoty Europejskie | A | Wymiar sprawiedliwości i sprawy wewn. |
UNIA EUROPEJSKA | |||||||||||||||
R | Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych |
|||||||||||||||||
Europejska Współpraca Polityczna | Y | Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa | ||||||||||||||||
Unia | ||||||||||||||||||
Unia Zachodnia | Unia Zachodnioeuropejska | Zachodnioeuropejska | Unia Zachodnioeuropejska | |||||||||||||||
Traktat brukselski | Traktat paryski | Układy paryskie | Traktaty rzymskie | Traktat fuzyjny | Jednolity Akt Europejski | Traktat z Maastricht | Traktat amsterdamski | Wygasa Traktat paryski | Traktat nicejski | Wygasa Układ paryski | Traktat lizboński | |||||||