Abhinawaguptapada
Z Wikipedii
Abhinawaguptapada (ur. ok. 950, zm. ok. 1120) - hinduski uczony, filozof i mistyk pochodzący z Kaszmiru, urodzony w rodzinie bramińskiej. Jego pisma obejmują około 50 rozpraw, komentarzy i hymnów mistyczno-filozoficznych. Według tradycji był wcieleniem Śeszy.
Myśl Abhinawaguptapady przeszła trzy etapy rozwoju: tantryczny, estetyczny i filozoficzny. Filozofią i rytuałem, a przede wszystkim systematycznym wykładem mistyki i myśli tantrycznej szkoły kula, zajął się w swoim największym dziele, Tantraloce (Światło tantry). Myśli zawarte w Tantraloce skondensował następnie w dziele o znacznie mniejszych rozmiarach Tantrasara.
Okres estetyczny rozwoju myśli Abhinawaguptapady reprezentuje szereg komentarzy traktujących o mistyce, teatrze i poezji. Stanowią je komentarz Loczana (Pogląd) do Dhawanjaloki (Światła "dźwięku") i Abhinawabharati (Najnowszy [komentarz] do Bharaty) do Natjasiastry, traktatu Bharaty o teatrze.
Najważniejsze teksty filozoficzne Abhinawaguptapady to Iśwarapratjabhidźni i Iśwarapratjabhidźniawiwrytiwimarsini [Rozprawa o interpretacji pojęcia rozpoznania Boga]. Pierwszy tekst stanowi komentarz do zaginionego dzieła Utpalaczarji Iśwarapratjabhidźniawimarsini [Rozprawa o rozpoznaniu Boga], drugi stanowi wykład teorii o rozpoznaniu (prajtabhidźnia) tego, co transcendentalne w tym, co poznawalne zmysłowo.
[edytuj] Bibliografia
- Krzysztof Byrski, Abhinawaguptapada, W: Encyklopedia katolicka, t. 1, Lublin 1989
