Wojna sprawiedliwa
Z Wikipedii
Wojna sprawiedliwa (łac. bellum iustum) to wojna, która spełnia następujące warunki:
- jest wojną obronną. Stanowi odpowiedź na niczym nieusprawiedliwioną agresję;
- istnieje realna szansa na jej wygranie;
- celem ataku nie jest ludność cywilna;
- przemoc stosuje się tylko w przypadkach uzasadnionych.
Trzeciego warunku nie można spełnić w przypadku wojny nuklearnej, jednak taki odwet można uważać za adekwatną ripostę w przypadku obrony, gdy państwo posiadające broń nuklearną zostało zaatakowane taką samą bronią.
Pojęcie wojny sprawiedliwej znane jest już od starożytności. Pisał o niej św. Augustyn (354-430) oraz Cyceron (106 p.n.e.-43 p.n.e.). Termin ten powszechnie wykorzystywała także polska dyplomacja średniowieczna m.in. dla usprawiedliwienia wojen prowadzonych z zakonem krzyżackim za panowania Władysława II Jagiełły.
W "Saevientibus", jednym z pism z czasu soboru w Konstancji Paweł Włodkowic przytacza za Ostyjskim (Henrykiem de Segusio) sformułowane przez św. Rajmunda z Penafort warunki wojny sprawiedliwej. Są to osoba, przedmiot, przyczyna, duch i upoważnienie. A zatem osoba wojująca winna nadawać się do walczenia, czyli być osobą świecką, ponieważ duchownemu nie wolno rozlewać krwi za wyjątkiem wypadku nieuniknionej konieczności. Prawowity przedmiot wojny to wyłącznie odzyskanie własności lub obrona ojczyzny. Przyczyna zaś to chęć osiągnięcia pokoju. Z kolei duch wojny sprawiedliwej nie może zawierać nienawiści, żądzy zemsty ani chciwości. Składać się zaś na niego winny miłość, sprawiedliwość i posłuszeństwo. Upoważnienie zaś może pochodzić jedynie od monarchy natomiast w wypadku wojny za wiarę – od Kościoła. Do powyższego wyliczenia dodaje Włodkowic, zapewne pod wpływem św. Tomasza, że nie można prowadzić wojen w dni świąteczne. W związku z tym tradycyjne krzyżackie rejzy zaczynające się w dni świąt Najświętszej Marii Panny (Wniebowzięcia i Oczyszczenia) są poważnym błędem przeciw wierze.
