Śmierć (personifikacja)
Z Wikipedii
Śmierć (personifikacja), nadanie biologicznemu zjawisku śmierci cech ludzkich, nierzadko również antropomorficznej postaci. Śmierć jako pojęcie abstrakcyjne była personifikowana przez twórców wielu epok.
Najpopularniejsze, a mające swe źródło w średniowieczu, wyobrażenia śmierci:
- zakapturzona postać kobieca (słowo śmierć w języku polskim jest rzeczownikiem rodzaju żeńskiego) lub męska (m.in. w kulturze anglosaskiej)
- kostucha - ludowe, jako kościotrupa z kosą, czasem w kapturze.
W starożytnej Grecji miała postać przystojnego Tanatosa. W wyobrażeniach ludowych często jako personifikacja śmierci pojawiał się Charon. Wyobrażenie śmierci jako mężczyzny ma źródło w języku - po grecku śmierć (Θάνατος, Thanatos) jest rodzaju męskiego.
W średniowieczu przedstawiana była jako gnijący trup, mumia lub suchy szkielet. Przeważnie była kobietą, ale w Niemczech występowały męskie personifikacje śmierci (po niemiecku der Tod - śmierć jest rodzaju męskiego).
Śmierć występowała w toposach takich jak Zaraza-Dżuma, Legenda o trzech żywych i trzech umarłych i Triumf śmierci, Taniec śmierci. W literaturze częsty był motyw rozmowy ze śmiercią, obecny w utworze Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią.
W epoce renesansu przedstawiano śmierć jako Mojry lub przynajmniej najstarszą z nich, Atropos.
W Baroku powrócono do przedstawień makabrycznych, opartych na wzorcach średniowiecznych.
W epoce Młodej Polski powstawały liczne przedstawienia makabryczne, jak na obrazach Jamesa Ensora (np. A fight over a smoked herring - Spór szkieletów o śledzia), czy portrety ze śmiercią a także wiele innych obrazów Arnolda Böcklina. Oryginalną personifikację śmierci stworzył Jacek Malczewski na obrazach z cyklu Thanatos i Śmierć.
Śmierć stała się też celem żartów, np słynnej grupy Monty Python lub Terry'ego Pratchetta.
- narodziła się wraz z odgryzieniem przez Adama kawałka zakazanego owocu w raju,
- wykonuje zadanie otrzymane od Boga i niczym nie można jej przekupić,
- ma niewyobrażalną władzę, pod którą uginają się najwięksi,
- wie, że dosięgnie ostatecznie każdego człowieka,
- podczas Sądu Ostatecznego będzie prowadziła grzeszników do piekła, po czym zniknie.
- jest tylko siłą roboczą bo decyzje o śmierci podejmuje Bóg
- jest postacią odrażającą a mimo to niektórzy chcą,a wręcz pragną się z nią spotkać
