Avrupa Birliği
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
|
 |
Avrupa Birliği (AB), 27 ülkeden oluşan uluslararası örgüt. 1992 yılında Maastricht Anlaşması ile kurulan ve bu ismi alan birliğin yasal zeminini 1 Şubat 2003'te yürürlüğe giren Nice Anlaşması oluşturur.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarih
- Ana madde: Avrupa Birliği tarihi
Avrupa Birliği'nin temelini, II. Dünya Savaşı sonrasında sanayi bakımından özellikle önemli iki temel hammadde olan kömür ve çelik sektörünü güçlendirmek ve bunları uluslarüstü bir otorite ile kontrol ederek barışı sürdürmek amacıyla 1951'de kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu oluşturmaktadır. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, 18 Nisan 1951'de Belçika, Almanya, Fransa, Hollanda, Lüksemburg ve İtalya arasında imzalanan Paris Antlaşması (1951) ile kurulmuştur. Yine bu ülkelerin imzaladığı 25 Mart 1957 tarihli Roma Antlaşması ile bir başka topluluk daha, Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (Euratom) eklendi ve bu anlaşmayla, aynı tarihte Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kurulmuş oldu. 1958'de yürürlüğe giren Roma Antlaşması üye ülkeler arasında önce gümrük birliğini, yani malların gümrük vergisi ödenmeksizin üye ülkeler arasında serbestçe alınıp satılmasını öngörmüştür. Bu yapının oluşturulmasının öncüleri Fransız Planlama Teşkilatı Başkanı Jean Monnet ve Dışişleri Bakanı Robert Schuman olmuştur. Jean Monnet ve ekibinin titizlikle hazırlamış olduğu ve Robert Schuman'ın 9 Mayıs 1950'de ilan ettiği metin "Schuman Bildirgesi" adını alacak ve daha sonraları 9 Mayıs , Avrupa Günü olarak kabul edilecekti.
Ancak Roma Antlaşması'nda nihai hedef sadece ekonomik değil ortak tarım, ulaştırma, rekabet gibi diğer birçok alanda ortak politikalar oluşturulması, ekonomik politikaların yakınlaştırılması, ekonomik ve parasal birlik kurulması, ortak bir dış politika ve güvenlik politikası oluşturulmasıdır. Belirtilen bu amaçlara, süreç içerisinde daha sonra imzalanacak olan diğer anlaşmalarla aşamalı olarak ulaşılmaya çalışılmıştır. Şu an itibariyle, Maastricht Antlaşması (1992) (Avrupa Birliği'ni kuran antlaşma sayılmaktadır), Amsterdam Antlaşması (1999) ve Nice Antlaşması (2003) sonrasında Avrupa Birliği, bazı üyeler dışında parasal birliğe girmiş (Avro), Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikasını benimsemiş, Adalet ve İçişlerinde, suça ilişkin konularda Polis ve Hukuk işbirliğine karar vermiştir.
[değiştir] Üye ülkeler ve topluluğun genişlemesi
1 Ocak 2007'teki son genişleme ile AB'nin 27 üyesi vardır. 1951/1957 yıllarında toplulukta bulunan altı kurucu üye şunlardır:
Bunu izleyen yıllarda çeşitli aşamalarda aşağıdaki ülkeler birliğe katıldı:
- 1973'te: Danimarka, İrlanda ve Birleşik Krallık
- 1981'de: Yunanistan
- 1986'da: Portekiz ve İspanya
- 1990'da: Doğu ve Batı Almanya'nın birleşmeleri sonucu, üye ülke sayısı artmamasına rağmen, AB'nin sınırları genişledi ve nüfusu arttı.
- 1995'te: Avusturya, Finlandiya ve İsveç
- 2004'te: Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya
- 2007'de: Bulgaristan, Romanya
1979'da Danimarka tarafından kendini yönetme hakkı verilen Grönland, yapılan halk oylaması sonucu, 1985'te topluluktan ayrıldı.
Norveç 1972 ve 1994 yıllarında yapılan halk oylaması sonucu topluluğa katılmama kararı aldı.
Fas'ın yaptığı üyelik başvurusu girişimleri değişik zamanlarda, coğrafi gerekçeyle reddedildi.
Makedonya 2004, Hırvatistan 2005'de üyelik başvurusu yaptı. 2006'da Karadağ adaylık için başvurdu.
Andorra, San Marino ve Türkiye Avrupa Birliği ile gümrük birliği ilişkisine girmiştir.
Norveç, İsviçre, İzlanda ve Lihtenştayn Avrupa Birliği'ne üye değillerdir. Bu ülkeler EFTA bünyesindedir.
[değiştir] Üye Ülkeler
- Ana madde: Avrupa Birliği'nin genişlemesi
|
 |
Avrupa Birliği'nin tam üyesi 27 ülke şunlardır; Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Güney Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan.[1] Hırvatistan, Makedonya ve Türkiye Cumhuriyeti'nin birlik ile müzakereleri sürmekle birlikte, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ ve Sırbistan birliğe katılmak için başvuruda bulunmuşlardır.[2]
[değiştir] Türkiye ve Avrupa Birliği
- Ana madde: Türkiye-AB ilişkileri
Türkiye ile Avrupa Birliği'nin ilişkileri 31 Temmuz 1959'da Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yaptığı ortaklık başvurusu ile başlar. AET Bakanlar Konseyi'nin başvuruyu kabul etmesi sonrasında 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara Anlaşması imzalanmıştır. Ankara Anlaşması ortaklık yaratan bir anlaşmadır. Bunu 1970 yılında imzalanan Karma Protokol izlemektedir. Türkiye'nin, sonradan Topluluk üyesi olan birçok ülkeden daha önce Topluluk ile ilişkilerini başlatmış olan bu iki önemli belge, o tarihlerden sonra ve 17 Aralık 2004 tarihli Avrupa Konseyi Sonuç Bildirgesi sonrasında halen devam etmekte olan süreçte Türkiye-AB ilişkilerinin hukuki dayanaklarındandır. (Tarihsel gelişim sürecinin devamı için Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu'nun aşağıdaki websitesine bakılabilir.)
[değiştir] Resimler
 |
 |
[değiştir] Notlar
- ^ template:cite web kullanımında hata: Parametreler url ve başlık tanımlanmalı.
- ^ template:cite web kullanımında hata: Parametreler url ve başlık tanımlanmalı.
[değiştir] Dış Bağlantılar
| Avrupa'daki Tarihi Olaylar ve Dönemler | ||
|---|---|---|
| İlk Çağ | Yunan Medeniyeti | Roma Medeniyeti | Kavimler Göçü | Karanlık Çağ | |
| Orta Çağ | Haçlı Seferleri | Magna Carta | Veba Salgını | İstanbul'un Fethi | Reconquista | |
| Yeni Çağ | Rönesans | Coğrafi Keşifler | Reform | 30 Yıl Savaşları | |
| 18. ve 19. Yüzyıl | Aydınlanma Çağı | Fransız Devrimi | Sanayi Devrimi | |
| 20. Yüzyıl | Birinci Dünya Savaşı | Büyük Bunalım | İkinci Dünya Savaşı | Soğuk Savaş | Avrupa Birliği | |
| 1951/1952 | 1957/1958 | 1965/1967 | 1992/1993 | 1997/1999 | 2001/2003 | 2007/2009 ? |
| Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) | ||||||
| Euratom (Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu) | ||||||
| Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) |
Avrupa Topluluğu (AT) | |||||
| ...Avrupa Toplulukları: AKÇT, AET (AT, 1993), Euratom | Adalet ve İç işleri (AİŞ) |
|||||
| Cezai Konularda Hukuki ve Yargısal Alanda İşbirliği | ||||||
| Ortak Dış ve Güvenlik Politikası (ODGP) | ||||||
| A V R U P A B İ R L İ Ğ İ ( A B ) | ||||||
| Paris Antlaşması | Roma Antlaşmaları | Brüksel Anlaşması | Maastricht Anlaşması | Amsterdam Anlaşması | Nice Anlaşması | Lizbon Anlaşması |
|
"ÜÇ ŞART" - AT (AKÇT, AET/AT, Euratom), AİŞ, PJCC |
||||||
Aday ülkeler: Türkiye • Hırvatistan • Makedonya
