Wiatr
Z Wikipedii
Wiatr - poziomy lub prawie poziomy ruch powietrza względem powierzchni ziemi. Wiatry są zazwyczaj wywołane różnicą ciśnienia atmosferycznego. Termin wiatr jest używany w meteorologii prawie wyłącznie na określenie horyzontalnej składowej wiatru. Istnieje jednak składowa pionowa wiatru i wtedy jest tak nazywana. Wiatr może wiać z obszarów wyższego ciśnienia do obszarów niższego ciśnienia, ale w średnich szerokościach geograficznych, ze względu na siłę Coriolisa, wiatr wieje zazwyczaj równolegle do linii takiego samego ciśnienia (wiatr geostroficzny). Wiatr jest jednym ze składników pogody, w tym celu podaje się prędkość wiatru (w m/s lub km/h) i kierunek, z którego wieje. Należy zachować uwagę przy używaniu terminologii kierunku wiatru: meteorolodzy pod nazwą wiatry zachodnie rozumieją wiatr wiejący z zachodu, podczas gdy "zachodni prąd oceaniczny" to prąd płynący na zachód (czyli różnica o 180 stopni w definicji kierunku).
Spis treści |
[edytuj] Rodzaje wiatrów
- Stałe
- Sezonowe (okresowe)
- Lokalne
- Pustynne
[edytuj] Symbole prędkości wiatru na mapie synoptycznej
Symbol | Obserwowana prędkość wiatru | Zaznaczone jako |
---|---|---|
0-2 węzły | 0 węzłów | |
3-7 węzłów | 5 węzłów | |
8-12 węzłów | 10 węzłów | |
13-17 węzłów | 15 węzłów | |
18-22 węzły | 20 węzłów | |
23-27 węzłów | 25 węzłów | |
28-32 węzły | 30 węzłów | |
33-37 węzłów | 35 węzłów | |
38-42 węzły | 40 węzłów | |
43-47 węzłów | 45 węzłów | |
48-52 węzły | 50 węzłów | |
53-57 węzłów | 55 węzłów | |
58-62 węzły | 60 węzłów | |
63-67 węzłów | 65 węzłów | |
98-102 węzły | 100 węzłów | |
102-107 węzłów | 105 węzłów | |
Uwaga: końcówka tych symboli pokazuje na kierunek z którego wieje wiatr |
[edytuj] Zastosowania
Wiatr może być wykorzystywany do produkcji energii za pomocą turbin wiatrowych.
[edytuj] Pomiary wiatru
Do pomiarów wiatru służy anemometr (wiatromierz) . Wiatr można też mierzyć za pomocą technik satelitarnych (teledetekcji) za pomocą skaterometrów wykorzystujących zjawisko fal kapilarnych na wodzie (refleks słońca), za pomocą teledetekcyjnych metod akustycznych sodar, za pomocą obserwacji poruszających się chmur, za pomocą radaru, za pomocą sond meteorologicznych, i innych technik.
[edytuj] Lokalne wiatry nazwane
Ze względu na zmiany temperatury, jakie przynosi ze sobą wiatr, wyróżnia się wiatry ciepłe i zimne. Lokalne wiatry związane są ze zjawiskiem bryzy morskiej, wiatrów górsko-dolinnych, wiatrów katabatycznych i innych typów.
- mistral - bora - yugo- tramontana - blizzard - barber - lewanter – nortes
- wiatr halny - fen - chinook - sirocco=gibli - samum - harmattan - etezje – reshabar
Przykładami lokalnych wiatrów są
- afganiec – wiejący latem, gorący i suchy wiatr pustynne, wiejący w Tadżykistanie
- astrul – w Rumunii wiatr wiejący z Karpat
- autan – ciepły wiatr halny w płd-zach Francji
- bagiuo – cyklon tropikalny na Filipinach
- belat – zapylony, zimny wiatr na płd wybrzeżu Arabii
- bohorok – Sumatra
- breva – gorący wiatr dolinny wiejący ku Alpom
- brickfielder – Australia
- bryza - bryza lądowa: wiatr górski, wiatr dolinny
- buran – syberyjski zimny wiatr, często z zamiecią
- burster - chłodny wiatr z oceanu w Australii i Nowej Zelandii
- chamsin – powodujący burze piaskowe pustynny wiatr w Egipcie
- chinook - wiatr w Górach Skalistych w Ameryce Północnej
- cordonazo – wiatr u zachodnich wybrzeży Meksyku
- doctor - wiatr od morza, przynoszący podczas upałów ulgę w tropikach, oraz na anktartydzie.
- etezje (meltemi) - katabatyczny wiatr we wschodniej Grecji na Morzu Egejskim
- gregale – Morze Śródziemne
- halny - wiatr w górach południowej Polski
- harmattan – Sudan
- helm – Cumberland, Anglia
- jauk – płd Alpy
- karif – Somalia
- leste – pasat, Wyspy Kanaryjskie
- levanter
- leveche – Hiszpania
- marin – południowa Francja
- morka – wiatr od morza, połaczony z drobnym deszczem
- mistral - wieje wzdłuż doliny Rodanu na wybrzeże Zatoki Liońskiej na Morzu Śródziemnym
- nortes – Meksyk
- pampero – Argentyna, Brazylia
- papagayo – Zatoka Meksykańska
- ponente – Morze Śródziemne
- purga – burza śnieżna na Syberii
- reshabar – Iran
- samum – niosący chmury piasku wiatr pustynny w Afryce
- Santa Ana - suchy pustynny wiatr fenowy w południowej Kalifornii
- seistan – Morze Kaspijskie
- sirocco – Morze Śródziemne
- solano - Morze Śródziemne
- suchowiej - wiatr wiejący w europejskiej części Rosji, na stepach Ukrainy i w Kazachstanie
- sudestada – Argentyna
- sumatra – Cieśnina Malakka
- surazo – Brazylia
- szamal – Irak
- temporales – Ameryka Środkowa
- terral – Ameryka Południowa
- tivano – Włochy
- tramontana (tramontane) - wiatr w południowej Francji wiejący wzdłuż Pirenejów; podobny do mistralu
- vendavales – Hiszpania
- wardawak – Macedonia
- zonda – Andy
[edytuj] Zobacz też:
- skala Beauforta
- sztorm - huragan - orkan - nawałnica - szkwał
- monsun - pasat - antypasat - prąd strumieniowy
- tornado - trąba powietrzna - trąba morska - cyklon
- energia wiatru - turbina wiatrowa - wiatrak
- przegląd zagadnień z zakresu żeglarstwa - róża wiatrów – garuga
- wiatrołom, barchan, wydma
- Eol, Notos, Boreasz=Akwilian, Euros, Zefir=Fawonius
- anemochor, anemochoria
- anemogam, anemogamia
- anemograf, anemometr, anemoklinograf, anemoskop
- cyrkulacja powietrza