Balıkesir

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu sayfa Balıkesir ilinin şehir merkezini anlatmaktadır. İl geneli ile ilgili bilgi için Balıkesir (il) sayfasına bakınız.

Balıkesir Merkez  Türkiye
Türkiye'deki Konumu
Bilgiler
Alan :	1454   km² (Merkez ilçe)
Nüfus :	313.630 (Merkez ilçe)
Nüfus Yoğunluğu :	75/km²
Rakım :	70 m
Saat Dilimi :	UTC+2
Web Sitesi :	Balıkesir Belediyesi
Yönetim
Ülke :	Türkiye 10
İl :	Balıkesir 10
Belediye Başkanı :	Sabri Uğur

Balıkesir, Balıkesir ilinin merkez ilçesi ve ile ismini veren şehirdir. Balıkesir kenti, Ege ile Marmara arasında geçiş konumundadır. Türkiye'nin büyük yerleşim merkezlerinin tam ortasındadır. Bu durum Balıkesir'e hem avantaj hem de dezavantajlar sunmaktadır.

İlçenin kuzeyinde Manyas ilçesi, doğusunda Susurluk ve Kepsut ilçeleri, batısında İvrindi ve Balya ilçeleri, güneybatısında Savaştepe ilçesi, güneydoğusunda Bigadiç ve Sındırgı ilçeleri ile güneyinde Manisa'nın Kırkağaç ilçesi bulunur.

Konu başlıkları 1 Etimoloji 2 Tarihçe 2.1 Antikçağda Balıkesir 2.2 Selçuklu Dönemi 2.3 Karesi Beyliği 2.4 Osmanlı Dönemi: Karesi Sancağı 2.5 Milli Mücadele 3 Yerleşke 4 Nüfus 5 Coğrafi veriler 5.1 Coğrafya 5.2 İklim 6 Geleneksel mimari 7 Turizm 8 Ekonomi 8.1 Sanayi 8.2 Tarım ve Hayvancılık 9 Balıkesir Merkez İlçe Sosyoekonomisi 10 Eğitim 11 Balıkesir Belediyesi 12 Kültür 12.1 Balıkesir Kuvayi Milliye Müzesi 12.2 Balıkesir Bengisi 12.3 Balıkesir merkez ilçe kutlamaları 12.4 Balıkesir'in kurtuluş günü ve kutlamaları 12.5 Salı Pazarı 12.6 Balıkesir'de Hıdrellez 12.7 Balıkesir Ulusal Fotoğraf Müzesi 12.8 Balıkesir Mutfağı 12.9 Balıkesir Kolonyası 12.10 Kütüphaneler 12.11 Sinemalar 12.12 Yerel televizyon 12.13 Yerel gazeteler 12.14 Kültürel değerler 13 Kardeş şehirler 14 Ulaşım 15 Kaynakça 16 Dış bağlantılar

[değiştir] Etimoloji

Balıkesir bölgesinin Antik Çağdaki adı Misya'dır. Daha sonra Karesi adını almıştır. Şehrin adını nereden aldığı hakkında değişik teoriler vardır:

1. Paleo Kastro (Eski Hisar): Balıkesir merkezinde Bizans döneminde surlar ve bir şatonun olduğu rivayet edilir. Buna delil olarak da "Hisariçi" isminin şehirde yaygın olmasıdır. Çamlık mevkiinin merkezde aniden yükselmesi buranın eski kalıntılar olabileceği rivayeti vardır. Balıkesir ismi, bu rivayete göre Bizans dönemindeki "Paleo Kasrı" isminden gelmektedir^[1].

2.Balık-Hisar (Hisar Şehri): Öztürkçe'de balık kelimesi şehir anlamına gelmektedir. Bazı kaynaklara göre, yörede bulunan şato ve sur yıkıntıları sebebiyle Türkmenlerin buraya Balık Hisar dediği ve buradan türediği belirtilmektedir^[2].

3.Balı-Kisra (Pers Devlet adamı): Bir rivayete göre bölgeye akın yapan Pers hükümdarı Balı-Kisra'dan gelmektedir.

4.Bal-ı Kesr (Balı çok): Bazı kaynaklara göre ise balı çok, güzel anlamından türediği belirtilmektedir.

Halk arasında anlatılan şehir efsanesi ise, Balıkesir'in bulunduğu yerde eskiden büyük bir göl olduğu, gölün kurumasıyla balıkların çevreye yayıldığı, ağaç üstünde kalan balıkların sanki ağaçların meyvesiymiş gibi durduğu ve çırpındığı, daha sonra bu olayı görenlerin Balığın esir olduğu yer tabiri kullandıkları ve buradan türediğine yöneliktir. Balıkesir caddelerinde dolaşan sıradan bir insana Balıkesir isminin nereden geldiğini sorulduğunda hemen bu olayı anlatacaktır.

Yukarıda sayılan dört madde ise daha çok teorik ve bilimsel hipotezlerdir. Söz konusu hipotezlerden en çok kabul göreni Palaokastro'dan geldiğine dairdir. Bu yüzden kente, Şatoya benzeyen bir iltişamlı eser ve şehrin girişlerine surlar yapılması düşünülmektedir.

[değiştir] Tarihçe

Bizans ve Roma döneminde bugünkü Balıkesir ya da çevresinde herhangi bir şehir yoktu. Bizans kralı bu bölgeye avlanma amacıyla bir şato inşa ettirmiştir ve bu dönemden sonra "Palao Kastro" bölgesi olarak adlandırılmaya başlanmıştır. Balıkesir kentinin ortaya çıkmasıyla ilgili tüm kayıtlar Selçuklu'yu ve Karesi Beyliği'ni göstermektedir.

Balıkesir şehir halkı etnik köken olarak Manav, Yörük, Çepni ve Muhacir karaktere sahiptir ^[3].

Manavlar; Balıkesir yöresine ilk gelip yerleşen Selçuklu Türkmenleridir. Selçuklu döneminde, 12.yy, 13yy. ve 14.yy'da şehre ve bölgeye yerleşen Türkmenlerdir. Karesi Beyliği'nin kurucu halkıdır ve Balıkesir kenti Manav Türkmenler tarafından kurulmuştur. Zira bu Türkmen boylarından biri Kayılardır; Anadolunun Türkleşmesi sırasında yöreye yerleşen Kayılar 1390 yılında kendi adlarıyla anılan "Kazay-ı Cuma" olarak anılan Kayalar'a Kayılar Gazi Evrenos Bey tarafından götürülerek iskan edilmesine rağmen az miktarda Kayı kalmıştır. Kayılar Karasi beyliğinin Osmanlıya katılan ilk beylik olmasını sağlamakla beraber Hacı İlbey ve Gazi Evronos Bey (Paşa) gibi Kayı Beyleri sayesinde Trakya'ya (Rumeli-Avrupa) geçmiş ve trakya ve balkanlarda Türk Hakimiyetini tesis etmişlerdir.

Çepniler; Selçuklu döneminde ve Selçuklunun yıkılmasından sonra Karasi bölgesine ve Karasi şehrine yerleşmiş Alevi Türkmenleridir. Büyük kısmı 12.yy'da Dobruca yöresinden gelen Sarı Saltuk Türkmenleridir. Bir kısmı da Danişment yöresinden (Orta Anadolu) gelmiştir. Karesi Beyliği'nde önemli roller oynamışlardır.

Yörükler; 17.yy'da ve 18.yy'da şehre ve özellikle Alaçam bölgesine zorla iskan ettirilmiş Sünni Türkmen obalarıdır.

Muhacırlar ise; 18yy'daki Balkan Savaşları ve 1980 Bulgaristan Göçleriyle gelen Türklerdir.

[değiştir] Antikçağda Balıkesir

Ana madde: Assuva, Misya

En eski dönemlerde bölge Achiraus ve Hadrianus/Hadrianutherai olarak adlandırılmıştır. Balıkesir Hitit döneminde ise Assuva, daha sonraki Pers/İskender/Roma dönemlerinde Misya olarak adlandırılmıştır. Bizans döneminde bölge, imparatorların avlanma alanıydı.

Antik çağda Misya'da Milattan Önce 3000-1200 yılları arasında bu bölgede farklı diller konuşan Pelasg ve Leleg kolonileri kurulmuştur. Milattan Önce 1800 yıllarında bölge Hititlerin vassalı konumunda olmuştur ve Hititler bölgeye Assuva adını vermişlerdir. Assuva, Truva ile Hititler arasında geçiş bölgesi olduğu için askeri açıdan önemliydi. Milattan önce 600 yıllarıyla beraber bölge Pers akınlarının etkisinde kalmıştır ve bölge satraplık olarak yönetilmiştir. Milattan önce 300 yıllarında bölge, İskenderin egemenliği altına girmiştir. Bölgede İskender ile Persler arasından Granikos savaşı yapılmış ve Persler doğuya çekilmek zorunda kalmıştır. Daha sonra bölge Roma egemenliğine girmiştir.

[değiştir] Selçuklu Dönemi

Selçuklu döneminde Balıkesir ve çevresi Bizans ile Selçuklu'nun üstünlük mücadalesinin yaşandığı bölge olmuştur. Balıkesir ve çevresi bazı zamanlar Bizans'ın eline geçmiş, bazı zamanlar da Selçuklu yönetimine girmiştir. Bu mücadele, 1080 yılında Süleyman Şah'ın Erdek'e kadar olan bölgeleri ele geçirmesiyle başlar. 1080 yılların sonunda bölge tekrar Bizanslılara geçer. 1090 yılında Bizans İmparatoru 1. Aleksios Komnenos Misya'da yurt tutmaya çalışan Türkmenler(bugün Manavlar) üzerine kumandan Eufuryanis Alexaders'i yollar ve Manyas'ı kuşatan Bizanslılar kanlı savaşlardan sonra kale kumandanı İlhanı iç kaleye sığınmak zorunda bırakırlar. 1092 yılında bölge tekrar Selçuklulara geçer. 1099 yılında Anadoluya gelen Haçlılar, Marmara sahillerinde bulunan bütün Türkmenleri katlettiler. 1115 yılına kadar bölgede Türk/Bizans çekişmesi yaşanır. 1175'te Eskişehir ovasında toplanan yüzbin çadır Türkmen (bugün Manavlar) Denizli, Bergama, Karia, Misya (bugün Balıkesir) ve Edremit bölgelerine dağılır.

[değiştir] Karesi Beyliği

Ana madde: Karesioğulları

Karesi Beyliği'nin Osmanlı Devleti'ne katılmasıyla Balıkesir halkı Osmanlı Devleti'nin yükselme devrine geçmesinde büyük katkı yapmıştır. Çünkü Karesi Beyliği'nin donanma sıyla Osmanlılar ilk olarak Trakya'ya geçmiş ve böylelikle ilerlemişlerdir^[4]. Balıkesirli komutanlar Hacıilbey, Evranosbey, Gazi Fazıl gibi askeri şahsiyetler Osmanlı'ya damgasını vurmuşlardır. Ayrıca Karesi beyliği Osmanlıya ilk katılan beyliktir ve Osmanlı'ya denizcilik eğitimini vermişlerdir.

[değiştir] Osmanlı Dönemi: Karesi Sancağı

Ana madde: Karesi Sancağı

1337 yılında Karesioğulları'nın Osmanlı Devleti'ne katılmasıyla kurulmuştur. Osmanlının yıkılışına kadar merkeze sadık olarak kalmıştır ve bir daha Karesi hanedanlığı kurulmamıştır. Zira Karesi ileri gelenleri ve hanedanlığı Bursa'da devlet yönetimine girmişlerdir. Osmanlılar döneminde bölgede pekçok cami, han, medrese, lise yapılmıştır.

Osmanlı döneminde Balıkesir kazasında halkın geçimi ticarete, köylerde ise tarıma ve hayvancılığa dayalıydı. O dönemde de Balıkesir, süt, et, yağ, peynir, yumurta, bal, yün ve kıl üretiminde diğer kazalara göre öndeydi. Köylerin bazılarında ise arıcılığın yaygın olduğu görülmektedir. Balıkesir ova köylerinde daha çok beygir yük aracı olarak kullanılırken, dağlık bölgelerde merkep kullanılmaktaydı. Temettüat kayıtlarına göre köylerde ve şehirlerde fakir, sabi, ama, divane, amelmande, talebe, asker, ihtiyar, dul, divane olanlardan köy imamı ve kizirinden, kahyası, çobanı ve sığırtmacısından vergi alınmazdı. Balıkesir kazası ve köylerinde tek eşlilik ve geniş aile egemendi. Tarımda iki öküz tarafından çekilen saban, çapa, orak ve tırmık kullanılırdı. O dönemde bazı köylerde ipek böcekçiliği de yapılırdı. Halk Türk, Rum, Ermeni ve çok azıda Kıptilerden oluşmaktaydı. 1800lü yıllardan sonra Balıkesir, iskan merkezi haline geldiği için nüfusu ve etnik yapısı değişti. Balıkesir kazasında her ailenin bir lakabı vardı.

Şehirde 1590 yıllarından sonra yeniçeri olaylarının arttığı görülmektedir. Bu kişiler halkın malına el koyma, hırsızlık, yaralama, dövme gibi suçlara neden olmaktaydılar.

Askeri iaşenin sağlanmasında Karesi kazası önde gelen yerlerdendi. Erzak, yem ve yakacak miktarının bir kısmı Balıkesir ve civarından karşılanırdı. Örneğin; 1799 Mısır seferinde ekonomik ve askeri açıdan en çok katkı yapan bölgelerin başında Balıkesir gelmekteydi. Kayıtlara göre bu seferde Balıkesir şehrinden 900 kile (1 kile=24215kg) buğday ve 2200 kile arpa gönderilmişti. Daha sonra Balıkesir kazasından 4500 kile arpa ve 40 bin kantar peksimet istenmişti. 1799 Mısır seferine Balıkesir kazası toplanan toplam buğdayın %10'unu göndermişti. Bu seferde ayrıca Balıkesir kazasından 550 koyun da istenmişti. Ayrıca 1800 yılında Yafa'ya gönderilmek üzere 70 deve istendiği görülmektedir. ^[5].

1892 tarihinde Fransızlar'ın Osmanlıların elindeki Cezayir’i işgal etmelerinden sonra Osmanlı hükümdarı seferberlik ilan etmiş ve Balıkesir kazasından ve köylerinden tüm erkeklerin seferberliğe gitmesi üzerine bu durum Balıkesir'i sosyolojik açıdan çok etkilemiştir. Yörede geride kalan genç kız ve kadınlar Cezayir’e giden erkekler için ağıt/türkü yakmışlardır. Bu ağıt daha sonra figürlerle canlandırılarak oyunlaştırılmıştır.

[değiştir] Milli Mücadele

Milli Mücadele Döneminde de ilk kurşunun atıldığı ve devlet örgütlenmesine benzer kurumsallaşmaya gidilmesiyle Yunanlılar'ın Ege'de ilerlemesini durdurmayı başardığı yerdir^[6]. Alaca Mescid'de toplanan 41 kişi büyük bir başarı ile devlet gibi bölgeyi yönetmişler ve askeri başarılara imza atmışlardır. Ayrıca 1919'da şehirde Balıkesir Kongreleri yapılmıştır. Balıkesir Kenti Ege'deki ilk ve tek olacak "Yiğit" İstiklal Madalyasını alma hazırlığını yapmaktadır^[7]. Tarihte Balıkesir şehri, iki devletin kurulmasında en büyük rolü oynamıştır: 1. Osmanlı İmparatorluğu 2. Türkiye Cumhuriyeti ^[8].

[değiştir] Yerleşke

Balıkesir il merkezi 300.000'ine varan nüfusu ile Marmara Bölgesinin 4. büyük yerleşim merkezidir. Balıkesir Merkez, Anafartalar Caddesi, Milli Kuvvetler Caddesi, Kızılay Caddesi ,Atalar Caddesi, Vasıf Çınar Caddesi etrafında yayılmış bir görünüme sahiptir. Marmara'dan daha çok Ege karakteri taşıyan bir özelliğe sahiptir. Aygören Mahallesi, Hisariçi Mahallesi, Karesi Mahallesi, Kızpınar Mahallesi,Hacıilbey mahallesi ilk yerleşim yerleridir. Yeni yerleşim yerleri ise özetle Bahçelievler Mahallesi, Atatürk Mahallesi, Paşaalanı Mahallesi, Adnan Menderes Mahallesi.^[9].

Balıkesir Merkez ilçe mahalleleri; "Adnan Menderes, Akıncılar, Altıeylül, Alihikmetpaşa, Atatürk, Aygören ,Bahçelievler, Çay, Dinkçiler, Dumlupınar, Ege, Eskikuyumcular, Gaziosmanpaşa, 1.Gündoğan, 2.Gündoğan, Gümüşçeşme, Hacıilbey, Hacıismail, Hasan Basri Çantay, Hisariçi, Kasaplar, Karesi, Karaoğlan, Kayabey, Kızpınar, Kuvayi Milliye, Maltepe, Mirzabey, 1.Oruçgazi, 2.Oruçgazi, Paşaalanı, Plevne, 1.Sakarya, 2.Sakarya, Sütlüce, Toygar, Vicdaniye, Yeni, Yıldırım, Yıldız" ^[10].

Balıkesirde ticaret ve ekonomik hayat üç caddenin çevresinde yoğunlaşmıştır. Bunlar: Milli Kuvvetler Caddesi, Anafartalar Caddesi ve Kızılay Caddesidir. Bu caddeleri kesen sokaklar ve küçük caddelerde ticari hayat yoğunlaşır. Vasıf Çınar Caddesi ve Gazi Bulvarı diğer işlek bölgelerdir. Hükümetin karşısında bulunan Balıkesir Parkı, şehir insanının dinlenme alanıdır ve Türkiye'nin en güzel parklarından biridir. Balıkesir Üniversitesi'nin kurulmasıyla şehirdeki sosyal yaşam giderek gelişmektedir. 2007 yılında yapılan çağdaş alışveriş merkezi ile Balıkesir'de ticari hayat ivme kazanmaya başlamıştır. Balıkesir şehir silüetinin bir parçası olan Yeni Çarşı mevki de çağdaş bir görünüme kazandırılacaktır.

Şehirde, siktir git amcik

[değiştir] Nüfus

Balıkesir merkez ilçe nüfusu^[11]:

• 1980 : 124.051

• 1990 : 170.589

• 2000 : 215.436

• 2007^[12] :301.404

2007 Adrese dayalı nüfus sistemine göre merkeze bağlı 104 köy ile beraber nüfusu 313.630'dür ^[13]. Balıkesir il nüfusunun 1/3'ü merkez ve çevresinde yaşamaktadır.

[değiştir] Coğrafi veriler

[değiştir] Coğrafya

Balıkesir merkez Marmara Bölgesi'nin Karesi yöresinde yer alan bir kenttir. Balıkesir Ovası'nın kenarında kurulmuştur. "Merkez ilçenin" izdüşüm yüzölçümü 1454 km2, olup 39 06" ve 40 39" kuzey enlemleri ile, 26 39" ve 28 58" doğu boylamları arasında yer almaktadır.

Fazla engebeli olmayan Balıkesir toprakları dalgalı düzlüklerden oluşmaktadır. Balıkesir kenti çevresinde dağlık alan ve engebeli arazi yoktur. Balıkesir merkez ilçede dağlık arazi yoktur. Balıkesir çukur bir ovaya sahiptir. Balıkesir şehri, Balıkesir ovasının yanında kurulmuştur. Balıkesir ovası 140 km2 kadardır. Batı Anadolu'da Marmara'nın güneyinde Edremit-İvrindi ovalarıyla birlikte batı-doğu doğrultulu bir graben hattı üzerinde bulunan Balıkesir ovası, verimli bir ova olup kuzeydoğu-güneydoğu doğrultulu fay hattı üzerinde çöküntü ile meydana gelmişve tabanı kuvaterner birikintileriyle örtülmüştür. İlçe toprakları susurluk vadisine ve kocaçay vadisine açılır. Balıkesir ovası denizden yükseklikleri 10 - 220m. arasında olup, birer çukurova niteliğindedir. En önemli su kaynağı, Susurluk çayıdır.

[değiştir] İklim

Balıkesir kenti'nde Akdeniz iklimi görülür. Kışları soğuk ve yağışlı; yazları sıcaktır ve akdenize göre biraz daha yağışlıdır. Balıkesir'de en yüksek sıcaklık ortalaması Ağustos ayında 30°C, en düşük sıcaklık ortalaması Ocak ayında 5°C olduğu meteoroloji kayıtlarında görülmektedir. Balıkesir Balıkesir 588.5 mm yağış almaktadır. Balıkesir çevresine yağış getiren sistemler daha çok kış döneminde Orta Akdeniz"den sokulan gezici alçak basınç sistemleridir ^[14].

Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Arl
Ort.Sıcaklık °C	5.0	5.6	8.1	13.3	17.8	22.6	24.4	24.0	20.6	15.7	10.1	6.6
Ortalama Yağışlı Gün Sayısı	13.5	10.9	10.3	8.8	8.0	4.5	2.6	2.4	3.4	6.7	9.4	14.2
Kaynak: meteor.gov.tr

Balıkesir kenti'nin iklimi kışın; soğuk,karlı,yağmurlu,sisli ve rüzgarlıdır.En soğuk : Kasım,Aralık,Ocak,Şubat ve Mart aylarıdır.Baharları ise daha ılık ve yağışlıdır.Çok nadiren Nisan ve Ekim aylarında kar yağışı görülebilir.Yazın ise sıcak ve kuraktır.En sıcak :Mayıs,Haziran,Temmuz,Ağustos ve Eylül aylarıdır.

[değiştir] Geleneksel mimari

Şehirde Anadolu geleneksel ev mimarisini yansıtan örneklerin hemen hemen çoğunluğu kentin l5. yüzyıldan kalma çekirdek dokusunu oluşturan Aygören, Dumlupınar, Karaoğlan ve Karesi Mahallelerinde yer almaktadır. Bugün az sayıda ayakta kalabilen bu evlerin tamamı 19.yy. sonu-20.yy. başına tarihlendirilmiştir^[15].

Yapılar dama planlı ve dikey kesişen sokakların üzerine sıralanmışlardır. Evlere bakıldığında iç ve dış cephelerinde sadelik göze çarpmaktadır. Evlerin içinde kalem işi duvar ve tavan tezyinatları bulunmamaktadır. Buna, karşılık iki özel örnek dışında basit ahşap tavan süsleri görülmektedir.

Genel olarak ev yapısı taş temelli, ağaç merteklerle destekli ve genellikle dış üst kat cepheleri ahşapla kaplı şekildedir.

Şehirdeki evlerin başlıca özelliklerine bakıldığında; Evler genelde arazinin kot farkından oluşan bodrum ile üzerine yapılmış bir veya iki kattan oluşurlar. Binaların zemin katları mutfak ve kiler gibi servis mekanları olarak düzenlenmiştir. Üst katlar ise sofanın iki yanına yerleştirilmiş yaşam mekanları şeklinde kullanılmıştır. Evlerde sofa gerisinde bulunan yüklük veya dolap ile odalara da yüklük ve gusülhane yerleştirilerek sade fakat fonksiyonel mekanlar yaratılmıştır.Üst katlarda taşıyıcı sisteme ahşap kiriş ve hatıllar dahil edilmiştir. Dış ve iç cephelerde ahşabın dayanıklılığı ve dekoratif özelliğinden faydalanılarak ahşabın sıcaklığı evlere yansıtılmıştır. Ahşap iskeletli duvarlar sayesinde yapının yükü zemine aktarılmıştır.Saçaklar iklim şartlarına uygun olarak çok geniş değildir. Tek veya çift taraflı merdivenlerle ulaşılan ana girişler iki sütunla desteklenen bir revakla geri çekilmiştir.Yukarı sürmeli giyotin tipinde yapılmış dikdörtgen, sık ve küçük pencereler ile cephe hareketlendirilmiş ve aydınlık mekanlar yaratılmıştır. Yapılarda düz ve çıkmalı olmak üzere iki çeşit cephe tipi görülür. Çıkmalı cephede üst kat çıkmaları sade eliböğründeler (payandalar) ile desteklenmiştir.Cepheye hakim olan kat, pencere ve çıkmalar ile dışa açılan "esas yaşam" katıdır.

[değiştir] Turizm

Balıkesir Tarihi

Antik Çağ

Hitit Dönemi -ASSUVA (MÖ. 2000'ler)

Pers Dönemi - MİSYA (MÖ. 600'ler)

Lonia Ayaklanması - MİSYA (MÖ. 500)

İskender Dönemi - MİSYA (MÖ. 334)

Bergama Krallığı - MİSYA (MÖ. 238)

Roma Dönemi - MİSYA (MÖ. 133)

Orta Çağ

Bizans Dönemi - MİSYA (MS. 395)

Arap Yağması - MİSYA (MS. 670)

Çaka Beyliği - MİSYA ( MS. 1080)

Türkmen Yerleşmesi - MİSYA ( MS. 1080)

Selçuklu Dönemi - MİSYA ( MS. 1090)

Bizans Türkmen Baskını - MİSYA ( MS. 1099)

Bizans Dönemi - MİSYA (MS. 1099)

Türkmen Obalarının Yerleşmesi - (MS. 1175)

Gıyaseddin Keyhüsrev Misya'da - (MS. 1237)

Moğol Hakimiyeti - (MS. 1240)

Karasi Bey'in Misya'yı Ele Geçirmesi - ( MS. 1280)

Yörük Obalarının Yerleşmesi (MS. 1280)

Sarı Saltuk Türkmenlerinin Yerleşmesi (MS. 1305)

Karesi Donanması Kuruldu- (MS. 1305)

Karesi Beylerinin İhtilafı (MS. 1330)

Osmanlı'ya İlhak (MS. 1337)

Yeni Çağ

Çukurova ve Doğu'dan Türkmen Göçleri (MS. 1500)

Büyük Deprem (MS. 1577)

Tatar Türkleri'nin Balıkesir'e İskanı(MS. 1856)

Çerkezler'in Balıkesir'e İskanı(MS. 1859)

Göçebe Yörükler'in Zorla İskanı (MS. 1864)

Balkan Türkleri'nin İskanı (MS. 1878)

Karesi Vilayeti kuruluşu (MS. 1881)

Büyük Balıkesir Depremi - (MS. 1897)

Boşnaklar'ın Yerleşmesi - (MS. 1912)

Balıkesir Demiryolunun açılması - (MS. 1913)

Büyük Çekirge Felaketi - (MS. 1914)

Milli Mücadele Dönemi

İzmir İşgali'nin Protestosu - (16.05.1919)

Reddi İlhak:Yunanlılarla Mücadele Kararı - (18.05.1919)

Cephe Kararı - (05.06.1919)

Balıkesir-Soma Cephesi - (10-14.06.1919)

Bandırma'daki Ayaklanma ile Mücadele- (02.11.1919-04.1920)

Balıkesir Kongreleri - (28.06.1919-03.1920)

Balıkesir'in İşgali - (30.06.1920)

Balıkesir'in Kurtuluşu - (06.09.1922)

Atatürk'ün ilk Ziyareti, Balıkesir Hutbesi- (07.02.1923)

Atatürk'ün Son Ziyareti (7.) - (24.06.1934)

Değirmen Boğazı Piknik Alanı: Balıkesir-Bursa karayolunun 10. km'sinde bir Piknik alanıdır. Bu alan toplam alanı 250 hektardır. Piknik alanı içerisinde kır gazinosu, kafeterya, büfe, çocuk oyun alanları, basketbol sahası ve otopark bulunmaktadır. Piknik alanı 52 tür ağaçla kaplıdır. Çoğunluğu çam, servi, söğüt tür.^[16].

Çamlık: Şehir kenarında şehre hakim bir tepedir. Çam ağaçları altında dinlenmek ve piknik yapmak mümkündür. Özellikle gece görünümü çok güzeldir. Alan içerisinde bir adet restaurant ve halı saha mevcuttur. Şehir dönüşüm projesi çerçevesinde modern bir görünümüne kavuşturulacaktır ^[17].

Necati Sezgin Piknik Alanı: Bu piknik alanı, Balıkesir Edremit karayolunun 40. km.’sinde yer almaktadır. Piknik alanında sayfiyeciler için pekçok olanak bulunmaktadır: büfe lokanta, yağmur barınağı, çeşme, piknik üniteleri gibi. 45 km hektar büyüklüğünde kızıl çam ağaçlarının bulunduğu bu bölgede sakin ve huzurlu piknik yapmak mümkündür ^[18].

Balıkesir Parkı: Türkiye'nin en eski, modern ve güzel parklarından biridir. Eskiden hayvanat bahçesine de sahip olan ancak sonra bilinmeyen bir nedenden kaldırılan park iyi bir dinlence yeridir. Şehrin merkezinde, çam ve çitlembik ağaçları ile kaplı bir parktır. 2007 yılı itibariyle yeniden düzenlenmiştir. Atatürk Anıtı da park sahası içinde olup, 6 Eylül 1963’de tamamlanmıştır ^[19].

Saat Kulesi: Saat Kulesi 1829 yılında Giritli Mehmet Paşa tarafından İstanbul Galata Kulesi’nin benzeri olarak silindir şeklinde yaptırılmış idi. 1897 yılındaki deprem nedeniyle yıkılınca, 1901 yılında bugünkü şekliyle yeniden yaptırılmıştır. Kare prizma şeklindeki bina, beyaz kesme taş ile yapılmış ve kabartma işçiliklerle de donatılmıştır. En üst kat kubbe ile örtülmüş ve büyük bir çan eklenmiştir. Buranın hemen altındaki katta ise şehrin dört bir yanına bakan dört saat konmuştur^[20].

Şadırvan: Saat kulesinin yakınında yer almakta olup burası ikinci yeridir; taşınarak buraya getirilmiştir. Şadırvan'ın 1908 yılında Ömer Ali Bey zamanında yapıldığı sanılmaktadır. Pembe granitten yedi sütuna oturan soğan şeklinde bir kubbe bulunmaktadır. Kemerlerle bağlı sütunların üzerinden yatay bir silme ve saçak yer almaktadır. ^[21].

Balıkesir Evleri: Anadolu gibi tarihin derinliğine yaşandığı, uygarlıkların kesiştiği toprak parçasında bugüne ulaşan mimari mirasın korunması büyük önem taşımaktadır^[22] Balıkesir geleneksel evleri toplumun geçmişini, ekonomisini ve yaşam biçimini yansıtmaktadır.

Zağnos Paşa Külliyesi: Cami, hamam, türbe, muvakkıthane, muallimhane ve bedestenden oluşan site, Balıkesir’in en büyük ve mimari yönden en mükemmel külliyesidir. Mustafa Kemal 7 Şubat 1923 tarihinde yaptığı ve tüm gençlerin okuması gereken tarihe Balıkesir Hutbesi diye geçen ünlü konuşmasını Zağnos Paşa Camii'nde yapmıştır. Ahmet Vefik Paşa meydanında bulunan bu eserin muallimhane, imaret ve bedesteni bulunmamaktadır. 1461 tarihinde Fatih Sultan Mehmet’in ünlü veziri Zağnos Mehmed Paşa tarafından, o zamanki şehrin kenarına yapılarak Balıkesir diğer yöne yayılmasını sağlamıştır. Külliyeden sadece hamam günümüze dek özgünlüğünü koruyabilmiştir. 1897 yılındaki depremde yıkılan camii ve türbe 1908 yılında Mutasarrıf Ömer Ali Bey tarafından yeniden yaptırılmıştır^[23].

Camii; Özgün yapıdan sadece kuzey kapısı üzerindeki ve iç bölümdeki yazıt kalmıştır. 1908 yılında yeniden yapımı sırasında Rum ve Ermeni ustaların çalışması nedeniyle, Osmanlı sanatının son döneminde görülen melez üslubun etkilerini taşımaktadır. Kare planlı, dört payeye oturan büyük kubbeli yanları tonozlu ve köşelerde köşe kubbeleri bulunan düzgün yontma taş ve tuğladan yapılmış bir yapıdır. Dış görünüşünde yatay ve dikey hatları dikkat çeker. Caminin iç bölümüne çift kanatlı ahşap kapılarla girilir. Kapıların önüne dört köşeli mermer sutünların taşıdığı, ahşap tavanlı kurşun kaplı ve eğimli bir çatı ile örtülü sundurmalar yer alır. Kalın duvarlarla çevrili ibadet yeri dört kalın kare paye ve bu payeleri birleştiren kemerlerle birbirinden ayrılmıştır. Köşe kubbelerinde ve kemerlerde Osmanlı sanatında kullanılmış olan rumi, palmet ve kıvrık dal motiflerinden oluşan kalem işi süslemeler göze çarpar. Mihrap, son dönem Osmanlı sanatının tüm özelliklerini taşımaktadır. Kubbenin geçişi ve yarım tonozlar kıvrık dal, çiçek ve lale motifleri ile süslüdür. Kubbenin iki köşesindeki pencerelerin arası çinilerle süslenmiştir. Barok tarzda ve kesme taştan yapılmış olan minare, barok bir külahla biter. Caminin biri kuzeyde diğeri güneyde olmak üzere iki şadırvanı bulunmaktadır. Kuzeydeki şadırvan on iki köşeli mermer olup, suyu Paşa hamamından gelmektedir^[24].

Yıldırım Cami: 1338 yılında Yıldırım Beyazıd tarafından yaptırılmıştır. Balıkesir'de Osmanlılar Döneminden kalma en eski eserdir. avlusunda 12 odadan ibaret medrese ve bir şadırvan bulunmaktadır. İç mimarisi sade bir görüntü ile ön plana çıkmaktadır.

Yıldırım Mahallesi’nde yer alan Cami , Balıkesir’in en eski Osmanlı yapıtıdır. Yapım kitabesi bulunmamaktadır. Ancak çeşitli kaynaklardan ve vakfiyesinden 1388’de Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Oldukça büyük bir avlu içerisinde Medrese ve imaret ile birlikte külliye durumundadır. 1818’de ve 1897 depreminden sonra onarım görmüştür Caminin içi dikdörtgen planlı olup, beşer sütunlu iki diziyle üç nefe ayrılmıştır. Kaidesiz olarak konan bu devşirme sütunların başlıkları da devşirme malzemedendir. Altısı Bizans, üçü Osmanlı üslubunda, biri de eski bir kaide biçimindedir. Camide çevredeki yıkıntılardan alınmış devşirme mimari parçalar kullanılmıştır. Duvarları geniş derzli kesme taştandır. Sadece batı duvarında tek sıra tuğla vardır. Dış yüzeylerde yer yer ilk yapının izlerine rastlansa da, genel görünümüyle Geç dönem özelliklerini taşımaktadır. Çatısı kiremitle örtülüdür. Yapının kıble yüzü diğer yüzler gibi sade olmakla birlikte, mihrabın iki yanında dikdörtgen pencerelerle bunların altında yuvarlak kemerli pencereleri bulunmaktadır. Batı cephesi daha hareketlidir. İki sıra halindeki pencerelerin alt sırada olanları orijinal olup, üst sıradaki yuvarlak kemerliler XIX.yüzyıl başlarındaki onarım sırasında yapılmıştır. Cami avlusunda bulunan medrese 12 hücreli bir yapı olup, 1897 depreminden sonra yeniden yapılmıştır. Sadece dış duvarları orijinaldir^[25].

[değiştir] Ekonomi

Ayrıca bakınız. Anadolu Kaplanları

[değiştir] Sanayi

Balıkesir, birçok ilin aksine tek merkezli büyüme modeli (Kayseri ,Denizli , Manisa vb.) ile değil; bütün ilçeleriyle beraber dengeli büyüme modelini uygulamaktadır. Bu model uygulama açısından zorluklar içerse de ilin ekonomik kalkınmasında topyekün ve dengeli bir ekonomik kalkınma modeli sunmaktadır. Bu nedenle yatırımlar başta Bandırma olmak üzere birçok ilçeye yönlendirilmektedir ^[26].

Balıkesir organiza sanayi bölgesi ile küçük sanayi bölgeleri ile imalat sanayinde büyük atılımlar yapmaktadır. Balıkesir organize sanayi bölgesine kurulan Lojistik köy ile büyük pazarlara ulaşım kolaylaşacak ve ulaşım maliyetleri azalma eğilimi gösterecektir.

Balıkesir öncelikle bir tarım şehridir. Şehir ovada yetişen ürünlerini Bursa, İstanbul, İzmir gibi büyük metropollere satar. Yetişen tarım ürünlerini işleyerek katma değeri arttırmaya çalışır. Bunun için şehir ekonomisinde süt ve süt ürünleri, gazlı içecekler, salça, un ve yağ fabrikaları yoğundur.^[27]. Bölgede tavukçuluk sektörünün gelişmesiyle merkez ilçede tavukçuluk ve yem-yumurta sektöründe büyük atılımlar yapılmıştır.Türkiye beyaz et üretiminde yüzde 25'lik pazar payı ile lider durumdaki Balıkesir, kırmızı etin yanı sıra, deniz ürünleri, sebze meyve üretimi, özellikle de zeytinyağı alanında ciddi potansiyel barındırmaktadır. Kentin verimli toprakları ve sulama imkanları ile tarımda büyümeye devam etmektedir.^[28].

Ağır sanayi olarak merkez ilçe sanayisi transformatör, kağıt, çimento, mermer, metal ürünleri, tarım alet ve makinaları, elektrikli cihazlar, suni dokuma, mobilya, sentetik çuval, tekstil, trafo, jeneratör ağırlıklıdır.^[29].

[değiştir] Tarım ve Hayvancılık

Tarımsal üretim bakımından Balıkesir ovası tüm ilin önemli ovalarının başında gelmektedir. 1454 km²'lik merkez ilçede, buğday, arpa, mısır, tütün, pamuk, ayçiçeği, şekerpancarı, yem bitkileri, kavun, karpuz, domates; bakla, fasulye, börülce gibi sebzeler ağırlıkta üretilmektedir^[30]. Şehrin coğrafi avantajlarından kaynaklanan ürün çeşitliliği dikkati çekmektedir ^[31].

Balıkesir ili kırmızı et, yumurta ve beyaz et üretiminde lider illerden biridir. Bu yüzden Türkiye genelinde önemli kümes, küçükbaş ve büyükbaş hayvan varlığı bulundurma özelliği 1454km²'lik merkez ilçe köylerinde de kendisini göstermektedir ^[32].

[değiştir] Balıkesir Merkez İlçe Sosyoekonomisi

2004 İlçelerin sosyoekonomik gelişmişlik verilerine göre Balıkesir kent (sadece merkez ilçe)^[33];

• Nüfus: 287 709 (Taşra dahil) (25. sırada.)
• Şehirleşme Oranı 74.88 (yüzde)
• Nüfus Artış Hızı: 15.52 (binde)
• Nüfus Yoğunluğu: 198
• Nüfus Bağımlılık Oranı: 43.85 (yüzde)
• Ortalama Hane Halkı Büyüklüğü: 3.52
• Tarım Sektöründe Çalışanlar: 35.91 (yüzde)
• Sanayi Sektöründe Çalışanlar: 11.07 (yüzde)
• Hizmet Sektöründe Çalışanlar: 53.02 (yüzde)
• İşsizlik Oranı: 6. 84 (yüzde)
• Okur Yazar Oranı: 91.81 (yüzde) (86.sırada.)
• Bebek Ölüm Oranı: 36,66 (binde)
• Fert Başına Genel Bütçe Geliri: 214 332 (bin YTL)(59. sırada.)
• Vergi Gelirlerinin Ülke İçindeki Payı: 0.29968 (yüzde)(22. sırada.)
• Tarımsal Üretimin Ülke İçindeki Payı: 0.26670 (yüzde)(97. sırada.)

Bu verilere göre sosyoekonomik açıdan 852 ilçe arasında Balıkesir kenti, Türkiye'nin 33. gelişmiş kentidir. Bu verilere göre, Balıkesir kenti, gelişmişlik açısından Türkiye'deki 81 Merkez ilçe arasında 21. sıradadır.

[değiştir] Eğitim

1992 yılında kurulan ve 1 Ocak 1993 tarihinde tüzel kişiliğini kazanan Balıkesir Üniversitesi, şehirdeki çağdaş eğitime katkılarda bulunmaktadır. Bünyesindeki Necati Bey Eğitim Fakültesi Türkiye'nin en önde gelen öğretmen yetiştirme merkezlerindendir.

Balıkesir Lisesi, 1884 yılında kurulmuş olup Türkiye'nin ilk liselerindendir. Önemli bir özelliği de Çanakkale Savaşı sırasında öğrencilerin savaşa gitmeleriyle hiç mezun verememesidir. Her yıl Mayıs ayında geleneksel "Kaymaklı Şenliği" düzenlenmektedir. Balıkesir Lisesi'nden mezun ünlü şahsiyetler biraraya gelmektedir. Atatürk tarafından da ziyaret edilmiştir.

Sırrı Yırcalı Anadolu Lisesi, Savaştepe Öğretmen Lisesi ve Balıkesir T.C. Ziraat Bankası Fen Lisesi diğer önemli eğitim kurumlarıdır. İlköğretimde ise 1906 yılında kurulan Alişuuri İlkokulu 100 yıllık bir maziye sahiptir. Ayrıca Astsubay Okulu ve Polis Okulu da ili eğitim merkezi yapmaktadır.^[34].

[değiştir] Balıkesir Belediyesi

Balıkesir'de belediye teşkilatı ve belediye hizmetleri 1864 yılında başlamıştır. Bugünkü Ali Hikmet Paşa Meydanında bulunan ve tek odalı olduğu anlaşılan Belediye hizmet binasından belde hizmetleri veriliyordu (daha sonra bu bina Necip Ali Bey zamanında üç katlı olarak yeniden inşa edilmiştir).

Eldeki belgelerden Balıkesir'in ilk belediye başkanının Giridlioğlu Ali Bey olduğu anlaşılmaktadır. 1864-1872 yılları arasında başkanlık yapmış olan Giridlioğlu Ali Bey'den sonra sırasıyla; Hacı Edhem Ağa, Ahmed Ağa, Mehmed Ali Rahmi Efendi'ler başkanlık yapmıştır. Günümüzde Belediye Başkanı: Sabri Uğur'dur ^[35].

[değiştir] Kültür

[değiştir] Balıkesir Kuvayi Milliye Müzesi

Kuvayi Milliye Müzesi oluncaya kadar, Eski Belediye Binası olarak kullanılan bina,1840 yılında Karesi Sancağı Defterdarı Girıdizade Mehmet Paşa’nın konağı olarak yaptırılmıştır.1800’lü yıllarda bir yangın sonucu yanmasıyla yerine torunu Halit Paşa şimdiki Konağı inşa ettirmiştir. Konak, Kurtuluş Savaşı esnasında önemli hizmetlerin verildiği bir mekan olmuştur.

15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’in işgali sonrasında, 16 Mayıs 1919’da Balıkesirliler'in toplanarak silahlı mücadele kararının alındığı ve Kuvayi Milliye ateşinin parladığı bu bina uzun yıllar II. Kolordu Komutanlığı’na ve Ali Hikmet Paşa’ya da karargah olmuştur. İzmir Şimal Cepheleri Heyeti’nin çalışma merkezi olmuştur. Konağın eklentileri içinde bulunan ve 1913 yılında "Okuma Yurdu" olarak açılan ve yine 18 Mayıs 1998’de "Milli Mücadele Tarihimiz Kitaplığı" olarak hizmete giren binada 6 Şubat 1923 tarihinde ile ilk gelişlerinde Atatürk de misafir edilmiştir^[36].

Milli Mücadele çalışmalarına karargahlık etmiş Eski Belediye Binasının, Müze olarak açılması düşüncesiyle il Belediyesinin 27.06.1985/72 ve 21.02.1986/415 sayılı Meclis Kararlarıyla, içinde Okuma Yurdu Binası’nın da bulunduğu Eski Belediye Binası kompleksinin süresiz kullanım hakkı Kültür ve Turizm Bakanlığı, Eski Eserler Genel Müdürlüğü’ne devredilmiş ve bu konuda Balıkesir Valiliği ve Belediye Başkanlığı arasında protokol imzalanmıştır.

Daha sonra 1987 yılında ilde Müze Müdürlüğü’nün teşekkül ettirilmesi ile restorasyon çalışmaları daha da hızlandırılmış ve aynı zamanda, teşhirlik eser toplama çalışmaları sürdürülerek, 6 Eylül 1996 tarihinde, ilin Kurtuluş gününde hizmete açılmıştır.

İki kata yayılan seksiyonlardan oluşan Kuvayi Milliye Müzesi’nin zemin katında; Balıkesir Kuvayi Milliyesinin kurulmasında öncülük etmiş 41 Bayrak Adam’ın aldıkları yazılı kararlar, yapılan 5 adet Kongrenin Kararları, bu kahramanların zati eşyaları, fotoğrafları ile Atanın Balıkesir’e gelişlerinde çekilmiş fotoğrafları sergilenmektedir. Müzenin ikinci katında ise, İlimizde ortaya çıkan Arkeolojik eserler ile yöresel etnoğrafik eserler sergilenmektedir. Türkiye için bir ilk olan ve Balıkesir Ulusal Fotoğraf Müzesi’nin temelini oluşturan "Eski Fotoğraf Makineleri" bölümü de müzenin ikinci katındadır^[37].

[değiştir] Balıkesir Bengisi

Ayrıca bakınız. Balıkesir yöresi halkoyunları, Balıkesir Türküleri

Balıkesir'in Türkiye'de değil, bütün dünyada tanınması, ünlü Bengi oyunu sayesindedir. Bundan dolayıdır ki Balıkesir'de Bengi'nin ve bu oyunu adeta şiir gibi oynayan Bengicilerin çok özel bir önemi vardır. Kelime anlamı "sonu olmayan, ebedi" demek olan benginin izlerini İslamiyet öncesi Göktürkler dönemine kadar götürmek mümkündür. Türk tarihinin ilk yazılı kaynakları olan Orhun Kitabeleri, Göktürkler tarafından ebedi taş anlamında "Bengü Taş" olarak adlandırılmıştır. Bengi kelimesiyle ilgili olarak bir de rivayet vardır. Bu rivayete göre Türkler Orta Asya'dan Anadolu'ya gelirken düşmanlarıyla mücadele ederek, savaşarak vuruşa vuruşa gelmişler. Bu mücadele esnasında öldürdükleri düşmanın başında durur ve "BENĞİ!.." diye nara atarlarmış. Bu durum bir gelenek halinde, yiğitlik gösterisi olan ünlü bengi oyununda sürdürülmüştür ^[38].

Balıkesir'de düğünlerin, erfene sohbetlerinin ve Akpınar eğlencelerinin baş oyunu olan ve sadece Bengi oyunu Atatürk tarafından da çok beğenilmiştir. 24 Haziran 1934'te Atatürk'ü karşılayanlar arasında Bengi Ekibi de vardı. İran Şahı Rıza Pehlevi ile beraber, İzmir üzerinden Balıkesir'e gelen Atatürk, tren istasyonunda Tevfik Güngörmüş, Ahmet Atagün ve Necip Şengül'ün de içinde bulunduğu Bengi Ekibinin oyunuyla karşılanıyor. Ekibi ve oyunu beğendiği için huzurunda birkaç defa oynatıyor ve takdirlerini belirtiyor. Atatürk'ün emriyle gezinin devamına da katılan ekip Balıkesir Belediyesi'nin tahsis ettiği araçla Çanakkale'ye gitmiş ve birkaç defa bengi oynamıştır. Bu gezi sonunda kendilerine 300 lira verilmek suretiyle şimdi Kasaba olan Pamukçu Köyüne gönderilirler ^[39].

Aynı yıl daha sonraki bir tarihte ekip, Ali Hikmet Paşa'nın davetlisi olarak Küçük Çiftlik Parkı'nda gösteri yapmak üzere İstanbul'a gider. Pamukçu ekibinin İstanbul'da olduğunu duyan Atatürk, bütün oyuncuları Dolmabahçe Sarayı'na davet eder. Bengi Ekibi'nin Yurtdışı Etkinlikleri: 1957'de kurulan Pamukçu Halk Oyunları Derneği Bengi Ekibi'nin ilk yurtdışı seyahati, Dr. Fazıl Küçük'ün davetiyle 1958 yılında Kıbrısa gerçekleşti. Uçakla Lefkoşe'ye inen Bengi Ekibi, Bursa Kılıç-Kalkan Ekibiyle beraber 19 Mayıs bayramını kutlarlar. Her iki ekip de Kıbrıslı Türklerin büyük takdir ve hayranlığını kazanırlar ^[40].

1958 yılının Haziran ayında Akdeniz Vapuru'yla İstanbul'dan Marsilya'ya oradan da otobüsle Nis'e giderek Nis ve Kan Festivali'ne katılırlar. Daha sonra Brüksel'e geçen ekip, burada tertiplenen "Türk Gecesi"nde başarı ile ülkeyi temsil ederler. Brüksel'e Bengi Ekibi ile beraber Bursa Kılıç-Kalkan, Silifke Ekipleri ve Çorum'dan meşhur zurnacı Niyazi katılır ^[41].

Brüksel'deki programdan sonra İtalya'ya geçen ekip Emperia şehrindeki askeri bayrama katılır. 4-14 Kasım 1968 tarihleri arasında Monako'da düzenlenen "Dünya Turizm Cemiyetleri" kuruluşunun 70. yılına iştirak eden Bengi Ekibi Prens Rainer ve Prenses Grace Kelly'in takdirlerini kazanırlar. Turizm Bakanlığı'nın izni ile katıldıkları ve büyük başarılar kazandıkları milletlerarası etkinliklerin sonuncusu, 1973 yılında gerçekleşen ve Tunus'ta düzenlenen Akdeniz Oyunları'dır. Türkiye'yi bütün Avrupa ekipleri arasında başarıyla temsil eden Bengi Ekibi burada 35 gün kalmıştır ^[42].

Yabancı devlet başkanlarından, ABD Başkanı Eisenhower'ın, Fransa Devlet Başkanı De Gaulle'ün ve Prens Hasan'ın karşılama törenlerinde hazır bulunan ekip, ayrıca üçüncü Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın, Başbakan Adnan Menderes'in ve Başbakan Süleyman Demirel'in huzurunda da oynamışlardır ^[43].

[değiştir] Balıkesir merkez ilçe kutlamaları

• 6 Şubat: Atatürk'ün Balıkesir'e ilk gelişi
• 6 Eylül: Balıkesir'in kurtuluşu
• 16-23 Mayıs: Balıkesir ili Kuvayi Milliye Haftası

[değiştir] Balıkesir'in kurtuluş günü ve kutlamaları

Balıkesir 6 Eylül 1922 tarihinde düşman işgalinden kurtulmuştur. Bugün mahalli bayram olarak kutlanmaktadır. Bu bayramlar eskiden Yeni Çarşı mevki olarak adlandırılan Alihikmetpaşa Meydanı'nda yapılırdı. Daha sonra Kervansaray önündeki Cumhuriyet Meydanı'na taşındı. 1995'ten sonra da Stadyum önündeki caddede yapılmaktadır. Eskiden bir de bir gece önceden Balıkesir'in ana caddelerinin kolonyalarla ve zambak suyuyla yıkandığı büyükler tarafından anlatılmaktadır. Eskilerde büyük coşkuyla kutlanan bu bayrama iki üç gün önceden köylerden, ilçelerden insanlar gelirdi. İnsanlar 6 Eylül sabahı Balıkesir Parkında piknik yaparlar daha sonra bayrama geçerlerdi. Akşamı da coşkulu fener alayı düzenlenirdi ^[44].

Şimdi bu muhtelif gelenekler ortadan kalmış olsa da bayramlar aynı coşkuyla devam etmektedir. Bayramın gözdeleri yılda bir defa görülebilen " Tülü Tabaklar "dır ^[45].Tülü tabakların halkın ve çocukların üzerine gelerek onları korkutması şeklinde gerçekleşen anlar her çocuğun hafızasında yer edinir. Bunun dışında köy seyirlik oyunlarından olan deve oynatma da yerine getirilir. Bunun dışında Balıkesir'de faaliyet gösteren firmaların arabalardan attıkları hediyeler, eşantiyonlar, oyuncaklar çocuklar için büyük sevinç kaynağıdır.

[değiştir] Salı Pazarı

Geçmişi 1800'lü yıllara kadar uzanan Salı Pazarı, Balıkesir merkezin en büyük ve tarihi pazarıdır. Balıkesir'e bağlı köylerden gelen köylüler tarafından kurulan pazar geniş bir alanı kapsamaktadır. Hisariçi Mahallesinden Alihikmetpaşa Mahallesine kadar uzanan alanda kurulur. Sebze ve meyveler taze, ucuz ve çok çeşitlidir. Fakat son beş yıldır salı pazarı giyim pazarına dönüşmeye başlamasıyla ve yeni uygulamalar sonucu taşınmasıyla otantikliğini kaybetmiştir ^[46].

[değiştir] Balıkesir'de Hıdrellez

Balıkesir'de yaşayanlar için Mayıs'ın ilk haftası kutlanan hıdrellez ayrıcalıklı bir gündür. Bugün dini ritüellerin gerçekleştiği, hayırların yapıldığı bir gündür. Gecesi sokaklarda ateş yakılır. Ateş üzerinden yedi kere atlamak adettir. Bugünde yapılan fakat geçmişe göre azalmış olarak gece yarısı Balıkesirliler türbelere ya da değirmenboğazı,park gibi yeşillik yerlerde toplanırlar, piknik yaparlar ve dileklerde bulunurlardı. Hıdrellez günü dolayısıyla adaklar adanır. Öyle ki toprağa istenilen şeyin resmi çizilir ya da taşlarla belirlenir. Çocuk ya da mal isteyenler kırmızı kese içerisine para ya da isim yazarak dilekte bulunurlar. Bunlar hıdrellezin gelenekselleşmiş ritüelleridir. Ayrıca hıdrellez gecesi yıkanıldığında tüm hastalıklardan arınıldığı söylenir. Yapılan araştırmalarla, Türklerde kutlanan Nevruz gününün dini ritüeller kazanarak Hıdrellez'e dönüştüğü yargısına ulaşılmıştır. Zira nevruz günü Balıkesir'de yoğunlukla kutlanılmaz ^[47].

[değiştir] Balıkesir Ulusal Fotoğraf Müzesi

Balıkesir Fotoğraf Müzesi, Türkiye'nin ilk ve tek fotoğraf müzesidir. Balıkesir ilindeki müzenin açılışı 19 Mayıs 2006 tarihinde yapılmıştır. Fotoğraf tarihine dair nesnelerin sergilendiği müzenin bünyesinde M. Emin Tan Fotoğraf Kitaplığı adlı özel bir kitaplık da bulunur^[48].

Balıkesir Fotoğraf Müzesi ve M. Emin Tan Fotoğraf Kitaplığı, Dumlupınar Mahallesi Ulus Sokak'ta 150 yıllık 2 katlı tarihi bir yapı ve hemen bitişiğindeki 3 katlı yeni yapıda yer almaktadır. Balıkesir Sanat Fotoğrafçıları Derneği (BASAF)'nin başkanlığını yapan Avukat Altuğ Oymak tarafından kurulmuştur.

Müze; 2 sergi salonu, makine teknolojisi salonu, kitaplık, fotoğraf ekipmanları, karanlık oda ve binanın buluntularının sergilendiği salon ile tarihi ve teknik değeri olan fotoğraf makinelerinin sergilendiği salondan oluşur. Ülkenin ilk Müslüman fotoğraf stüdyosu olan Foto Resna'ya ait kartpostallar da müzede görülebilir.

[değiştir] Balıkesir Mutfağı

Ana madde: Balıkesir mutfağı

Marmara ile Ege arasında geçiş bölgesinde yer alan Balıkesir'de değişik yöresel yemekler bulmak mevcuttur. Yörede köy düğünlerinde "keşkek", merkez düğünlerinde ise "tirit" ön plana çıkar. Bunun yanında Balıkesir mantısı, börülce ve salatası "sallama", sura, saçaklı mantı, düğün çorbası, şehriye çorbası, yaprak sarması gibi yemekler yöresellik arz eder. Höşmerim, kaymaklı, zerde ve mafiş tatlısı yöreye özgüdür^[49].

Yöre mutfağı sebze ve ot yemekleri yönünden zengin olup yöre mutfağında ünlü birçok yemek vardır: Askalubrus, Mürdük Aşı, Sarmaşık, Börülce, Acı Filiz Kavurması, Semizotu, Kuzukulağı.

Yörede hayvancılık gelişmiş olup hayvansal ürünler tüm sofralarda yerini almıştır. Çeşitli peynir, yoğurt ve zeytin ürünlerine rastlanılabilir.

Bayramlarda ve özel günlerde başka illerde görülmeyen "karanfilli ekmek" çıkartılır. Ayrıca kandil günlerinde başka illerde görülmeyen "kandil şekeri" çıkartılır. Balıkesirin "köy ekmeği"ninde kendine özgü yapısı vardır. Balıkesirin uzun pide ekmeği ve tava ekmeği de meşhurdur.

[değiştir] Balıkesir Kolonyası

Kolonya, Balıkesir ile özdeşleşmiş bir üründür. Özellikle zambak kolonyası Balıkesirli icadıdır.Balıkesirde eskiden beri faal olan pekçok kolonya üretim tesisi vardır. Balıkesir Milli kuvvetler caddesinde pekçok kolonya dükkanı vardır. Balıkesir'den götürülebilecek ilk hediye kolonyadır^[50].

[değiştir] Kütüphaneler

İl Halk Kütüphanesi H. Mustafa Sarı Kütüphanesi Gaziosmanpaşa Kütüphanesi Ece Amca Kütüphanesi BAÜ Kütüphanesi Altı eylül Kütüphanesi Atatürk Kütüphanesi Pamukçu Kütüphanesi

[değiştir] Sinemalar

Balıkesir Şan Sinemaları; Yıldız, Lale, Şehir, Mavi, Marmara, Ege Salonları. Balıkesir Emek Sineması. Balıkesir Yaylada AVM Cinemarine.

[değiştir] Yerel televizyon

• Karesi TV

[değiştir] Yerel gazeteler

Yeni Haber Ekspres Balıkesir Birlik Politika Körfezin Sesi Star Marmara Bölge Demokrat Haberci Yeni Balıkesir

[değiştir] Kültürel değerler

Balıkesir ile birlikte anılan kültür değerleri:

Balıkesir'i Türkleştiren Karesi Bey, Kalem Bey ve kumandanı Hacı İlbey Kurtuluş Savaşı'nda toplantı yapılan Alaca Mescit, toplanan 41 Kişi ve 6 Eylül'de Balıkesir'in kurtuluşu Osmanlı zamanından kalmış Saat Kulesi, Zağnos Paşa Cami ve Eski Belediye Binası Balıkesir'in merkezi Anafartalar ve Milli Kuvvetler Caddeleri Balıkesir'in tarihi eğitim kurumları Balıkesir Lisesi, Alişuuri Mektebi, NEF ve modern eğitim kurumları Sırrı Yırcalı Anadolu Lisesi ve Balıkesir Üniversitesi Balıkesir'in meşhur kaymaklı tatlısı, kolonyası, kavunu ve höşmerimi Tirit, keşkek, mantı ve göveç yemekleri Balıkesirspor ve Balkesler 10 Kolikler Değirmenboğazı, Salı Pazarı ve Hıdrellez Bengi, İkili Güvende, Harmandalı, Karyolamın Demiri halk oyunları ve Akpınar eğlenceleri.

[değiştir] Kardeş şehirler

• Siirt, Türkiye^[51]

• Schwabisch Hall, Almanya

• Kazan, Tataristan (Şubat 1996)

[değiştir] Ulaşım

Balıkesir İstanbul ve Ankara'yı İzmir'e bağlayan karayolu üzerinde bir transit merkezi durumundadır. Bursa-Ankara-İstanbul, İzmir ve Çanakkale illerine düzgün asfalt yollarla bağlıdır. Ayrıca İstanbul'a Bandırma ilçesi üzerinden feribot ve deniz otobüsü ile ulaşılabildiği gibi, Körfez Havaalanı ve Balıkesir Havaalanının hizmete girmesiyle İstanbul havayolu bağlantısı da bulunmaktadır.

Balıkesir ayrıca Ankara-İzmir istikametinde demiryoluna sahiptir. 9 Eylül Ekspresi, Karesi Ekspresi,İzmir Mavi Treni, 6 Eylül Ekspresi ve Ege Ekspresi tren seferleri bulunmaktadır. Bandırma-Balıkesir-İzmir arası hızlandırılmış tren çalışmaları da tamamlanmış, 6 Eylül ve 17 Eylül Ekspresleri bu hatta çalışmaktadır.

Balıkesir havaalanıda açık pozisyondadır. İzmir aktarmalı hava ulaşımı mevcuttur.

Balıkesir kentinin, Ege ve Marmara sahilinde pekçok kasaba ve kazaları bulunmaktadır. Bu yüzden yaz aylarında ilçeler arası trafik yoğunluğu artmaktadır.

Mesafe Cetveli (km)

Adana	Ankara	Antalya	Bursa	Çanakkale	Erzurum	Hakkari	İstanbul	İzmir	Konya	Kütahya	Manisa	Siirt	Trabzon	Zonguldak
894	530	510	151	207	1386	1793	390	173	544	221	137	1596	1232	493
Kaynak: Karayolları GM

[değiştir] Kaynakça

[www.netuzmani.com]

[değiştir] Dış bağlantılar

• Balıkesir Valiliği
• Balıkesir Belediyesi
• Balıkesir; Kültür Bakanlığı tanıtımı
• Balıkesir Turizm ve Kültür Müdürlüğü
• Balıkesir Üniversitesi
• Balıkesir Fotoğrafları

	Balıkesir merkez ilçe belde ve köyleri
İl: Balıkesir ● İlçe Merkezi: Balıkesir Beldeler: Kocaavşar • Konakpınar• Küpeler•Pamukçu • Şamlı• Yeniköy Köyler: Akarsu • Akçakaya • Akçaköy • Aktarma • Alacabayır • Aliağa • Armutalan • Aslıhan • Aslıhantepeciği • Ataköy • Atköy • Aynaoğlu • Ayşebacı • Ayvacık • Ayvatlar • Bağalan • Bahçedere • Bakacak • Balıklı • Bayat • Bereketli • Beşpınar • Beyköy • Bigatepe • Boğazköy • Bozen • Büyükbostancı • Büyükpınar • Çakıllık • Çamköy • Çanacık • Çandır • Çayırhisar • Çaypınar • Çınarlıdere • Çiçekpınar • Çifçidere • Çiftlikköy • Çinge • Çukurhüseyin • Dallımandıra • Davutlar • Dedeburnu • Deliklitaş • Dereçiftlik • Dereköy • Dişbudak • Düzoba • Ertuğrul • Fethiye • Gökçeören • Gökköy • Halalca • Halkapınar • Hisaralan • Işıklar • İbirler • İnkaya • Kabakdere • Kabaklı • Kalaycılar • Kamçılı • Karabeyler • Karacaören • Karakavak • Karakaya • Karakolköy • Karaman • Karamanlar • Kavaklı • Kılcılar • Kırmızılar • Kirazköy • Kirazpınar • Kozderegüvem • Kozören • Köseler • Köteyli • Köylüköyü • Kurtdere • Kuşkaya • Kutludüğün • Kuyualan • Küçükbostancı • Kürse • Macarlar • Meryemdere • Naipli • Orhanlı • Ortaca • Ortamandıra • Ovabayındır • Ovacık • Ovaköy • Paşaköy • Sarıalan • Selimiye • Sıvatpınar • Taşkesiği • Taşköy • Taşpınar • Tatlıpınar • Tayyipler • Toybelen • Turnalar • Turplu • Türkali • Üçpınar • Yağcılar • Yakupköy • Yaylabayır • Yaylacık • Yenice • Yeniiskender • Yeroluk • Yeşiller • Yeşilova • Yeşilyurt • Ziyaretli
Balıkesir İlçeleri: Merkez • Ayvalık • Balya • Bandırma • Bigadiç • Burhaniye • Dursunbey • Edremit • Erdek • Gömeç Gönen • Havran • İvrindi • Kepsut • Manyas • Marmara • Savaştepe • Sındırgı • Susurluk