Unia brzeska

Z Wikipedii

Unia brzeska - unia kościelna zawarta w roku 1596 między częścią biskupów prawosławnych Rzeczypospolitej Obojga Narodów a Kościołem katolickim na synodzie w Brześciu.

Miała na celu podporządkowanie Kościoła prawosławnego jurysdykcji papieskiej na terenach Rzeczpospolitej, przy zachowaniu przez Kościół prawosławny dotychczasowego obrządku. Jednakże tylko część hierarchii Kościoła prawosławnego podporządkowała się ustaleniom Unii Brzeskiej.

Bezpośrednią przyczyną zawarcia unii była chęć prze konwertowania na obrządek zachodni znacznej ludności państwa polskiego zamieszkującej kresy wschodnie. Już od początku XIV wieku trwały starania ze strony Kościoła katolickiego o poddanie tego wyznania pod zwierzchnictwo Rzymu. Idea unii była propagowana przez przybyłych do Polski w XVI w. jezuitów. Pisał o tym m.in. jezuita Piotr Skarga w swoim dziele O jedności Kościoła Bożego (1577).

W wyniku poparcia papieża Klemensa VIII, po długich negocjacjach, doszło do ogłoszenia i zatwierdzenia unii Kościołów na synodzie krajowym w Brześciu w 1596. Część wiernych prawosławnych na czele z ruskim kniaziem Konstantym Ostrogskim nie zaakceptowała warunków unii. W tym samym, 1596 r., został zwołany Sobór prawosławny, w skład którego weszli przeciwnicy unii na czele z biskupem przemyskim Michałem Kopysteńskim oraz biskupem lwowskim Gedeonem Bałabanem. Sobór ten potępił akt unii z Kościołem rzymskokatolickim i pozbawił hierarchów, którzy do niej przystąpili, święceń biskupich. Zaogniający się konflikt wkrótce pchnął przeciwników unii do przymierza z Księstwem Moskiewskim.

W wyniku unii powstał Kościół unicki. Unici zobowiązali się uznać dogmaty Kościoła katolickiego i zwierzchnictwo papieża, w zamian za to zachowali swój obrządek, kalendarz juliański i organizację kościelną.

[edytuj] Zobacz też

• Cerkiew prawosławna
• katolickie Kościoły wschodnie
• Ukraińska Cerkiew greckokatolicka
• Ukraiński Kościół Prawosławny
• Archieparchia przemysko-warszawska
• Bazylianie (świętego Jozafata)
• Eparchia wrocławsko-gdańska
• Kodeks kanonów Kościołów wschodnich
• Masakra bazylianów w Połocku 1705
• Metropolia kijowska

[edytuj] Bibliografia

• red. S. Alexandrowicz, Czterechsetlecie zawarcia Unii Brzeskiej 1596-1996, wyd. TNwT 1998.
• red. J. S. Gajek MIC, Leonard Górka SVD, Unia brzeska z perspektywy czterech stuleci, Lublin 1998.
• M. Hajduk, Unia Brzeska 1596,wyd.Bractwo prawosławne św. św. Cyryla i Metodego, Białystok 1995.
• O. Halecki, Od Unii Florenckiej do Unii Brzeskiej t.1/2, wyd. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 2003.
• P. Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Warszawa 1997.
• F. Koneczny, Polska między Wschodem a Zachodem
• B. Kumor, "Historia Kościoła" tom V, wydawnictwo KUL, Lublin 2004.
• K. Likowski, Unia brzeska (1596), Warszawa 1907.
• K. Lewicki, Książę Konstanty Ostrogski a unia brzeska 1596, Lwów 1933.
• W. A. Serczyk, Na płonącej Ukrainie, Warszawa 1998-99.
• J. Tazbir, Reformacja, kontrreformacja, tolerancja, Wrocław, 1996.
• N. Zernov, Wschodnie chrześcijaństwo, wydanie polskie – Instytut Wydawniczy Pax 1967.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Unia brzeska i sytuacja prawosławia w czasie powstania Chmielnickiego
• Dzieje rzymskokatolickiego Kościoła na Ukrainie
• Artykuł Macieja Giertycha: Unia Brzeska
• Jerzy Lojek Kalendarz Historyczny, Alfa 1994
• Dążenie do jedności religijnej mieszkańców Rzeczypospolitej
• Ryszard Jarocki, Unici – siła tradycji