Zagrzeb
Z Wikipedii
Współrzędne: 45°48' N 15°58' E
Zagrzeb | |||||
|
|||||
Zagrzeb nocą |
|||||
Państwo | Chorwacja | ||||
Okręg | Zagrzeb | ||||
Mer | Milan Bandić | ||||
Powierzchnia | 640 km² | ||||
Położenie | 45° 48' N 15° 58' E |
||||
Ludność (2005) • liczba ludności • gęstość • aglomeracja |
973 600 1521 os./km² ok. 1,2 mln |
||||
Nr kierunkowy | +01 | ||||
Tablice rejestracyjne | ZG | ||||
Miasta partnerskie | Moguncja Sankt Petersburg Tromsø Kioto Kraków Lizbona Pittsburgh Szanghaj Kluż-Napoka Budapeszt Wiedeń Sarajewo Lublana Podgorica Belgrad |
||||
Położenie na mapie kraju
|
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Zagrzeb (chorw. Zagreb, wym. IPA: [ˈzɑː.greb], węg. Zágráb) - to stolica i największe miasto Chorwacji. Liczy 973 600 mieszkańców[potrzebne źródło], aglomerację zagrzebską zamieszkuje natomiast 1,1 mln[potrzebne źródło]. Miasto leży na północnym brzegu rzeki Sawy, u podnóża Medvednicy. Stanowi samodzielny okręg administracyjny.
Spis treści |
[edytuj] Historia
- 1094 - Erygowanie biskupstwa i katedry na Kaptolu.
- ok. 1240 - najazd Tatarów, założenie osady Gradec na sąsiednim wzgórzu Kaptola - Grič. W 1242 został wolnym miastem królewskim. Na Kaptolu jest władza kościelna. Toczyła się rywalizacja między mieszkańcami Gradeca, a Kaptola.
- 1557 r. - nazywa się go stolicą kraju (w późniejszych wiekach straci przejściowo tę funkcję m.in. na rzecz Varażdinu.
- 1607 - założenie gimnazjum (potem akademia).
- od XIX wieku - stolica Chorwacji (od 1878 oficjalna nazwa - Królestwa Dalmacji, Chorwacji i Slawonii) - autonomicznego państwa wchodzącego w skład Wielkich Węgier; stolica komitatu Zagrzeb (Zagrebačka županija, Zágráb vármegye, Komitat Zágráb).
- ok. 1850 - miasta Kaptol i Gradec zostały formalnie zjednoczone.
- 1862 - otwarto połączenie kolejowe z Wiedniem.
- 1878 - otwarcie pierwszego wodociągu.
- 1918 - rozpad Austro-Węgier - Zagrzeb przestaje być stolicą Królestwa Dalmacji, Chorwacji i Slawonii - po wejściu w skład Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców jego rola spada do funkcji głównego miasta chorwackiego.
- 1941 - 1945 - stolica faszystowskiego Niezależnego Państwa Chorwackiego.
- od 1991 - stolica niepodległej Chorwacji.
Podczas wojny w Jugosławii na miasto kilkukrotnie spadały serbskie pociski niszcząc budynki oraz powodując ofiary śmiertelne wśród mieszkańców.
[edytuj] Muzea
- Muzeum historyczne Chorwacji (Hrvatski povijesni muzej)
- Muzeum miasta Zagrzebia (Muzej grada Zagreba)
- Muzeum przyrodnicze
- Chorwackie muzeum sztuki prymitywnej (Hrvatski muzej naivne umjetnosti)
- Muzeum Mimara (Muzej Mimara)
- zbiory to 3700 dzieł sztuki (ponad 1500 w stałej ekspozycji) podarowane Zagrzebiowi przez Wiltrud i Ante Topića Mimarów. Obrazy malarstwa hiszpańskiego, włoskiego i holenderskiego oraz ceramikę i sztukę orientalną
- Muzeum Etnograficzne (Etnografski muzej)
- stroje ludowych z Chorwacji, instrumenty muzyczne oraz bogate zbiory ludowej kultury Etiopii, Ameryki Południowej, Chin i wysp Pacyfiku
- Muzeum Archeologiczne (Arheološki muzej)
- sztuka egipska, zbiory numizmatyczne antyczna i średniowieczna historia Zagrzebia i okolic
[edytuj] Sport
Zagrzeb jest siedzibą wielu klubów piłkarskich, między innymi ośmiokrotnego mistrza Chorwacji Dinamo Zagrzeb oraz NK Zagrzeb. W północno-wschodniej części miasta znajduje się Stadion Dinama, Maksimir, mogący pomieścić 40 000 widzów.
[edytuj] Kluby sportowe
Profesjonalne kluby sportowe w Zagrzebiu:
- baseball: HAŠK Zagreb, Gajnice, Kaptol lions, Medvednica, Novi Zagreb river pirates, Purger, Zagreb
- bocce: dr Ante Starčević, Zagreb, Telekom, Siget Osvit, Prečko, Novi Retkovec, Hrvatski dragovoljac, Kijevo, HEP, Flora, Dubrava, Dubec, Zrinjevac
- hokej na lodzie: Zagreb, Grič, HAŠK, Medveščak, Mladost, Šalata
- koszykówka: KK Cibona, KK Zagreb, KK Dubrava, KK Cedevita
- lekkoatletyka: AK Mladost
- piłka nożna: NK Dinamo, NK Zagreb,Hrvatski dragovoljac
- piłka ręczna: RK Zagreb, RK Agram Medveščak, RK Dubrava
- rugby: Zagreb, Lokomotiva, Viktorija, Policijska akademija, Rudeš, Zvrk, Mladost
- waterpolo: HAVK Mladost, VK Dinamo, VK Medveščak
- wioślarstwo: HAVK Mladost (veslanje), VK Trešnjevka
- zapasy: Inas, Metalac
[edytuj] Dzielnice miasta
Lp. | Dzielnica | Powierzchnia (km²) | Populacja (2001) | Gęstość zaludnienia |
---|---|---|---|---|
1. | Donji Grad | 3 | 45.108 | 14956,2 |
2. | Gornji Grad - Medveščak | 10 | 36.384 | 3593,5 |
3. | Trnje | 7 | 45.267 | 6146,2 |
4. | Maksimir | 14 | 49.750 | 3467,1 |
5. | Peščenica - Žitnjak | 35 | 58.283 | 1651,3 |
6. | Novi Zagreb - Istok | 17 | 65.301 | 3947,1 |
7. | Novi Zagreb - Zapad | 63 | 48.981 | 782,5 |
8. | Trešnjevka - Sjever | 6 | 55,358 | 9498,6 |
9. | Trešnjevka - Jug | 10 | 67.162 | 6828,1 |
10. | Črnomerec | 24 | 38.762 | 1593,4 |
11. | Gornja Dubrava | 40 | 61.388 | 1524,1 |
12. | Donja Dubrava | 11 | 35.944 | 3321,1 |
13. | Stenjevec | 12 | 41.257 | 3387,3 |
14. | Podsused - Vrapče | 36 | 42.360 | 1175,1 |
15. | Podsljeme | 60 | 17.744 | 295,2 |
16. | Sesvete | 165 | 59.212 | 358,3 |
17. | Brezovica | 127 | 10.884 | 85,4 |
[edytuj] Miasta partnerskie
- Moguncja, Niemcy
- Sankt Petersburg, Rosja
- Tromsø, Norwegia
- Kioto, Japonia
- Kraków, Polska
- Lizbona, Portugalia
- Pittsburgh, Stany Zjednoczone
- Szanghaj, Chińska Republika Ludowa
- Kluż-Napoka, Rumunia
- Budapeszt, Węgry
- Wiedeń, Austria
- Sarajewo, Bośnia i Hercegowina
- Lublana, Słowenia
- Podgorica, Czarnogóra
- Belgrad, Serbia
- Bolonia, Włochy
[edytuj] Ludzie związani z Zagrzebiem
- Janica Kostelić, narciarka alpejska, reprezentantka Chorwacji na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich
- Ivica Kostelić, narciarz alpejski, reprezentant Chorwacji na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich
- Pavao Skalić, humanista i historyk
- Miroslav Krleža, pisarz uważany za jednego z najwybitniejszych twórców literatury chorwackiej
- Krešimir Ćosić, koszykarz i trener koszykówki
- August Šenoa, pisarz, poeta, krytyk literacki, felietonista
- Željko Mavrović, bokser
- Mirko Filipović, bokser i kick-bokser
- Mira Furlan, aktorka
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Źródła
Amsterdam (konstytucyjna), Holandia • Andora, Andora • Ateny, Grecja • Belgrad, Serbia • Berlin, Niemcy • Berno, Szwajcaria • Bratysława, Słowacja • Bruksela, Belgia • Budapeszt, Węgry • Bukareszt, Rumunia • Douglas, Wyspa Man • Dublin, Irlandia • Gibraltar, Gibraltar • Haga (siedziba rządu), Holandia • Helsinki, Finlandia • Kijów, Ukraina • Kiszyniów, Mołdawia • Kopenhaga, Dania • Lizbona, Portugalia • Londyn, Wielka Brytania • Longyearbyen, Svalbard • Lublana, Słowenia • Luksemburg, Luksemburg • Madryt, Hiszpania • Mińsk, Białoruś • Monako, Monako (państwo-miasto) • Moskwa, Rosja • Oslo, Norwegia • Paryż, Francja • Podgorica, Czarnogóra • Praga, Czechy • Prisztina, Kosowo • Reykjavík, Islandia • Ryga, Łotwa • Rzym, Włochy • Saint Helier, Jersey • Saint Peter Port, Guernsey • San Marino, San Marino • Sarajewo, Bośnia i Hercegowina • Skopje, Macedonia • Sofia, Bułgaria • Sztokholm, Szwecja • Tallinn, Estonia • Thorshavn, Wyspy Owcze • Tirana, Albania • Tyraspol, Naddniestrze • Vaduz, Liechtenstein • Valletta, Malta • Warszawa, Polska • Watykan, Watykan (państwo-miasto) • Wiedeń, Austria • Wilno, Litwa • Zagrzeb, Chorwacja