Władysław Bartoszewski

Z Wikipedii

Władysław Bartoszewski
Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1922 Warszawa
Minister spraw zagranicznych
Okres urzędowania	od 7 marca 1995 do 22 grudnia 1995
Poprzednik	Andrzej Olechowski
Następca	Dariusz Rosati
Minister spraw zagranicznych
Okres urzędowania	od 30 czerwca 2000 do 19 października 2001
Poprzednik	Bronisław Geremek
Następca	Włodzimierz Cimoszewicz
senator IV kadencji
Przynależność polityczna	Unia Wolności
Okres urzędowania	od 20 października 1997 do 18 października 2001
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Kolekcja cytatów w Wikicytatach

Władysław Bartoszewski (ur. 19 lutego 1922 w Warszawie) – polski polityk, działacz społeczny, historyk, profesor^[1], dziennikarz, pisarz, więzień Auschwitz, żołnierz Armii Krajowej, działacz Polskiego Państwa Podziemnego, uczestnik powstania warszawskiego, dwukrotnie minister spraw zagranicznych, senator IV kadencji, kawaler Orderu Orła Białego, honorowy obywatel państwa Izrael.

Spis treści 1 Wykształcenie 2 Działalność 2.1 II wojna światowa i okupacja 2.2 Polska Ludowa 2.2.1 Okres stalinowski 2.2.2 Działalność publicystyczna, literacka i naukowa 2.2.3 Działalność opozycyjna 2.3 III Rzeczpospolita 2.3.1 Dyplomata i polityk 2.3.2 Działalność społeczna i naukowa 3 Publikacje 4 Nagrody, odznaczenia i wyróżnienia 5 Przypisy 6 Bibliografia 7 Zobacz też 8 Linki zewnętrzne

Wykształcenie

Absolwent Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Warszawie (1937) oraz Liceum Humanistycznego Towarzystwa Wychowawczo-Oświatowego "Przyszłość" w Warszawie. Maturę zdał w 1939. Od października 1941 do początku 1944 studiował polonistykę na tajnym Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W grudniu 1948 został przyjęty na trzeci rok polonistyki na Wydziale Humanistycznym UW. Studia zostały przerwane aresztowaniem w grudniu 1949 i pięcioletnim pobytem w więzieniu. W listopadzie 1958 został przyjęty na studia polonistyczne na Wydziale Filologicznym UW w trybie eksternistycznym. Złożył na ręce prof. Juliana Krzyżanowskiego pracę magisterską, jednak decyzją rektora UW został w październiku 1962 skreślony z listy studentów. Posiada tytuł profesorski^[1] nadany mu decyzją rządu Bawarii, gdzie wykładał na uniwersytetach w latach 1983-1990.

Działalność

II wojna światowa i okupacja

We wrześniu 1939 uczestniczył w cywilnej obronie Warszawy jako noszowy. Od maja 1940 pracował w administracji Przychodni Społecznej nr 1 Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

19 września 1940 został zatrzymany na Żoliborzu w masowej obławie zorganizowanej przez hitlerowców. Od 22 września 1940 więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau (numer obozowy 4 427). Z obozu został zwolniony 8 kwietnia 1941 dzięki działaniom Polskiego Czerwonego Krzyża.

Po opuszczeniu obozu nawiązał kontakt ze Związkiem Walki Zbrojnej. Wydziałowi Informacji Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK przekazał w lecie 1941 sprawozdanie ze swojego pobytu w obozie. W lecie 1942 włączył się w działalność Frontu Odrodzenia Polski – konspiracyjnej katolickiej organizacji społeczno-wychowawczej i charytatywnej, kierowanej przez Zofię Kossak.

W sierpniu 1942 został żołnierzem Armii Krajowej. Pracował jako referent w Podwydziale "P" Wydziału Informacji Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK pod pseudonimem "Teofil" (inspiracją dla przyjęcia pseudonimu była postać Teofila Grodzickiego - bohatera powieści Jana Parandowskiego Niebo w płomieniach). W dwuosobowym referacie "P-1" Podwydziału "P" współpracował z Kazimierzem Moczarskim. Od września 1942 zaangażował się z ramienia FOP w działalność Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom "Żegota" (od 4 grudnia 1942 działającego jako Rada Pomocy Żydom "Żegota" przy Delegacie Rządu RP na Kraj), był członkiem "Żegoty" do wybuchu powstania warszawskiego.

Od listopada 1942 do września 1943 pracował jako sekretarz redakcji katolickiego miesięcznika "Prawda" – organu prasowego FOP, zaś od jesieni 1942 do wiosny 1944 był redaktorem naczelnym katolickiego miesięcznika "Prawda Młodych", związanego z FOP, a skierowanego do młodzieży akademickiej i licealnej.

W listopadzie 1942 został zastępcą kierownika Komórki Więziennej Wydziału Bezpieczeństwa Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu na Kraj, która zajmowała się organizowaniem pomocy dla więźniów, m.in. osadzonych na Pawiaku. W lutym 1943 rozpoczął pracę na stanowisku referenta informacyjnego i zastępcy kierownika Referatu Żydowskiego Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu na Kraj Witolda Bieńkowskiego ps. Wencki^[2]. W ramach działalności w "Żegocie" i Referacie Żydowskim zajmował się współorganizowaniem pomocy dla uczestników powstania w getcie warszawskim w kwietniu 1943.

Od 1 sierpnia 1944 uczestniczył w powstaniu warszawskim. Był adiutantem dowódcy placówki informacyjno-radiowej "Asma" i redaktorem naczelnym czasopisma "Wiadomości z Miasta i Wiadomości Radiowe". 20 września został rozkazem komendanta Okręgu Warszawa AK gen. Antoniego Chruściela "Montera" odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (na wniosek szefa Biura Informacji i Propagandy KG AK płk. Jana Rzepeckiego). 1 października mianowany przez dowódcę AK gen. Tadeusza Komorowskiego "Bora" na stopień podporucznika (również na wniosek Rzepeckiego). 4 października odznaczony Krzyżem Walecznych.

Warszawę opuścił 7 października 1944. Działalność konspiracyjną kontynuował w Biurze Informacji i Propagandy KG AK w Krakowie. Od listopada 1944 do stycznia 1945 pełnił funkcję sekretarza redakcji "Biuletynu Informacyjnego". Pod koniec lutego 1945 powrócił do Warszawy, gdzie rozpoczął służbę w pionie informacyjno-propagandowym organizacji "Nie".

Polska Ludowa

Okres stalinowski

Od maja do sierpnia 1945 służył w Oddziale VI sztabu Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (ds. informacji i propagandy). Jego przełożonym był Kazimierz Moczarski. 10 października 1945 przed Komisją Likwidacyjną AK Obszaru Centralnego ujawnił fakt służby w AK.

Jesienią 1945 podjął współpracę z Instytutem Pamięci Narodowej przy Prezydium Rady Ministrów oraz z Główną Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, w czym bardzo pomocne okazywały się zebrane przez niego w okresie okupacji informacje o zbrodniach hitlerowskich, sytuacji w obozach koncentracyjnych i więzieniach oraz o zagładzie Żydów.

W lutym 1946 rozpoczął pracę w redakcji "Gazety Ludowej" (centralnego organu prasowego PSL Stanisława Mikołajczyka). Wkrótce wstąpił w szeregi PSL, które było w tym czasie jedynym liczącym się ugrupowaniem opozycyjnym wobec władz komunistycznych. W tekstach publikowanych w "Gazecie Ludowej" przypominał wybitne postaci Polskiego Państwa Podziemnego (wywiad ze Stefanem Korbońskim, sprawozdanie z pogrzebu Jana Piekałkiewicza) i wydarzenia związane z walką o wyzwolenie kraju (cykl szkiców o powstaniu warszawskim pt. Dzień walczącej stolicy).

W związku z działalnością w opozycyjnym PSL został wkrótce poddany represjom przez organy bezpieczeństwa. 15 listopada 1946 pod fałszywym zarzutem szpiegostwa został aresztowany i uwięziony w siedzibie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. W grudniu przeniesiono go do więzienia przy ul. Rakowieckiej, skąd został zwolniony 10 kwietnia 1948, dzięki pomocy pracującej w Ministerstwie Sprawiedliwości Zofii Rudnickiej, byłej kierowniczki biura "Żegoty". Ponownie aresztowano go 14 grudnia 1949. Więziony był w budynku MBP oraz w więzieniu przy Rakowieckiej. 29 maja 1952 został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę 8 lat pozbawienia wolności za szpiegostwo. Akt oskarżenia podpisała ppłk Helena Wolińska^[3]. W kwietniu 1954 przeniesiono go do więzienia w Rawiczu, a w czerwcu do więzienia w Raciborzu. Ze względu na zły stan zdrowia został w sierpniu 1954 zwolniony na roczną przerwę w odbywaniu kary. 2 marca 1955 orzeczeniem Najwyższego Sądu Wojskowego został uznany za niesłusznie skazanego.

Działalność publicystyczna, literacka i naukowa

Po zwolnieniu z więzienia i uznaniu go za niesłusznie skazanego powrócił do działalności publicystycznej. Od sierpnia 1955 kierował redakcją wydawnictw fachowych Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Od lipca 1956 publikował teksty w tygodniku "Stolica", od stycznia 1957 był członkiem redakcji, a od lata 1958 do grudnia 1960 był sekretarzem redakcji tamże. W sierpniu 1957 podjął współpracę z "Tygodnikiem Powszechnym".

18 kwietnia 1963 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za pomoc udzielaną Żydom w trakcie wojny (na wniosek Żydowskiego Instytutu Historycznego). Od września do listopada 1963 przebywał w Izraelu na zaproszenie Instytutu Yad Vashem, gdzie w imieniu Rady Pomocy Żydom "Żegota" odebrał dyplom Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata otrzymał w 1966).

Od listopada do grudnia 1963 przebywał w Austrii, gdzie nawiązał liczne kontakty z austriackimi środowiskami intelektualnymi i politycznymi. W listopadzie 1963 rozpoczął współpracę z Radiem Wolna Europa. W kolejnych latach podróżował także do RFN, Wielkiej Brytanii, Włoch, Izraela, a także do USA, gdzie kontaktował się zwłaszcza z przedstawicielami polskiej emigracji (m.in. z Janem Nowakiem-Jeziorańskim, Adamem i Lidią Ciołkoszami, Janem Karskim, Czesławem Miłoszem czy Gustawem Herlingiem-Grudzińskim).

Od 1969 do 1973 był prezesem Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Książki, a w grudniu 1969 został wybrany do Zarządu Polskiego PEN Clubu. Między 1972 a 1983 pełnił funkcję sekretarza generalnego polskiego PEN Clubu.

W latach 1973-1982 i 1984-1985 prowadził, jako starszy wykładowca (odpowiednik zastępcy profesora), wykłady historii najnowszej (ze szczególnym uwzględnieniem wojny i okupacji) w Katedrze Historii Nowożytnej Polski na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Był czynnym uczestnikiem I Kongresu Kultury Polskiej 11 i 12 grudnia 1981, przerwanego przez wprowadzenie stanu wojennego. Od lipca 1982 wchodził w skład zespołu "Tygodnika Powszechnego" (zrezygnował w grudniu 2007 po zmianach personalnych w redakcji pisma). W latach 1983-1984 i 1986-1988 gościł z wykładami w Instytucie Nauk Politycznych Wydziału Nauk Społecznych Ludwig-Maximilian Universität w Monachium (na tej uczelni także w Instytucie Nauki o Mediach w latach 1989-1990). Rząd Bawarii przyznał mu tytuł naukowy profesora. W roku akademickim 1985-1986 wykładał na Wydziale Historii i Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Eichstätt w RFN. W 1984 otrzymał doktorat honoris causa Hebrew College w Baltimore (USA) oraz dyplom uznania American Jewish Committee w Nowym Jorku. Od maja 1984 członek rzeczywisty Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Od 1986 jeden z wiceprezesów Instytutu dla Studiów Polsko-Żydowskich w Oksfordzie. W 1986 został przez Prezydenta RP na emigracji, Edwarda Raczyńskiego, odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Od 1988 do 1989 wykładał w Katedrze Nauk Politycznych na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Augsburgu.

Uczestniczył w wielu międzynarodowych konferencjach i sympozjach poświęconych problematyce II wojny światowej, zagłady Żydów, stosunków polsko-niemieckich i polsko-żydowskich oraz roli intelektualistów w polityce. Wygłosił szereg odczytów i referatów na różnorodnych forach międzynarodowych.

Działalność opozycyjna

W 1970 w związku z aktywną działalnością opozycyjną i licznymi kontaktami w krajach zachodnich został objęty zakazem druku w Polsce (do jesieni 1974) oraz poddany innym represjom (rewizje, odmowy wydania paszportu, rozpowszechnianie fałszywek). W 1974 zaangażował się w działalność zmierzającą do ułaskawienia skazanych członków organizacji "Ruch" (m.in. Stefana Niesiołowskiego, Andrzeja i Benedykta Czumów). Współpracował z Polskim Porozumieniem Niepodległościowym. W styczniu 1976 był jednym z pierwszych sygnatariuszy listu intelektualistów protestujących przeciwko zmianom w Konstytucji PRL. Od 1978 brał udział w tworzeniu Towarzystwa Kursów Naukowych i wykładał w tajnym Uniwersytecie Latającym.

21 sierpnia 1980 podpisał list intelektualistów do strajkujących robotników Wybrzeża. W latach 1980-1981 był członkiem NSZZ "Solidarność". W grudniu 1980 znalazł się wśród założycieli Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania przy Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność". Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 został internowany – początkowo w areszcie na Białołęce, a następnie w ośrodku internowania w Jaworzu na poligonie drawskim. Z internowania został zwolniony 28 kwietnia 1982, dzięki wsparciu udzielonemu przez krajowe i zagraniczne środowiska intelektualistów.

III Rzeczpospolita

Dyplomata i polityk

Od września 1990 do marca 1995 pełnił funkcję ambasadora RP w Austrii. W 1995 zajmował urząd ministra spraw zagranicznych w rządzie Józefa Oleksego (jako tzw. minister prezydencki desygnowany przez Lecha Wałęsę).

W Bonn 28 kwietnia 1995 jako jedyny zagraniczny mówca wystąpił z ponad godzinnym przemówieniem podczas uroczystej sesji Bundestagu i Bundesratu z okazji 50. rocznicy zakończenia II wojny światowej.

22 grudnia 1995 podał się do dymisji w związku z zakończeniem pełnienia funkcji prezydenta przez Lecha Wałęsę. Ponownie sprawował urząd szefa dyplomacji od lipca 2000 do października 2001 w rządzie Jerzego Buzka. W latach 1997-2001 zasiadał w Senacie IV kadencji. Został wybrany z listy Unii Wolności w województwie warszawskim. Przewodniczył Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Integracji Europejskiej; jako Marszałek Senior przewodniczył inauguracyjnemu posiedzeniu Senatu.

5 lipca 2006 podpisał list otwarty ministrów spraw zagranicznych III RP, krytykujących odwołanie szczytu Trójkąta Weimarskiego. Szczyt z udziałem prezydenta Polski, Francji i Niemiec, został odwołany na krótko przed terminem oficjalnie z powodu choroby Lecha Kaczyńskiego. Publikacja listu wywołała wzburzenie polityków rządzącej koalicji oraz samego prezydenta^[4].

9 października 2007 został przewodniczącym komitetu honorowego Platformy Obywatelskiej przed przedterminowymi wyborami parlamentarnymi w 2007. W czasie kampanii wyborczej i tuż po niej wygłosił szereg ostrych, krytycznych wypowiedzi nt. rządzącej partii Prawo i Sprawiedliwość, a w szczególności o prowadzonej przez rząd Jarosława Kaczyńskiego polityce zagranicznej^[5][6][7][8].

20 listopada 2007 został przez premiera Donalda Tuska powołany na sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i pełnomocnika ds. relacji międzynarodowych^[9].

Działalność społeczna i naukowa

Od listopada 1990 był przewodniczącym Międzynarodowej Rady Państwowego Muzeum w Oświęcimiu. W latach 1991-1995 członek Rady ds. Stosunków Polsko-Żydowskich przy Prezydencie RP. Od marca 1995 był wiceprezesem Polskiego PEN Clubu, od 2001 jest jego prezesem.

Od czerwca 2001 jest przewodniczącym Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Jest także przewodniczącym Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej przy Premierze Rządu RP. 27 stycznia 2005 w 60. rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau przemawiał na oficjalnych uroczystościach rocznicowych jako przedstawiciel polskich więźniów obozu.

Od wielu lat jest konsekwentnym orędownikiem pojednania polsko-żydowskiego oraz polsko-niemieckiego, a jednocześnie przez swoją działalność publicystyczną i naukową dba o zachowanie pamięci o dziedzictwie Polskiego Państwa Podziemnego, powstania warszawskiego oraz o zbrodniach totalitaryzmów nazistowskiego i komunistycznego.

Od 26 stycznia do 29 czerwca 2006 był przewodniczącym rady nadzorczej PLL LOT. W latach 2002-2006 przewodniczący, a obecnie honorowy przewodniczący Rady Fundacji Centrum Twórczości Narodowej. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Przewodniczył również Radzie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Z funkcji tej zrezygnował 29 sierpnia 2006 protestując w ten sposób przeciwko oskarżeniom sformułowanym przez wiceministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza, jakoby większość z dotychczasowych ministrów spraw zagranicznych III RP była agentami sowieckich służb specjalnych, a także przeciwko brakowi reakcji minister Anny Fotygi na tę wypowiedź^[10].

Publikacje

Jest autorem ok. 40 książek i prawie 1500 artykułów, głównie na temat okupacji niemieckiej, m.in.:

• Konspiracyjne Varsaviana poetyckie 1939-1944: zarys informacyjny (Warszawa 1962)
• Organizacja małego sabotażu "Wawer" w Warszawie (1940-1944) (1966)
• Die polnische Untergrundpresse in den Jahren 1939 bis 1945 (Druckerei und Verlagsanstalt, Konstancja 1967)
• Ten jest z Ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939-1945 (oprac. wspólnie z Zofią Lewinówną; Znak 1967, 1969)
• Warszawski pierścień śmierci 1939-1944 (1967, 1970; ponadto wydania w języku angielskim 1968 i niemieckim 1970)
• Kronika wydarzeń w Warszawie 1939-1949 (oprac.; wespół z Bogdanem Brzezińskim i Leszkiem Moczulskim; Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1970)
• Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim. Prasa, druki ulotne i inne publikacje powstańcze t. I-III (oprac.; praca zbiorowa; Państwowy Instytut Wydawniczy 1974)
• 1859 dni Warszawy (szkic wstępny: Aleksander Gieysztor; bibliogr. prac W. Bartoszewskiego - Zofia Steczowicz-Sajderowa; indeks Zofia Bartoszewska; Znak 1974; wydanie 2 uzupełnione: 1984, ISBN 83-7006-152-4)
• Polskie Państwo Podziemne (inauguracyjny wykład TKN wygłoszony w Warszawie 2 XI 1979; II obieg; Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWa 1979, 1980; OW "Solidarność" MKZ, Wrocław 1981; Komitet Wyzwolenia Społecznego 1981; Agencja Informacyjna Solidarności Walczącej, Lublin 1985)
• Los Żydów Warszawy 1939-1943. W czterdziestą rocznicę powstania w getcie warszawskim (Puls, Londyn 1983; Bez Cięć 1985 [II obieg]; Międzyzakładowa Struktura "Solidarności" 1985 [II obieg]; wydanie 2 poprawione i rozszerzone: Puls 1988, ISBN 0-907587-38-0; Fakt, Łódź 1989 [II obieg])
• Das Warschauer Getto wie es wirklich war. Zeugenbericht eines Christen (1983; także wydanie amerykańskie i angielskie)
• Herbst der Hoffnungen: es lohnt sich, anständig zu sein (Herder 1983, ISBN 3-451-19958-0; 1984, ISBN 3-451-19958-0; 1986, ISBN 3-451-19958-0)
• Jesień nadziei: warto być przyzwoitym (II obieg; tł. z wydania zach.-niem.; posłowie Reinholda Lehmanna; [Lublin]: Spotkania 1984, 1986)
• Dni walczącej stolicy. Kronika Powstania Warszawskiego (Aneks, Londyn 1984; Krąg, Warszawa 1984 [II obieg]; Alfa 1989, ISBN 83-7001-283-3; Świat Książki 2004, ISBN 83-7391-679-2)
• Metody i praktyki Bezpieki w pierwszym dziesięcioleciu PRL (pod pseud. Jan Kowalski; II obieg; Grupy Polityczne "Wola", Ogólnopolski Komitet Oporu Robotników "Solidarność" 1985; Biuletyn Łódzki 1985; Apel 1986; Rota 1986)
• Aus der Geschichte lernen? Aufsätze und Reden zur Kriegs- und Nachkriegsgeschichte Polens (przedmowa: Stanisław Lem; Deutscher Taschenbuch, Monachium 1986)
• Syndykat zbrodni (pod pseudonimem "ZZZ"; 1986)
• Uns ein vergossenes Blut. Juden und Polen in der Zeit der Endlösung (1987)
• Na drodze do niepodległości (Editions Spotkania, Paryż 1987, ISBN 28-69-022-3)
• Polen und Juden in der Zeit der "Endlösung" (Informationszentrum im Dienste der christlich-jüdischen Verständigung, Wiedeń 1990, ISBN 0-919581-32-3)
• Warto być przyzwoitym. szkic do pamiętnika (II obieg; CDN 1988)
• Warto być przyzwoitym. Teksty osobiste i nieosobiste (Polskie tłumaczenie książki pt.: Herbst der Hoffnungen: es lohnt sich, anständig zu sein; Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze 1990, ISBN 83-7033-104-1; wydanie 2 zmienione: 2005, ISBN 83-7033-545-4)
• Kein Frieden ohne Freiheit. Betrachtungen eines Zeitzeugen am Ende des Jahrhunderts (2000)
• Ponad podziałami. Wybrane przemówienia i wywiady - lipiec-grudzień 2000 (Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2001, ISBN 83-907665-7-4)
• Wspólna europejska odpowiedzialność. Wybrane przemówienia i wywiady, styczeń-lipiec 2001 (Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2001, ISBN 83-915698-1-0)
• Moja Jerozolima, mój Izrael. Władysław Bartoszewski w rozmowie z Joanną Szwedowską (posłowie: Andrzej Paczkowski; Rosner i Wspólnicy 2005, ISBN 83-89217-66-X)
• Und reiß uns den Hass aus der Seele (Deutsch-Polnischer Verlag 2005, ISBN 83-86653-18-3)
• Władysław Bartoszewski: wywiad-rzeka (rozmowy z Michałem Komarem; Świat Książki 2006, ISBN 83-247-0441-8)
• Dziennik z internowania. Jaworze 15.12.1981 – 19.04.1982 (Świat Książki 2006, ISBN 83-247-0555-8)
• Pisma wybrane 1942-1957, Tom I (Universitas 2007, ISBN 978-83-242-0698-8)
• Pisma wybrane 1958-1968, Tom II (Universitas 2007, ISBN 978-83-242-0773-2)
• ...mimo wszystko. Wywiadu rzeki księga druga (rozmowy z Michałem Komarem; Świat Książki 2008, ISBN 978-83-247-0973-1, Nr 6264)
• Opuszczeni bohaterowie Powstania Warszawskiego (Biały Kruk 2008; fotografie Adama Bujaka i Eugeniusza Lokajskiego; ISBN 978-83-7553-020-9)

Nagrody, odznaczenia i wyróżnienia

• Order Orła Białego (1995),
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (Londyn, 1986)
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN (2001, za pracę na rzecz pojednania między Polakami, Niemcami i Żydami)
• Order św. Grzegorza Wielkiego (najwyższe papieskie odznaczenie przyznawane osobom świeckim)
• Krzyż Wielki Zakonu Rycerskiego i Szpitalnego św. Łazarza z Jerozolimy
• Wielki Krzyż Estoński Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej
• Austriacki Krzyż Honorowy za Naukę i Sztukę I klasy
• Nagroda Klubu Krzywego Koła (9 stycznia 1962)
• Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku (26 stycznia 1968)
• Nagroda tygodnika "Polityka" w dziedzinie najnowszej historii Polski (odebrana 10 maja 1968)
• Nagroda Herdera (Wiedeń, 1983)
• Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich (1986)
• Nagroda "Internationaler Brückepreis der Europastadt Görlitz/Zgorzelec" (2002)
• Dyplom Nagrody Europy Środkowej (Wiedeń, 14 grudnia 1994)
• Dyplom Nagrody Św. Wincentego (odebrany 28 września 1995 w Chicago)
• Nagroda im. Heinricha Braunsa, przyznana przez biskupa Essen Huberta Luthe (26 października 1996^[11]
• Złoty Medal Stresemanna (nadany 15 listopada 1996 w Moguncji)
• Nagroda Kisiela w 1995
• Dyplom honorowego obywatela Państwa Izrael (15 lipca 1991)
• Doktoraty honoris causa kilku uniwersytetów (PUNO – Londyn 1981, Hebrew College – Baltimore, USA 1984, Uniwersytetu Wrocławskiego – 1994, Uniwersytetu Phillipa w Marburgu – 2001, Warszawskiego – 22 listopada 2002, Gdańskiego – 29 września 2005, KUL – 29 stycznia 2008, Uniwersytetu Opolskiego – 10 marca 2008, Uniwersytetu Hajfy – 4 czerwca 2008)
• Tytuły honorowego obywatela Warszawy, Gdyni, Wrocławia, Gdańska, Szczecina, Sopotu, Dolnego Śląska
• Super Wiktor 2007 za całokształt osiągnięć

Przypisy

1. ↑ ^{1,0 1,1} Rząd Bawarii nadał mu w 1983 roku tytuł profesora (z uzasadnienia nadania przez Radę Miejską Wrocławia tytułu "Civitate Wratislaviensi Donatus")
2. ↑ Andrzej Krasnowolski "Żegota" - konspiracyjna Rada Pomocy Żydom w okupowanej Polsce 1942-1945
3. ↑ Władysław Bartoszewski: Podpis ppłk Wolińskiej figuruje na moim akcie oskarżenia czerwonym ołówkiem. Zatwierdzając akt oskarżenia wobec mnie, wiedziała, że jestem współzałożycielem Żegoty. Jestem przykładem, że tłumaczenia pewnych ludzi wokół Wolińskiej i jej samej, że trwa wokół niej jakaś antysemicka akcja, są bzdurą [1]
4. ↑ Prezydent: Ten list źle świadczy o ministrach, portal gazeta.pl z 7 lipca 2006
5. ↑ "Bartoszewski: Nie wierzcie frustratom i dewiantom!", gazeta.pl, 29 września 2007 [dostęp 21 lutego 2008] (polski).
6. ↑ "Bartoszewski: PiS szmaci III Rzeczpospolitą", tvn24.pl, 18 października 2007 [dostęp 21 lutego 2008] (polski).
7. ↑ Władysław Bartoszewski. "Bartoszewski: Nie chcę Polski, której musiałbym się wstydzić", dziennik.pl, 22 października 2007 [dostęp 21 lutego 2008] (polski).
8. ↑ Władysław Bartoszewski. "Bartoszewski: Sikorskiemu bez obaw pożyczyłbym pieniądze", dziennik.pl, 5 listopada 2007 [dostęp 21 lutego 2008] (polski).
9. ↑ Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - komunikat personalny
10. ↑ Bartoszewski dla Gazeta.pl: Tylko Sikorski do mnie zadzwonił, portal gazeta.pl z 29 sierpnia 2006
11. ↑ Nagroda wywołała protest grupy profesorów KUL z prof. Ryszardem Benderem na czele.

Bibliografia

• Andrzej Krzysztof Kunert (red.), Władysław Bartoszewski. Życie i twórczość, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 1999 (glosa wstępna Aleksandra Gieysztora, zawiera m.in. kalendarium działalności publicznej oraz wykaz publikacji).
• Michał Komar, Władysław Bartoszewski. Wywiad rzeka, Świat Książki, Warszawa 2006.

Zobacz też

• Wanda Makuch-Korulska

Linki zewnętrzne

• Władysław Bartoszewski – strona oficjalna
• Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa
• Międzynarodowa Rada Oświęcimska