Żylica

Z Wikipedii

Żylica (Żylca, Żylcza) - niewielka, bardzo bystra górska rzeka w Beskidzie Śląskim i w Kotlinie Żywieckiej. Długość 23 km.

Źródła na wysokości 900 - 940 m n.p.m. na północnych stokach Malinowa i Przełęczy Salmopolskiej, na terenie Szczyrku Salmopola. Początkowo, na terenie przysiółka Salmopol, płynie w kierunku północnym. Następnie spływa przez cały Szczyrk w kierunku północno-wschodnim, oddzielając masyw Skrzycznego na południu od masywu Klimczoka na północy.

Po opuszczeniu gór, już na płaskich terenach Kotliny Żywieckiej, Żylica skręca na wschód. Po przecięciu północnej części Kotliny w Łodygowicach, już u podnóży Beskidu Małego, Żylica skręca na południowy wschód i na wysokości 341 m n.p.m. uchodzi do Jeziora Żywieckiego nieco na północ od przystanku kolejowego w Pietrzykowicach.

Żylica jest rzeką niebezpieczną i kapryśną. Wielokrotnie jej wody wylewając dokonywały znacznych zniszczeń w dolnej części Szczyrku i na terenie Kotliny Żywieckiej. W czasie największej współczesnej powodzi w tym rejonie, w 1958 r., poziom jej wody w Rybarzowicach osiągnął aż 310 cm. W czasie powodzi w 1970 r. rzeka zniszczyła większość mostów w swej dolinie, uszkodziła most kolejowy w Łodygowicach i rozmyła na szerokość kilkudziesięciu metrów przyczółek betonowego mostu drogowego w Pietrzykowicach. Szerokość jej łożyska u ujścia do Jeziora Żywieckiego wynosiła wówczas blisko 200 m. Obecnie koryto Żylicy w znacznej części jest uregulowane.

Od kilkuset lat wody Żylicy były wykorzystywane przez człowieka. Była ona jedną z "najpracowitszych" rzek polskich Beskidów: w XIX w. na przestrzeni niespełna 18 km jej wody wprawiały w ruch ok. 30 kół wodnych, napędzających urządzenia mechaniczne młynów, tartaków, foluszów, papierni itp. zakładów na terenie Szczyrku, Buczkowic, Rybarzowic i Łodygowic. Rzeka napędzała także maszyny fabryki mebli giętych J. Kubicy w Buczkowicach i fabryki sukna A. Zipsera w Łodygowicach. W XVIII i XIX w. w okresie przyborów wód używano Żylicy również do spławiania drewna z lasów salmopolskich do tartaku w Buczkowicach.
Pochodzenie nazwy tej rzeki nie jest jednoznaczne. Źródła podają, że pochodzi od nazwy głównej żyły, do której podobna jest rzeka, bowiem spływa do niej wiele potoków i strumieni. Żylca była dwunastą rzeką państwa łodygowickiego. Natomiast według przekazów ustnych nazwa rzeki pochodzi od życia.


stub To jest tylko zalążek artykułu związanego z geografią Polski i hydrologią. Jeśli możesz, rozbuduj go.