Ablatyw

Z Wikipedii

Ablatyw (łac. ablativus) - forma charakterystyczna dla łaciny, która jako jedyny język europejski przechowała ten przypadek z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Właściwy ablatyw (ablativus separationis) wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś. Oprócz tego spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie synkretyzmu przypadków (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i wiele innych funkcji (np. abaltivus qualitatis, ablatvus instrumentii, ablativus auctoris). Jako osobny przypadek występuje ablatyw także w sanskrycie.

[edytuj] Ablatyw w językach

W językach słowiańskich ablatyw zlał się z dopełniaczem. Przykładem użycia ablatywu w archaicznej polszczyźnie jest przysłowie gość nie w porę gorszy Tatarzyna, w znaczeniu od Tatarzyna. Jest to typowy, znany z gramatyki łacińskiej, ablativus comparationis. We współczesnej polszczyźnie jego funkcję przejął dopełniacz z przyimkiem od. W innych grupach językowych występuje w niektórych językach ugrofińskich np. w języku fińskim i oznacza oddzielenie desygnatów lub odchodzenie w sytuacji gdy jeden znajduje się nad drugim: Ota kissa pöydältä! - weź kota ze stołu! (kot był wcześniej na stole).