Warszawska Straż Ogniowa

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Należy w nim poprawić: rozbudować.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

[edytuj] Kalendarium dziejów

23 grudnia 1834 r.
Rada Administracyjna Królestwa Polskiego podejmuje decyzję o powołaniu do życia Straży Ogniowej w Warszawie. Jako wzór organizacyjny przyjęto Petersburską Straż Ogniową.

6 lutego 1835 r.
Pierwszym naczelnikiem mianowany zostaje, Polak z pochodzenia, ppłk Jan Robosz, który rozpoczyna organizowanie straży. W pracach tych pomagają mu, poproszeni przez niego, brandmajster Petersburskiej Straży Ogniowej Michał Skorupski i Tomasz Piklikiewicz, intendent zlikwidowanego Magazynu Karowego w Warszawie.

1 stycznia 1836 r.
Straż rozpoczyna oficjalną służbę, po wcześniejszym wyszkoleniu i uformowaniu. Oprócz gaszenia pożarów ma ona obowiązek czyścić kominy i sprzątać ulice w mieście. Cała straż podzielona została na cztery oddziały, rozlokowane w czterech punktach miasta. Oddział I zajął część obszernego budynku po byłych koszarach artylerii konnej gwardii zbudowanego ok. 1777 r przez Marszałka Bielińskiego na potrzeby Magazynu Karowego, przy ul. Nalewki 3. Oddział II ulokowany został na tyłach gmachu Ratusza przy Placu Teatralnym. Oddział III znalazł się w drewnianych zabudowaniach przy Nowym Świecie 14 (róg Alei Jerozolimskiej). Wreszcie Oddział IV, zlokalizowany na Pradze, zajął drewniane zabudowania przy ul. Brukowej róg Szerokiej(obecnie Okrzei - Jagiellońska).

1841 r.
Następuje zmiana dotychczasowej nazwy Straż Ogniowa w Warszawie na Warszawska Straż Ogniowa (WSO).

1851 r.
Rada Administracyjna podejmuje decyzję o utworzeniu jeszcze jednego oddziału WSO. Nadano mu numer IV, a oddziałowi praskiemu zmieniono numer na V. Nowy oddział zostaje ulokowany w byłych koszarach Mirowskich przy ul. Chłodnej 3.

1864 r.
WSO otrzymuje do eksploatacji pierwszą sikawkę parową produkcji firmy F. Shand, Mason and Co. z Londynu.

1865 r.
Kolejne dwie sikawki parowe firmy F. Shand, Mason and Co. trafiają do służby.

1869 r.
Przeprowadzona zostaje pierwsza próba z gaśnicą na kwas węglowy (pomysłu Dicka).

1872 r.
W wyniku ciężkiego wypadku umiera naczelnik płk Urban Majewski. Jego miejsce zajmuje Rosjanin, płk Jan Anienkow. Od tego momentu, aż do I wojny światowej, stanowisko to będą piastować wyłącznie Rosjanie.

1873 r.
III Oddział przenosi się na Nowy Świat 6 do kamienicy odkupionej od Towarzystwa Dobroczynności w Warszawie. Na podwórzu staje wieża obserwacyjna - czatownia. Budynek i wieża zostały zburzone w latach 50. prze budowie "Białego Domu".

1887 r.
Przy WSO powstaje pierwsza orkiestra strażacka.

1878 r.
V Oddział przenosi się do nowego obiektu przy Spornej 2 (obecnie Marcinkowskiego) wybudowanego staraniem Prezydenta Warszawy Sokratesa Starynkiewicza specjalnie na potrzeby straży. Budynek istnieje do dziś. Wieżę rozebrano w 1954 r.

1906 r.
Wprowadzone zostają do użytku, podczas akcji gaśniczych, ochronne ubrania azbestowe.

1911 r.
WSO otrzymuje pierwszą drabinę mechaniczną MAGIRUS

1914 r.
Pierwszy samochód f-my Büssing - niestety tylko wypożyczony na próby.

lipiec 1915 r.
Rosjanie wywożą z Warszawy cały sprzęt Warszawskiej Straży Ogniowej oraz ewakuują większość strażaków. Część ucieka i powraca do miasta.

4 września 1915 r.
Komendantem WSO zostaje inż. Józef Tuliszkowski - jeden z najwybitniejszych pożarników polskich.

1916 r.
Wprowadzenie do służby pierwszego samochodu pożarniczego z motopompą m-ki Hans Lloyd. Nadanie sztandaru z okazji 80-lecia WSO.

1918 r.
Wraca do Warszawy i zostaje mianowany Komendantem WSO kpt. Józef Hłasko. Wywieziony w 1915 r. do Moskwy wraz ze strażą, gdzie był jej komendantem. Przedtem przez 20 lat był dowódcą początkowo IV a później I Oddziału WSO.

1920 r.
Decyzją ministra spraw wewnętrznych WSO zostaje upaństwowiona. Jednak magistrat Warszawy zaskarża tę decyzję i uzyskuje jej odwołanie. WSO pozostaje strażą miejską.

1928 r.
Skreślenie z inwentarza wozów konnych i sprzętu stajennego. WSO jest całkowicie zmotoryzowana.

1936 r.
III Oddział przenosi się do nowej siedziby przy ul. Polnej 1, gdzie ma siedzibę do dzisiaj. Również przenosi się tutaj Komenda WSO z Nalewek.

1939 r.
W obronie Warszawy biorą udział strażacy WSO, Łódzkiej Straży Pożarnej, Ochotniczych Straży Pożarnych z Brzezin, Ozorkowa, Zakładów Schlossera w Ozorkowie oraz OSP z Nieszawy. Straty - 30 zabitych i ok. 50 rannych. W grudniu zawiązany zostaje Strażacko Ruch Oporu 'Skała'.

[edytuj] Skład osobowy

Naczelnicy Warszawskiej Straży Ogniowej latach 1836-1915
stopień, Imię i Nazwisko	narodowość	data mianowania	data zwolnienia
ppłk Jan Robosz	Polak	6.02.1835	31.12.1843
ppłk Karol Nolken	Polak	1.01.1844	20.03.1850
płk Aleksander Hauke	Polak	20.03.1850	20.12.1859
płk Jan Demonkel¹	Polak	20.12.1859	1.10.1861
płk Urban Majewski	Polak	21.10.1861	3.03.1872
płk Iwan Anienkow	Rosjanin	3.04.1872	2.06.1879
płk Włodzimierz Onypryjenko	Rosjanin	2.06.1879	1.05.1886
ppłk Włodzimierz Curikow²	Rosjanin	1.06.1886	21.04.1888
płk Sergiusz Curikow³	Rosjanin	21.04.1888	1.03.1891
płk Mikołaj Popławko	Rosjanin	30.08.1892	20.12.1905
płk Anatol Sudrawski⁴	Rosjanin	21.12.1905	1.08.1908
ppłk Edward Łund⁵	Szwed zruszczony	1.08.1908	4.08.1915

1 mianowany warszawskim oberpolicmajstrem ze względu na popularność straży ogniowej

2 wystąpił z powodu nie poddania się zarządzeniom oberpolicmajstra Klejgesa zwalniającego brandmajstrów Polaków

3 brat Włodzimierza. Wystąpił ze służby z tych samych powodów

4 Zawieszony w czynnościach i aresztowany za nadużycia

5 Przed objęciem służby w Warszawie był naczelnikiem straży w Odessie

Komendanci Warszawskiej Straży Ogniowej latach 1915-1944
Stopień, imię, nazwisko	Data rozpoczęcia służby	Data zakończenia służby
inż. Stanisław Szymanowski	23 VII 1915	1 VIII 1915
płk inż. Józef Tuliszkowski	1 VIII 1915	1 XI 1918
ppłk Józef Hłasko	1 XI 1918	25 X 1922
kpt Józef Dutkiewicz	1 II 1923	1 V 1926
ppłk Izydor Mikołaj Prokop	1 VI 1926	31 XII 1934
por. Feliks Chociszewski	1 I 1935	31 X 1935
ppłk Stanisław Gieysztor	1 I 1936	6 VI 1940
kpt. Henryk Markowski	7 Vi 1940	30 V 1941
ppłk Adam Kalinowski	1 VI 1941	1 VIII 1944

Komendanci Warszawskiej Straży Pożarnej od 1944 r

Stopień, imię i nazwisko	Data mianowania	Data odwołania
por. Tadeusz Wilhelmi	21 IX 1944	15 II 1945
mjr Jan Pietraszkiewicz	15 II 1945	8 V 1945
kpt. Marian Kominek	9 V 1945	30 IV 1950
por Józef Buchalski	1 V 1950	5 II 1951
por. Włodzimierz Kazimierczak	5 II 1951	1 VIII 1952
mjr Czesław Jaworski	1 VIII 1952	22 IV 1955
płk Zygmunt Jarosz	22 IV 1955	30 VI 1966
płk Zdzisław Zalewski 1)	1 VII 1966	25 VI 1990
płk Jerzy Żurek	5 VII 1990	30.06.1992
płk Ireneusz Grubek 2)	1 VII 1992	31 VIII 1993
st. bryg. Adam Dąbrowski 3)	1 IX 1993 1 I 1999	31 XII 1998 30 IV 1999
st. bryg. Marian Bielecki 4)	1 V 1999 1 I 2002	31 XII 2002

1) od 1 VI 1975 Komendant Stołeczny Straży Pożarnych woj. stołecznego

2) Komendant Rejonowy Państwowej Straży Pożarnej

3) Komendant Rejonowy Państwowej Straży Pożarnej, następnie powiatowy

4) Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej, Komendant Miejski PSP m.st. Warszawy

Bibliografia:

Jabłonowski W., Warszawska Straż Ogniowa 1836-1939, Warszawa 2001
dr Boss E. Dzieje Warszawskiej Straży Ogniowej 1836-1936, W-wa 1937
pr. zbior. Opowieść o warszawskich strażakach. CXXV lecie WSP, Warszawa 1961
Burzyński E. Z dziejów Warszawskiej STraży Pożarnej. 150 lat działalności. Warszawa 1989
Jaworski A., Wilczur J. Strażacka wierność, Warszawa 1988