Wikipedia 2006 (Static HTML - No images) is on line here! [.7z dumps also available]
Sorry, English version is not working. Please, connect the Çay (içecek) - Vikipedi

Çay (içecek)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Çay çeşitleri, metodları ve prosesleri(işlem sırası)
Çay çeşitleri, metodları ve prosesleri(işlem sırası)
Çay Üreten Ülkeler
Çay Üreten Ülkeler
Japon çay  töreni
Japon çay töreni
Çin fincanında yeşil çay yaprakları.
Çin fincanında yeşil çay yaprakları.
Türk usülü ince belli cam bardakta çay
Türk usülü ince belli cam bardakta çay

Çay, işlenmiş yapraklarının kaynatılmasıyla veya haşlanmasıyla içecek elde edilen bir bitki türüdür. Çay çalısının bilimsel ismi Camellia sinensisdir. Çay, çalının yapraklarının fermantasyonu, ısıtılması, kurutulması ve bazen diğer meyve veya bitkilerle karıştırılması sonucu elde edilir.

Türkiye'de yaygın olarak çay, Doğu Karadeniz bölgesinden toplanan çay yapraklarından yapılan kırmızı renkteki içecek için kullanılır.

Bir çay çalısı.
Bir çay çalısı.

Çayları bir çok kritere göre sınıflara ayırmak münkün olmakla beraber Üç temel çay çeşidi vardır, bunlar; siyah çay, yeşil çay ve beyaz çaydır. Bunların dışında yetiştiği bahçe, yaprak boyutu, işleme yöntemi, fermantasyon yöntemlerine göre de sınıflara ayırmak mümkündür. "Bitki çayı" terimi meyve ve bitkilerin işlenmesi ile elde edilen içecekleri kapsar. Kuşburnu gibi bitki çaylarında gerçekte çay yaprakları yoktur. Bazı bitkilerin aromaları çaylara eklenerek meyve ve bitki aromalı çaylar elde edilmektedir.

Hazır çay demleme poşetleri
Hazır çay demleme poşetleri

Çay; tein, kafein, teofilin ve antioksidanlar için doğal bir kaynaktır, ancak neredeyse hiç karbonhidrat, protein ve yağ içermez.

Dünyada en önde gelen çay üretici ülkeleri; Hindistan, Srilanka, Çin, Türkiye, Kenya, Endonezya, Malawi, Vietnam dır.

[değiştir] Kelime kökeni

Çay kelimesinin kökeni anavatanı Çin'e dayanır. Mandarin lehçesindeki ç'a ve Amoy lehçesindeki t'e çayın iki farklı söyleniş şeklidir. [1]

Batı dünyasında çayın ismi iki formu da kullanır. Mandarin formu ilk defa 1559'de Portekizli tüccarlar tarafından kullanılmıştır. Bu tüccarlar sayesinde Mandarin lehçesindeki ç'a Rusça'ya (çai), Farsça'ya (ça), Arapça'ya (şay) ve dilimize girmiştir. Avrupa'da daha sonraları Hollandalı tüccarlar tarafından Amoy lehçesi yaygınlaştırılmıştır. Bu sayede çay Batı dillerinde Amoy lehçesindeki 't'e kelimesinden türeyip, İngilizce'ye (tea), Fransızca'ya (the), İspanyolca'ya (te), Almanca'ya (tee) yerleşmiştir.

Doğu dillerinde ise Mandarin formu daha yaygındır, Hintçe (çay) ve Japonca (cha) bu formu kullanılır.

[değiştir] Kaynaklar

[değiştir] Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'da
Çay (içecek) ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.