Wikipedia:Sách hướng dẫn

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

[sửa] Cái gì đây?

Chắc hẳn trong Quý vị có rất nhiều người tình cờ đến với Wikipedia Tiếng Việt này qua các trang tìm kiếm như Google, Yahoo chẳng hạn. Vậy trang Wikipedia Tiếng Việt này là gì?

Đây chính là Từ điển bách khoa trực tuyến Wikipedia mà ai cũng có thể sửa đổi được. Quý vị tìm đọc Hướng dẫn này hẳn là có một chút gì đó hiếu kì hoặc muốn biết thêm về Wikipedia Tiếng Việt. Để đáp ứng nhu cầu đó, tài liệu này được soạn ra nhằm phục vụ Quý vị. Ngoài ra, chúng tôi cũng sẽ hướng dẫn quý vị về Danh sách toàn bộ tài liệu trong tên miền Wikipedia. Quý vị có thể thử sửa đổi đôi chút những bài mình thích. Sau đó, không chừng quý vị sẽ trở thành một Con nghiện Wikipedia!!!

[sửa] Từ điển bách khoa "trực tuyến"

Từ điển bách khoa bằng giấy thì quý vị có thể đã biết rồi. Những tập từ điển bách khoa nổi tiếng thế giới như Britannica toàn bộ gồm cả hơn 30 cuốn sách dầy cộm. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ thông tin, hiện nay, chúng ta có thể tiếp cận với nguồn kiến thức bách khoa bằng nhiều cách. Đặc biệt là thông qua đường truyền Internet, chỉ cần một vài lệnh gõ tìm mục từ... và thế là cả một kho tàng tri thức khổng lồ được dọn ra phục vụ các bạn!

Cũng cần phải nhắc lại,

Imagine a world in which every person has free access to the sum of all human knowledge. That's what we're doing! - Hãy tưởng tượng một thế giới nơi mọi người được tự do tiếp cận với nguồn tri thức của cả nhân loại. Đó là điều mà chúng ta đang thực hiện!

[sửa] Từ điển bách khoa mà "Ai cũng có thể sửa đổi" và "Tự do sử dụng"

Một đặc điểm lớn nhất của Wikipedia là ai cũng có thể tham gia sửa đổi nội dung của từ điển. Nếu quý vị thấy bài viết có một vài điều không ổn, hoặc chưa hoàn thiện về nội dung cũng như hình thức hay bất cứ một chi tiết nào mà quý vị cảm thấy cần sửa đổi cho tốt hơn, Wikipedia Tiếng Việt hoàn toàn hoan nghênh sự tham gia của quý vị. Tên của từ điển Wikipedia đến từ một ngôn ngữ ở Hawaii wikiwiki đại khái có nghĩa là mọi người cùng bắt tay vào làm một việc gì đó.

Hơn nữa, với một nguyên tắc tối thiểu cần tuân theo, người sử dụng có thể tự do sử dụng tất cả nguồn thông tin tại Wikipedia Tiếng Việt này. Vì thế, từ "Free" trong "Free Encyclopedia" không chỉ có nghĩa là "miễn phí" không thôi, mà ý nghĩa "Tự Do" được đặt trọng tâm hơn.

Một số nguyên tắc tối thiểu là điều liên quan đến văn bản Giấy Phép Sử Dụng Văn Bản Tự Do GNU (GNU Free Documentation License – GFDL). Văn bản này khá nổi tiếng trong giới công nghệ thông tin hiện nay và đặc biệt là với xu hướng miễn phí hoá sản phẩm công nghệ thông tin nhằm giảm bớt sự bất bình đẳng trong việc tiếp xúc với lãnh vực này trong thành phần người nghèo trên thế giới.

[sửa] Nếu ai cũng có thể sửa đổi được thì có vấn đề gì không?

Đây là một vấn đề mà hầu như bất cứ ai cũng đặt ra với Wikipedia Tiếng Việt. Nhưng các bạn cứ yên tâm. Sự vận hành của vũ trụ cũng thế, không bao giờ có “ác” hành sự mà thiếu đi sự tu chính của “thiện” để đạt tới một tầm cao hơn,tốt đẹp hơn. Phương châm “cởi mở” của Wikipedia như là một cơ hội để sự vận hành tất yếu đó được thực thi bởi chính những “chủ thể” của nó, tức các thành viên tham gia, giúp Wikipedia ngày càng thăng tiến và phát triển hơn. Một trong những sáng lập viên của Wikipedia là Jimmy Wales (tên thân mật là Jimbo) đã nói: “Sự thành công mà Wikipedia đạt được cho tới ngày hôm nay là do sự cởi mở của cộng đồng Wikipedia. Cộng đồng này chỉ có thể tiếp tục tồn tại và phát triển là do những thành viên tham gia của nó có Hành Động Sáng Suốt hay không. Sự Hành Động Sáng Suốt xuất phát qua nhiều hình thái đa dạng khác nhau. Tuy nhiên, một trong những hình thái quan trọng mà chúng ta đang chia sẻ tại cộng đồng này là thái độ trung lập và một nền văn hoá của sự trung thực hướng ngoại có suy nghĩ chín chắn.”

Tuy nhiên, Wikipedia cũng có những biện pháp phòng thủ với những vấn đề. Những phương pháp ứng phó với những trận bút chiến do ý kiến của mỗi người viết khác nhau về chính kiến, tôn giáo... hoặc đối với những vấn đề vi phạm quyền tác giả... là Wikipedia Tiếng Việt sẽ tạm hạn chế hoăc tạm khoá bài viết trong một thời gian nhất định. Sau khi các thành viên tham gia thảo luận để đi đến một giải pháp tối ưu, bài viết lại tiếp tục trở lại trạng thái tự do ban đầu vốn có của nó.

[sửa] Nói về "Wikipedia Tiếng Việt"

Wikipedia Tiếng Việt được bắt đầu vào khoảng tháng 10 năm 2003. Tới nay đã được 42.623 bài viết. Đây là một con số khá khiêm nhường. Nhưng chúng ta có thể lạc quan về triển vọng phát triển của nó. Mỗi một thành viên tham gia sẽ là một nguồn năng lượng rất lớn cho sự trưởng thành của Wikipedia Tiếng Việt của chúng ta.

Về phương diện quản lí, Wikipedia Tiếng Việt được sự điều phối bởi tập đoàn Wikimedia Foundation Inc., một tổ chức phi lợi nhuận hoạt động theo luật của tiểu bang Florida, Hoa Kì. Nguồn ngân sách phần lớn là do công ty Bomis ở Hoa Kì tài trợ và sự đóng góp của cộng đồng người sử dụng.

Bài này còn sơ khai. Bạn có thể góp sức viết bổ sung cho bài được hoàn thiện hơn. Xem phần trợ giúp để biết thêm về cách sửa đổi bài.