Zakroczym

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°26' N 20°37' E52.4333333 20.6166667 (Zakroczym)

Zakroczym
Herb Zakroczymia
Województwo	mazowieckie
Powiat	nowodworski (mazowiecki)
Gmina  - rodzaj	Zakroczym miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1422
Burmistrz	Henryk Ruszczyk
Powierzchnia	19,51 km²
Położenie	52° 26' N 20° 37' E
Liczba mieszkańców (2004)  - liczba ludności  - gęstość	3395 174 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	22
Kod pocztowy	05-170
Tablice rejestracyjne	WND
Położenie na mapie Polski Zakroczym
TERC10 (TERYT)	1142014064
Urząd miejski3 ul. Warszawska 7 05-170 Zakroczym tel. 22 785-21-45; faks 22 785-26-22 (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Zakroczym – miasto w woj. mazowieckim, w powiecie nowodworskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Zakroczym. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. warszawskiego. Leży na prawym brzegu Wisły.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 3395 mieszkańców.

Spis treści 1 Położenie 2 Nazwa 3 Demografia 4 Historia 5 Zabytki 6 Warto zobaczyć 7 Przypisy 8 Bibliografia

[edytuj] Położenie

Zakroczym leży na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 62 z Strzelna do Anusina i drogi krajowej nr 7 Gdańsk - Chyżne (Most w Zakroczymiu), na prawym brzegu rzeki Wisły poniżej ujścia rzeki Bug na dawnym szlaku handlowym łączącym Wisłą Pomorze z Mazowszem oraz Narwią i Bugiem z Litwą.

[edytuj] Nazwa

Nazwa Zakroczym wywodzi się od słowa "zakrot", czyli przeprawa przez rzekę. Pierwotna lokalizacja miasta była bliżej Wisły i nosiło wówczas nazwę Kroczym lub Kroczyn. Na skutek licznych powodzi nastąpiła relokacja miasta w wyżej położonym miejscu pod nazwa Za-kroczym.

[edytuj] Demografia

[edytuj] Historia

• 1065 pierwsza wzmianka w Falsyfikacie Mogileńskim jako gród i osada na uposażeniu klasztoru benedyktynów z Mogilna
• 8 czerwca 1335 książęta mazowieccy Siemowit II i Trojden I odnawiają tu poprzednio zawarte porozumienie z wielkim mistrzem krzyżackim Dietrichem von Altenburg
• 1374 stolica Ziemi Zakroczymskiej w Księstwie Mazowieckim, potem Województwie Mazowieckim aż do 1795, odbywają się tu zjazdy, tzw. roczki, wymieniany jest tu dwór książęcy tzw. curia (wzniesiony przed 1422),
• 1422 oficjalne nadanie praw miejskich chełmińskich przez księcia Janusza I (potwierdzenie istniejącego już stanu rzeczy), potwierdzone w 1488 przez księcia Bolesława IV
• 1656-1657 zajęcie miasta przez Szwedów i częściowe jego zniszczenie wraz z zabudowaniami dworu, przy moście powstaje szwedzki szaniec
• 1709 wojny szwedzkie i zniszczenie miasta przez wojska Karola XII,
• 1757 sprowadzenie do miasta zakonników ojców kapucynów i budowa klasztoru
• 1793 zajęcie miasta przez wojska rosyjskie, wielokrotne przemarsze i rekwizycje zubożają miasto
• 1795 w zaborze pruskim - miasto należy do regencji toruńskiej do Prus Nowowschodnich
• 1806 miejsce przeprawy wojsk napoleońskich przed bitwą pod Pułtuskiem
• 1813 Iwan Paskiewicz kieruje z Zakroczymia oblężeniem Modlina
• 1815-1830 w granicach Królestwa Polskiego, budowa traktu Zakroczym-Wyszogród^[1]
• 1831 po zajęciu Warszawy przez Rosjan w refektarzu klasztoru odbywają się posiedzenia Rządu i Sejmu z Joachimem Lelewelem
• 1883-1888 budowa fortu nr 1 Zakroczym pierwszego pierścienia fortów twierdzy Modlin
• 20 sierpnia 1915 - podpisanie kapitulacji przed Niemcami przez rosyjską załogę Twierdzy Modlin i Fortu Zakroczym
• 10-28 września 1939 obrona Twierdzy Modlin. Zakroczym zostaje włączony w pierścień obrony Twierdzy Modlin a obsadzają go początkowo pododdziały 8 DP a następnie, od dnia 15 września 2 Pułk Piechoty 2 DP Legionów dowodzony przez płk Ludwika Czyżewskiego. Pod rozkazami dow. 2 pp Legionów pozostają pododdziały 8 DP - VI i VII baon marszowy z 32 pp, obronę wzmacnia jeszcze grupa podchorążych w liczbie około 200. Obrona miasta jest bardzo zacięta, odcinek Zakroczym poddaje się razem z Twierdzą Modlin jednak żądni sukcesu naziści z dywizji SS Kempf pomimo wywieszenia przez Obrońców białych flag wzięli miasto szturmem obchodząc je od tyłu i boku.
• 28 września 1939 w Zakroczymiu, Wehrmacht rozstrzelał 500 osób^[2], w tym 400 wziętych do niewoli żołnierzy Wojska Polskiego^[2].
• 1944 utworzenie obozu dla około 30 000 deportowanych z Powstania Warszawskiego na terenie fortu
• 1945 wyzwolenie miasta zniszczonego w 78%
• 1978 w mieście żyje 3659 osób, w mieście działają filia spółdzielni Zakroczymianka i cegielnia, gospodarka uspołeczniona zatrudnia 371 osób, działa kino Rusałka (150 miejsc), restauracja Plantatorska, miasto pozbawione jest wodociągu i kanalizacji^[3]

[edytuj] Zabytki

• kościół parafialny gotycko-renesansowy pw. Podwyższenia Krzyża z XV/XVI w., odbudowany w 1949, w ścianach północnej i południowej wmurowane szwedzkie kule armatnie
• kościół i klasztor barokowy oo. Kapucynów z 1758 fundacji Józefa Młockiego,
• "Latarnia" - pomnik ku czci powstańców z 1831, 1863 roku oraz poległych w latach 1939 - 1945,
• Fort nr 1 Zakroczym (1883-1888),
• "Góra Zamkowa" z budynkiem dworu z XIX na piwnicach z XV w. i sąsiednie grodzisko "Czubajka".

[edytuj] Warto zobaczyć

• Rezerwat przyrody Wikliny Wiślane

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Lechosław Herz, 2002, Puszcza Kampinoska, Pruszków, Wyd. Oficyna Wydawnicza "Rewasz", ISBN 83-85557-96-2.