Azerice

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Vikisözlük'te, Kategori:Azerice sözcükler ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

Azerbaycan Türkçesi Azərbaycan dili Азәрбајҹан дили آذربایجان دیلی
Konuşulduğu ülkeler:	Azerbaycan, İran, Gürcistan, Rusya, Türkiye, Ukrayna, Irak
Konuşan kişi sayısı:	25 milyon[1]
Sıralama:	31
Dil Grubu Sınıflandırma:	Altay Dil Ailesi[2] Türk lehçeleri Oğuz Grubu Azerice
Resmî Durum
Resmî dil olduğu ülkeler:	Azerbaycan
Dili düzenleyen kurum:	-
Alfabe:	Azerbaycanda Latin alfabesi, Rusyada Kiril alfabesi, İranda Arap alfabesi
Dil Kodları
ISO 639-1	az
ISO 639-2	aze
SIL	AZE
Not: Bu sayfa Unicode ile kodlanmış IPA fonetik sembolleri kullanıyor olabilir.
Ayrıca bakınız: Dil – Dil aileleri Vikipedi'nin Azerice sürümü

Azerbaycan Türkçesi, Azeri Türkçesi yada Azerice. Türk lehçelerinin Oğuz Grubunda bulunan ve Türkiye Türkçesine çok yakın olan bir lehçe. Azerbaycan'ın resmi dilidir.

Azerice, Azerbaycan'da 8 milyon, İran'da ise 20 milyon kişi tarafından konuşulan Türk dilinin Oğuz (Batı) lehçelerinden biridir. Iraklı Türkmenler'in ve Kars ve çevresinde yaşayan Terekeme ve Karapapak adıyla bilinen grupların lehçesi de Azerbaycan Türkçesine benzer. Azerbaycan Türkçesi 1991 yılından itibariyle Azerbaycan diline uyarlanan Latin alfabesi ile yazılmaktadır.

[değiştir] Sesbilim

[değiştir] Sessizler

[değiştir] Sesliler

Standart Azerbaycan Türkçesi'nde sesliler

[değiştir] Abece

Azerbaycan Cumhuriyeti resmi olarak Latin abecesi kullanır; ama İran'da yaşayanlar Arap, Rusya'da yaşayanlar Kiril abecesi kullanır. Bu abeceler birbirine birebir uymaz, örneğin; bu lehçenin Kiril abecesi ile yazımında kullanılan ve "C" sesini veren "Ҹ" harfi Kiril abecesinde özgün olarak bulunmaz.

[değiştir] Fonetik

1. Sözcük başındaki kalın k sesleri, Azerbaycan Türkçesi' nde q olur:
qardaş, qadın, qız, qapı

2. Çok heceli bazı sözcüklerin sonundaki kalın k sesleri q olur, fakat x veya ğ gibi okunur.
yazdıq, yazacaq, bayraq

2.1. Aşiq, layiq, natiq gibi sözcüklerin sonundaki q yazıldığı gibi okunur.

3. Ortada kalın k sesleri bazen x, bazen -q ikizleşip- qq olur:
oxumaq; doqquz

İkizleşme ince k seslerinde de olabilir: səkkiz

. Batı dillerinden alınma sözcüklerde k sesi değişime uğramaz:
krem, maska

4. Tek heceli sözcüklerin sonundaki kalın k sesleri bazen x, bazen ğ olur:
yox, çox, ağ

5. Sözcük sonundaki ince k yanına vokalle başlayan bir ek gelirse y olur:
çiçək-çiçəyə

6. Sözcük sonundaki q vokalle başlayan bir ek gelince ğ olur:
torpaq-torpağı

7. Azerbaycan Türkçesi' nde sert ünsüzlerin sertleşmesi yoktur:
gəlmişdim, həyatda

8. Arapça ve Farsça kökenli sözcüklerde kısa a sesi çoğunlukla ə olur:
qəlb, vətən

9. Arapça ve Farsça kökenli bazı sözcüklerde i sesi e olur:
e'lan, e'tiraf

10. Sözcük başındaki bazı y sesleri Azerbaycan Türkçesi' nde bulunmaz:
ildırım (yıldırım), ulduz (yıldız), ilan (yılan), il (yıl)...vs.

11. Sözcük başlarında ı sesi kullanılmaz:
işıq

Not: Tüm bu farklılıkların istisnaları olabilir.

[değiştir] Ayrıca bakınız

• Azeri Alfabesi
• Azeriler

[değiştir] Kaynaklar

[değiştir] Dış bağlantılar

Konuyla ilgili diğer Wikimedia sayfaları :

   

VikiSözlük'te Azerice ile ilgili kelime açıklaması bulunmaktadır.

   

VikiKitap'ta Azerice ile ilgili kılavuz veya ders kitapları bulunmaktadır.

• Azerice-Türkçe sözlük
• Azerice-Türkçe, Türkçe-Azerice Sözlük
• Türkiye Türkçesi-Azerbaycan Türkçesi sözlüğü
• İngilizce-Azerice, Almanca-Azerice, Fransızca-Azerice, Rusça-Azerice sözlük
• Azerbaycan Türk Edebiyatı

[değiştir] Linguistik

• Etnoloji'de Azerbaycan Türkçesi
• Rosetta Project'te Azerbaycan Türkçesi

[değiştir] Azerbaycan Türkçesi'nde Wikimedia bölükleri

• VikiKaynak
• Vikisöz
• Vikisözlük