UEFA Kupası
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| UEFA Kupası | |
|---|---|
 UEFA Kupası 2007-08 |
|
 |
|
| Spor | Futbol |
| İlk sezon | 1971 |
| Takım sayısı | 156 |
| Ülke | UEFA üye ülkeler |
| En son şampiyon |  Zenit |
| Resmi site | UEFA resmi site |
UEFA Kupası (UEFA Cup) ) UEFA (the Union of European Football Associations ) tarafından organize edilen, Avrupa'nın Şampiyonlar Ligi'nden sonraki en değerli kupası, en çok takımın katıldığı kulüpler futbol turnuvasıdır. Takımlar ulusal lig ve kupa maçlarında görsterdikleri performans ile UEFA kupasına katılmaya hak kazanırlar.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarihçe
Kupa 8 Nisan 1955'de Fuar Şehirleri Kupası adıyla kuruldu. Gerçekten de 1958'e kadar ticari fuarları olan Madrid, İzmir gibi şehirlere açık bir kupaydı. Hatta 1960'ların ortasına kadar Londra gibi birden fazla kulübü olan takımlar karma kadrolar gönderip şehrin adını taşıyan takımlarla katıldılar. (London XI) 1958'de bu kural kalkmasına rağmen 1971'e kadar bu isimle anıldı ve 1971 yılında bugünkü adını aldı.
Fuar Şehirleri Kupası'ndan gelen gelenekle bir şehirden sadece bir takım katılması kuralı 1975 yılında Liverpool ile birlikte bu kupaya katılma hakkı olmasına rağmen başta kupaya alınmayan Everton'un isteği ile kaldırılamadı.
1999 yılında Kupa Galipleri Kupası ile birleştirildi ve ülkelerinde kupa alan takımlar da bu kupaya katılmaya başladı.
UEFA şuana kadar 52 kupa verdi.
[değiştir] Turnuva Formatı
 Uefa Kupası Turları |
Takvim | Takımlar |
| Birinci Ön Eleme | Temmuz | 72 takım: İki ayaklı eleme |
| İkinci Ön Eleme | Ağustos | 64 takım: İki ayaklı eleme |
| Birinci Tur | Eylül | 80 takım: İki ayaklı eleme |
| Gruplar | Ekim-Aralık | 40 takım: 5'er takımlı 8 grup |
| Üçüncü Tur | Şubat | 32 takım: İki ayaklı eleme |
| Dördüncü Tur | Mart | 16 takım: İki ayaklı eleme |
| Final Aşaması | Nisan-Mayıs | 8 takım: Çeyrek Final, Yarı Final, Final |
Her ülkenin UEFA ülke katsayı puanına karşılık gelen takım kontenjanı bellidir. Buna göre kulüpler lokal kupa ve liglerinde aldıkları derecelere karşılık gelen ön eleme veya 1. turdan turnuvaya dahil olurlar.
1990'ların ortasından itibaren yaz döneminde oynanan Intertoto Kupası'ndan gelen takımlar da UEFA Kupası'na 2.öneleme den katılmaya hak kazanmaktadır. UEFA Kupasına geçiş yapan takım sayısı 2005 yılında alınan kararla 3'den 11'e çıkarılmıştır.
Şampiyonlar Ligi maçları sonunda grup üçüncüsü olan takımlar da UEFA Kupasına geçiş yaparlar ve son 32 takım arasına, 3. turdan katılmaya hak kazanırlar.
Tüm bunlara ek olarak her sezon, Avrupadan üç takıma, Fair Play ödülü olarak turnuvaya 1. turdan katılma kontenjanı ayrılmıştır.
Son yıllarda kupa formatında yapılan genişlemeler sonucu katılan farklı ülkelerin çeşitliliği ile, katılan kulüp sayısıyla, oynanan maç sayısıyla, diğer turnuvaların da bu kupaya bağlanmasıyla, UEFA Kupası Avrupanın en kapsamlı kulüpler futbol turnuvası haline getirilmiştir.
Şampiyonlar Ligi Avrupanın dev bütçeli takımlarını karşı karşıya getiren, uğruna milyarlarca dolar harcanan endüstriyel futbolun zirvesiyse, UEFA Kupası da buna alternatif olarak UEFA tarafından sunulan, futbola Avrupa genelinde ilgi uyandırmayı amaçlayan, düşük bütçeli takımlara da yarışma imkanı veren, ülkelerin ve kulüplerin kendilerini diğer ülkelerde tanıtmasına yardımcı olan, yeni yıldız adayı oyuncuların uluslararası arenada kendilerini kanıtlama fırsatı buldukları, özellikle futbol açısından geride kalmış pek çok ülke takımı için katılmanın kazanmaktan daha önemli olduğu turnuvadır.
Kupayı diğer gösterişli kupalardan ayıran, kulpsuz basit tasarımı, aslında her şeyi çok güzel anlatmaktadır. Genel olarak çeyrek finalden itibaren yükselen futbol kalitesi ile üst düzey mücadeleler olmakta, seyir zevki ve heyecanı artmaktadır. UEFA Kupası Finali her sene yaklaşık 150 ülke televizyonundan canlı olarak yayınlanmaktadır.
[değiştir] 2009/2010 Sonrası Format
| Uefa Kupası Turları |
Takım Sayısı | Tur |
| Birinci Ön Eleme | 150+ takım | İki ayaklı eleme |
| İkinci Ön Eleme | 100+ takım | İki ayaklı eleme |
| Üçüncü Ön Eleme | 100+ takım | İki ayaklı eleme |
| Dördüncü Ön Eleme | 76 takım | İki ayaklı eleme |
| Gruplar | 48 takım | 4'er takımlı deplasmanlı 12 grup |
| İkinci Tur | 32 takım | İki ayaklı eleme |
| Üçüncü Tur | 16 takım | İki ayaklı eleme |
| Final Aşaması | 8/4/2 takım | Çeyrek Final, Yarı Final, Final |
2009-2010 sezonundan başlamak ve en az 3 sene sürmek üzere UEFA kupası yeni bir formata geçecektir. Inter-toto kupası kaldırılacak ve buraya katılan takımlar UEFA kupasına önelemelerden katılacaklardır. Böylece kupaya katılan takım sayısı ve öneleme turları artacaktır. Kupaya ayrıca Şampiyonlar Liginden farklı turlarda elenen 33 takım daha katılacağı düşünüldüğünde aynı sezon bu turnavaya katılacak takım sayısının 200'ü aşacağı tahmin edilmektedir.
[değiştir] UEFA Kupası Finalleri
[değiştir] Tek Maçlık Finaller
| Sezon | Kazanan | Goller | Skor | Goller | İkinci | Stad |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2008/09 Detaylar |
Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu, İstanbul  |
|||||
| 2007/08 Detaylar |
Zenit |
Denisov 72' Zyrianov 90' |
2 - 0 |
 Rangers |
Manchester Şehir Stadyumu, Manchester  |
|
| 2006/07 Detaylar |
 Sevilla |
Adriano 18' Kanouté 105' |
2 - 2 |
Riera 28' Jonatas 115' |
Espanyol |
Hampden Park, Glasgow  |
| Sevilla kazandı (pen 3-1) | ||||||
| 2005/06 Detaylar |
Sevilla |
Fabiano 28' Maresca 78', 84' Kanouté 89' |
4 - 0 |  Middlesbrough |
Philips Stadion, Eindhoven  |
|
| 2004/05 Detaylar |
CSKA Moskova |
A. Berezutsky 57' Zhirkov 66' Vágner Love 75' |
3 - 1 | Rogério 28' |  Sporting Lizbon |
José Alvalade Stadium, Lizbon  |
| 2003/04 Detaylar |
Valencia |
Vicente (pen) 45' Mista 58' |
2 - 0 |  Olimpik Marsilya |
Nya Ullevi, Göteborg  |
|
| 2002/03 Detaylar |
Porto |
Derlei 45', 115' Alenichev 54' |
3 - 2 |
Larsson 47', 57' | Celtic |
Sevilla Olimpiyat Stadı, Sevilla  |
| Kazanan gümüş gol ile belirlendi. | ||||||
| 2001/02 Detaylar |
 Feyenoord |
van Hooijdonk (pen) 33', 40' Tomasson 50' |
3 - 2 | Amoroso (pen) 47' Koller 58' |
 Borussia Dortmund |
De Kuip, Rotterdam |
| 2000/01 Detaylar |
Liverpool |
Babbel 4' Gerrard 16' McAllister (pen) 41' Fowler 73' Gelí (K.K.) 116' |
5 - 4 |
Alonso 27' Moreno 48', 51' Cruyff 89' |
Deportivo Alavés |
Westfalenstadion, Dortmund  |
| Kazanan altın gol ile belirlendi. | ||||||
| 1999/2000 Detaylar |
 Galatasaray |
0 - 0 |
Arsenal |
Parken Stadı, Kopenhag  |
||
| Galatasaray kazandı (pen 4-1) | ||||||
| 1998/99 Detaylar |
 Parma |
Crespo 26' Vanoli 36' Chiesa 55' |
3 - 0 | Olimpik Marsilya |
Luzhniki Stadı, Moskova  |
|
| 1997/98 Detaylar |
Inter Milan |
Zamorano 5' Zanetti 60' Ronaldo 70' |
3 - 0 | Lazio |
Parc des Princes, Paris  |
|
[değiştir] İki Ayaklı Finaller
[değiştir] UEFA Şampiyonları
| Sıra | Kulüp | Ülke | Puan | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Liverpool | İngiltere |
3 | |
| 2 | Internazionale | İtalya |
3 | |
| 3 | Juventus | İtalya |
3 | |
| 4 | Tottenham Hotspur | İngiltere |
2 | |
| 5 | Borussia Mönchengladbach | Almanya |
2 | |
| 6 | Real Madrid | İspanya |
2 | |
| 7 | IFK Göteborg |  İsveç |
2 | |
| 8 | Parma | İtalya |
2 | |
| 9 | Sevilla | İspanya |
2 | |
| 10 | Feyenoord | Hollanda |
2 | |
| 11 | Galatasaray SK | Türkiye |
1 | |
| 12 | Ipswich Town | İngiltere |
1 | |
| 13 | Bayern München | Almanya |
1 | |
| 14 | Bayer Leverkusen | Almanya |
1 | |
| 15 | Schalke 04 | Almanya |
1 | |
| 16 | Frankfurt | Almanya |
1 | |
| 17 | Anderlecht | .svg/22px-Flag_of_Belgium_(civil).svg.png){kind=small} Belçika |
1 | |
| 18 | Napoli | İtalya |
1 | |
| 19 | PSV Eindhoven | Hollanda |
1 | |
| 20 | Ajax | Hollanda |
1 | |
| 21 | CSKA Moskova | Rusya |
1 | |
| 22 | Zenit | Rusya |
1 |
