Wojciech Jaruzelski
Z Wikipedii
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej |
|
Wojciech Witold Jaruzelski | |
ur. 6 lipca 1923 w Kurowie | |
Partia polityczna | Bezpartyjny (w czasie prezydentury) |
Ostatnia partia polityczna | Polska Zjednoczona Partia Robotnicza |
Poprzednik | Bolesław Bierut jako prezydent, Henryk Jabłoński jako głowa państwa |
Okres urzędowania | od 19 lipca 1989 Prezydent PRL od 31 grudnia 1989 Prezydent RP do 22 grudnia 1990 wcześniej Przew. Rady Państwa od 1985) |
Następca | Lech Wałęsa |
Pierwsza Dama | Barbara Jaruzelska |
Szef Kancelarii Prezydenta | pierwszy Michał Janiszewski |
Wojciech Witold Jaruzelski | |
---|---|
' | |
Życie | generał armii |
Data urodzenia | 6 lipca 1923 Kurów, Polska |
Kariera | |
W służbie od | |
Pełniona funkcja | prezydent RP, prezydent PRL, przew. Rady Państwa PRL, premier PRL, minister ON, szef SG WP |
Główne wojny i bitwy | stan wojenny, II wojna światowa |
Odznaczenia | |
Wojciech Witold Jaruzelski (ur. 6 lipca 1923 w Kurowie) – emerytowany żołnierz Ludowego Wojska Polskiego w stopniu gen. armii, były polski działacz komunistyczny i polityk na stanowiskach: poseł na Sejm PRL, I sekretarz KC PZPR (1981-1989), minister obrony narodowej 1968-1983, prezes Rady Ministrów PRL (1981-1985), przewodniczący Rady Państwa PRL (1985-1989), prezydent PRL (1989) i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (1989-1990).
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Wywodzi się z rodziny ziemiańskiej herbu Ślepowron. Ojciec (Władysław Mieczysław Jaruzelski) walczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920, dziadek (Wojciech Jaruzelski senior) w powstaniu styczniowym. Przed wojną uczęszczał do gimnazjum prowadzonego przez zakon marianów na warszawskich Bielanach. We wczesnej młodości był bardzo religijnym i dobrze zapowiadającym się uczniem. W 1939 wraz z rodziną przeniósł się na Litwę, a po aneksji tego kraju przez ZSRR w 1940 został zesłany na Syberię. Pracował w tajdze[1] przy wyrębie lasów, gdzie nabawił się choroby oczu, ślepoty śnieżnej, która to choroba trwale uszkodziła mu wzrok. Podczas zesłania zmarł ojciec generała, Władysław, pochowany w Bijsku.
[edytuj] Kariera wojskowa
[edytuj] II wojna światowa
Sam Jaruzelski po nieudanej próbie dostania się do armii Andersa, ukończył szkołę oficerską w Riazaniu i został skierowany do 2 Dywizji Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego jako dowódca plutonu zwiadu. Jako pomocnik szefa sztabu 5 pułku piechoty ds. zwiadu, przeszedł szlak bojowy 1 Armii Wojska Polskiego. Brał udział w walkach nad Wisłą, na przyczółku magnuszewskim, o Warszawę, o przełamanie Wału Pomorskiego, a także nad Bałtykiem, Odrą i Łabą.
[edytuj] Polska Ludowa
W latach 1945-1947 brał udział w walkach z oddziałami podziemia antykomunistycznego w okolicach Częstochowy i Piotrkowa Trybunalskiego. Według dokumentów znajdujących się w archiwach IPN współpracował w latach 1949-1954 jako agent informator z Informacją Wojskową (uzależnionym od ZSRR organem kontrwywiadu wojskowego działającym w Polsce w latach 1944-1957) pod pseudonimem "Wolski".[2][3]
Ukończył z wyróżnieniem Wyższą Szkołę Piechoty i Akademię Sztabu Generalnego. W latach 1947-1957 był wykładowcą taktyki i służby sztabów w Wyższej Szkole Piechoty, szefem Zarządu Akademii Wojskowych, Szkół i Kursów Oficerskich oraz zastępcą szefa Głównego Zarządu Wyszkolenia Bojowego (w 1956 awansowany jako najmłodszy w korpusie oficerskim do stopnia generała); w październiku tego samego roku, jako jedyny polski generał, opowiedział się za pozostaniem marszałka Konstantego Rokossowskiego w LWP. W latach 1950-1952 brał udział w zajęciach dwuletniego Wieczorowego Uniwersytetu Marksizmu i Leninizmu, które ukończył z oceną bardzo dobrą. W latach 1957-1960 dowodził 12 Dywizją Zmechanizowaną w Szczecinie.
Zawodową służbę wojskową zakończył 31 stycznia 1991.
[edytuj] Przebieg kariery wojskowej
- 1943 – chorąży
- 1944 – podporucznik
- 1945 – porucznik
- 1946 – kapitan
- 1948 – major
- 1949 – podpułkownik
- 1953 – pułkownik
- 1956 – generał brygady
- 1960 – generał dywizji
- 1968 – generał broni
- 1973 – generał armii
[edytuj] Kariera polityczna w PRL
W 1960 został powołany na stanowisko szefa Głównego Zarządu Politycznego WP[4], a w 1962 mianowany wiceministrem obrony narodowej. Od 1965 pełnił funkcję szefa Sztabu Generalnego WP.
Do Polskiej Partii Robotniczej wstąpił w 1947. Od 1964 był członkiem Komitetu Centralnego PZPR. W latach 1970-1971 był zastępcą członka, a od 1971 – członkiem Biura Politycznego. Na IV Plenum KC PZPR (18 października 1981) został wybrany I sekretarzem KC PZPR.
[edytuj] Marzec 1968
W okresie 1967-1968 jako członek ścisłego kierownictwa resortu obrony współodpowiedzialny był za usuwanie z armii i degradację blisko 1300 oficerów pochodzenia żydowskiego lub Polaków ożenionych z kobietami pochodzenia żydowskiego, co było częścią antysemickich działań władz państwowych, których kulminacją były tzw. wydarzenia marcowe. W ramach antysemickiej akcji fałszywie przypisywano również żydowskie pochodzenie ministrowi obrony narodowej Marianowi Spychalskiemu, w efekcie czego Spychalski stracił stanowisko, a jego miejsce zajął Jaruzelski.
Ministrem obrony narodowej Jaruzelski był od 11 kwietnia 1968 do 21 listopada 1983. Podczas pełnienia tej funkcji przez Jaruzelskiego podległe mu jednostki LWP brały udział w tłumieniu Praskiej Wiosny przez siły Układu Warszawskiego w ramach operacji Dunaj.
[edytuj] Grudzień 1970
Wojciech Jaruzelski nadzorował także tłumienie wystąpień robotników w czasie wydarzeń grudnia 1970 na Wybrzeżu, gdyż był wówczas Ministrem Obrony Narodowej. Z tego powodu zarzucano mu współodpowiedzialność za krwawe wydarzenia które miały wtedy miejsce. Jaruzelski twierdził iż rozkaz strzelania do robotników zapadł w najwyższym kierownictwie PZPR, do którego jako zastępca członka Biura Politycznego KC PZPR on wtedy nie należał i nie ponosi odpowiedzialności za to co się stało. Nie protestował jednak przeciwko decyzji o użyciu broni wobec demonstrantów[5], która zapadła na posiedzeniu Biura Politycznego KC PZPR w dniu 15 grudnia w Warszawie, na której był obecny. Zdaniem krytyków gen. Jaruzelskiego, brak jego sprzeciwu i jednomyślność decyzyjna innych członków narady, wskazują iż w rzeczywistości decyzja o użyciu broni zapadła kolegialnie[5], zatem gen. Jaruzelski ponosi za tę decyzję współodpowiedzialność.
Aktywnie uczestniczył także w przygotowaniach do pacyfikacji strajków na Wybrzeżu, wydając jako Minister Obrony Narodowej szereg decyzji – 8 grudnia 1970 gen. Jaruzelski wydał rozkaz[5] (rozkaz MON nr 8884/Oper.) "(...) w sprawie zasad współdziałania wojska i resortu spraw wewnętrznych w zakresie zwalczania wrogiej działalności (...)", który stanowił podstawę do kooperacji MON i MSW w tłumieniu robotniczych protestów w czasie wydarzeń grudnia 1970 i był jedną z przyczyn późniejszej masakry. Także 14 grudnia 1970 o godz. 23:40 z polecenia gen. Jaruzelskiego szef Sztabu Generalnego WP wydał tajny szyfrogram[5] nakazujący dowódcom okręgów wojskowych przeprowadzających akcję pacyfikacyjną na Wybrzeżu podjęcie działań w przypadku ewentualnego użycia wojsk do zadań specjalnych i faktycznie włączający siły zbrojne do konfliktu.
[edytuj] Stan wojenny
Już od sierpnia 1980 rozpoczął prace studyjne nad wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce, prowadzone w ramach Komitetu Obrony Kraju i Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. 12 listopada 1980, dwa dni po oficjalnej rejestracji NSZZ Solidarność ujawnił na posiedzeniu KOK-u, że przygotowany został zestaw niezbędnych aktów prawnych dotyczących stanu wojennego.[6] 1 grudnia władze ZSRR przekazały polskim wojskowym plany wkroczenia wojsk radzieckich do Polski w ramach ćwiczeń "Sojuz 81". Gotowość operacyjną do przekroczenia granicy wyznaczono na 8 grudnia. 5 grudnia na szczycie państw Układu Warszawskiego w Moskwie gen. Wojciech Jaruzelski przedstawił koncepcję samodzielnego zlikwidowania "Solidarności" i opozycji, gdy tylko wystąpią pierwsze oznaki wyczerpania społeczeństwa.
13 grudnia 1981 wprowadził w Polsce stan wojenny i stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON).
W lutym 1992 Sejm przeważającą liczbą głosów podjął uchwałę, w której uznał decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego za sprzeczną z konstytucją PRL. Powołano specjalną komisję do przesłuchania ówczesnych członków Rady Państwa, po roku parlament został jednak rozwiązany, a przejmujące wówczas władzę SLD i PSL zrezygnowały z kontynuacji śledztwa parlamentarnego. Jaruzelskiego doceniono, zapraszając go na pierwsze posiedzenie Sejmu II kadencji. W 1996 roku komisja odpowiedzialności konstytucyjnej gromadząca dokumenty dotyczące stanu wojennego uznała, że wprowadzenie stanu wojennego było "wyższą koniecznością", sejm umorzył postępowanie wobec Jaruzelskiego podzielając opinię tej komisji (nie wiedziała ona jednak o kilku istotnych faktach mogących świadczyć przeciwko gen. Jaruzelskiemu[7]).
Jedna z osób represjonowanych w okresie stanu wojennego, działacz chłopski Stanisław Helski uderzył Jaruzelskiego kamieniem w twarz podczas spotkania 11 października 1994 r., na którym promował on swą książkę w księgarni na placu Legionów we Wrocławiu.
W rocznicę ogłoszenia stanu wojennego przed domem Wojciecha Jaruzelskiego odbywają się demonstracje zwolenników i przeciwników wprowadzenia stanu wojennego. 13 grudnia 2003 po raz pierwszy uczestniczyli w manifestacji zwolennicy Jaruzelskiego, którzy podziękowali mu za decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego. Po raz pierwszy Jaruzelski wyszedł do demonstrujących, dziękując im za wyrazy poparcia i zagrzewając do dalszej walki "na froncie ideologicznym i edukacyjnym", podkreślił, iż "gdyby nie stan wojenny z 13 grudnia 1981, nie byłoby 13 grudnia w Kopenhadze i w Brukseli".[potrzebne źródło]
[edytuj] Prezes Rady Ministrów i I sekretarz KC PZPR
W latach 1961-1989 był posłem na Sejm. W 1981 został prezesem Rady Ministrów. Współtworzył PRON. W 1983 został powołany przez Sejm na przewodniczącego Komitetu Obrony Kraju – Zwierzchnika Sił Zbrojnych, a przez Radę Państwa mianowany Naczelnym Dowódcą Sił Zbrojnych na wypadek wojny.
W latach osiemdziesiątych Jaruzelski inicjował reformy gospodarcze i instytucjonalne (np. powołanie Trybunału Stanu, Rzecznika Praw Obywatelskich czy Naczelnego Sądu Administracyjnego). Był twórcą Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa, która skupiała również kilku krytyków systemu, np. Macieja Giertycha, Ryszarda Bendera, Władysława Siłę-Nowickiego czy Krzysztofa Skubiszewskiego). Próby przemian gospodarczych spaliły na panewce (klęska w referendum).
[edytuj] Przewodniczący Rady Państwa i Prezydent PRL
6 listopada 1985 został powołany przez Sejm na przewodniczącego Rady Państwa. Funkcję tę sprawował aż do czasu zastąpienia Rady Państwa urzędem Prezydenta Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 19 lipca 1989. Gdy Wojewódzka Rada Narodowa w Białymstoku w 1983 r. wiernopoddańczo zasugerowała nadanie mu stopnia marszałka, odmówił. Nie była organem uprawnionym do występowania z takimi wnioskami. Jego przyjęcie sugerowałoby też, że Wojciech Jaruzelski jest wodzem, który wygrał wojnę. On zaś chciał uniknąć skojarzeń, iż prowadził wojnę domową.
Był głównym animatorem Okrągłego Stołu, choć nie uczestniczył w jego obradach. Nie kandydował też w przegranych przez komunistów wyborach do Sejmu w czerwcu 1989 roku.
[edytuj] III Rzeczpospolita
[edytuj] Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
3 lipca 1989 Adam Michnik opublikował na łamach Gazety Wyborczej artykuł zatytułowany Wasz prezydent, nasz premier, gdzie pośrednio odniósł się do kontraktu zawartego przy Okrągłym Stole, gdy obie strony zgodziły się na ustanowienie urzędu prezydenta PRL.
Jeszcze 30 czerwca w obliczu demonstracji antykomunistycznej, jaka przeszła ulicami Warszawy pod hasłem Jaruzelski-musisz odejść Wojciech Jaruzelski przemawiając na XIII Plenum KC PZPR oświadczył, że wycofuje swoją kandydaturę i zaproponował na najwyższy urząd w państwie Czesława Kiszczaka. Dopiero 18 lipca zgodził się ponownie kandydować na ten urząd, uzyskawszy poparcie NSZZ Solidarność. [8]
Od 19 lipca 1989 prezydent PRL (od 31 grudnia 1989 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej), wybrany przez Zgromadzenie Narodowe przewagą jednego głosu. Popierał reformy rządu Mazowieckiego.
13 kwietnia 1990 podczas oficjalnej wizyty w ZSRR otrzymał od Michaiła Gorbaczowa kopie dokumentów dotyczących zbrodni katyńskiej z 1940.
W wyniku nacisku społecznego 19 września 1990 przesłał do Marszałka Sejmu projekt ustawy konstytucyjnej skracający jego kadencję oraz wprowadzający do porządku konstytucyjnego wybory powszechne Prezydenta RP.
Z chwilą objęcia urzędu przez nowo wybranego prezydenta-elekta Lecha Wałęsy w dniu 22 grudnia 1990 na mocy art. 2 Ustawy z dnia 27 września 1990 roku o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wygasła kadencja prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego.
Po roku 1990 Wojciech Jaruzelski wycofał się z życia politycznego, choć brał udział w debatach społecznych i politycznych (wypowiadał się na temat członkostwa Polski w Unii Europejskiej).
[edytuj] Działalność po prezydenturze
31 marca 2006 Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (pion śledczy IPN) postawiła go w stan oskarżenia pod zarzutem popełnienia zbrodni komunistycznej, polegającej na kierowaniu w 1981 i 1982 zorganizowanym związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym, mającym na celu popełnianie przestępstw. Polegały one m.in. na pozbawianiu ludzi wolności. Drugi zarzut to podżeganie członków Rady Państwa PRL do przekroczenia ich uprawnień przez uchwalenie dekretów o stanie wojennym. Podstawą do postawienia zarzutów były odtajnione przez ministra obrony Radosława Sikorskiego dokumenty Układu Warszawskiego, w tym także "Myśl przewodnia wprowadzenia stanu wojennego" podpisana w marcu 1981 przez Jaruzelskiego i Kanię.
Wcześniej Jaruzelskiemu wytoczono proces o udział w tłumieniu protestów robotniczych w 1970. Proces ten nie zakończył się do dziś (2008).
Jako byłemu prezydentowi RP Jaruzelskiemu z urzędu przysługuje emerytura prezydencka (choć pozostał przy generalskiej), pieniądze na prowadzenie biura, ochrona osobista BOR-u.
[edytuj] Proces karny
17 kwietnia 2007 prokuratorzy pionu śledczego Instytutu Pamięci Narodowej zakończyli śledztwo przeciwko autorom stanu wojennego – Wojciechowi Jaruzelskiemu i Czesławowi Kiszczakowi (w sumie aktem oskarżenia objęto 9 osób) i skierowali przeciwko nim akt oskarżenia do Sądu Rejonowego Warszawa Śródmieście.
Wojciech Jaruzelski, jako stojący na czele utworzonej w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, został oskarżony o:
- zbrodnię komunistyczną, polegającą na kierowaniu "związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym, mającym na celu popełnianie przestępstw"
- podżeganie członków Rady Państwa PRL (organ ten formalnie wprowadził stan wojenny w PRL) do przekroczenia ich uprawnień poprzez uchwalenie dekretów o stanie wojennym w czasie trwającej sesji Sejmu PRL – wbrew obowiązującej wówczas Konstytucji.
Postępowanie sądowe rozpoczęło się w marcu 2008 [9]. Akt oskarżenia nie został odczytany, gdyż sąd w maju 2008 nakazał prokuratorowi z IPN-u uzupełnienie materiału dowodowego[10] m.in. o przesłuchanie świadków Margaret Thatcher i Michaiła Gorbaczowa [11] [12].
Jest również oskarżony w procesie o "sprawstwo kierownicze" masakry robotników Wybrzeża w grudniu 1970[13].
[edytuj] Życie osobiste
Żoną Wojciecha Jaruzelskiego jest od 1960 roku Barbara Jaruzelska (ślub wzięli w Szczecinie), doktor filologii germańskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Ma córkę Monikę (małżonkę Dariusza Fedyniaka) oraz wnuka Gustawa.
[edytuj] Książki
- Stan wojenny. Dlaczego? (współautorzy: Marek Jaworski, Włodzimierz Łoziński)
- Różnić się mądrze
- Wyjaśniam
- Przed Sądem
- Przeciwko bezprawiu
- Pod prąd czyli refleksje rocznicowe
[edytuj] Odznaczenia
Wojciech Jaruzelski został odznaczony:
- Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari,
- Orderem Budowniczych Polski Ludowej,
- Orderem Sztandaru Pracy I klasy,
- Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski,
- dwukrotnie Krzyżem Walecznych.
26 marca 2006 Jaruzelski został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Zesłańców Sybiru. Komentując ten fakt, stwierdził, że cieszy się, iż prezydent Kaczyński wzniósł się ponad historyczne podziały. Po ujawnieniu tego faktu przez TVN Kancelaria Prezydenta oświadczyła, że Jaruzelski został odznaczony przez pomyłkę, gdyż "Prezydent akceptował tylko postanowienia, nie zaś listy osób" i nie zdawał sobie sprawy, że na liście występuje Wojciech Jaruzelski [14]. Po tym oświadczeniu Jaruzelski odesłał otrzymane odznaczenie [15] prezydentowi Kaczyńskiemu.
Jako były prezydent RP, zgodnie z ustawą o uposażeniu byłych prezydentów z 1996 roku, Jaruzelski objęty jest dożywotnią ochroną osobistą Biura Ochrony Rządu, a także przysługują mu pieniądze na prowadzenie biura oraz emerytura (Jaruzelski nie pobiera pensji byłego prezydenta, decydując się na pozostanie przy generalskiej). Ma także prawo od korzystania z lecznic państwowych[16].
Ponadto posiada m.in.:
- Order Lenina (ZSRR, 1968 i 1983)
- Krzyż Komandorski Orderu Korony (Belgia, 1967)
- Order Rewolucji Październikowej (ZSRR, 1973)
- Order Scharnhorsta (NRD, 1975)
- Krzyż Wielki Orderu Henryka Żeglarza (Portugalia, 1975)
- Order Sztandaru Państwowego (Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, 1977)
- Order Suche Batora (Mongolia, 1977)
- Order Czerwonego Sztandaru (Węgierska Republika Ludowa, 1977)
- Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR, 1978)
- Order Białego Lwa (Czechosłowacja, 1978)
- Order Klementa Gottwalda (Czechosłowacja, 1983)
- Order Gwiazdy Socjalistycznej Republiki Rumunii I klasy ze Wstęgą (Rumunia, 1983)
- Order Złotej Gwiazdy (Wietnam, 1983)
- Order Georgi Dymitrowa (Bułgaria, 1983)
- Order Czerwonego Sztandaru (Mongolia, 1983)
- Order Sztandaru I klasy z diamentami (Węgierska Republika Ludowa, 1983)
- Order Jose Marti (Kuba, 1983)
- Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja, 1987)
- Krzyż Wielki Orderu Legii Honorowej (Francja, 1989).
oraz wiele innych medali polskich i zagranicznych.[17]
[edytuj] Ciekawostki
- Jaruzelski uczęszczał do jednej klasy w gimnazjum wraz z Tadeuszem Gajcym późniejszym poetą i powstańcem warszawskim [18]
- Na 5 złotowych monetach z drugiej połowy lat 70. i początku lat 80. widniał na dole rewersu skrót JM.N. – po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 przeciwna polityce Jaruzelskiego część społeczeństwa zaczęła tłumaczyć ten skrót jako Jaruzelski Morduje Naród.
- Podczas studiów na Akademii Sztabu Generalnego, koledzy Wojciecha Jaruzelskiego nazywali go "małym Jezusem" – z powodu niezwykłej przykładności, pilności i dobrego wychowania[19] .
- Wojciech Jaruzelski jest związany rodzinnie z księciem Hugo Juliuszem Rudolfem Edmundem Radolińskim herbu Leszczyc[potrzebne źródło].
- 13 grudnia 1981, na jednym z domów w Warszawskiej dzielnicy Wola ktoś napisał; "Generale ! Być może historia ci wybaczy, ale ja cię p..." (w kilka godzin później napis został zamazany).[19]
- Jako Prezydent PRL i RP Jaruzelski na zalecenie BOR-u przewożony był opancerzonym pojazdem marki Volvo 760 GLE (rok produkcji 1986) [20]. Obecnie pojazd znajduje się jako eksponat muzealny na wyposażeniu Muzeum Broni Pancernej Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu zaś po roku 2001 wykorzystywany był przez policję do przewożenia świadków koronnych [21]
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Cytaty w Wikicytatach
Grafiki i media na Wikimedia Commons
Wiadomości na Wikinews
- oficjalna strona gen. Wojciecha Jaruzelskiego
- Strona internetowa zwolenników generała Jaruzelskiego
- Zapis czatu z gen. Wojciechem Jaruzelskim
Przypisy
- ↑ Dokładnie w Górach Ałtajskich, 300 km od Bijska
- ↑ katalog IPN
- ↑ aktl.: Prześwietlony Jaruzelski. 9 listopada 2005. [dostęp 23 listopada 2006].
- ↑ Stanowisko to zaproponował gen. Jaruzelskiemu Marian Spychalski
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Lech Kowalski: Generał ze skazą. Biografia wojskowa gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2001, ss. 335-345. ISBN 83-88794-43-4.
- ↑ Antoni Dudek Stan wojenny w Polsce
- ↑ Komisja i sejm nie wiedziały iż przeciwko gen. Jaruzelskiemu może świadczyć fakt iż pomiędzy 8 i 9 grudnia 1981 r. (na bocznicy kolejowej w Brześciu) spotkał się on z marszałkiem Kulikowem i wicepremierem rządu ZSRR Bajbakowem, od których zażądał wsparcia militarnego. Na temat tych żądań debatowano 10 grudnia na posiedzeniu Biura Politycznego KC KPZR. Rosjanie odrzucili żądania Jaruzelskiego nakazując mu by sam rozprawił się z opozycją.[potrzebne źródło]
- ↑ Antoni Dudek Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989-2001, Kraków 2002 s. 64-67
- ↑ Wprost 2008-03-26
- ↑ art. 345 KPK
- ↑ Dziennik 2008-05-14
- ↑ wyborcza.pl 2008-05-26
- ↑ portal gazeta.pl z 9 stycznia 2008
- ↑ Oświadczenie kancelarii Prezydenta RP
- ↑ Zwrot odznaczenia przez gen. Jaruzelskiego
- ↑ Polityka, życie po byciu
- ↑ Who is who in the world, 1989.
- ↑ "Newsweek" nr 9, wydanie z datą 2 marca 2008
- ↑ 19,0 19,1 Gabriel Mérétik: Noc generała. Warszawa: Wydawnictwa Alfa, 1989, ss. 60, 187, 198. ISBN 83-7001-320-1.
- ↑ http://www.pyzdry.wokiss.pl/drukuj.php?id=460&wz=403
- ↑ http://miasta.gazeta.pl/katowice/1,35019,3502809.html
Poprzednik Henryk Jabłoński |
Przewodniczący Rady Państwa 1985-1989 |
Następca Prezydent PRL |
II Rzeczpospolita (1918-1939) |
Józef Piłsudski • Gabriel Narutowicz • Maciej Rataj (p.o.) • Stanisław Wojciechowski • Maciej Rataj (p.o.) • Ignacy Mościcki |
|
Polska na Uchodźstwie (1939-1990, szerokie uznanie międzynarodowe do 1945) |
Władysław Raczkiewicz • August Zaleski • Rada Trzech • Stanisław Ostrowski • Edward Raczyński • Kazimierz Sabbat • Ryszard Kaczorowski |
|
Polska Ludowa (1947-1952) |
||
Polska Rzeczpospolita Ludowa (1989) |
Wojciech Jaruzelski |
|
III Rzeczpospolita (od 1989) |
Wojciech Jaruzelski • Lech Wałęsa • Aleksander Kwaśniewski • Lech Kaczyński |
Michał Rola-Żymierski • Konstanty Rokossowski • Marian Spychalski • Wojciech Jaruzelski • Florian Siwicki
W dniu zaprzysiężenia |
Józef Cyrankiewicz • Stefan Ignar • Piotr Jaroszewicz • Zenon Nowak • Eugeniusz Szyr • Julian Tokarski • Franciszek Waniołka • Jerzy Albrecht • Janusz Burakiewicz • Aleksander Burski • Roman Gesing • Henryk Golański • Janusz Hrynkiewicz • Mieczysław Jagielski • Stefan Jędrychowski • Włodzimierz Lechowicz • Mieczysław Lesz • Piotr Lewiński • Jan Mitręga • Mieczysław Moczar • Zygmunt Moskwa • Lucjan Motyka • Marian Olewiński • Feliks Pisula • Antoni Radliński • Adam Rapacki • Marian Spychalski • Stanisław Sroka • Eugeniusz Stawiński • Jerzy Sztachelski • Witold Trąmpczyński • Wacław Tułodziecki • Stanisław Walczak |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Marian Dmochowski • Andrzej Giersz • Stanisław Gucwa • Henryk Jabłoński • Wojciech Jaruzelski • Jan Kaczmarek • Franciszek Kaim • Jan Karol Kostrzewski • Michał Krukowski • Józef Kulesza • Tadeusz Kunicki • Stanisław Majewski • Edward Sznajder • Jerzy Szopa • Kazimierz Świtała |
W dniu zaprzysiężenia |
Piotr Jaroszewicz • Mieczysław Jagielski • Franciszek Kaim • Jan Mitręga • Kazimierz Olszewski • Józef Tejchma • Zdzisław Tomal • Włodzimierz Berutowicz • Wojciech Jaruzelski • Stefan Jędrychowski • Jan Kaczmarek • Alojzy Karkoszka • Wincenty Kawalec • Emil Kołodziej • Edward Kowalczyk • Jerzy Kuberski • Tadeusz Kunicki • Jerzy Kusiak • Włodzimierz Lejczak • Wiesław Ociepka • Józef Okuniewski • Tadeusz Olechowski • Jerzy Olszewski • Stefan Olszowski • Jerzy Popko • Edward Sznajder • Jerzy Szopa • Marian Śliwiński • Stanisław Wroński • Tadeusz Wrzaszczyk • Mieczysław Zajfryd |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Kazimierz Barcikowski • Tadeusz Bejm • Jerzy Gawrysiak • Adam Glazur • Mieczysław Grudzień • Sylwester Kaliski • Kazimierz Kąkol • Henryk Kisiel • Aleksander Kopeć • Stanisław Kowalczyk • Jan Kulpiński • Tadeusz Pyka • Tadeusz Rudolf • Tadeusz Skwirzyński • Maciej Wirowski |
Bolesław Bierut | Edward Ochab | Władysław Gomułka | Edward Gierek | Stanisław Kania | Wojciech Jaruzelski | Mieczysław Rakowski
Wojciech Jaruzelski • Józef Baryła • Kazimierz Garbacik • Mirosław Hermaszewski • Tadeusz Hupałowski • Ludwik Janczyszyn • Michał Janiszewski • Jerzy Jarosz • Czesław Kiszczak • Tadeusz Krepski • Roman Leś • Longin Łozowicki • Tadeusz Makarewicz • Eugeniusz Molczyk • Włodzimierz Oliwa • Czesław Piotrowski • Henryk Rapacewicz • Florian Siwicki • Tadeusz Tuczapski • Józef Użycki • Jerzy Włosiński • Zygmunt Zieliński •