web counter


https://www.amazon.it/dp/B0CT9YL557

We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Wayne Gretzky - Wikipedia, wolna encyklopedia

Wayne Gretzky

Z Wikipedii

Wayne Gretzky
Pozycja środkowy
Uchwyt kija lewy
Przydomek The Great One (Wspaniały)
Wzrost 183 cm
Waga 84 kg
Klub WHA
 Indianapolis Racers
 Edmonton Oilers
NHL
 Edmonton Oilers
 Los Angeles Kings
 St. Louis Blues
 New York Rangers
obecnie emerytowany
Narodowość Kanada Kanada
Urodzony 26 stycznia 1961 w Brantford, w Ontario (Kanada)
Oficjalna strona internetowa

Wayne Douglas Gretzky (ur. 26 stycznia 1961 w Brantford w Ontario) – były kanadyjski zawodowy hokeista na lodzie, noszący przydomek "The Great One" (Wspaniały), kawaler Orderu Kanady.

Total Hockey: The Official Encyclopedia of the NHL nazywa Gretzky'ego "najlepszym zawodnikiem wszech czasów"[1]. Jest on powszechnie uważany za najlepszego hokeistę swojej ery a ponadto został nie raz nazywany "najlepszym graczem w historii" ("the greatest hockey player ever")[2] przez wielu dziennikarzy sportowych[3][4][5], graczy[6], trenerów i fanów. Obok wielu nagród i wyróżnień jakie otrzymał został też uhonorowany (jako jedyny gracz w historii) zastrzeżeniem jego numeru (99) przez całą ligę NHL. Do czasu tej decyzji numery zastrzegały dla swoich wybitnych zawodników tylko pojedyncze kluby. Na skutek decyzji ligi żaden zawodnik NHL nie zagra już z numerem 99.

Jego talent hokejowy został zauważony w młodym wieku i Gretzky regularnie występował w rozgrywkach przeznaczonych dla jego starszych kolegów[7]. W wieku 17 lat przeszedł na zawodowstwo poprzez występy w World Hockey Association, które były wprowadzeniem do długiej kariery w NHL. Ustanowił 40 rekordów zdobytych punktów sezonu regularnego, 15 rekordów play-off, 6 rekordów meczu gwiazd NHL, zdobył 4-krotnie Puchar Stanleya z Edmonton Oilers oraz zdobył 9 razy tytuł MVP sezonu i 10 razy Art Ross Memorial Trophy. Jest jedynym jak dotąd zawodnikiem, który kiedykolwiek zdobył ponad 200 punktów w sezonie zasadniczym. W 15 sezonach NHL, a w 13 z rzędu, zdobył ponad 100 punktów.

Wayne Gretzky karierę zawodniczą zakończył w 1999 roku i został dyrektorem wykonawczym reprezentacji Kanady podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2002. Został także współwłaścicielem Phoenix Coyotes w 2000 roku, a po lokaucie w NHL w sezonie 2004/2005 również ich trenerem.

Spis treści

[edytuj] Dzieciństwo i WHA

Dziadkowie Gretzky'ego ze strony ojca byli z pochodzenia Polakami, którzy wyemigrowali do Kanady na początku XX wieku z miasteczka Mohylew, znajdującego się na terenie Imperium rosyjskiego (dzisiejsza Białoruś)[8]. Edukowany przez ojca Waltera, Gretzky był klasycznym cudownym dzieckiem. Oprócz hokeja, spełniał się w wielu sportach, w szczególności w baseballu. Rodzina Gretzky starała się wychowywać Wayne'a i jego rodzeństwo w normalny sposób. Pomimo starań, wyjątkowe zdolności Wayne'a często były przyczyną zazdrości i nieodpowiedniego zachowania, szczególnie ze strony rodziców, zarówno kolegów z jego drużyny, jak i przeciwnej[9].

Gretzky zawsze grał na wyższym poziomie niż rówieśnicy[10]. W wieku lat 6, jeździł na łyżwach z 10-latkami. Do dziesiątego roku życia strzelił 378 bramek i zaliczył 139 asyst w zaledwie 85 meczach w barwach Nadrofsky Steelers. W wieku 14. lat, po części aby rozwinąć karierę Wayne'a, a po części by odsunąć go od niewygodnej presji, której poddany był w rodzinnym mieście, rodzina Gretzky stawiła czoła kanadyjskim regułom hokeja amatorskiego w celu uzyskania dla Wayne'a prawa do gry w innym miejscu. W owych czasach było to zabronione. Starania te zakończyły się sukcesem i Wayne przeniósł się do Toronto, aby grać w kategorii Junior B w drużynie Toronto Nationals. Uzyskał w niej nagrodę debiutanta roku w sezonie 1975-76, zdobywając 60 punktów w 28 meczach. W następnym roku, już jako 15-latek, zdobył 72 punkty w 32 meczach w tej samej drużynie, znanej wtedy pod nazwą Seneca Nationals. Wtedy również podpisał swój pierwszy kontrakt z agentem.

Pomimo jego osiągnięć, Gretzky został pominięty przez dwie drużyny w OHA Midget Draft w 1977 roku. Zespół z Oshawa wybrał Toma McCarthy'ego a Niagara Falls wybrali Steve'a Petersa z numerem drugim. Gretzky powędrował z "trójką" do drużyny Greyhounds, mimo iż Walter Gretzky wcześniej napisał list do zespołu, w którym przekazał, że Wayne nie przeprowadzi się do Sault Ste. Marie. Miasto leży w północnym Ontario, co powoduje, że jego juniorska drużyna musi pokonywać duże odległości przy rozgrywaniu meczów wyjazdowych. Młody Gretzky rozegrał w Ontario Hockey League jeden sezon, mając wtedy 16 lat. Wtedy zaczął nosić na plecach numer 99. Na początku chciał grać z numerem swojego hokejowego bohatera, Gordiego Howe'a, dziewiątką, lecz była ona już zajęta przez kolegę z zespołu – Briana Gualazzi'ego. Numer 99 zasugerował Gretzky'emu trener Muzz MacPherson[11].

16-letni Wayne był najmłodszym zawodnikiem na Mistrzostwach Świata Juniorów rozegranych w Montrealu w 1978 roku[12]. Pomimo wieku skończył tamten turniej jako najlepszy strzelec i został wybrany do Drużyny Gwiazd turnieju, a także uzyskał miano najlepszego napastnika tej imprezy[13].

Przed sezonem 1978/79 Gretzky podpisał kontrakt z Indianapolis Racers z World Hockey Association. NHL nie pozwalało na podpisywanie kontraktów z zawodnikami przed 18. urodzinami, podczas gdy WHA nie miało takich ograniczeń. Właściciel Racers, Nelson Skalbania, podpisał kontrakt z 17-letnim zawodnikiem na osiem lat kontraktu osobistego (ang. personal services contract) wartego od 1,12 do 1,75 milionów dolarów. Skalbania wiedział, że historia ligi WHA zmierza ku końcowi i że jego Racers nie mają szans na adopcję przez NHL. Miał nadzieję podtrzymać swój zespół przy życiu na tyle długo, aby otrzymać rekompensatę od pozostałych zespołów WHA, gdy liga będzie kończyć działalność, i aby zarobić na sprzedaży swojej nowej, młodej sławy.

Jednak zaledwie po ośmiu spotkaniach sezonu Skalbania potrzebował pieniędzy i sprzedał Gretzky'ego byłemu partnerowi, a w tamtym czasie właścicielowi Edmonton Oilers, Peterowi Pocklingtonowi. Mimo iż ogłoszono sprzedaż za 850 tysięcy dolarów, Pocklington zapłacił tylko 700 tysięcy za Gretzky'ego, bramkarza Eddie'ego Mio oraz napastnika Petera Driscolla.

W dzień osiemnastych urodzin Wayne'a, 26 stycznia 1979 roku, Pocklington podpisał z nim 20-letni kontrakt osobisty (najdłuższy w historii hokeja na lodzie) wart 4-5 milionów dolarów. Gretzky skończył sezon ze 110 punktami (3. miejsce w lidze) i zdobył Lou Kaplan Trophy, jako najlepszy pierwszoroczniak ligi. Pomógł też Oilers skończyć na pierwszym miejscu w lidze. Nafciarze dotarli do finału Avco World Trophy, gdzie przegrali jednak z Winnipeg Jets. Był to jedyny sezon Wayne'a w WHA. Po tym sezonie liga zakończyła działalność.

[edytuj] Kariera w NHL

Po rozpadzie World Hockey Association w 1979 roku, Edmonton Oilers wraz z trzema innymi klubami[14] dołączył do NHL. Podpisanie Gretzky'ego kontraktem osobistym było bardzo dobrze przemyślanym ruchem właściciela Oilers. Wiedząc, że WHA ma kłopoty finansowe i jedyną szansą na przedłużenie życia jego klubu było przyjęcie go do NHL. Kiedy Oilers, Winnipeg Jets, Quebec Nordiques i New England Whalers dostali pozwolenie na przyłączenie się do NHL, wszystkie kontrakty zawodników WHA zostały unieważnione a sami zawodnicy zostali wrzuceni do jednego worka, z którego byli draftowani przez te cztery zespoły. Ponieważ jednak Gretzky nie był związany z Oilers tylko kontraktem zawodniczym, ale też kontraktem osobistym z samym właścicielem, był on zwolniony z obowiązku draftu. Dzięki takiemu rozwiązaniu kariera NHL Gretzky'ego zaczęła się właśnie w Oilers. Jego wyśmienita gra w WHA była kontynuowana w NHL, mimo głosów krytyków, którzy nie dawali mu szans w większej, bardziej wymagającej i utalentowanej lidze[15].

[edytuj] Edmonton Oilers (1979-1988)

W pierwszym sezonie w NHL, 1979-80, Gretzky udowodnił, że jego krytycy nie mieli racji. Zdobył Hart Memorial Trophy jako najbardziej wartościowy zawodnik ligi (pierwszy z ośmiu z rzędu) i skończył sezon na pierwszym miejscu pod względem ilości punktów, których uzbierał 137. Tyle samo oczek zebrał Marcel Dionne. Żaden z graczy w historii NHL nie zdobył większej ilości punktów w pierwszym sezonie w tej lidze. Ponieważ Dionne zdobył więcej bramek (53 do 51) to właśnie on otrzymał Art Ross Trophy. Należy jednak wspomnieć, że Gretzky zagrał "tylko" w 79 meczach, przy 80 występach Dionne'a. Gretzky został też najmłodszym graczem, który zdobył minimum 50 bramek w sezonie, lecz nie mógł ubiegać się o Calder Memorial Trophy, z powodu wcześniejszego doświadczenia w innej lidze zawodowej (WHA). Mimo iż zasada ta została później zmieniona, najlepszym pierwszoroczniakiem został Ray Bourque z Boston Bruins.

W drugim sezonie Gretzky zdobył Art Ross Trophy (pierwszy z siedmiu z rzędu), ustanawiając wtedy rekord z 164 punktami, bijąc zarówno rekord asyst Bobby'ego Orra (102) i rekord punktów Phila Esposito (152). Gretzky sięgnął po drugi z rzędu Hart Trophy.

W sezonie 1981-82 Wayne pokonał 35-letni wynik Maurice'a "Rocket" Richarda z sezonu 1944-45 – 50 bramek w 50 meczach. Podobne osiągnięcie zaliczył na koncie Mike Bossy rok wcześniej, lecz Gretzky zdobył 50 bramek już po 39 spotkaniach sezonu. Bramka numer 50 padła 30 grudnia 1981 roku w ostatnich chwilach zwycięskiego meczu nad Philadelphia Flyers (7:5). Było to piąte trafienie Gretzky'ego w tamtym meczu. W trakcie sezonu upadł kolejny rekord Esposito – najwięcej bramek w sezonie (76). 24 lutego 1982 roku Gretzky przekroczył tę granicę strzelając trzy bramki w meczu przeciwko Buffalo Sabres, wygranym przez Oilers 6:3. Wayne zakończył ten rok bijąc wszystkie rekordy punktowe z 92 bramkami, 120 asystami, 212 punktami w 80 meczach. Stał się pierwszym, i jedynym jak na razie, zawodnikiem, który przekroczył pułap 200 oczek w sezonie. Po sezonie Gretzky został wybrany przez Associated Press Sportowcem Roku jako pierwszy w historii hokeista i Kanadyjczyk. Podobne wyróżnienie otrzymał też od magazynu Sports Illustrated.

Przez kolejne sezony Gretzky bił swoje rekordy ilości asyst (125 – 1982/83, 135 – 1984/85 i 164 – 1985/86) i przekraczał granicę 120 asyst jeszcze w sezonach 1986/87 (121) i 1990/91 (122). Poprawił też swój najlepszy wynik punktowy, zdobywając 215 oczek (sezon 1985-86). Pod koniec kariery w Edmonton Gretzky był w posiadaniu lub zrównał się z 49 rekordami NHL, co, samo w sobie, było rekordem.

Podczas gdy Oilers skończyli swój ostatni sezon w WHA na pierwszym miejscu tabeli, nie szło im tak samo dobrze na początku przygody w NHL. Jednak już po 4 sezonach byli jednymi z kandydatów do Pucharu Stanleya. Nafciarze byli młodą, silną drużyną z napastnikami pokroju Marka Messiera, Gretzky'ego, Glenna Andersona czy Jari Kurri'ego, obrońcą Paulem Coffey'em i bramkarzem Grante Fuhrem. Gretzky był kapitanem zespołu w latach 1983-88. W 1983 roku Oilers dotarli do finału playoff, lecz przegrali w czterech meczach z obrońcami tytułu – New York Islanders. Rok później te dwa zespoły zmierzyły się ze sobą w finale ponownie. Tym razem lepsi okazali się hokeiści z Edmonton, sięgając po swój pierwszy tytuł z serii pięciu w ciągu siedmiu lat. Gretzky został uhonorowany Orderem Kanady 25 lipca 1984 roku za wyróżniające zasługi dla hokeja na lodzie. Ponieważ ceremonie wręczenia Orderu odbywają się zawsze podczas sezonu hokejowego, Gretzky musiał czekać 13 lat i siedem miesięcy na jego przyjęcie. W tym czasie dwukrotnie zmieniali się Gubernatorzy Generalni. Wayne wygrał jeszcze z Oilers Puchar Stanleya w latach 1985, 1987 i 1988. Nafciarze sięgnęli po niego jeszcze raz w roku 1990, bez Gretzky'ego w składzie.

[edytuj] "Wielka Wymiana" – Los Angeles Kings (1988-1996)

9 sierpnia 1988 roku miała miejsce wymiana, która drastycznie odmieniła krajobraz NHL. Gretzky, razem z Martym McSorley'em i Mike'iem Krushelnyskim zostali oddani przez Oilers do Los Angeles Kings w zamian za Jimmy'ego Carsona, Martina Gelinasa, 15 milionów dolarów i wybory w pierwszych rundach draftów w latach 1989 (Jason Soules), 1991 (Tyler Wright) i 1993 (Jason Arnott). "Wymiana" (ang. "The Trade"), jak oficjalnie mówi się o tym ruchu,[16] wzburzyła Kanadyjczyków tak bardzo, że przewodniczący niższej izby parlamentu, Nelson Riis (New Democratic Party), żądał, aby została ona zablokowana przez rząd[17]. Spalono również podobiznę Petera Pocklingtona[18]. Sam Gretzky był uznany przez niektórych Kanadyjczyków za zdrajcę, gdyż odwrócił się od swojego kraju. Krążyły plotki, że motywacją do przeprowadzki do Kalifornii miała być chęć promowania kariery aktorskiej swojej żony[19]. Inni twierdzili, że to Pocklington stał za wymianą, chcąc na niej sporo zarobić. Podczas pierwszego sezonu Gretzky'ego w Los Angeles, na mecze Kings zaczęło przychodzić więcej widzów, a hokej stał się bardziej popularny w mieście, w którym wcześniej nie notowano większego zainteresowania tą dyscypliną sportu. W latach 1989-96 Gretzky był kapitanem Kings.

Na mecze w hali Great Western Forum, w której "Królowie" rozgrywali mecze, w czasie rozgrywek doprowadzających do playoffów w 1989 r. wielokrotnie wyprzedawano wszystkie bilety. Nie dawano im szans w półfinale Smythe Division w konfrontacji z obrońcami tytułu, Edmonton Oilers, lecz z pomocą nowej gwiazdy udało im się wydźwignąć ze stanu 1-3 i wygrać z byłym zespołem Getzky'ego całą serię 4-3. Dopiero po raz drugi w karierze Gretzky nie był najlepiej punktującym zawodnikiem ligi, lecz pobił Mario Lemieux (199 punktów) w walce o Hart Trophy.

Przyjście Gretzky'ego do Los Angeles uznaje się za jeden z powodów pojawienia się na "mapie NHL" miast w USA, które historycznie niewiele miały z hokejem wspólnego. Podczas pobytu Wayne'a w LA do NHL dołączyły dwa inne zespoły z KaliforniiAnaheim Mighty Ducks i San Jose Sharks. Jego popularność w Południowej Kalifornii popchnęła NHL do ustanawiania nowych drużyn również w innych częściach amerykańskiego "Pasa Słońca". W roku 1990 Gretzky został nazwany przez Associated Press Sportowcem Dekady.

Wayne nie grał przez większość sezonu zasadniczego 1992/93 z powodu kontuzji pleców. Był to jedyny sezon, w którym nie był najlepszym strzelcem swojego zespołu. Wrócił jednak na playoffy, w których spisał się bardzo dobrze. Najlepszym występem był mecz numer 7 finału Campbell Conference, w którym zdobył hat-tricka przeciwko Toronto Maple Leafs, posyłając Kings do ich pierwszego wielkiego finału w historii. Po pokonaniu w pierwszym meczu Montreal Canadiens 4:1, Kings przegrali trzy kolejne mecze w dogrywkach a w spotkaniu numer 5 Habs wygrali 4:1, nie pozwalając Gretzky'emu na oddanie nawet jednego strzału na bramkę.

Rok później, Gretzky pobił rekord Gordiego Howe'a pod względem strzelonych bramek i zdobył tytuł najlepszego strzelca ligi, lecz Kings zaczęli pochód w dół tabeli, który nie zmienił kierunku, mimo wielu zmian zawodników i trenerów. Nie udało im się awansować do playoff aż do 1998 roku. Długo przed tym, na własne życzenie, Wayne Gretzky został z Los Angeles już wytransferowany w poszukiwaniu innego klubu, z którym zdążyłby jeszcze raz sięgnąć po najwyższe trofeum w lidze.

[edytuj] Przystanek w St. Louis (1996)

2 lutego 1996 roku Gretzky dołączył do St. Louis Blues w wymianie za Patrice'a Tardifa, Romana Vopata, Craiga Johnsona i wybory w drafcie. Zdobył tam 37 punktów w 31 meczach zarówno sezonu regularnego jak i playoff. Blues zabrakło jednego zwycięstwa w dogrywce do dojścia do Finałów Konferencji. Podczas swojej krótkiej obecności Gretzky został kapitanem Blues. Nie znalazł jednak miejsca w zespole i nie dogadywał się na lodzie z nowym prawoskrzydłowym Brettem Hullem tak dobrze, jak się tego spodziewano. 12 lipca, jako wolny agent, podpisał kontrakt z New York Rangers, gdzie czekał na niego stary znajomy z Oilers, Mike Messier.

[edytuj] New York Rangers (1996-1999)

Wayne Gretzky w barwach New York Rangers
Wayne Gretzky w barwach New York Rangers

Gretzky zakończył karierę z Rangers. Grał tam trzy lata i pomógł drużynie dojść do Finału Konferencji Wschodniej w 1997 roku. Rangers zostali tam pokonani przez Philadelphia Flyers, którzy przegrali jednak w wielkim finale z Detroit Red Wings. Po raz pierwszy w karierze w NHL, Gretzky nie był kapitanem zespołu, w którym grał (koszulkę z literą "C" nosił tylko w przypadku kontuzji kapitana).

W 1997 roku magazyn The Hockey News poprosił 50 ekspertów hokejowych (byłych graczy, przedstawicieli mediów, trenerów i działaczy) o wybranie 50 najlepszych graczy w historii NHL. Gretzky znalazł się na pierwszym miejscu ich list.

Wayne wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Nagano. Nie został jednak kapitanem drużyny narodowej. Honor ten przypadł w udziale młodemu Ericowi Lindrosowi, mimo obecności innych wielkich kanadyjskich graczy jak Steve Yzerman czy Ray Bourque. Kanadyjczycy liczyli na dużo od swojej drużyny, lecz bez Mario Lemieux, z którym Gretzky dobrze sobie radził w Pucharze Kanady w 1987 roku, i innych czołowych graczy, reprezentacja Klonowego Liścia przegrała w półfinale z Czechami. W tym spotkaniu kontrowersyjną decyzję podjął trener Marc Crawford, który nie wybrał Gretzky'ego do wykonywania rzutów karnych, którymi rozstrzygnięty został mecz. W meczu o brązowy medal Kanada przegrała z Finlandią 2:3, lecz Gretzky miał mimo wszystko namawiać kolegów z drużyny, aby wzięli następnie udział w ceremonii zakończenia igrzysk.

Gretzky rozegrał swój ostatni mecz w Kanadzie 16 kwietnia 1999 roku, remisując 2:2 z Ottawa Senators. Jego ostatni mecz w ogóle miał miejsce dwa dni później. Rangers przegrali to spotkanie z Pittsburgh Penguins 1:2 po dogrywce. To zwycięstwo, po bramce Jaromíra Jágra zagwarantowało Pingwinom awans z ostatniego miejsca do playoff, eliminując z tych rozgrywek właśnie Rangers. Hymny USA i Kanady, śpiewane przed meczem, zostały zmienione, aby uhonorować nimi odejście Gretzky'ego. W miejsce "O Canada, we stand on guard for thee" ("O Kanado, stoimy na twojej straży") Bryan Adams zaśpiewał "We're going to miss Wayne Gretzky" ("Będziemy tęsknić za Waynem Gretzkym")[20]. W drugim hymnie, słowa "the land of the free" ("kraj wolnych ludzi") John Amirante zmienił na "the land of Wayne Gretzky" ("kraj Wayne'a Gretzky'ego"). W tym spotkaniu Wayne zdobył swój ostatni punkt w karierze, asystując przy bramce Briana Leetcha. W obu ostatnich meczach Gretzky był wybierany wszystkimi trzema gwiazdami spotkania. Wcześniej, tylko Maurice Richard został w ten sposób uhonorowany, kiedy podczas finału o Puchar Stanleya 23 marca 1944 roku zdobył wszystkie pięć bramek w wygranym przez Montreal Canadiens meczu z Toronto Maple Leafs (5:1).

W momencie kończenia kariery, Gretzky był przedostatnim graczem WHA, uprawiającym czynnie zawodowy hokej. Ostatnim takim zawodnikiem był Mark Messier, który zakończył karierę 12 września 2005 roku.

[edytuj] Umiejętności

Dominująca pozycja Gretzky'ego w okresie jego kariery hokejowej była przypisywana jego poświęceniu się treningowi (wg jego własnych słów – co najmniej 4-5 godzin dziennie), a także temu, że był hokejowym cudownym dzieckiem. Już w wieku lat 16 umiejętności Gretzky'ego były opisywane jako "magiczny dotyk", jako, że miał dobry strzał, prowadził krążek bardzo dobrze, a także nigdy nie przestawał grać w "obie strony" (czyli zarówno w obronie, jak i w ataku). Uważany był za gracza, który mógł być motorem każdej drużyny hokejowej, czego bezpośrednio dowodzi wpływ jaki miał Gretzky na wyniki zespołu Los Angeles Kings po tym jak do niego dołączył.

Jeśli chodzi o podstawowe zdolności atletyczne, Gretzky nie był pod tym względem szczególny. Miał tylko 183 centymetrów wzrostu i, jako 18-latek, zaczynał karierę w NHL z wagą zaledwie 72 kilogramów. Kończył ją w 1999 roku z wagą 83 kilogramów. Na początku przygody z NHL wielu krytyków tego młodego gracza twierdziło, że jest "za mały, giętki i za wolny aby dać sobie radę w NHL"[21]. Z drugiej strony, nikt nie był w stanie mu dorównać pod względem inteligencji i czytania gry. Nikt tak jak on nie wiedział, w którym miejscu w danym momencie znajduje się krążek ani nie potrafił wykonać odpowiedniego ruchu, zagrania w najlepszym do tego momencie. Mówiło się, że ma oczy z tyłu głowy i że z łatwością ustawia się do uderzeń przeciwników, "tocząc się z nimi"[22].

Pod koniec kariery Gretzky stał się znany z umiejętności ustawiania się za bramką rywala. To miejsce dostało przydomek "Biuro Gretzky'ego", gdyż to właśnie tam "chodził do pracy", podając kolegom, takim jak Luc Robitaille czy Jari Kurri lub wyskakując zza siatki i zawijając krążek do bramki. Na cześć tej umiejętności w ostatnim meczu Gretzky'ego za bramkami, na lodzie namalowano dwie duże "99"[23]. Bobby Orr pochwalił Gretzky'ego, że na lodzie "patrzy tak bardzo w przyszłość", a sam Wayne powiedział, że ma "... przeczucie gdzie znajdzie jakiegoś kolegę z zespołu i często mogę podać w to miejsce bez patrzenia"[24].

Punkty z całej kariery Gretzky'ego, 2857 w sezonie regularnym i 382 w playoffach (w sumie 3239), dają trochę więcej niż dorobek wszystkich sześciu braci Sutter (2934+275=3209).

[edytuj] Po zakończeniu kariery sportowej

Gretzky został przyjęty do Galerii Sław Hokeja 22 listopada 1999 roku, jako dziesiąty zawodnik w historii, który nie musiał odczekać 3-letniego okresu przejściowego. NHL wydała oświadczenie, że jest to ostatni taki przypadek. Następnie, w 2000 roku, został przyjęty do Galerii Sław IIHF. Dodatkowo, podczas Meczu Gwiazd 2000, jego numer, 99, został zastrzeżony w całej lidze. W tym samym roku został ważnym członkiem zarządu klubu NHL Phoenix Coyotes. Powstałe wtedy plotki, jakoby Gretzky miał zostać trenerem Kojotów, zdusił w zarodku zarówno sam Gretzky jak i właściciele klubu[25]. Pomimo wcześniejszego odżegnywania się od tego pomysłu, Gretzky dostał jednak tę posadę 8 sierpnia 2005 roku. Tę decyzję ogłoszono pod koniec lokautu, który spowodował roczną przerwę w rozgrywkach w sezonie 2004/05, i mogła ona być jednym z chwytów marketingowych, mających na celu poprawienie nieciekawej sytuacji finansowej ligi. Mimo to, mało kto poddaje w wątpliwość chęć odnoszenia sukcesów hokejowych, jaką niewątpliwie przejawia Gretzky.

Przed tą decyzją, kilka wartościowych zawodników przyszło do Phoenix z rynku wolnych agentów, mówiąc o szansie grania pod skrzydłami Gretzky'ego. Był wśród nich Brett Hull, który w trakcie kariery Wayne'a był przez krótki czas prawoskrzydłowym w jego linii. Hull zagrał jednak tylko pięć spotkań, w których zaliczył jedną asystę, po czym zakończył karierę. Ciekawostką jest, że Brett Hull byłby posiadaczem rekordu największej ilości bramek zdobytych przez trzy kolejne sezony (228; 1989-1992), gdyby nie wynik Gretzky'ego w okresie 1981-84 (254 bramki).

Gretzky zadebiutował jako trener 5 października, lecz przegrał 2:3 z Vancouver Canucks. Pierwsze zwycięstwo za ławką zdobył 3 dni później w meczu z Minnesota Wild (2:1). 17 grudnia Gretzky wziął bezterminowy urlop, aby móc opiekować się chorą mamą w Brantford, w prowincji Ontario. Jego matka przegrała walkę z rakiem dwa dni później. Asystent Rick Tocchet kierował ławką Kojotów do powrotu Gretzky'ego, 28 grudnia. 5 czerwca 2006 roku prezes Coyotes, Jeff Shumway, poinformował, że Gretzky podpisał nowy, pięcioletni kontrakt z klubem i będzie przez ten czas jego trenerem.

[edytuj] Zimowe Igrzyska Olimpijskie

Gretzky był też dyrektorem męskiej reprezentacji hokeja na lodzie Kanady podczas Olimpiady w Salt Lake City. 18 lutego Wayne wybuchnął podczas konferencji prasowej, sfrustrowany spekulacjami dotyczącymi nienajlepszego startu zespołu (bilans 1-1-1). Gretzky nie wytrzymał po remisie 3:3 z reprezentacją Czech i ciągnął tyradę, mówiąc o negatywnym odczuwaniu reprezentacji Kanady przez inne zespoły narodowe i powiedział, że złe morale w szatni jego zespołu są spowodowane "amerykańską propagandą". "Oni kochają to, że nam nie idzie" powiedział Gretzky o amerykańskich kibicach hokeja. Ci, zaczęli w zamian nazywać Gretzky'ego w Internecie "płaczkiem". Obrońcy postawy Gretzky'ego powiedzieli, że dyrektor wziął tylko przykład z byłego trenera Glena Sathera aby zdjąć trochę presji z zawodników. Kanada zdobyła na tej Olimpiadzie złoty medal.

Tę samą funkcję powierzono Gretzky'emu cztery lata później w Turynie. Kanadyjczycy nie powtórzyli jednak sukcesu z USA i zostali wyeliminowani już w ćwierćfinałach, niezdobywając żadnego medalu. Gretzky był też poproszony o bycie menadżerem drużyny Kanady przed Mistrzostwami Świata w 2005 roku, lecz odmówił on z powodu słabego stanu zdrowia matki.

[edytuj] Heritage Classic

Chociaż Gretzky mówił, że nie ma zamiaru występować w żadnych grach pokazowych byłych zawodników, 22 listopada 2003 roku założył jeszcze raz łyżwy i zagrał w pokazowym spotkaniu na obchody 25-lecia Edmonton Oilers. "Heritage Classic" był pierwszym meczem NHL, który został rozegrany na świeżym powietrzu, na Commonwealth Stadium w Edmonton. Przed meczem NHL odbył się mecz Mega Gwiazd, w którym Gretzky spotkał się ponownie ze starymi znajomymi z Oilers (Messierem, Fuhrem, Kurrim, Lowem, itp.). Ich przeciwnikami byli dawni gracze Montreal Canadiens jak Claude Lemieux czy Guy Lafleur. Mecz obejrzało 57 167 kibiców (rekord NHL) na stadionie jak i miliony przed telewizorami[26]. Zespół oldboy'ów Oilers wygrał 2:0 a Canadiens wygrali już prawdziwy mecz NHL, pokonując Oilers 4:3. Spotkanie to zostało potem wydane na DVD pod tytułem "Heritage Classic: A November to Remember" ("Heritage Classic: Listopad, który będziemy pamiętać").

[edytuj] Poza lodem

W 1984 roku Gretzky, podczas programu telewizyjnego Dance Fever (Taneczna gorączka), poznał amerykańską aktorkę Janet Jones (Gretzky był sędzią, Jones była tancerką). Zaczęli ze sobą chodzić po ponownym spotkaniu na meczu Los Angeles Lakers w 1987 roku[27]. Janet była w 4 miesiącu ciąży z Pauliną, gdy 17 lipca 1988 wzięli ślub[28]. Ślub, który miał królewską oprawę i był transmitowany na żywo w całej Kanadzie z St. Joseph's Basilica w Edmonton (choć ani Gretzky ani Jones nie są katolikami). Strażacy brali udział w ceremonii jako strażnicy na schodach kościoła. Wayne i Janet mają jeszcze 4 dzieci: Ty Robert (ur. 9 lipca 1990), Trevor Douglas (ur. 14 września 1992), Tristan Wayne (ur. 2 sierpnia 2000) i Emma Marie (ur. 28 marca 2003). Po ślubie Gretzky otrzymał obywatelstwo amerykańskie i mieszka obecnie w USA. Podczas sezonu 2005/06 Wayne mieszkał razem z synem, Ty'em, w Arizonie, podczas gdy żona i reszta dzieci przebywali w Thousand Oaks, w Kalifornii. Ty gra w Shattuck-Saint Mary's Midget AA hockey team – do tej samej szkoły uczęszczał Sidney Crosby[29].

W 1991 roku Gretzky, razem z Brucem McNallem i Johnem Candym kupili klub CFL Toronto Argonauts. Razem z McNallem kupił też kartę Honusa Wagnera z serii T206 (różnego rodzaju karty były dodawane do papierosów, w celu usztywnienia pudełek). Ta konkretna karta jest uważana za "Świętego Graala" wśród kolekcjonerów, a jej wartość przekracza 2 miliony dolarów. Gretzky był gospodarzem programu Saturday Night Live w 1989 roku (jako pierwszy, i jedyny do tej pory, hokeista).

Gretzky nie unika też reklamowania różnych produktów. W czasie pobytu w Edmonton Gretzky reklamował jeansy, własną linię tapet ściennych, poszwy na poduszki, płatki śniadaniowe, czekoladę, zegarki, pudełka śniadaniowe i lalki firmy Mattel[30]. Inne produkty, wspierane nazwiskiem Gretzky'ego to kije hokejowe firm Koho, Tita i Easton, wypożyczalnia samochodów Thrifty, odmrażacz Peak, Ford-Kanada, Coca-Cola, Esso, McDonald's, zupa Campbealla, All-Star Café, Primestar TV, Upper Deck, Nike, Ultra Wheels, karty Hallmark, ubezpieczenia Zürich, 7 Up, Tylenol, Canadian Imperial Bank i Power Automotive Group. Razem z synem reklamował też kamerę Sharp Viewcam[31]. Gretzky użyczył swojego wizerunku (razem z Michaelem Jordanem i Bo Jacksonem) w 1992 roku programowi animowanemu ProStars[32], a także grom komputerowym w latach 1991, 1996, 2004 i 2006. Magaznyn Forbes oszacował, że Gretzky zarobił, w latach 1990-98, 93.8 milionów dolarów. W 1998 Gretzky uruchomił własną linię ubrań męskich[33] i podpisał umowę licencyjną z firmą zajmującą się kartami telefonicznymi. Model kasku, w którym przez całą karierę grał Gretzky, Jofa VM, jest znany jako "kask Gretzky'ego", chociaż był też noszony przez innych graczy NHL. Kaski te są dzisiaj zbierane przez kolekcjonerów. W 2004 roku powstała figurka z Gretzkym, stworzona przez McFarlane Toys, którą prowadzi współwłaściciel Oilers i twórca serii Spawn Todd McFarlane[34].

[edytuj] Kontrowersje dotyczące hazardu

7 lutego 2006 drugi trener Coyotes, Rick Tocchet, został powiązany z nielegalnym działaniami hazardowymi w New Jersey. Zakłady miały być przyjmowane od zawodników NHL, Janet Jones i generalnego menadżera Coyotes Michaela Barnetta, który przyznał się policji, że postawił zakład na wynik Superbow XL razem z Tocchetem. Gretzky wydał oświadczenie takiej treści: Nie zrobiłem nic złego ani nic co ma cokolwiek związanego z zakładami. To nigdy nie miało miejsca... Powtórzę to jeszcze raz: Nie stawiałem zakładów, nie miało to miejsca, nie będzie miało, nigdy, nie zrobiłem tego[35].

Doniesienia gazety Newark Star-Ledger mówiły, że policja stanowa z New Jersey posiada kasety z podsłuchami, na których Gretzky rozmawia z Tocchetem. Źródła gazety mówiły jednak, że nie ma żadnych dowodów na to, że Gretzky nie brał osobiście udział w stawianiu zakładów, lecz policja starała się dowiedzieć czy nie robił tego przez swoją żonę[36]. 16 lutego 2006 podano do wiadomości informację, że Gretzky'emu ani jego żonie raczej nie zostaną postawione żadne zarzuty[37].

15 marca prokurator generalny z New Jersey poinformował, że wezwie Jones aby zeznawała, jak zbierze się ława przysięgłych, mająca stwierdzić czy sprawa ma wystarczającą ilość dowodów aby pójść z nią do sądu. 8 maja Tocchet i Jones przedstawili, osobno, powiadomienia, że zamierzają pozwać stan New Jersey o 50 milionów dolarów za oszczerstwo, twierdząc, że dochodzenie popsuło im reputację i pozbawiło ich kilku możliwości biznesowych[38]. Były policjant James Harney 3 sierpnia przyznał się do zarzutów w sprawie działań przestępczych i promocji hazardu i przyrzekł pomóc władzom w ich sprawie przeciwko Tocchetowi[39].

[edytuj] Transakcje

  • 12 czerwca 1978 – Podpisał, jako wolny agent, kontrakt z Indianapolis Racers.
  • 2 listopada 1978 – Oddany przez Indianapolis Racers, razem z Eddiem Mio i Peterem Driscollem, do Edmonton Oilers w zamian za 700 tysięcy dolarów i przyszłe korzyści.
  • 9 sierpnia 1988 – Oddany przez Edmonton Oilers, razem z Mike'iem Krushelnyskim i Martym McSorley'em, do Los Angeles Kings w zamian za Jimmy'ego Carsona, Martina Gelinasa,wybory w pierwszej rundzie draftu w latach 1989, 1991 i 1993 oraz 15 milionów dolarów.
  • 27 lutego 1996 – Oddany przez Los Angeles Kings do St. Louis Blues w zamian za Romana Vopata, Craiga Johnsona, Patrice'a Tardifa, wybór w 5. rundzie draftu 1996 i wybór w 1. rundzie draftu 1997.

[edytuj] Statystki kariery

Sezon Drużyna Liga   Sezon zasadniczy   Playoffy
Mecze Gole Asysty Punkty Kary +/- PP SH GW M G A Pkt Kary
1975-76 Toronto Nationals MetJHL 28 27 33 60 7
1976-77 Seneca Nationals MetJHL 32 36 36 72 35 23 40 35 75
1976-77 Peterborough Petes OHL 3 0 3 3 0
1977-78 Sault Ste. Marie Greyhounds OHL 64 70 112 182 14
1978-79 Indianapolis Racers WHA 8 3 3 6 0
1978-79 Edmonton Oilers WHA 72 43 61 104 19 13 10 10 20 2
1979-80 Edmonton Oilers NHL 79 51 86 137 21 +15 13 1 6 3 2 1 3 0
1980-81 Edmonton Oilers NHL 80 55 109 164 28 +41 15 4 3 9 7 14 21 4
1981-82 Edmonton Oilers NHL 80 92 120 212 26 +81 18 6 12 5 5 7 12 8
1982-83 Edmonton Oilers NHL 80 71 125 196 59 +60 18 6 9 16 12 26 38 4
1983-84 Edmonton Oilers NHL 74 87 118 205 39 +76 20 12 11 19 13 22 35 12
1984-85 Edmonton Oilers NHL 80 73 135 208 52 +98 8 11 7 18 17 30 47 4
1985-86 Edmonton Oilers NHL 80 52 163 215 46 +71 11 3 6 10 8 11 19 2
1986-87 Edmonton Oilers NHL 79 62 121 183 28 +70 13 7 4 21 5 29 34 6
1987-88 Edmonton Oilers NHL 64 40 109 149 24 +39 9 5 3 19 12 31 43 16
1988-89 Los Angeles Kings NHL 78 54 114 168 26 +15 11 5 5 11 5 17 22 0
1989-90 Los Angeles Kings NHL 73 40 102 142 42 +8 10 4 4 7 3 7 10 0
1990-91 Los Angeles Kings NHL 78 41 122 163 16 +30 8 0 5 12 4 11 15 2
1991-92 Los Angeles Kings NHL 74 31 90 121 34 -12 12 2 2 6 2 5 7 2
1992-93 Los Angeles Kings NHL 45 16 49 65 6 +6 0 2 1 24 15 25 40 4
1993-94 Los Angeles Kings NHL 81 38 92 130 20 -25 14 4 0
1994-95 Los Angeles Kings NHL 48 11 37 48 6 -20 3 0 1
1995-96 Los Angeles Kings NHL 62 15 66 81 32 -7 5 0 2
1995-96 St. Louis Blues NHL 18 8 13 21 2 -6 1 1 1 13 2 14 16 0
1996-97 New York Rangers NHL 82 25 72 97 28 +12 6 0 2 15 10 10 20 2
1997-98 New York Rangers NHL 82 23 67 90 28 -11 6 0 4
1998-99 New York Rangers NHL 70 9 53 62 14 -23 3 0 3
20 sezonów Razem NHL 1487 894 1963 2857 577 +518 204 73 91 208 122 260 382 66

[edytuj] Rekordy NHL

Eksponat Hockey Hall of Fame dla upamiętnienia strzelenia 802. gola w NHL przez Wayne'a Gretzky'ego
Eksponat Hockey Hall of Fame dla upamiętnienia strzelenia 802. gola w NHL przez Wayne'a Gretzky'ego

W momencie kończenia kariery, 18 kwietnia 1999 roku, Gretzky był w posiadaniu, lub przynajmniej wyrównał, 61 rekordów NHL, w tym 40 rekordów sezonu zasadniczego, 15 playoffów i 6 wszech czasów.

Wśród rekordów sezonu zasadniczego warto zwrócić uwagę na największą liczbę bramek w sezonie (92), największą liczbę asyst w sezonie (163), największą liczbę punktów w sezonie (215), najszybciej zdobyte 50 bramek w jednym sezonie (39 spotkań) oraz największą liczbę bramek w 50 meczach (61, wynik uzyskany przez niego dwukrotnie). W sezonie 1983-84 Wayne zdobył przynajmniej jeden punkt przez 51 kolejnych spotkań, zapisując w tym okresie na koncie 61 bramek i 92 asysty (153 punkty).

W statystykach wszech czasów Gretzky zdobył największą liczbę bramek (894), asyst (1963), punktów (2857) i hat-tricków (50) w sezonie regularnym. Pod względem zdobyczy punktowych na drugim miejscu znajduje się Mike Messier z 1887 oczkami. Widać z tego, że sama liczba asyst Gretzky'ego przewyższa liczbę punktów każdego innego zawodnika NHL. Sumując punkty z sezonów zasadniczych i playoffów otrzymujemy gigantyczną wartość 3239.

Jego 47 punktów z roku 1985 i 31 asyst z roku 1988 są ciągle najlepszymi wynikami osiągniętymi w jednej rundzie playoff. Do niego należą też rekordy ilości bramek zdobytych w playoffach (122), asyst (260), punktów (382), hat-tricków (10) i bramek dających zwycięstwo (24).

[edytuj] Nagrody

Statua Gretzky'ego przed Rexall Place w Edmonton
Statua Gretzky'ego przed Rexall Place w Edmonton

Gretzky dziewięć razy sięgał po Hart Memorial Trophy, z czego osiem z nich otrzymał z rzędu w latach 1980-87. Wśród wszystkich zawodowych sportów północnoamerykańskich to właśnie on najczęściej był wybierany MVP ligi.

  • Lou Kaplan Trophy (WHA debiutant roku) — 1979
  • Hart Memorial Trophy (najbardziej wartościowy zawodnik (MVP) sezonu zasadniczego) — 1980–87, 1989
  • Art Ross Trophy (najwieksza ilość punktów) — 1981–87, 1990, 1991, 1994
  • Conn Smythe Trophy (najbardziej wartościowy zawodnik playoffów) — 1985, 1988
  • Lester B. Pearson Award (najlepszy zawodnik, wybierany przez zawodników) — 1982–85, 1987
  • Lady Byng Memorial Trophy (najuczciwszy zawodnik) — 1980, 1991, 1992, 1994, 1999
  • NHL Plus/Minus Award (najlepsza statystyka plus-minus) — 1982, 1984, 1985, 1987
  • Chrysler-Dodge/NHL Performer of the Year – 1985–87
  • Lester Patrick Trophy (nagroda za wybitny wkład w popularyzację hokeja w Stanach Zjednoczonych) — 1994
  • Lou Marsh Trophy (najlepszy kanadyjski sportowiec roku) — 1982, 1983, 1985, 1989
  • MVP Meczu Gwiazd NHL — 1983, 1989, 1999
  • Pierwsza Drużyna Gwiazd NHL — 1981–87, 1991
  • Druga Drużyna Gwiazd NHL — 1980, 1988–90, 1994, 1997, 1998
  • W 1998 roku, został numerem 1 na liście 100 Najlepszych Hokeistów magazynu The Hockey News
  • Kawaler Orderu Kanady[40]
  • Pierwszy nie-amerykański zdobywca nagrody Horatio Algera[41]
  • Otrzymał własną gwiazdę na kanadyjskiej Alei Gwiazd[42]

[edytuj] Występy międzynarodowe

Grał w drużynie Kanady w następujących turniejach:

Statystyki międzynarodowe

Rok Drużyna Zawody   GP G A Pts PIM
1978 Kanada MŚJ 6 8 9 17 2
1981 Kanada CC 7 5 7 12 2
1982 Kanada 10 6 8 14 0
1984 Kanada CC 8 5 7 12 2
1987 NHL All-Stars RV-87 2 0 4 4 0
1987 Kanada CC 9 3 18 21 2
1991 Kanada CC 7 4 8 12 2
1996 Kanada 8 3 4 7 2
1998 Kanada IO 6 0 4 4 2
Ogółem 63 34 69 103 14

[edytuj] Przypisy

  1. NHL.com, Wayne Gretzky: Greatness Ascendant, data 24 stycznia 2007
  2. John Halligan, WAYNE GRETZKY: THE GREATEST EVER
  3. Steve Dryden, The Top 100 NHL Players of All-Time, 1998
  4. Mike Lupica, Gretzky faces Great gamble, 10 lutego 2006
  5. Jim Huber, The Greatest?, 17 kwietnia 1999
  6. Tom Maloney, Gretzky's Awkward Arrival, Time Magazine, 15 lutego 2006
  7. Schwartz, Larry: 'Great' and 'Gretzky' belong together (en). ESBN.com. [dostęp 19 lipca 2007].
  8. ESPN.com, The Great One an American? Almost, data 25 stycznia 2007
  9. CBC.ca, Top Ten Greatest Canadians - Wayne Gretzky, data 19 lutego 2007
  10. CBC.ca, Dziesięciu najlepszych Kanadyjczyków - Wayne Gretzky, wersja strony z 19 lutego 2007
  11. NHL.com, 99 powodów dlaczego Wayne Gretzky jest "Najlepszym z Najlepszych"
  12. IMPACT!, Tygiel, grudzień 2002
  13. NHL.com, Międzynarodowa kariera Gretzky'ego, wersja strony z 15 kwietnia 2006
  14. Trzy pozostałe drużyny, które dołączyły do NHL to: New England Whalers, Quebec Nordiques i Winnipeg Jets
  15. Kenneth Shouler, Lord of the Rink, Cigar Aficionado, 1997
  16. oilersheritage.com, Po "Wymianie", OilersHeritage.com, wersja strony z 13 lipca 2006
  17. Scott Morrison, Wayne Gretzky traded... ...California here he comes, Toronto Sun, 10 sierpnia 1988
  18. Julia Necheff, Edmontonians thank Gretzky for putting city on the map, Canadian Press, 16 kwietnia 1999
  19. Terry Jones, Telling it like it is, Edmonton Sun, 12 sierpnia 1988
  20. Erik Brady, He loved 'every part of the game', USA Today, 19 kwietnia 1999
  21. Oilers Heritage, [1], wersja strony z 2 kwietnia 2007
  22. archives.cbc.ca, Ordinary guy with extraordinary talent, wersja strony z 9 lutego 2006
  23. usatoday.com, Gretzky bids farewell to hockey, wersja strony z 26 stycznia 2007
  24. Larry Schwartz, Great and Gretzky belong together, ESPN.com Sportscentury Biography
  25. Sports Desk, PLUS: N.H.L. -- PHOENIX; Gretzky's Role To Be Limited, The New York Times, 3 czerwca 2000
  26. Yario, Kara, On frozen pond, The Sporting News
  27. SI.com, Power Couples, wersja strony z 7 lutego 2006
  28. Jones, Terry. The Royal Wedding, Canoe.ca.
  29. Toronto Star via New York Times News Service, Tied by great expectations, wersja strony z 18 lipca 2007
  30. Rubylane.com, Wayne Gretsky NRFB by Mattel, wersja strony z 7 lutego 2006
  31. jnj.com,Johnson and Johnson press release, 1 grudnia 1999
  32. Retrojunk.com, Stars Show Info, wersja strony z 7 lutego 2006
  33. Sylvi Capelaci, Wayne's new world, Toronto Sun, 22 września 1998
  34. mcfarlane.com, WAYNE GRETZKY 1 MCFARLANE’S SPORTS PICKS: NHL LEGENDS SERIES 1, wersja strony z 29 stycznia 2007
  35. ESPN.go.com Gretzky, wife address gambling ring allegations, wersja strony z 11 lutego 2006
  36. Rick Hepp, Gretzky talked about betting ring on wiretap, Newark Star-Ledger, 9 lutego 2006
  37. Angela Della Santi and Beth DeFalco, Gretzky, wife won't be charged criminally, lawyers say, Associated Press Newswire
  38. David Vest, Tocchet, Gretzky's wife start suits, The Arizona Republic, 26 maja 2006
  39. Joel Bewley, Disgraced trooper: Tocchet and I were 50-50 partners, The Philadelphia Inquirer, 3 sierpnia 2006
  40. gg.ca, Gretzky's profile on the Order of Canada site, data 26 stycznia 2007
  41. horatioalger.com, Horatio Alger Association press release announcing Gretzky's award, data 26 stycznia 2007
  42. canadaswalkoffame.com, Gretzky's profile on Canada's Walk of Fame website, data 26 stycznia 2007

[edytuj] Bibliografia

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

Poprzednik
Rick Bowness
trener Phoenix Coyotes
2005 – obecnie
Następca
-
Poprzednik
Shayne Corson
kapitan St. Louis Blues
sezon NHL 1995 – 1996
Następca
Chris Pronger
Poprzednik
Dave Taylor
kapitan Los Angeles Kings
sezony 1989 – 1996
Luc Robitaille sezon NHL 1992 – 93
Następca
Rob Blake
Poprzednik
Lee Fogolin
kapitan Edmonton Oilers
sezony NHL 1983 – 1988
Następca
Mark Messier
Poprzednik
Mario Lemieux
zdobywca Art Ross Trophy
sezony NHL 1983 – 1988
Następca
Jaromír Jágr
Poprzednik
Mario Lemieux
zdobywca Art Ross Trophy
sezony NHL 1989 i 1990
Następca
Mario Lemieux
Poprzednik
Marcel Dionne
zdobywca Art Ross Trophy
sezony NHL 1981 i 1987
Następca
Mario Lemieux
Poprzednik
Mario Lemieux
zdobywca Hart Memorial Trophy
sezon NHL 1988
Następca
Mark Messier
Poprzednik
Bryan Trottier
zdobywca Hart Memorial Trophy
sezony NHL 1979 – 1986
Następca
Mario Lemieux
Poprzednik
Ron Hextall
zdobywca Conn Smythe Trophy
sezon NHL 1987
Następca
Al MacInnis
Poprzednik
Mark Messier
zdobywca Conn Smythe Trophy
sezon NHL 1984
Następca
Patrick Roy
Poprzednik
Jari Kurri
zdobywca Maurice 'Rocket' Richard Trophy
sezon NHL 1986
Następca
Mario Lemieux
Poprzednik
Mike Bossy
zdobywca Maurice 'Rocket' Richard Trophy
sezony NHL 1981 – 1984
Następca
Jari Kurri
Poprzednik
Bob MacMillan
zdobywca Lady Byng Memorial Trophy
sezon NHL 1979
Następca
Rick Kehoe
Poprzednik
Brett Hull
zdobywca Lady Byng Memorial Trophy
sezony NHL 1990 – 1991
Następca
Pierre Turgeon
Poprzednik
Pierre Turgeon
zdobywca Lady Byng Memorial Trophy
sezon NHL 1993
Następca
Ron Francis
Poprzednik
Ron Francis
zdobywca Lady Byng Memorial Trophy
sezon NHL 1998
Następca
Pavol Demitra
Poprzednik
Mark Howe
zdobywca NHL Plus/Minus Award
sezon NHL 1986
Następca
Brad McCrimmon
Poprzednik
Charlie Huddy
zdobywca NHL Plus/Minus Award
sezony NHL 1983 – 1984
Następca
Mark Howe
Poprzednik
Susan Nattrass
zdobywca Lou Marsh Trophy
1982, 1983
Następca
Gaétan Boucher
Poprzednik
Gaétan Boucher
zdobywca Lou Marsh Trophy
1985
Następca
Ben Johnson
Poprzednik
Carolyn Waldo
zdobywca Lou Marsh Trophy
1989
Następca
Kurt Browning

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com