Ziggurat

Z Wikipedii

Ruiny zigguratu w Czoga Zanbil w pobliżu Suzy, Iran, XIII wiek p.n.e.

Rekonstrukcja zigguratu Sialk, bazująca na wykopaliskach archeologicznych

Ziggurat (zigurat, zikkurat - w języku akadyjskim: ziqquratu poch. od czasownika zaqāru - budować wysoko) – monumentalna budowla sakralna w starożytnym Sumerze, Babilonii, Asyrii i Elamie w formie tarasowo uformowanej wieży.

Rdzeń zigguratu wykonywano z cegły suszonej. Ściany tarasów wzmacniane były murami z cegły wypalanej, które licowano różnobarwną okładziną glazurowaną. Tarasy, najczęściej o podstawie kwadratowej, zmniejszały się ku górze, przez co na każdym boku powstawał układ schodkowy. Z tarasu na taras prowadziły pochylnie (rampy) lub schody. Budowlę zwieńczała świątynia lub kaplica. Świątynia, przy której odprawiano różne obrzędy religijne, znajdowała się również u stóp zigguratu i z reguły była bardziej okazała od szczytowej z uwagi na brak ograniczeń budowlanych.

Inspiracją do budowy zigguratów była wiara, że bogowie zamieszkują szczyty gór. Zigguraty miały je symbolizować. Niektórzy architekci uważają, że były one pierwowzorem biblijnej wieży Babel. Każdy ziggurat był siedzibą innego boga. Oprócz religijnych zastosowań, znajdowały się w nich biblioteki, szkoła, magazyny żywności, broni i wody, a także skarbce. Najczęściej budowle te były połączone z kompleksami świątynnymi, które usytuowane były w centrach miast babilońskich.

Ziggurat w swojej klasycznej formie z czasów sumeryjskich (ok. 2100-2000 p.n.e.) miał prostokątną podstawę i trzy kondygnacje. Władcy późniejszych imperiów z terenów Mezopotamii budowali je raczej na kwadratowej podstawie i niekiedy z pomieszczeniami w środku (np. elamicki ziggurat w Dur Untasz-Napirisza). Znacznym rekonstrukcjom i przebudowom niszczejących już zigguratów poddali władcy mezopotamscy z I tysiąclecia p.n.e.

Dotychczas, w wyniku prac archeologicznych, odkopano 16 zigguratów, a ze źródeł literackich wiemy o 34 takich obiektach.

Zachowane zigguraty: